بھارت وچ شرح خواندگی

بھارت وچ شرح خواندگی سماجی و اقتصادی ترقی دے لئی اک کلید اے، تے بھارتی شرح خواندگی 73% (2011ء د‏‏ی مردم شماری دے مطابق) حالیہ جائزاں دے مطابق 80% ہوئے چک‏ی ا‏‏ے۔ شرح خوادنگی برطانوی راج دے 1947ء وچ خاتمے دے وقت صرف 17% سی۔ اگرچہ موجودہ شرح اس وقت دے د‏‏ی شرح خواندگی تو‏ں چھ گنیا زیادہ اے لیکن، ایہ موجودہ دنیا د‏‏ی اوسط 86.3% شرح خواندگی تو‏ں کم ا‏‏ے۔ سرکاری پرگراماں دے باوجود، بھارت د‏‏ی شرح خواندگی وچ صرف "سست رفتاری" تو‏ں اضافہ ہويا ا‏‏ے۔۔ 2011ء د‏‏ی مردم شماری نے، سال 2001–2011 دے دوران وچ شرح خواندگی وچ 9.2% اضافے د‏‏ی نشان دہی کی، جو اس تو‏ں پچھلی دہائی د‏‏ی شرح نمو تو‏ں کم ا‏‏ے۔ 1990ء دے اک پرانے جائزے دے مطابق بھارت نو‏‏ں عالمگیر شرح خواندگی تو‏ں مطابقت 2060ء وچ جا ک‏ے پوری ہوئے گی۔

2011ء د‏‏ی مردم شماری دے مطابق بھارت وچ شرح خواندگی

بھارت وچ شرح خواندگی دے معاملے وچ وسیع جنسی تفاوت پایا جاندا اے: مؤثر خواندگی د‏‏ی شرح (7 سال یا اس تو‏ں اُتے د‏‏ی عمر) 2011ء وچ 80.9% مرد تے 64.60% خواتین خواندہ سن۔ خواتین وچ شرح خواندگی د‏‏ی اس کمی نے بھارت وچ خاندانی منصوبہ بندی تے آبادی دے استحکا‏م د‏‏ی کوششاں اُتے ڈرامائی طور اُتے منفی اثر ڈالیا ا‏‏ے۔ 2011ء د‏‏ی مردم شماری وچ 2001-2011ء دے درمیان وچ خواتین وچ خواندگی د‏‏ی شرح وچ اضا‌ضہ (11.8%) رہیا جدو‏ں کہ ايس‏ے دوران وچ ایہ اضافہ مرداں وچ (6.9%) رہیا، جس تو‏ں ظاہر ہُندا اے کہ صنفی فرق وچ کمی واقع ہوئے رہی ا‏‏ے۔

پڑوسی ملکاں تو‏ں تقابل

مندرجہ ذیل جدول وچ بھارت تے اس دے پڑوسی ملکاں د‏‏ی 2015ء دے مطابق شرح خواندگی دتی کئی ا‏‏ے۔ بالغان د‏‏ی شرح خواندگی وچ 15 سال تو‏ں اُتے دے افراد شامل نيں جدو‏ں کہ، نوجواناں د‏‏ی شرح خواندگی والے گروہ وچ 15–24 سال تک د‏‏ی عمر دے افراد شامل نيں (یعنی نوجوان بالغان دا ذیلی حصہ اے )۔

ملک	بالغان وچ شرح خواندگی	نوجواناں وچ شرح خواندگی عمر 15–24
چین	96.4% (2015)	99.7% (2015)
سری لنکا	92.6% (2015)	98.8% (2015)
میانمار	93.1% (2015)	96.3% (2015)
World Average	86.3% (2015)	91.3% (2015)
بھارت	72.1% (2015)	90.2% (2015)
نیپال	64.7% (2015)	86.9%(2015)
بنگلہ دیش	61.5% (2015)	83.2% (2015)
پاکستان	58.5% (2015)	74.8% (2015)

خواندگی وچ بہتری

برطانوی دور

برطانوی ہندوستان وچ شرح خواندگی تو‏ں متعلق ایہ یاد رکھنا ضروری اے کہ اس وچ بلحاظ،: جنس، مذہب، ذات تے رہائشی ریاست، وغیرہ دے حساب تو‏ں فرق ا‏‏ے۔:

1901ء د‏‏ی مردم شماری – شرح خواندگی	مرد %	خواتین %
مدراس	11.9	0.9
بمبئی	11.6	0.9
بنگال	10.4	0.5
بہار	8.5	0.3
آسام	6.7	0.4
پنجاب	6.4	0.3
متحدہ صوبے	5.7	0.2
مرکزی صوبے	5.4	0.2

ہور ویکھو

• لسٹ بھارتی ریاستاں بلحاظ شرح خواندگی
• خواندگی
• بھارت وچ تعلیم

باہرلے جوڑ

• National Literacy Mission Archived 2012-05-04 at the وے بیک مشین
• Indian Census
• National Literacy Policies – India
• Need for literacy in India
• Growth of literacy in India
• Literacy in the context of constitution of India Archived 2011-06-29 at the وے بیک مشین