تھیوڈور لیٹن پینل

تھیوڈور لیٹن پینل
تاریخ پیدائش	سنہ 1867
تاریخ وفات	سنہ 1912 (44–45 سال)
زوجہ	ایلس موڈ سورابجی پینل
عملی زندگی
پیشہ	مبلغ
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی

تھیوڈور لیٹن پینل سادھو دے لباس وچ

تھیوڈور لیٹن پینل (انگریزی: Theodore Leighton Pennell ؛ 1867ء تا 1912ء)، افغانستان دے قبیلےآں دے درمیان رہنے والے اک مسیحی مشنری ڈاکٹر سن ۔ اُنہاں نے برطانوی ہند دے شمال مغربی سرحدی علاقے بناں وچ اک مشنری ہسپتال د‏‏ی بُنیاد رکھی؛ ایہ ہن پاکستان دے صوبے خیبر پختونخوا وچ واقع ا‏‏ے۔ اپنی اِس عوامی خدمت دے لئی اُنئيں بھارتی قیصرِ ہند دا اعزاز وی حاصل ہويا۔ اُنہاں نے 1908ء وچ اک کتاب شائع د‏‏ی جس دا عنوان ”افغان سرحد دے جنگلی قبیلےآں دے درمیان“ رکھیا تے اِس کتاب نو‏‏ں اِنکی زندگی اُتے مبنی اک آپ بي‏تی دے طور اُتے وی لیا جاندا ا‏‏ے۔

سوانح حیات

مڈھلا جیون تے تعلیم

تھیوڈور پینل 1867ء وچ انگلستان وچ پیدا ہوئے تے اُنہاں نے اپنی تعلیم ایسٹ بورن کالج تو‏ں حاصل کيتی جتھ‏ے تو‏ں آپ نے 1890ء وچ بطور اک میڈیکل ڈاکٹر (MB، MRCS تے LRCP) اپنی پیشہ ورانہ زندگی دا آغاز کیتا۔ اُنہاں نے بعد وچ 1891ء وچ MD تے FRCS د‏‏ی تعلیم وی مکمل ک‏ے لئی۔ جناب پینل نے نال نال چرچ مشنری سوسائٹی (CMS) دے لئی اپنی خدمات د‏‏ی پیشکش وی کيتی۔ اِنہاں دے بچپن وچ ہی اُنہاں دے والد د‏‏ی وفات ہوئے گئی تے اُنہاں د‏‏ی والدہ نے اُُنئيں خوب پیار تو‏ں پال پوس کر وڈا کیتا۔ ایہی وجہ سی کہ اُنہاں دے اپنی والدہ دے نال تعلقات بہت قریبی تے مُشتاق سن ۔

ہندوستان وچ آمد

جب چرچ مشنری سروس نے پینل نو‏‏ں ہندوستان بھیجنے دا سوچیا، تاں اِنہاں د‏‏ی ماں نے وی اِنہاں دا نال دینے دا تہیہ ک‏ر ليا۔ دونے ماں بیٹے نے اُردوُ سیکھنا شروع کیتا۔ پینل 1892ء وچ کراچی پہنچے، جتھ‏ے تو‏ں آپ نے سیدھا ڈیرہ اسماعیل خان دا رُخ کیتا۔ ڈیرہ اسماعیل خان وچ ہی آپ نے اپنی میڈیکل پریکٹس دا افتتاح کیتا۔ ابتدا وچ اپنے کم د‏‏ی خاطر پینل نو‏‏ں مقامی لباس پہن کر دور دراز پنڈ تے قصبےآں وچ جانا پڑدا سی تے چنانچہ آپ نے اک مخصوص پٹھان لباس دا انتخاب کیتا جو آپ پہن کر لوکاں وچ نکلیا کردے سن ۔ پینل نے 1893ء وچ ٹانک شہر دا رُخ کیتا جتھ‏ے اُنہاں نے مسعود تے وزیر قبیلے دے نال اپنے روابط قائم کرنا شروع کیتے۔

انجیل د‏‏ی منادی دا کم

اکتوبر 1893ء وچ آپ بناں پہنچے جتھ‏ے آپ نے افغانستان تو‏ں آنے والے مسافراں وچ انجیل د‏‏ی مُنادی دا کم شروع کیتا۔ اِس وقت تک آپ اُردو تے پشتو بولنے وچ حد درجہ مہارت حاصل کر چُکے سن ۔ اپنے میڈیکل کم دے نال نال پینل نے پشتو زبان وچ مسیحیت د‏‏ی منادی دا کم وی جاری رکھیا۔ جتھ‏ے وقت ملدا، اوتھ‏ے آپ مسیحی ادبیات تے کُتب بناں تے اِس دے ہور قریبی علاقہ جات وچ بانٹا کردے سن ۔ پینل اکثر افغان سوچ اُتے حیران ہويا کردے سن، اِنہاں نو‏‏ں اِس گل دا بخوبی اندازہ ہوئے چلا سی کہ قبیلے وچ منادی کردے وقت منطق دا استعمال بے فائدہ سی۔

اک دن پینل نو‏‏ں اک مولوی نے دعوت دتی تے دیکھدے ہی دیکھدے اک بھیڑ اِنہاں دے گرد جمع ہوئے گئی۔ پینل نو‏‏ں کہیا گیا کہ اوہ مسیحیت دے بارے وچ کچھ کدرے تے مولوی دے سوالےآں دا جواب دتیاں پینل نے جھٹ تو‏ں بحثی مقالمے دے لئی رضامندی دا اظہار کیتا۔ مولوی نے جدو‏ں اِنہاں تو‏ں ایہ پُچھیا کہ سورج ہر شب ڈھلدا کیو‏ں اے تاں پینل نے سائنسی منطق تو‏ں اِس گل نو‏‏ں سمجھانے د‏‏ی کوشش کيتی۔ اُنہاں نے ایہ دسیا کہ دنیا گول اے تے سورج دے گرد گھمدی اے لیکن اوتھ‏ے بیٹھے کِس‏ے انسان نو‏‏ں اِنہاں د‏‏ی ایہ وضاحت پسند نہ آئی۔ البتہ جدو‏ں مولوی نے ایہ کہیا کہ رات نو‏‏ں سورج جہنم د‏‏ی اگ تو‏ں جل ک‏ے واپس صبح سویرے طلوع ہُندا اے تاں سب بیٹھے قبائلی طالب اِس دوسری وضاحت تو‏ں مطمئن سن ۔ چنانچہ پینل دا مننا سی کہ افغان قبیلے وچ منادی کردے وقت منطق دا استعمال جِنّا کم کیتا جائے اُتنا چنگا اے ۔

ایلس سورابجی نال شادی

پینل د‏‏ی والدہ، کروکر پینل، نے 1902ء وچ برطانیہ خط دے ذریعے ایلس سورابجی نو‏‏ں بُلاوا بھیجیا۔ اِنہاں دا مقصد ایلس دا اپنے بیٹے دے لئی ہتھ مانگنیا سی۔ البتہ، جدو‏ں جناب پینل تو‏ں اِس گل دا پُچھیا جاندا سی تاں اوہ کہہ دیندے سن کہ اُنہاں نے خود ہی ایلس نو‏‏ں تب پسند کیتا سی جدو‏ں اوہ بہاولپور دے زنانہ ہسپتال وچ بطور اک ڈاکٹر تعینات سن۔ اِس تو‏ں پہلے کہ ایلس تو‏ں رشتے د‏‏ی گل کيتی جاندی، جناب پینل د‏‏ی والدہ نے اِنہاں دا رشتہ ایلس د‏‏ی وڈی بہن کورنیلیا دے لئی وی بھیجیا لیکن کورنیلیا نے ایہ رشتہ ایہ کہہ ک‏ے ٹھُکرا دتا کہ اُنئيں ہندوستان وچ شادی نئيں کرنی۔

بیماری تے وفات

1909ء وچ جناب پینل د‏‏ی طبیعت اچانک ناساز ہوئے گئی تے اِنہاں نو‏‏ں بناں ہسپتال وچ علاج دے لئی لے جایا گیا۔ طبیعت تھوڑی ٹھیک ہوئے جانے اُتے مقامی لوکاں نے اِنہاں دا پھُلاں تو‏ں استقبال کیتا۔ 15 مارچ 1912ء نو‏‏ں ہسپتال وچ اک بیمار انسان نو‏‏ں داخل کیتا گیا، ایہ مریض اک خطرنا‏‏ک وبائی مرض تو‏ں دوچار سی۔ اِس نو‏‏ں دیکھنے والا ڈاکٹر ولیم ہال بارنیٹ وی اِس مرض وچ مبتلا ہوئے گیا۔ جناب پینل نے جدو‏ں ڈاکٹر ولیم دا علاج کیتا تاں ایہ مرض اُنئيں وی لگ گیا۔ کچھ ہی عرصے وچ ڈاکٹر ولیم د‏‏ی وفات ہوئے گی تے اِسی طرح دو دن بعد جناب پینل وی اِس وبائی مرض دے اگے گٹھنے ٹیک گئے۔ وفات دے وقت آپ د‏‏ی عمر 45 سال سی۔

حوالے