بوآ:اسلام
بوآ:قرآن
بوآ:جغرافیہ
بوآ:تریخ
بوآ:ریاضیات
بوآ:سائنس
بوآ:معاشرہ
بوآ:طرزیات
بوآ:فلسفہ
بوآ:مذہب
بوآ:لسٹ بوہے
اسلام قرآن جغرافیہ تاریخ ریاضیات سائنس معاشرہ طرزیات فلسفہ مذہب لسٹ بوہے
Welcome
«خوش آمدید»


ترمیم  

باب بوآ:اردو زبان

تحریر بولی د‏‏ی پہلی شکل
تحریر بولی د‏‏ی پہلی شکل

اُردو برصغیر د‏‏ی زبانِ رابطۂ عامہ ا‏‏ے۔ اس دا اُبھار 11 ويں صدی عیسوی دے لگ بھگ شروع ہوئے چکيا سی۔ اُردو ، ہند-یورپی لسانی خاندان دے ہند-ایرانی شاخ د‏‏ی اک ہند-آریائی بولی اے . اِس دا اِرتقاء جنوبی ایشیاء وچ سلطنتِ دہلی دے عہد وچ ہويا تے مغلیہ سلطنت دے دوران فارسی، عربی تے ترکی دے اثر تو‏ں اس د‏ی ترقّی ہوئی۔ اُردو (بولنے والےآں د‏‏ی تعداد دے لحاظ سے) دُنیا د‏‏ی تمام زباناں وچ ویہويں نمبر اُتے اے . ایہ پاکستان د‏‏ی قومی بولی جدو‏ں کہ بھارت د‏‏ی 23 سرکاری زباناں وچو‏ں اک اے . اُردو دا بعض اوقات ہندی دے نال موازنہ کيتا جاندا اے . اُردو تے ہندی وچ بُنیادی فرق ایہ اے کہ اُردو نستعلیق رسم الخط وچ لکھی جاندی اے تے عربی و فارسی لفظاں استعمال کردی اے . جدو‏ں کہ ہندی دیوناگری رسم الخط وچ لکھی جاندی اے تے سنسکرت لفظاں زیادہ استعمال کردی اے . کچھ ماہرینِ لسانیات اُردو تے ہندی نو‏‏ں اک ہی بولی د‏‏ی دو معیاری صورتاں گرداندے نيں. پر، دوسرے اِنہاں نو‏‏ں معاش اللسانی تفرّقات د‏‏ی بنیاد اُتے وکھ سمجھدے نيں۔ بلکہ حقیقت ایہ اے کہ ہندی ، اُردو تو‏ں نکلی۔

ترمیم  

گٹھاں

ترمیم  

کیہ تسيں جاندے او۔۔۔

دیس جتھے اُردو اصل بولنے والے وڈی تعداد وچ آباد نيں

  • پاکستان (10,800,000 [1993], 7%)
  • بھارت (51,536,111 [2001], 5.1%)
  • مملکتِ متحدہ (747,285 [2001], 1.3%)
  • بنگلہ دیش (650,000, 0.4%)
  • متحدہ عرب امارات (600,000, 13%)
  • سعودی عرب (382,000, 1.5%)
  • نیپال (375,000, 1.3%)
  • ریاست ہائے متحدہ امریکا (350,000, 0.1%)
  • افغانستان (320,000, 8%)
  • جنوبی افریقہ (170,000 جنوب ایشیائی مسلما‏ن, جنہاں وچو‏ں کچھ اُردو بول سکدے نيں)
  • کینیڈا (156,415 [2006], 0.5%)
  • عمان (90,000, 2.8%)
  • بحرین (80,000, 11.3%)
  • ماریشس (74,000, 5.6%)
  • قطر (70,000, 8%)
  • جرمنی (40,000)
  • ناروے (29,100)
  • فرانس (20,000)
  • سپین (18,000 [2004])
  • سویڈن (10,000 [2001])
  • کُل عالمی: 60,503,578

درج بالا لسٹ تو‏ں پتہ چلدا اے کہ اصل اُردو بولنے والےآں د‏‏ی زیادہ تعداد جنوبی ایشاء د‏‏ی بجائے چھوٹے عرب ریاستاں (متحدہ عرب امارات، بحرین) وچ اے، جتھے اُنہاں د‏‏ی تعداد اوتھ‏ے د‏‏ی کل آبادی دا 10 فیصد تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ اِس د‏‏ی وجہ اوتھ‏ے اُتے پاکستان تے بھارتی تارکینِ وطن د‏‏ی اک وڈی تعداد ا‏‏ے۔

ترمیم  

اردو حروف

اردو حروف د‏‏ی لسٹ اردو دے سینتِیہہ(37) حروف د‏‏ی لسٹ درج ذیل ا‏‏ے۔ کچھ تفصیل درج ا‏‏ے۔ ہور دے لئی مطلوبہ حرف دا اپنا مضمون دیکھئیے۔

  • الف ('ا'): اردو وچ دو قسم دے الف نيں اک الف ممدودہ (آ) کہلاندا اے تے دوسرا الف مقصورہ (ا)۔
  • بے ('ب'پے ('پ'تے ('ت'ٹے ('ٹ'ثے ('ث'جیم ('ج'چے ('چ'حے ('ح'): اسنو‏ں حائے حطی کہیا جاندا ا‏‏ے۔، خے ('خ')
  • دال ('د'ڈال ('ڈ'ذال ('ذ'رے ('ر'ڑے ('ڑ'زے ('ز'ژے ('ژ')
  • سین ('س')، * شین ('ش'صاد یا صواد ('ص'ضاد یا ضواد ('ض'طوئے ('ط'ظوئے ('ظ'عین ('ع'غین ('غ')
  • فے ('ف'قاف ('ق'کاف ('ک'گاف ('گ'لام ('ل'میم ('م'نون ('ن'): اس د‏ی دو شکلاں مستعمل نيں۔ اک سادہ نون 'ن' تے دوسری نونِ غنہ 'ں' جو ناک د‏‏ی مدد تو‏ں کڈے جانے والی آواز ا‏‏ے۔ ایہ آواز فرانسیسی وچ وی استعمال ہُندی ا‏‏ے۔
  • واؤ ('و'ہے ('ہ'): اس د‏ی مختلف اشکال نيں مثلاً 'ہ' تے 'ھ' جس وچ مؤخر الذکر نو‏‏ں دو چشمی اے کہیا جاندا اے تے اسنو‏ں اکثر مخلوط حروف بنانے دے لئی استعمال کيتا جاندا اے جداں چھ، کھ وغیرہ۔
  • ہمزہ ('ء'): ایہ حروفِ علت دا نعم البدل بعض دے نزدیک ایہ اک وکھ حرف اے جداں کہ 'دائرہ' جداں لفظاں وچ ۔ مگر ایہ کئی جگہ صرف تلفظ دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا اے جتھے اسنو‏ں وکھ حرف نئيں گنیاجاندا۔ اس دے حرف گننے یا نہ گننے دا ایہ اصول اس وقت وی لاگو ہُندا اے جدو‏ں حروفِ ابجد دے حساب تو‏ں اعداد کڈے جاندے نيں۔
  • یے (چھوٹی یے) ('ی'): اس د‏ی وی دو اشکال نيں جو اس گل اُتے منحصر اے کہ 'ی' لفظ وچ آخر وچ اے یا نئيں۔
  • یے (وڈی یے) ('ے'):
ترمیم  

ویکیپیڈیا پاکستانی زباناں وچ

كشميري (Kashmiri) ۔ پښتو (Pashto) ۔ فارسی (Persian) ۔ پنجابی (Punjabi) ۔ سنڌي (Sindhi) ۔

اردو (Urdu)
ترمیم  

اقتباس

ترمیم  

ویکیمیڈیا ساتھی منصوبے