تھیرواد
تھیرواد یا ستھورواد موجودہ ویلے وچّ بدھ دھرم دیاں دو پرمکھ شاخاں وچوں اک ہے ۔ دوجی شاخ دا نام مہایان ہے ۔ تھیرواد بودھی دھرم بھارت توں شروع ہوکے دکھن اتے دکھن - چڑھدے دے ولّ بہت سارے ہور ایشیائی دیساں وچّ پھیل گیا ، جویں کہ سری لنکا , برما , کمبوڈیا , ویتنام , تھائیلینڈ اتے لاؤس । ایہہ اک روایتی پرمپرا ہے ، ارتھات پرانے بودھی دھرم ورگا سی ، اسی رستہ اتے چلن اتے زور دندا ہے ۔
تھیرواد تے مہایان وچ فرق
سودھوتھیرواد شبد دا مطلبّ ہے سریشٹ لوکاں دی گلّ ۔ بودھی دھرم دی اس شاخ وچّ پالی بولی وچّ لکھے ہوئے پراچین تریپٹک مذہبی گرنتھاں دا پالن کرن اتے زور دتا جاندا ہے ۔ تھیرواد منن والےآں دا کہنا ہے کہ اس توں اوہ بودھی دھرم نوں اسدے مول روپ وچّ منندے ہن ۔ ایہناں دے لئی مہاتما بدھ اک مہانپرکھ ضرور ہے لیکن کوئی دیوتا نہیں ۔ اوہ انھاننوں پوجدے نہیں اتے نا ہی اوہناں دے مذہبی تقریباں وچّ بدھ - پوجا ہندی ہے ۔ جتھے مہایان بودھی پرمپراواں وچّ دیوی - دیوترپن جویں بہت سارے سندر جیواں نوں منیا جاندا ہے اتھے تھیرواد بودھی پرمپراواں وچّ اجیہی کسے ہستی نوں نہیں پوجا جاندا ۔ تھیروادیاں دا مننا ہے کہ ہر منکھ نوں آپ ہی نروان دا رستہ بھالنا ہندا ہے ۔ اس سمدایاں وچّ جواناں دے بھکھاری(بھکشو) بنن نوں بہت چنگا منیا جاندا ہے اتے اتھے ایہہ روائت وی ہے کہ جوان کجھ دناں لئی بھکشو بنکے پھر گرہستھ وچّ پرط جاندا ہے ۔ [۱] پہلے زمانےآں وچّ تھیرواد نوں ہینیان شاخ کیہا جاندا سی ، لیکن ہن بہت ودوان کہندے ہن کہ ایہہ دوناں وکھ ہن ۔
مہایان بودھی دھرم دے ساتھی کہندے ہن کہ زیادہتر منکھاں لئی نروان - رستہ اکلے بھالنا مشکل جاں ناممکن ہے اتے انھاننوں اس کارج وچّ مدد ملنی چاہیدی ہے ۔ اوہ سمجھدے ہن کہ کائنات دے سارے لوک اک - دوجے نال جڑیاں ہن اتے سارےآں نال پریم کرنا اتے سارےآں دے نروان لئی جتن کرنا ضروری ہے ۔ کسے وی جاندار لئی دشبھاونا نہیں رخیل چاہیدا ہے کیونکہ سارے جنم - موت دے جنجال وچّ پھسے ہے ۔ اک ہتیارا جاں اک تچھّ جیو اپنا ہی کوئی پھر توں جمیا آباؤ اجداد وی ہو سکدا ہے اسلئی اوہناں دی وی مدد کرنی چاہیدی ہے ۔ رغبت اتے مدد لئی بودھستواں نوں منیا جاندا ہے جو اوہ لوک ہن جو نروان پا چکے ہن ۔ مہایان شاخ وچّ اجیہے ہزاراں بودھستواں نوں پوجیا جاندا ہے اتے اوہناں دا اس فرقے وچّ دیوترپن - ورگا درجہ ہے ۔ اس بودھستواں وچّ کجھ بہت مشہور ہن ، اداہرن لئی اولوکتیشور ( مطلبّ : نظر ہیٹھاں جگت اتے پاؤن والے پربھو ) , امیتابھ ( مطلبّ : اننت پرکاش ، بے حدّ آبھا ) , میتریی ، منجشری اتے کشتیگربھ ۔[۲]
منن والے
سودھودنیا دے وکھ وکھ دیساں دے لوگ تھیرواد دے منن والے نیں، جنہاں وچ پرمکھ ایہ نیں:
- دکھن چڑھدا ایشیا:
- کمبوڈیا (٩٥٪ )
- لاؤس (٦٧٪ )
- میانمار (٨٩٪ )
- تھائی لینڈ (٩٥٪ )
- ویتنام (٦.٦٪ )
ایہ وی ویکھو
سودھوحوالے
سودھو
- ↑ Inside Buddhism (eBook), Kathy Zaun, Lorenz Educational Press, ISBN 978-0-7877-8193-4, Pages 26-27
- ↑ Establishing a pure land on earth: the Foguang Buddhist perspective on modernization and globalization, Stuart Chandler, University of Hawaii Press, 2004, ISBN 978-0-8248-2746-5, ... The Hinayana school is identified with the Theravada tradition, which is practiced in Thailand, Sti Lanka, Myanmar, etc. The Mahayana school, by contrast, is seen as having taken root in China, Japan, Korea, and Tibet ...
مہا تما بدھ · سٹوپا · چیتیا · نروان · وہار · سنگرام · اھمسا · مہابدھی مندر ·