بِٹ کوئن
بِٹ کوئن | |
---|---|
بِٹ کوئن حوالے دے گاہک ولوں اک سانجھا لوگو | |
جاری کرن دی تریخ | 3 جنوری 2009; پنج ورھے پہلاں |
ورتونکار | عالمی |
پیداوار | مدھ 2016 تک 25 بٹکوئن فی بلاک (لگبھگ ہریک 10 منٹ)[۱] اتے پھیر اگلے ادھکرن تک 4 ورھیاں لئیand then afterwards 12.5 bitcoins per block for 4 years until next halving. This halving continues until 2110–2140. |
Source | چلدے بٹکوئناں دی گنتی |
طریقہ | رسد وچ وادھا |
نکی اکائی | |
10−۸ | ساتوشی[۲][۳] |
نشان | BTC, XBT,[۴] |
بِٹ کوئن جاں بِٹ -سکہ اک ادائیگی پربندھ اے جہنوں 2009 وچ ایہدے ڈویلپر ساتوشی ناکاموتو ولوں جاری کیتا گیا سی۔[۵] اس پربندھ وچلیاں ادائگیاں دیاں فرداں نوں ایہناں دے ہی کھاتے دی اک اکائی راہیں اک عوامی بہی-کھاتے وچ رکھیا جاندا اے[۶] جیہدا ناں بِٹ کوئن ہی اے۔[note ۱]
بٹ کوئن (انگریزی: bitcoin) اک ڈیجیٹل کرنسی تے پیئر ٹو پیئر پیمنٹ نیٹورک اے جو آزاد مصدر دستور اُتے مبنی اے [۹] تے عوامی نوشتہ سودا دا استعمال کردی اے۔ بٹ کوئن کمانے یا حاصل کرنے وچ کسی شخص یا کسی بینک دا کوئی اختیار نئيں۔ ایہ مکمل آزاد کر نسی اے، جس نوں اسيں اپنے کمپیوٹر دی مدد توں وی خود بنا سکدے نيں۔
بٹ کوئن کرنسی دا ہور رائج کرنسیاں مثلا ڈالر تے یورو توں موازنہ کیتا جاسکدا اے، لیکن رائج کرنسیاں تے بٹ کوئن وچ کچھ فرق اے۔
سب توں اہم فرق ایہ اے کہ بٹ کوئن مکمل طور اُتے اک ڈیجیٹل کرنسی اے جس دا وجود محض انٹرنیٹ تک محدود اے، خارجی طور اُتے اس دا کوئی جسمانی وجود نئيں۔ اسی طرح بٹ کوئن کرنسی دے پیچھے کوئی طاقتور مرکزی ادارہ مثلا مرکزی بینک نئيں اے تے نہ ہی کسی حکومت نے ہن تک اسنوں جائز کرنسی قرار دتا اے، اسی وجہ توں ریاستہائے متحدہ امریکا دے وزارت خزانہ نے اسنوں غیر مرکزی کرنسی (decentralized currency) قرار دتا اے [۱۰] ،کیونکہ اس کرنسی نوں اک شخص براہ راست دوسرے شخص نوں منتقل کر سکدا اے، اس دے لئی کسی بینک یا حکومتی ادارہ دی ضرورت نئيں ہُندتی۔ اُتے انٹرنیٹ دے ذریعہ بٹ کوئن نوں ہور رائج کرنسیاں دی طرح ہی استعمال کیتا جاسکدا اے۔
بٹ کوئن دا آغاز 2009ء وچ کازبنام ستوشی ناکاماتو نے کیتا۔[۱۱] اسنوں کرپٹوکرنسی کہندے نيں کیونکہ ایہ پبلک دی کرپٹوگرافی دے اصولاں اُتے مبنی اے۔ [۱۲]
ایہ کرنسی حسابی عمل لوگرتھم دی بنیاد اُتے کم کردی اے ،جس دے لئی کمپیوٹر نوں انٹر نیٹ توں منسلک کرکے ، کمپیوٹر دے پروسیسر توں کم لیا جاندا اے۔ جس کمپیوٹر دا پروسیسر جتنا طاقتور ہُندا اے، اِنّی جلد اوہ حسابی عمل لوگرتھم دا سوال حل کرکے بٹ کوائن بناندا اے۔
بٹ کوئن خاصی تحقیق وتجسس دا موضوع وی رہیا اے، کیونکہ کرپٹوگرافی کرنسی ہونے دی وجہ توں اس دے مالکان تے صارفین پتہ لگانا خاصا مشکل اے، اس وجہ توں اس دا غیر قانونی استعمال وی کیتا جاسکدا اے۔ 2013ء وچ غیر قانونی سرگرمیاں وچ ملوث ویب سائٹ سلک روڈ نوں امریکی ایف بی آئی نے بند، تے 144٫000 بٹ کوئنز نوں منجمد کر دتا، اس وقت اوہدی قیمت 28.5 ملین ڈالرز سی۔[۱۳] جدوں کہ امریکی حکومت بٹ کوئن دے معاملہ وچ ہور حکومتاں توں زیادہ فراخ دلی توں کم لیندی اے۔[۱۴] چین وچ یوان دے نال بٹ کوئن دی فروخت اُتے پابندی اے، ہور بٹ کوئن منڈیاں (exchanges) دے لئی بینک اکاؤنٹ رکھنے دی اجازت نئيں۔
ماخوذ
سودھو20 سال پہلے انٹرنیٹ بہت سست سن تے لمبی فائیلاں مثلاً فلماں، ڈرامے تے گانے ڈاون لوڈ کرنے وچ بہت وقت لگدا سی جو server نوں ہر وقت مصروف (busy) کر دیندا سی ۔ 2001ء وچ Bram Cohen نوں خیال آیا کہ جے لمبی فائیل دے کئی ٹکڑے کر دئیے جان تے سارے کمپیوٹر براہ راست اک دوسرے توں منسلک کر دیئے جان تو ہر اوہ کمپیوٹر جو اک دفعہ سرور توں فائیل دا کوئی وی اک ٹکڑا ڈاونلوڈ کر چکيا اے اوہ ہن اسنوں دوسرےآں نوں اپ لوڈ کر سکے گا تے سرور اُتے لوڈ بہت کم ہو جائے گا جدوں کہ صارفین دے کمپیوٹر اک دوسرے توں فائل دے مختلف ٹکڑے حاصل کرکے اسنوں جوڑ لاں گے۔ برام کوہن نے جولائی 2001ء وچ distributed hash table (DHT) اُتے مبنی BitTorrent نامی پروگرام جاری کیتا جو Peer-to-peer نیٹ ورکنگ دی ابتدا سی جو سارے کمپیوٹراں نوں باہم جوڑ سکدا سی ۔
کرپٹوکرنسی
سودھوبٹ کوئن نوں اک کرپٹوکرنسی (انگریزی: cryptocurrency) سمجھیا جاندا اے، اس دا مفہوم ایہ اے کہ ایہ کرنسی بنیادی طور اُتے رازداری دے اصولاں نوں ملحوظ رکھدی اے۔ ہور اسنوں اپنی نوعیت دی واحد کرنسی سمجھیا جاندا اے، لیکن درحقیقت اس طرح دی گھٹ توں گھٹ 60 کرپٹوکرنسیاں انٹرنیٹ اُتے موجود نيں، جنہاں وچاں 6 کرنسیاں اصل نيں۔ چونکہ بٹ کوئن اک آزاد مصدر کرنسی اے، اس لئی اوہدی نقل تے اس وچ کچھ اصلاحات کرکے دوسری نويں کرنسی بنائی جاسکدی اے، اس لئی اس وقت موجود تمام کرپٹوکرنسیاں باستثناء رپل (انگریزی: Ripple) [۱۵] بٹ کوئن دی طرح ہی کم کردیاں ناں۔
چند کرپٹو کرنسیاں |
---|
Bitcoin |
Ethereum |
Ethereum Classic |
Augur |
Dash |
Litecoin |
Monero |
NXT |
Ripple |
Stellar Lumens |
بلاک چین
سودھوبلوک چین (block chain) اک نويں طرح دا انٹرنیٹ اے جس وچ ڈیجیٹل معلومات ہر اک دیکھ سکدا اے مگر اسنوں کاپی نئيں کر سکدا۔ ہر دس منٹ وچ ہونے والی لین دین (transaction) دا ریکارڈ چیک کرکے محفوظ کر دتا جاندا اے جسنوں بلوک کہندے نيں۔ سارا ڈاٹا نیٹ ورک اُتے ہُندا اے اس لئی ہر اک اسنوں دیکھ سکدا اے۔[۱۶]
رازداری
سودھوسمجھیا جاندا اے کہ بٹ کوائن دی لین دین دا ریکارڈ کسی نوں معلوم نئيں ہو سکدا مگر ایسا نئيں اے۔ ہر لین دین اک کوڈڈ ایڈریس توں منسلک ہُندی اے تے ایہ ایڈریس ہر کوئی دیکھ سکدا اے۔ انہاں ایڈریس دا ریکارڈ رکھنے والےآں نے انکشاف کیتا اے کہ دنیا وچ صرف 1000 لوگ ایسے نيں جو دنیا بھر دی مارکیٹ دا 40 فیصد حصہ کنٹرول کردے نيں۔ ایسے لوگاں نوں "بٹ کوائن وھیل" کہیا جاندا اے۔
- "Although bitcoin transactions are designed to be anonymous, each one is associated with a coded address that can be seen by anyone."[۱۷]
بِٹ کوئن | |
---|---|
بٹ کوئن دا عمومی لوگو | |
نام اور قیمت | |
ذیلی اکائی | |
۔00000001 | ستوشی[۲] |
علامت | BTC, XBT,[۱۸] ، ฿[۱۹][۲۰] |
آبادیات | |
تاریخ اجرا |
۳ جنوری ۲۰۰۹ء |
صارفین | بین الاقوامی |
اجرا | |
بھی کھاتہ | معاملات دی تصدیق تے حفاظت پیئر ٹو پیئر نیٹورک دے ذریعہ کيتی جاندی اے۔[۲۱] |
مقررہ قیمت | |
Issuance | پچیس بٹ کوئن ہر دس منٹ وچ |
ماخذ | تمام بٹ کوئن سرکولیشن وچ |
قاعدہ | 21 ملین بٹ کوئنز ہونے تک ہر چار سال وچ تمام نويں بٹ کوئن دا تخلیقی ریٹ نصف ہُندا جائے گا[۱]:17 - اس وقت ہر نويں بلاک دے نال (تقریباً ہر دس منٹ وچ ) پچیس نويں بٹ کوئنز بن رہے نيں۔ |
جس طرح بینک دے پاس اپنے گاہک دی پوری معلومات ہُندی نيں اسی طرح کرپٹوکرنسی ایکسچینج دے پاس کرپٹوکرنسی استعمال کرنے والے دی پوری معلومات ہُندی نيں۔
- "Do not use bitcoin for illegal activity; it is not anonymous."[۲۲]
عام تصور دے برعکس کرپٹو کرنسی حکومت دے ضابطاں دے ماتحت ہُندی اے۔ آپ جو جی چاہے اوہ اس توں نئيں کر سکدے۔ ایہ مکمل گمنامی مہیا نئيں کردتی۔ تے غالباً ہن اس غبارے توں ہويا نکلنے ہی والی اے۔
- Contrary to popular belief, cryptocurrency IS regulated, you CANNOT do whatever you want with it, it is NOT completely anonymous, and yes, there probably IS a bubble forming right now.[۲۳]
مشہور بھانڈاپھوڑ ایڈورڈ اسنوڈن نے انکشاف کیتا اے کہ امریکی خفیہ ایجنسی این ایس اے 2013ء توں بٹ کوائن استعمال کرنے والوںاُتے نظر رکھے ہوئے اے۔[۲۴]
بٹ کوائن دا کل تعداد
سودھوبٹ کوائن دے موجد Satoshi Nakamoto دے مطابق کل دو کروڑ 10 لکھ لکھ بٹ کوائن تخلیق کیئے جاسکیاں گے جنہاں وچاں 1 کروڑ 70 لکھ بٹ کوئن 'مائن' کیئے جا چکے نيں۔ اس طرح رفتہ رفتہ mining مشکل توں مشکل تر ہُندی جا رہی اے کیونکہ قابل مائن بٹ کوائن دی تعداد کم ہُندی جا رہی اے۔[۲۵]
تقریباً ہر چار سال (یعنی دو لکھ 10 ہزار بلاک کے) بعد پہلے کےمقابلے وچ آدھے بٹ کوائن جاری کیتے جایئں گے۔ اندازہ اے دی 2140ء دے بعد کوئی بٹ کوائن جاری نئيں ہو گا کیونکہ دو کروڑ 10 لکھ لکھ بٹ کوائن دی آخری حد آ چکی ہوئے گی،
امریکا وچ بٹ کوائن
سودھوجولائی 2017 دی ابتدا وچ امریکی Commodity Futures Trading Commission نے بٹ کوائن نوں Swap Execution Facility عطا کر دتی اے جس دا مطلب اے کہ ہن بٹ کوائن دی options trading ہو سکے گی۔[۲۶]
چوری
سودھوماہر ہیکرز بٹ کوائن ایکسچینج توں وڈی مالیت وچ بٹ کوائن چرانے وچ کامیاب رہے نيں۔ چند مثالاں درج ذیل نيں۔
کرپٹو ایکسچینج دا نام[۲۷] | چوری دی تاریخ | کتنے کرپٹو کوائن چوری ہوئے | مالیت بحساب 8200 ڈالر فی کرپٹو کوائن |
---|---|---|---|
Mt.Gox (جاپان) | 19 جون 2011ء | 2609 BTC | 2 کروڑ ڈالر |
Mt.Gox | 28 فروری 2014ء | 750,000 BTC | 615 کروڑ ڈالر[۲۸] |
BitFloor | یکم ستمبر 2012ء | 24,000 BTC | 20 کروڑ ڈالر |
Poloniex | 4 مارچ 2014ء | 12.3% of all BTCs | ظاہر نئيں کيتی گئی |
Bitstamp | 4 جنوری 2015ء | 19,000 BTC | 16 کروڑ ڈالر |
Bitfinex | یکم اگست 2016ء | 120,000 BTC | 98 کروڑ ڈالر |
Tether Treasury wallet | 19 نومبر 2017ء | 3700 BTC | 3 کروڑ ڈالر[۲۹] |
Nice Hash | 6 دسمبر 2017ء | 4736 BTC | 4 کروڑ ڈالر[۳۰] |
Coincheck (جاپان) | 26 جنوری 2018ء | 523 میلین NEM coins | 53 کروڑ ڈالر (مالیت بوقت چوری)[۳۱] |
Bitpoint (جاپان) | 12 جولائی 2019ء | 3 کروڑ 20 لکھ ڈالر (مالیت بوقت چوری)[۳۲] |
امریکا نوں شبہ اے کہ فروری 2014ء وچ جاپان وچ Mt.Gox وچ ہونے والی بہت وڈی ہیکنگ دے پیچھے اک روسی ہیکر Aleksandr Vinnik دا ہتھ سی جو بٹ کوائن دے معاملات دا ماہر سمجھیا جاندا اے۔[۳۳] اس دے برعکس جنوری 2018ء وچ جاپانی کرپٹو ایکسچینج CoinCheck وچ ہونے والی ہیکنگ دے پیچھے شمالی کوریا دے ہیکرز ملوث سمینوں جاندے نيں۔[۳۴]
چند مقبول کرپٹوکرنسیاں
سودھوآغاز | کرنسی[۳۵] | علامت | Hash algorithm |
2009 | Bitcoin | BTC | SHA-256d |
2015 | Ethereum | ETH | Ethash |
2017 | Bitcoin Cash | BCH | SHA-256d |
2011 | Litecoin | LTC | Scrypt |
2014 | Dash | DASH | X11 |
2014 | Monero | XMR | CryptoNight |
2017 | Bitcoin gold | BTG | Equihash |
2015 | Ethereum Classic | ETC | Ethash |
2016 | Zcash | ZEC | Equihash |
2013 | Dogecoin | DOGE | Scrypt |
بٹ کوائن ایکسچینج
سودھودنیا دے چند وڈے ایکسچینج جو بٹ کوائن دی خرید و فروخت کردے نيں درج ذیل نيں۔ عام طور اُتے بٹ کوائن دی لین دین اُتے 1.5 فیصد فیس لی جاندی اے بشرطیکہ لین دین بینک اکاونٹھ دے ذریعے ہوئے۔ جے لین دین کریڈٹ کارڈ دے ذریعے ہو تو فیس 4 فیصد ہُندی اے۔[۳۶]
بٹ کوائن ایکسچینج دا نام[۳۷] |
---|
Bitfinex |
Bittrex |
Binance |
Bithumb |
OKEx |
GDAX |
Poloniex |
Huobi |
HitBTC |
Bitstamp |
شرعی حیثیت
سودھومصر وچ بٹ کوائن ایکسچینج نے اگست 2017ء توں کم دا آغاز کیتا سی ۔ لیکن 3 جنوری 2018ء نوں مصر دے مفتی اعظم نے بٹ کوائن نوں حرام قرار دے دتا تے اوہدی تجارت اُتے پابندی دا مطالبہ کیتا۔
ترکی دی وزارتِ مذہبی امور نے بٹ کوائن نوں اسلام دے منافی قرار دتا اے۔[۳۸]
بٹ کوائن ATM
سودھوکیش دی ادائیگی بذریعہ مشین کرنے دے لئی دنیا دی پہلی اے ٹی ایم سنہ 1969ء وچ استعمال ہوئی۔ 2013ء وچ بٹ کوائن دی پہلی اے ٹی ایم منظر عام اُتے آئی۔ جولائی 2019ء تک دنیا بھر وچ ایسی پایچ ہزار مشیناں نصب ہو چکی سن۔ ایسی مشیناں 'بی ٹی ایم' کہلاندی نيں۔ بیشتر مشیناں توں بٹ کوائن خریدے تو جا سکدے نيں مگر بھنوائے نئيں جا سکدے یعنی کیش دے بدلے بٹ کوائن مل سکدے نيں مگر بٹ کوائن دے بدلے کیش بہت کم بی ٹی ایم اُتے دستیاب اے۔ صرف متحدہ امریکا وچ انہاں مشیناں دی تعداد دو ہزار توں تجاوز کر چکی اے۔[۳۹] یاد رہے کہ لگ بھگ سو سال پہلے بینکاں توں سونے دے بدلے کاغذی کرنسی لینا بہت آسان جدوں کہ کاغذی کرنسی دے بدلے سونے دا سکہ لینا بہت ہی مشکل سی ۔
اسٹیٹ بینک آف پاکستان
سودھو29 اپریل 2018ء نوں عاصم بخشی 'ہم سب' اُتے لکھدے نيں:
- "اسٹیٹ بینک آف پاکستان نے حالیہ ماہ دے آغاز وچ جاری کیتے گئے اک رسمی مراسلے وچ عوام نوں بِٹ کوائن سمیت تمام قسم دی کرپٹو کرنسیاں توں بچنے دی ہدایت دی اے۔ مراسلے وچ ایہ وی کہیا گیا اے کہ انہاں کرنسیاں یعنی کوائنز تے ٹوکنز دے ذریعے پاکستان توں باہر رقم بھیجنے والے کسی وی شخص توں ملکی قوانین دے مطابق بازپرس دی جائے گی۔ ہور برآں بینکاں تے کرنسی ڈیلراں نوں ہدایت کيتی گئی اے کہ اس قسم دے کسی وی سودے وچ فریق نہ بناں جس وچ کرپٹو کرنسی شامل ہوئے۔ کرپٹو کرنسی دے خلاف اس تنبیہ دی بتائی گئی وجوہات کافی حد تک باجواز ہونے دے نال نال دو حوالےآں توں بہت دلچسپ تے معنی خیز نيں۔ ریاستی ادارہ ہونے دے ناطے انہاں وچ اول تو بینک دی جانب توں ریاست دا ایہ اعتراف اے کہ کرپٹو کرنسی دی نوعیت وچ کافی ابہام ہونے دے باعث انہاں سوداں وچ شامل ہونے والے افراد نوں کسی قسم دی قانونی ضمانت دینا ناممکن اے، دوم ایہ اعتراض کہ ایہ کرنسیاں اپنی حد درجے خفیہ نوعیت دے باعث غیرقانونی کارروائیاں تے مختلف قسم دے فراڈ وچ استعمال دی جا سکدی نيں۔"[۴۰]
بٹ کوائن مائننگ دے ماحول اُتے اثرات
سودھواردونامہ فورم دی رپورٹ جس وچ برطانیہ دے تحقیقاندی ادارے پتے کمپیئر دی رپورٹ نوں ماخذ بنایا گیا اے دے مطابق بٹ کوائن مائننگ دے لئی استعمال ہونے والی انرجی وچ خوفناک حد تک اضافہ ہو چکيا اے تے جنوری 2018 دے پہلے پندرہ دن وچ اس مقصد دے لئی استعمال ہونے والی بجلی 40 ٹیراواٹ توں تجاوز کر چکی اے۔ روپورٹ دے مطابق رواں سال اس مقصد دے لئی استعمال ہونے والی بجلی 159 ملکاں دی مجموعی بجلی دی کھپت توں زیادہ اے۔ واضح رہے کہ پاکستان دی سال 2016 وچ کل بجلی دی پیداوار 196 ٹیراواٹ سی اس توں اندازہ لگایا جا سکدا اے کہ کس قدر بجلی بٹ کوائن مائننک دے لئی استعمال دی جا رہی اے۔ بجلی دی کھپت دے حساب توں اوہدی پیداوار وچ وی ہوشربا اضافہ ہويا اے تے بجلی دی پیداوار دا زیادہ تر حصہ روائیندی طریقاں یعنی تیل تے کوئلہ توں بجلی بنانے اُتے مشتمل اے جو ماحول اُتے انتہائی برا اثر ڈالتا اے۔
اردونامہ فورم دی بٹ کوائن مائننگ دا ماحول اُتے اثر دے بارے وچ رپورٹ۔[۴۱]
اقتباس
سودھو- "ہم اس دعوے توں متفق نئيں نيں کہ سونے دی طرح بٹ کوائن وی کاونٹر پارٹی رسک توں آزاد اے۔ ایتھریئم وی اک نوزائیدہ کرپٹو کرنسی اے تے جداں کہ اسيں نے دیکھیا کہ ایہ مجازی کرنسیاں بالآخر اک ماسٹر کوڈ دے تابع ہُندی نيں۔ایتھریئم دے معاملے وچ ایہ چابی اک کونسل دے پاس اے جو مستقبل وچ اس کرنسی دا انفلیشن ریٹ طے کرے گی۔ بٹ کوائن نوں کنٹرول کرنے دی چابی Gavin Andresen دے پاس اے جو Massachusetts دا اک انجینیئر اے۔ اس گل دی کوئی گارنٹی نئيں اے کہ اوہ مستقبل وچ بٹ کوائن دے بلوک چین دے ضابطاں نوں تبدیل نئيں کرن گے "
- Another claim we don’t agree with is that Bitcoin is as free of counter-party risk as gold. What we have seen with Ethereum, another nascent cryptocurrency, is that these virtual currencies ultimately have a master key. With Ethereum, that key is controlled by a council that decides its future inflation rate; with Bitcoin, that key is controlled by Gavin Andresen, an engineer based in Massachusetts. There’s no guarantee that they won’t change the source code for the Bitcoin blockchain in the future[۴۲]
- اگرچہ کرپٹو کرنسیاں نوں غیر مرکزی (ڈی سینٹرالائزڈ) کرنسی دسیا جاندا اے لیکن حقیقت ایہ اے کہ ایہ 'فی ایٹ' کرنسی توں وی زیادہ سینٹرالائزڈ اے - شخصی رازداری آزادی دا سب توں اہم ستون ہُندا اے۔ ہر مطلق العنان پرائیویسی نوں ختم کردا اے۔
- "And while crypto is being sold to the public as "decentralization", the reality is that it is even more centralized than fiat currency,...Privacy is the foundation of freedom. All tyranny relies first on the invasion of privacy and the removal of private spaces.[۴۳]
- کینیڈا دا اک کرپٹو ایکسچینج بنام QuadrigaCX اس وقت دیوالیہ ہو گیا جدوں اس دا مالک Gerry Cotten انڈیا وچ بیمار ہو کے مر گیا۔ اس ایکسچینج نوں کنٹرول کرنے دی چابی صرف اوہ ہی جاندا سی ۔[۴۴]اس دے گاہکاں دی تعداد 76,000 سی جنہاں نے لگ بھگ 16 کروڑ امریکی ڈالر دی سرمائیہ کاری دی سی۔ انہاں وچ جعلی گاہک وی شامل نيں۔[۴۵]
- آئر لینڈ دا اک کرپٹوکرنسی ایکسچینج بنام بٹ سین 17 جون 2019ء نوں اچانک غائب ہو گیا تے اوہدی ویب سائٹ بند ہو گئی۔ اس دے گاہک اس توں اپنا پیسہ نکلوانے وچ ناکم راے۔
- "Bitsane is registered in Ireland, as a business under the name Bitsane LP, and provided a cryptocurrency exchange service. Around 17 June, Bitsane went dark with users unable to contact it or access their funds held in the exchange."[۴۶]
- کرنسی دا مطلب ہُندا اے سونے دا حکومتی متبادل۔ کرپٹو کرنسی سونے دا غیر حکومتی متبادل ہُندی اے۔
- you can understand bitcoin as a kind of nongovernmental currency[۴۷]
- بٹ کوائن دا مطلب حکومتی کرنسی دی موت اے۔ اس دا مطلب خود حکومت دی موت اے۔ (یعنی بٹ کوائن کنٹرول کرنے والے بینکار ہن دنیا اُتے حکومت کرن گے۔)
- Bitcoin means the final death of government fiat money. It means the end of Big Government.[۴۸]
- بٹ کوائن نوں مقبول بنانے دے لئی مختلف ملکاں وچ کرنسی کرائسس پیدا کیئے جا رہے نيں۔ مثال دے طور اُتے جدوں انڈیا دی حکومت نے وڈی مالیت دے کرنسی نوٹ منسوخ کر دتے تو کرپٹو کرنسی دی مانگ وچ یکدم زبردست اضافہ ہويا۔ اسی طرح جدوں وینیزویلا وچ افراط زر وچ اضافہ ہويا تو بٹ کوائن دی طلب وچ وی اضافہ ہويا۔ تے ایہ وی ممکن اے کہ بینک آف جاپان دی منفی شرح سود دی پالیسی نے بٹ کوائن دے استعمال نوں اس قدر عام کر دتا کہ جاپان وچ ایہ قانونی کرنسی دے طور اُتے قبول کيتی جاندی اے۔
- For example, when the Indian government banned the use of their largest bank notes, demand for crypto-currency accelerated dramatically in the country. Similarly, as crippling inflation grew in Venezuela, so did the appeal of Bitcoin. It’s also possible that the Bank of Japan’s negative interest rate policy played a role in Bitcoin use becoming so common that the country now accepts it as a form of legal payment.[۴۹]
- "بٹ کوائن دی قیمت اک ہفتے وچ 30 فیصد گر چکی سی۔ لیکن بھارتی حکومت نے اسنوں قانونی کرنسی تسلیم کرکے اوہدی قیمت 33 فیصد ودھا دی"[۵۰]
- "بٹ کوائن بنیادی طور اُتے (جعلی) کرنسی اے جدوں کہ سونا بنیادی طور اُتے (حقیقی) بچت اے۔"
- bitcoin is more the cash, whilst gold is more the savings.[۵۱]
- "جعلی دولت توں جعلی خوشحالی آندی اے۔ جداں ہی جعلی دولت ہٹتی اے جعلی خوشحالی وی غائب ہو جاندی اے "۔
- "Nothing comes from nothing. Fake money produces fake prosperity. Take away the fake money… and the fake prosperity goes “poof,” too."[۵۲]
- مجازی کدی وی حقیقی دا متبادل نئيں ہو سکدا۔
- "the virtual is not an adequate substitute for the authentic"[۵۳]
- بٹ کوائن دی حقیقی طلب اس وقت پتہ چلے گی جدوں عالمی مالیاتی کرائسس سینٹرل بینکنگ تے کیپیٹل کنٹرول دی سیاست اُتے اعتماد ختم کر دے گا۔[۵۴]
- رینڈ کارپوریشن دے کرپٹوگرافر تے ریاضی دان Joshua Baron دا بٹ کوائن دے بارے وچ کہنا اے کہ ایہ مکمل رازداری نئيں رکھدے۔
- "It does not offer enough anonymity."[۵۵]
- سولہ مہینےآں وچ ایہ تیسری دفعہ ہويا اے کہ ایکوی فیکس ہیک ہويا۔
- This is the third time in sixteen months that Equifax has been hacked.[۵۶]
- امریکا دے سب توں وڈے بینک "جے پی مورگن چیز" دے اعلیٰ ترین عہدہ دار دا کہنا اے کہ بٹ کوائن محض فراڈ اے۔ ٹیولپ بلب توں وی بدتر فراڈ۔
- BITCOIN IS A "FRAUD"; "WORSE THAN TULIP BULBS" (Jamie Dimon)[۵۷]
- چند مہینے بعد اس نے اپنے بیان اُتے افسوس دا اظہار کیتا۔[۵۸]
- بٹ کوائن فراڈ، پاگل پن تے پونزی اسکیم دا اک ایسا مجموعہ اے جس دی پہلے کوئی مثال نئيں رہی۔
- Bitcoin is an unprecedented combination of fraud, mania and a Ponzi scheme all in one[۵۹]
- "An ICO is not unlike an initial public offering, which is when a traditional company makes its share available for purchase to the general public. "[۶۰]
- مشہور ماہر معاشیات James G Rickards نے 12 ستمبر 2018 نوں ٹوئیٹر اُتے اپنے پیغام وچ لکھیا:
- 1 Bitcoin supply capped بٹ کوائن دی فراہمی محدود اے۔
- 2 Economy grows معیشت ترقی کردی اے۔
- 3 So, each bitcoin buys more. That's deflation ۔ اس طرح ہر بٹ کوائن دی قوت خرید ودھدی اے جو قلت زر اے۔
- 4 Over 90% of dollar market is not base money, it's credit نوے فیصد توں زیادہ ڈالر مارکیٹ بنیادی کرنسی دی بجائے کریڈٹ اے۔
- 5 No one borrows in deflationary currency کوئی وی ایسی کرنسی وچ قرضہ لینا پسند نئيں کردا جس دی قیمت ودھ رہی ہوئے۔
- 6 Bitcoin fails بٹ کوائن ڈُب جائیگا۔[۶۱]
- "Cryptocurrencies or bitcoins, or anything like that, are not really currencies – they are assets. A euro is a euro – today, tomorrow, in a month – it’s always a euro. And the ECB is behind the euro. Who is behind the cryptocurrencies? So they are very, very risky assets."[۶۲]
ہور ویکھو
سودھوباہرلے جوڑ
سودھو- چین دی بلاک چین کرپٹو کرنسی NEO جو دنیا نوں بدل سکدی اے Archived 2017-08-26 at the وے بیک مشین
- Eternal Blue, the NSA hacking exploit that utilizes a flaw in Microsoft operating systems
- جے آپ 7 سال پہلے بٹ کوائن وچ 8460 روپے دی سرمایہ کاری کردے تو اج 7 ارب 64 کروڑ روپے دے مالک ہُندے
- Maker DAO
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ Ron Dorit؛ Adi Shamir (2012). «Quantitative Analysis of the Full Bitcoin Transaction Graph» (PDF). Cryptology ePrint Archive. دریافتشده در 18 اکتوبر 2012. تاریخ وارد شده در
|accessdate=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۲.۰ ۲.۱ «Cracking the Bitcoin: Digging Into a $131M USD Virtual Currency». Daily Tech. 12 جون 2011. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در 20 جنوری 2013. دریافتشده در 30 ستمبر 2012. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|archivedate=
را بررسی کنید (کمک) سائیٹ غلطی: Invalid<ref>
tag; name "satoshi unit" defined multiple times with different content - ↑ satoshi converter
- ↑ Jon Matonis (17 ستمبر 2013). «Bitcoin gaining market-based legitimacy as XBT». Coindesk. دریافتشده در 14 دسمبر 2013. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System» (PDF). bitcoin.org. اکتوبر 2008. دریافتشده در 28 اپریل 2014. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےbtcregs
لئی۔ - ↑ Bustillos, Maria (2 اپریل 2013). «The Bitcoin Boom». The New Yorker. Condé Nast. دریافتشده در 22 دسمبر 2013.
(Standards vary, but there seems to be a consensus forming around Bitcoin, capitalized, for the system, the software, and the network it runs on, and bitcoin, lowercase, for the currency itself.)
تاریخ وارد شده در|accessdate=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ For WSJ, see Vigna, Paul (3 مارچ 2014). "BitBeat: Is It Bitcoin, or bitcoin? The Orthography of the Cryptography". WSJ. http://blogs.wsj.com/moneybeat/2014/03/14/bitbeat-is-it-bitcoin-or-bitcoin-the-orthography-of-the-cryptography. Retrieved on 21 اپریل 2014.
- For Chronicle of Higher Ed, see Metcalf، Allan (14 اپریل 2014). «The latest style». Lingua Franca blog. The Chronicle of Higher Education (chronicle.com). دریافتشده در 19 اپریل 2014. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|date=
را بررسی کنید (کمک)
- For Chronicle of Higher Ed, see Metcalf، Allan (14 اپریل 2014). «The latest style». Lingua Franca blog. The Chronicle of Higher Education (chronicle.com). دریافتشده در 19 اپریل 2014. تاریخ وارد شده در
- ↑ GitHub – bitcoin/bitcoin: Bitcoin Core integration/staging tree
- ↑ «Bitcoin Goes To Washington, Senate To Hold Hearing On Virtual Currencies». International Business Times. 18 نومبر 2013. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در 2018-12-25. دریافتشده در 3 اپریل 2014. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ جوشوا ڈیویس (10 اکتوبر 2011). «کرپٹوکرنسی». دی نیو یارکر. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در 2018-12-25. دریافتشده در 19 نومبر 2013. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ بٹ کوئن اُتے نظر؟ ہور کچھ کرپٹوکرنسیاں دا تعارف، آرس ٹیکنیکا، 26 مئی 2013
- ↑ Andy Greenberg (23 اکتوبر 2013). "FBI Says It's Seized $28.5 Million In Bitcoins From Ross Ulbricht, Alleged Owner Of Silk Road" (blog). Forbes.com. https://web.archive.org/web/20181225044902/https://www.forbes.com/sites/andygreenberg/2013/10/25/fbi-says-its-seized-20-million-in-bitcoins-from-ross-ulbricht-alleged-owner-of-silk-road/%20. Retrieved on 24 نومبر 2013.
- ↑ Peterson, Andrea (27 جنوری 2014). "This map shows which countries are friendly to Bitcoin". The Switch (واشنگٹن پوسٹ). http://www.washingtonpost.com/blogs/the-switch/wp/2014/01/27/this-map-shows-which-countries-are-friendly-to-bitcoin/. Retrieved on 28 جنوری 2014.
- ↑ Ripple – One Frictionless Experience To Send Money Globally | Ripple
- ↑ «What is Blockchain Technology? A Step-by-Step Guide For Beginners». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۸-۰۱-۲۶. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۲.
- ↑ The Bitcoin Whales: 1,000 People Who Own 40 Percent of the Market
- ↑ Jon Matonis (17 ستمبر 2013). «Bitcoin gaining market-based legitimacy as XBT». Coindesk. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در 2018-12-25. دریافتشده در 14 دسمبر 2013. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Matonis, Jon (22 جنوری 2013). "Bitcoin Casinos Release 2012 Earnings". Forbes (New York). https://archive.ph/20130216023758/http://www.forbes.com/sites/jonmatonis/2013/01/22/bitcoin-casinos-release-2012-earnings/. Retrieved on ۲ اکتوبر ۲۰۱۹. "Responsible for more than 50% of daily network volume on the Bitcoin blockchain, SatoshiDice reported first year earnings from wagering at an impressive ฿33٫310."
- ↑ This also is the baht symbol
- ↑ Barber, Simon; Boyen, Xavier; Shi, Elaine and Uzun, Esrin (2012). "Bitter to Better – how to make Bitcoin a better currency". Financial Cryptography and Data Security. کمپیوٹر سائنس وچ لیکچر نوٹس (Springer) 7397: 399. doi: . ISBN 978-3-642-32945-6. http://crypto.stanford.edu/~xb/fc12/bitcoin.pdf.
- ↑ Everything You Need To Know About Blockchain But Were Too Embarrassed To Ask
- ↑ Demystifying Everything You Need To Know About Cryptocurrency
- ↑ NSA Has Been Tracking Bitcoin Users Since 2013, New Snowden Documents Reveal
- ↑ Bitcoins in circulation
- ↑ CFTC Approves Options Trading In Bitcoin
- ↑ Biggest Bitcoin Hacks Ever
- ↑ Mt. Gox files for bankruptcy, hit with lawsuit – Reuters
- ↑ Hackers Steal $31 Million Tethers
- ↑ Largest Crypto-Mining Exchange Confirms It Was Hacked, $62 Million In Bitcoin Stolen
- ↑ Japanese cryptocurrency exchange loses more than $500 million to hackers- CNBC
- ↑ Japanese Crypto Exchange Suffers $32 Million Hack
- ↑ Mastermind Of $4 Billion Bitcoin-Laundering Operation Will Be Extradited To US
- ↑ North Korea Said To Orchestrate Largest Crypto Heist Of All Time
- ↑ بٹ انفو چارٹ
- ↑ Bitcoin Breakdown: How-to, Step by Step
- ↑ 24 Hour Volume Rankings (Exchange)
- ↑ "It's Forbidden By Islam": Egypt's Grand Mufti Bans Bitcoin Trading
- ↑ Bitcoin ATMs Now Number Over 4,000 Worldwide Despite Crypto Price Drop
- ↑ کرپٹو کرنسی تے پاکستان دی ریاستی قدامت پسندی
- ↑ "بٹ کوائن مائننگ ماحول دے لئی شدید خطرہ":بٹ کوائن مائننگ ماحول دے لئی خطرہ بٹ کوائن مائننگ تے ماحول
- ↑ «Is A Bitcoin "As Good As Gold"?». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۱-۱۶. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۲.
- ↑ Technological dependence and end of freedom
- ↑ Crypto Exchange Seeks Bankruptcy Protection After Founder's Mysterious Death
- ↑ Quadriga Founder Siphoned Customer Coins Into Personal Accounts On Other Exchanges
- ↑ Crypto exchange Bitsane has launched an internal investigation after its services went dark
- ↑ A deputy director of People's Bank of China says
- ↑ Is Blockchain A Gold & Silver Launchpad?
- ↑ How Washington's Reaction To Trump's Budget Justifies The Rise Of Bitcoin
- ↑ Bitcoin Surges Back Above $2700 As India "Legalizes" Cryptocurrency
- ↑ What's going on with bitcoin?
- ↑ How Dumb Is The Fed?
- ↑ America 2017 = France 1789
- ↑ What The Mainstream Doesn't Get About Bitcoin
- ↑ Meet The World’s Most Powerful Bitcoin Backers
- ↑ Massive Equifax Hack Shows Cyber Risk to Deposits and Investments Today
- ↑ امریکا دے سب توں وڈے بینک جے پی مورگن چیز دے صدر دا بیان
- ↑ Jamie Dimon: "I Regret Calling Bitcoin A Fraud"
- ↑ «The Next Great Bull Market in Gold Has Begun – Jim Rickards». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۱-۰۹-۲۷. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۲.
- ↑ Unpacking The 5 Biggest Cryptocurrency Scams
- ↑ Jim Rickards
- ↑ As Cryptos Soar, ECB's Draghi Warns: Not Currencies, They're Very Risky Assets
حوالے
سودھو- ↑ There is no uniform convention for bitcoin capitalization. Some sources use Bitcoin، capitalized, to refer to the technology and network and bitcoin، lowercase, to refer to the unit of account.[۷] The WSJ and The Chronicle of Higher Education advocate use of lowercase bitcoin in all cases, however.[۸] This article follows the latter convention.
باہرلے جوڑ
سودھوبِٹ کوئن نوں وکشنری، اک آزاد انسائیکوپیڈیا، دے اتے ویکھو۔ |
وکی بک Professionalism وچ اس موضوع بارے a page اے: BitTorrent and BitCoin |
وکی بک Strategy for Information Markets وچ اس موضوع بارے a page اے: Micropayments |
- بِٹ کوئن دا اتہاس Archived 2014-06-15 at the وے بیک مشین
- سانچہ:Dmoz
- Regulation of Bitcoin in Selected Jurisdictions The Law Library of Congress
- Bitcoin video series at Khan Academy
- Bitcoin: a cryptographic currency Archived 2014-04-07 at the وے بیک مشین INTECO
- Current price of Bitcoin
وکیمیڈیا کامنز اتے بِٹ کوئن نال متعلق میڈیا اے۔ |