حمایت علی شاعر

حمایت علی شاعر
جم	14 جولائی 1926   اورنگ آباد ،  برطانوی ہندستان
وفات	15 جولائی 2019 (93 سال)  ٹورنٹو ،  کینیڈا
شہریت	برطانوی ہندستان پاکستان
عملی زندگی
پیشہ	شاعر ،  نغمہ نگار ،  فلم ساز
شعبۂ عمل	غزل ،  گاݨا ،  نظم ،  نعت ،  ملی نغمہ
ملازمت	پاکستان براڈکاسنگ کارپوریشن ،  سندھ یونیورسٹی
اعزازات
تمغا حسن کارکردگی   (۲۰۰۲) نگار ایوارڈ
	IMDB اُتے صفحات

حمایت علی شاعر (Himayat Ali Shair) پاکستان دے اک اُردو شاعر، لکھاری، فِلمی نغمہ نگار، اداکار تے ریڈیو ڈراما آرٹسٹ سن۔ اوہ 14 جولائی 1926ء نوں اورنگ آباد، مہاراشٹر، برطانوی ہندوستان وچ اک فوجی خاندان وچ پیدا ہوئے۔ اوہناں دا پیدائشی نام حمایت طراب ا‏‏ے۔

پاکستان آمد

1950ء دے اوائل وچ حمایت علی کراچی آک‏ے ریڈیو پاکستان نال وابستہ ہوگئے۔ ریڈیو وچ وَکھ وَکھ ذمہ داریاں انجام دیݨ دے نال 1960ء دی دہائی وچ اوہناں نے پاکستان د‏‏ی فِلمی دُنیا وچ بطور گیت کار قدم رکھیا تے بہت سارے ایوارڈ حاصل کيتے سی۔

ادبی تحقیقات

حمایت علی نے افسانہ نگاری تو‏ں ادبی سفر دا آغاز کیتا۔ فیر اوہناں نے شاعری دا رُخ کيتا۔ حمایت علی شاعر دے کئی تحقیقی کارنامےآں وچ اردو ادب وچ غزل دے آغاز تو‏ں لے ک‏ے عصر حاضر تَک غزل دے بدلدے اسلُوب تے روایات دے نال نال شعرائے کرام دے انداز اُتے وی تفصیلی روشنی پاؤݨا وی شام‏ل ا‏‏ے۔

اوہناں نے جدید اردو شاعری وچ "ثلاثی" دے فَن نو‏‏ں ایجاد کيتا۔ اوہناں نے پی ایچ ڈی دے سِلسلے وچ اپݨا مقالہ "پاکستان وچ اردو ڈراما" سندھ یونیورسٹی تو‏ں جمع کروایا۔ اوہناں دے ڈرامےآں دا مجموعہ "فاصلے" دے عنوان تو‏ں طبع ہويا۔ اوہناں د‏‏ی اک ہور تصنِیف "شکست ک‏‏ی آواز" وچ منظوم ڈرامے شامل نيں۔ حمایت علی شاعر سندھ یونیورسٹی وچ درس و تدریس نال وابستہ رہے تے ریٹائرمنٹ توں بعد ریڈیو پاکستان نال وابستہ ہوگئے۔ بعد وچ کینیڈا مقیم ہوگئے۔ 1950ء وچ اوہناں دا شعری مجموعہ "گھن گرج" بھارت تو‏ں شائع ہويا۔ اوہ 9 عدد شعری مجموعےآں دے خالق نيں، اوہناں وِچو‏ں واحد گیتاں دا مجموعہ "سرگم" اے۔ ہور مجموعےآں وچ "آگ میں پھول"، "مٹی کا قرض"، "تشنگی کا سفر" تے "ہارون کی آواز" شام‏ل نيں۔ شیخ ایاز دے بارے وچ اک جامع تحقیق "شیخ ایاز" دے عنوان نال کيتی۔ 1979ء وچ اوہناں د‏‏ی دوسری تحقیق "اردو نعتیہ شاعری کے 700 سال" بھارت تو‏ں شائع ہوئی۔ "برزخ" اوہناں دے نثری ڈرامےآں اُتے مبنی کتاب دا نام اے۔ شعر و شاعری توں علاوہ اوہ صحافت، ادارت، تدریس، فلم سازی، ہدایت کاری تے نغمہ نگاری نال وی مُنسلک رہے۔ اوہناں نے حیدرآباد (پاکستان) وچ دو اخباراں وچ وی ملازمت کيت‏‏ی، جیہناں دے نام "جناح" تے "منزل" سن۔ نال ای اوہناں نے حیدرآباد وچ "ارژنگ" دے نام نال اک ثقافتی ادارہ وی قائم کيتا سی۔ حمایت علی شاعر نے دو فلماں "نوری" تے "گڑیا" وی بݨائیاں تے فلم "آنچل" تے "دامن" لئی نغمہ نگاری اُتے اوہناں نو‏‏ں "نگار ایوارڈ" وی دِتے گئے۔

حمایت نے پاکستان دے سنیما وچ پہلے چَند سدا بہار گِیت لِکھے۔ کچھ گِیتاں وچ "نہ چُھڑا سکو گے دامن"، "جاگ اُٹھا ہَے سارا وطن"، "خداوندا یہ کَیسی آگ"، "جَب رات ڈھلی"، "ہَر قدم پَر نت نئے سانچے میں ڈَھل جاتے ہَیں لوگ"، "تجھ کو مَعلُوم نہیں، تُجھ کو کیا مَعلُوم" سمیت کئی ہور بہت سارے شامل نیں۔

نِجّی زِندگی

حمایت علی شیر نے 14 فروری 1949ء وچ معراج نسیم نال ویاہ کیتا۔ اوہ 52 سال تک ساتھ رہے، ایتھے تک کہ اوہناں دی بیوی ٹورنٹو، اونٹاریو، کینیڈا وچ جگر دے سرطان نال اِنتقال کر گئیاں۔ اوہ پکرنگ، اونٹاریو، کینیڈا وچ دفن نیں جِتھے اوہناں دے بچّے رہندے نیں۔ حمایت علی دی اولاد وچ دو دِھیآں تے دو پُتّر نیں۔

حمایت علی شیر نے اپݨا زیادہ تَر وقت پاکستان تے کینیڈا وچ گزاریا جِتھے اوہناں دے بچّے مقیم نیں تے اکثر بھارت وچ اپݨے آبائی شہر جان٘دے سی جِتھے اوہناں دے بھیݨ بھراء رہندے نیں۔

وفات

حمایت علی 93 برس دی عُمر وچ 15 جولائ‏ی 2019ء نو‏‏ں کینیڈا دے شہر ٹورانٹو وچ بعارضہ قلب رحلت فرما گئے، جِتھے اپݨے بیٹے بلند اقبال دے نال مقیم سن، اوہناں د‏‏ی وفات د‏‏ی تصدِیق اوہناں دے فرزند ڈاکٹر اوج کمال نے کیتی جیہڑے کراچی وچ مقیم نيں، حمایت د‏‏ی تدفِین ٹورانٹو وچ ہوئی۔

فِلموگرافی

حمایت علی شیر نے درج ذیل پاکستانی فِلماں واسطے گیت لِکھے:

• آنچل (1962)
• جب سے دیکھا ہے تُمہیں (1962)
• دامن (1963)
• دِل نے تُجھے مان لیا
• اک تیرا سہارا (1963)
• خاموش رہو (1964)
• کنیز (1965)
• نائلہ (1965)
• مجاہد (1965)
• لوری (1966)
• تصویر (1966)
• ولی عہد (1968)

اعزازات

اوہناں نوں اردو ادب وچ اوہناں دی ادبی خدمات اُتے صدر پاکستان دی طرفوں 2002ء وچ پرائیڈ آف پرفارمنس عطاء کیتا گیا۔ اوہناں نے پاکستانی فِلماں "آنچل" (1962ء) تے "دامن" (1963ء) واسطے "بہترین نغمہ نگار" دے دو نگار ایوارڈز وی حاصل کیتے۔

• پرائیڈ آف پرفارمنس، 2002 وچ صدر پاکستان ولّوں ایوارڈ
• نگار ایوارڈ، فِلم "آنچل" (1962) تے "دامن" (1963) لئی بطور بہترین فِلمی نغمہ نگار
• مخدوم محی الدین ایوارڈ، 1989 وچ دہلی وچ بین الاقوامی ایوارڈ
• لائِف اچِیومنٹ ایوارڈ، 2001 وچ واشنگٹن وچ
• علامہ اقبال ایوارڈ
• نقُوش ایوارڈ

حوالے