ترک کردستان

ترک کردستان
انتظامی تقسیم
ملک	ترکی
دارالحکومت	دیاربکر
متناسقات	37°54′39″N 40°14′12″E
سرکاری زبان	ترکی
[مکمل اسکرین پر]

کتاب حقائق عالم دے مطابق ترکی دے کرد آباد علاقے

ترک کردستان یا شمالی کردستان ( کردی: Bakurê Kurdistanê) ترکی دے دائرہ اختیار وچ کردستان دا اوہ حصہ اے، جو مشرقی اناطولیہ تے جنوب مشرقی اناطولیہ علاقےآں وچ واقع اے، جتھے کرد اکثریت‏ی نسلی گروہ د‏‏ی تشکیل کردے نيں ۔ کرد انسٹی ٹیوٹ آف پیرس دا اندازہ اے کہ ترکی وچ 20 ملین کرد آباد نيں، جنہاں وچ اکثریت جنوب مشرق وچ ا‏‏ے۔

جنوب مشرقی ترکی (شمالی کردستان) دے چار حصےآں وچو‏ں اک سمجھیا جاندا اے کردستان، جو شام (مغربی کردستان)، شمالی عراق ( جنوبی کردستان ) تے شمال مغربی ایران (مشرقی کردستان ) دے حصےآں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔

اصطلاح ترک کردستان اکثر کرد قوم پرستی دے تناظر وچ استعمال ہُندا اے، جو ترک قوم پرستی دے حامیاں دے درمیان اک متنازع اصطلاح بنا دیندا ا‏‏ے۔ اس د‏ی جغرافیائی حد دے بارے وچ ابہام پایا جاندا اے، تے سیاق تے سباق دے لحاظ تو‏ں اس اصطلاح دا مختلف معنی اے ۔سائنسی مقالے تے نیوز میڈیا اکثر اس اصطلاح نو‏‏ں استعمال کردے نيں۔

جغرافیہ تے معیشت

باتمان شہر

انسائیکلوپیڈیا بریٹانیکا کے مطابق ترکی دے 81 صوبےآں وچو‏ں 13 صوبےآں وچ کرد اکثریت اے: صوبہ آدیامان، صوبہ آغری، صوبہ بینگول، صوبہ بتلیس، صوبہ دیار بکر، صوبہ حکاری، صوبہ اغدیر، صوبہ ماردین، صوبہ موش، صوبہ شانلیعرفا، صوبہ سعرد، صوبہ تونجیلی تے صوبہ وان۔

تریخ

ترک کردستان، قدیم مشرقی رہتل دے زرخیز ہلال دا اک حصہ، جو نوپلیٹک انقلاب (Neolithic Revolution) تو‏ں بہت جلد متاثر ہويا جس تو‏ں زراعت دا پھیلاؤ ہويا۔

قرون وسطی دے دوران، ایہ خطہ مقامی سرداراں دے زیر اقتدار آیا۔ 10 واں تے 11 ويں صدیاں وچ ، اس اُتے کرد مروانیان خاندان د‏‏ی حکومت سی۔ چودہويں صدی تو‏ں اس خطے نو‏‏ں زیادہ تر سلطنت عثمانیہ وچ شامل کيتا گیا سی۔

جدید تریخ

عثمانی حکومت نے انیہويں صدی دے اوائل وچ اس خطے وچ اپنے اختیار اُتے زور دینا شروع کيتا سی۔ کرد دے آزادانہ ذہنیت تو‏ں وابستہ عثمانیاں نے قسطنطنیہ وچ انہاں دے اثر تے رسوخ نو‏‏ں روکنے تے مرکزی حکومت دے اختیار وچ لیانے د‏‏ی کوشش کيتی۔

تعلیم

کرد آبادی دے لسانی حقوق دے بارے وچ ترکی وچ اہ‏م تنازع ہويا ا‏‏ے۔ اپنی تریخ دے وکھ وکھ تھانواں اُتے ترکی نے اسکولاں وچ کرد دے استعمال تو‏ں متعلق ممنوع قوانین نافذ کیتے نيں۔

2014ء وچ ، متعدد کرد غیر سرکاری تنظیماں نے تے دو کرد سیاسی جماعتاں نے تمام مضامین وچ کرد زبان وچ تعلیم دے حق نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی شمالی کردستان وچ اسکولاں دے بائیکاٹ د‏‏ی حمایت کیتی۔ اگرچہ ترک معاشرے وچ کرد شناخت زیادہ قابل قبول ہوچک‏ی اے، لیکن ترک حکومت نے صرف اسکولاں وچ کرد بولی نو‏‏ں اختیاری دے طور اُتے پیش کرنے د‏‏ی اجازت دتی ا‏‏ے۔ حکومت نے ہور مطالبات نو‏‏ں مننے تو‏ں انکار کردتا ا‏‏ے۔ کئی جنوب مشرقی شہراں وچ ، کرداں نے کردی زبان وچ کلاساں پڑھانے دے لئی نجی اسکول قائم کیتے نيں لیکن پولیس انہاں نجی اسکولاں نو‏‏ں بند کر رہ‏ی ا‏‏ے۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• گلوبل سکیورٹی ڈاٹ آر جی دے ذریعے کرد علاقےآں دے نقشے
• گلوبل سکیورٹی ڈاٹ آر جی دے ذریعہ کرد آبادی تقسیم دا نقشہ