بالاکوٹ ہوائی حملہ، 2019

2019 بالاکوٹ ہوائی حملہ
پاک بھارت لڑائیاں
تے مسئلہ کشمیر
دا حصہ
تریخ

۲۶ فروری ۲۰۱۹ء (۲۰۱۹ء-02-۲۶)

تھاں/ٹکانہ 34°27′48″N 73°19′08″E / 34.46333°N 73.31889°E / 34.46333; 73.31889متناسقات: 34°27′48″N 73°19′08″E / 34.46333°N 73.31889°E / 34.46333; 73.31889
نتیجہ ٭ بالاکوٹ وکھے جیش محمد دہشت گردی کیمپ دا خاتمہ، جس نال گھٹ توں گھٹ 325 ات گرداں نوں ختم کیتا گیا[۱][۲] (بھارتی دعوہ)
لڑاکے
 بھارت

٭  بھارتی فضائیہ

جیش محمد  پاکستان

٭  پاک فضائیہ

آگو
انجان
لپیٹے چ آئے علاقے
انجان
طاقت
12 میراج 2000 انجان
موتاں تے نقصان
None 'بھارتی دعوی:

350 دہشت گردی مارے گئے[۳][۴] پاکستانی دعوی: کوئی وی ماریا نہیں

کوئی وی ماریا نہیں
بالاکوٹ ہوائی حملہ، 2019 is located in کشمیر
بالاکوٹ ہوائی حملہ، 2019
بالاکوٹ، پاکستان وچ ہوائی حملہ دا ٹکانا
بالاکوٹ ہوائی حملہ، 2019 is located in پاکستان
بالاکوٹ ہوائی حملہ، 2019
بالاکوٹ ہوائی حملہ، 2019 (پاکستان)
26 فروری 2019 نوں، بھارتی ہوائی فوج دے باراں میراج 2000 جہازاں نے کشمیر وچ کنٹرول لائن نوں پار کیتا، پاکستان دے اندر اک ہوائی حملہ کیتا۔ بھارت نے کیہا کہ ہوائی حملہ پلواما حملے دے بدلے لئی کیتا گیا، جو حملے توں دو ہفتے پہلاں ہویا سی۔ [۵]

بھارت دے مطابق، جہازاں نے بالکوٹ دے اک جیش محمد ولوں چلا ئے جا رہے دہشت گردی کینپاں نوں نشانہ بنایا گیا جس وچ وڈی گنتی وچ اتوادیاں دی قتل کر دتی گئی۔ اس وچ مرن والیاں دی گنتی 350 دے قریب ہونی سی اتے پاکستانی ہوائی فوج ولوں بناں کسے نقصان توں بھارتی ہوائی کھیتر وچ واپس پرط آئے۔ [۵][۶]

پاکستان دے مطابق، جہازاں نے مظفر آباد نیڑے پاکستانی ہوائی کھیتر دی النگھنا کیتی۔ پاکستان نے اسدے جواب وچ کاروائی کیتی، جس نال بھارتی جہازاں نوں بھارتی ہوائی کھیتر وچ پچھے ہٹن لئی مجبور کیتا گیا۔ بھارتی ہوائی کھیتر واپس آؤن دی عمل وچ، جہاز نوں اپنے بھار نوں چھڈنا پیا۔ پاکستان نے دعوی کیتا کہ کوئی جانی نقصان جاں نہیں ہویا اے۔ [۷][۸]

واقعے دے بعد، بھارتی اتے پاکستانی فوجاں نے کنٹرول لائن اتے اک-دوجے تے گولاباری کیتی؛ پاکستانی خبراں مطابق 4 لوک مارے گئے اتے 11 لوک زخمی ہو گئے۔ [۹]

1 اپریل 1971 دی جنگ توں بعد پہلی وار بھارتی ہوائی جہازاں نے کنٹرول لائن نوں پار کرکے کوئی کاروائی کیتی۔ [۱۰] [lower-alpha ۱]

پچھوکڑ

سودھو

14 فروری 2019 نوں جموں کشمیر ، بھارت دے پلواما ضلعے وچ لتھپورا وچ اک واہن ولوں کیتے گئے خودکش حملے وچ جموں اتے شرینگر قومی راج رستہ اُتے سرکھیا اہلکاراں نوں لے کے جا رہے گڈیاں دے قافلے اتے حملہ ہویا۔ حملے دے نتیجے وجوں 46 مرکزی راکھوی پولیس بل دے اہلکاراں اتے حملہ آور دی موت ہو گئی۔ [۱۲] حملے دی ذمہ واری پاکستان مشتمل دہشت گردی تنظیم جیش محمد نے لئی سی۔[۱۳][۱۴][۱۵] پاکستان نے اس حملے دی نندا کیتی، اتے اس نال کسے وی تعلقات توں انکار کیتا سی۔ [۱۶]

ایہہ ہوائی حملہ 2019 بھارتی عام چوناں توں پہلاں ہویا۔ [۱۷][۱۸] 19 فروری نوں پاکستان دے وزیر اعظم نے بھارت سرکار نوں آؤن والیاں چوناں وچ پاکستان اُتے حملہ کرن دی خواہش دا الزام لگایا۔ [۱۹][۲۰] بھارت سرکار نے اس الزام نوں خارج کر دتا۔[۱۹]

خبراں مطابق جیش محمد نے آزاد کشمیر اتے خیبر پختونخواہ دی سرحد اتے آزاد کشمیر اتے بالاکوٹ تحصیل وچ سکھاؤن والیاں اتے لڑاکوآں دی بھرتی کیتی۔ [۲۱] وکیلیکس دے مطابق 2004 دی امریکی رکھیا ڈیپارٹمنٹ دی رکھیا پچھ-گچھ دی رپورٹ وچ کیہا گیا اے کہ بالاکوٹ اک سکھلائی کیمپ وجوں جانیا جاندا اے جو دھماکےآں اتے توپخانے دی بنیادی اتے بوہت زیادہ دہشت گردی سکھلائی دندا اے۔ [۲۲] بھارتی خفیہ سروتاں نے دعوہ کیتا کہ ایہہ کیمپ اک پہاڑی دے جنگل وچ واقع سی، بالاکوٹ توں 20 کلومیٹر اے [۲۳] حالانکہ، مغربی سرکھیا اہلکار اک وڈے پدھر دے سکھلائی کیمپ دی موجودگی اُتے سوال کردے ہوئے کہندے سن کہ ہن پاکستان اجیہے کیمپاں نوں نہیں چلاؤندا۔ [۲۴] کجھ مقامی پنڈ واسیاں نے کیہا کہ کئی سال پہلاں کیمپ نوں اک مدرسہ وچ بدل دتا گیا سی، اتے طالب علماں دا آؤنا جانا لگا رہندا سی۔[۲۵]

واقعہ

سودھو
گوالئر ایئر فورس بیس (فائل فوٹو، سال 2004) وچ بھارتی ہوائی فوج دا میراج 2000

26 فروری 2019 نوں بھارتی ہوائی فوج (آئی اے ایف) دے باراں میراج 2000 جہازاں نے سویرے 3:30 وجے کنٹرول لائن نوں پار کر لیا اتے بالکوٹ وکھے اک کتھت JeM-operated terrorist camp نوں بمب نال اڈا دتا۔ بھارتی سیکٹری خارجہ نے ہوائی حملے نوں "غیر-فوجی، اگادھت ہوائی حملے" کیہا۔[۵] ایہہ 1971 دے لڑائی توں بعد پاکستان وچ بھارت دے پہلے ہوائی حملے سن۔[۲۶] کجھ بھارتی خبراں چینلاں نے چکوتھی اتے مظفر آباد وچ دہشت گردی لانچ پید اُتے بھارت ولوں دو ہور ہوائی حملیاں دی رپورٹ وی کیتی۔[۲۷][۲۸]

مرج 2000 نوں 1،000 کلوگرام سپائیس 2000 اتے پوپئے سپیکن-گائیڈڈ پورپانس لے رہے سن ۔[۲۹] اوہناں نوں چار سکھوئی سو -30 ایمّ۔کے۔آئی۔ ، نیٹرا اتے فالکن ہوائی اڈے دی شروعاتی چیتاونی اتے کنٹرول ہوائی جہاز، اک آئییائی ہیرون یوئیوی، اتے دو الشین ال-78 اےریال ریفیولنگ ایئرکرا ولوں مدد کیتی گئی۔[۳۰] بمب جاری کرن توں بعد، جیٹّ واپس بھارتی ہوائی کھیتر وچ واپس پرط آیا۔ پاکستان نے اپنے ایف -16 جہازاں نوں بھرمایا پر اوہ بھارتی جہازاں نوں شامل نہ کر سکے۔[۲۹]

بھارتی میڈیا نے دسیا کہ کیمپ لگایا گیا سی اتے لگبھگ 350 جے۔ایم۔[۳۱]

پاکستانی ورژن

سودھو

پاکستان نے اس حملے دی کارگزاری دا مقابلہ کیتا اے۔ اک پریس کانفرنس وچ انٹر-سروسز پبلک رلیشنز (آئی ایس پی آر) دے ترجمان میجر جنرل آصف غفور نے کیہا کہ تن آئی ایف دیاں ٹیماں 26 فروری دے شروع وچ وکھ وکھ کھیتراں توں پاکستان دی سرحد ' اوہناں نے کیہا کہ پاکستانی ہوائی فوج (پی اے ایف) دے ہوائی جہازاں راہیں انٹرسیپٹ ہون توں پہلاں پاکستانی ہوائی جہازاں دی اڈان لڑائی ہوائی گشت دی چیلنج توں بعد ایہناں وچوں دو ٹیماں سرحداں پار نہیں کردیاں سن، پر تیجے نے مظفر آباد دے نیڑے کرن گھاٹی توں کنٹرول لائن نوں پار کر لئی سی۔ گھسپیٹھ دے تن منٹ دے اندر۔[۳۲] پی اے ایف جیٹاں دی تیز جھڑپ دے سٹے وجوں کنٹرول لائن دے بھار بھارتی پٹھّ تھاپڑے گئے، [۳۳] عمل وچ اوہناں دے پیلوڈ جاری کیتے۔ ایہناں سوتراں دے مطابق، اس وچ اک کھلھے کھیتر وچ اک فری ڈمپ شامل اے جسدے نتیجے وجوں کوئی جانی نقصان جاں نقصان نہیں ہندا۔[۳۴][۳۵][۳۶][۳۷][۳۸][۸]

نتیجے

سودھو

پاکستان ہوائی فوج ولوں کسے وی ممکن بدلاء دا جواب دین لئی بھارتی ہوائی فوج نے قومانتری سرحد اتے کنٹرول لائن دے نال ہوائی رکھیا نظام نوں چیتاونی دتی۔[۳۹] بھارت نے اڑیسہ دے ساحل توں ترنت عملی سطح توں ہوا دیاں مزائیلاں دی جانچ کیتی۔ فوج لئی تیار کیتے گئے اک مزائیلی دے رکھیا کھوج اتے ترقی تنظیم (ڈیارڈیؤ) نے دو مزائیلاں دی جانچ کیتی سی۔[۴۰]

پاکستان دے وزیر خارجہ شاہ محمود قریشی نے اسلام آباد ، پاکستان وچ سرکھیا حالت اُتے چرچہ کرن لئی ہنگامی بیٹھک بلا لئی۔[۴۱] ۔ اس نے ایہہ وی کیہا کہ پاکستان حملے دے کھیتر وچ قومانتری میڈیا لے لویگا۔ ہیلیکاپٹر تیار کیتے جا رہے سن، پر موسم دے ماڑے حالات کارن، جدوں موسم ' [۴۲]

اسے دن اک پاکستانی ڈرون نوں بھارت-پاکستان قومانتری سرحد دے نیڑے گولی مار دتی گئی سی اتے اسدی ملبے گجرات دے کچھّ ضلعے دے ابدسا تعلقہ دے اک پنڈ ننگھاٹ وچ ملی۔[۴۳]

پاکستانی اتے بھارتی فوجاں درمیان بھاری جھڑپاں کنٹرول لائن دے نال آئیاں، جس وچ چھوٹیاں باہاں اتے مورٹار دی اگّ دا وٹاندرا ہویا۔[۴۴] پاکستان دے اہلکاراں نے دسیا کہ گھٹو-گھٹو چار شہری مارے گئے اتے 11 ہور زخمی ہوئے۔[۹][۴۵] نکیال سیکٹر وچ اک 55 سالا عورت اتے اس دے دو بچیاں (20 اتے 8 سال دی عمر دے) دی موت ہو گئی۔ کھوئی رتہ سیکٹر وچ، اک 40 سال دی عمر دی عورت نوں مار دتا گیا سی [۹]

اے اینّ آئی نے کتھت جیئیم کیمپ دیاں فوٹواں جاری کرن دا دعوی کیتا اتے خفیہ سوتراں توں حاصل کیتی ہتھیار کیچ۔[۴۶][۴۷][۴۸] امریکہ، یونائیٹڈ کنگڈم ، روس، آسٹریلیا، انڈونیشیا، ترکی، چین اتے چھ ایشیائی دیساں دے غیرملکی سفیراں نوں بھارتی سیکٹری خارجہ وجے گوکھلے نے ملاقات اُتے دسیا۔[۴۹]

ردعمل

سودھو

آئی پی ایس آر دے سربراہ میجر جنرل آصف غفور نے اس حملے دے بعد بھارت نوں سرپرائز دین دا اعلان کیتا تے بعد وچ پاک فضائیہ نے 2 بھارتی مگ 23 جہاز مار گرائے تے اک بھارتی پائلٹ ابھی نندن نوں زندہ گرفتار کر لیا ۔

بھارت

سودھو

بھارت دے ودیش سیکٹری وجے گوکھلے نے کیہا کہ آئییئیپھ نے 2019 دے پلواما حملے لئی جوجھدیاں، جیش-اے-محمد دے سکھلائی کیمپ دے خلاف ہڑتالاں کیتیاں سن، جو اوہناں نے کیہا سی کہ گروپ ولوں چلایا گیا سی۔ اس نے دعوہ کیتا کہ دہشتگرداں نوں "اتواد خلاف پاکستانی کاروائیاں دی کمی" ولوں راغب کیتا گیا سی۔ اوہناں دعوہ کیتا کہ ہڑتال کارن جیش-اے-محمد لئی وڈی گنتی وچ مارے گئے سن اتے ایہہ نشانہ سی کہ خفیہ رپورٹاں توں بعد ناگرکاں نوں نقصان گھٹاؤن لئی ایہہ ٹیچا چنیا گیا سی۔[۵۰] اس توں پہلاں، بھارتی رکھیا وزارت دے بلارے نے کیہا کہ اوہناں نوں ہوائی کھیتر دے النگھن دے پاکستانی الزاماں بارے کوئی جانکاری نہیں اے۔[۵۱] بھارت وچ کانگرسی آگوُ سیم پترودا نے سرکار نوں بالاکوٹ ہوائی حملیاں متعلق ‘ودھیرے تتھّ’ پیش کرن لئی کیہا ۔ سری پترودا ولوں بالاکوٹ ہوائی حملیاں بارے حقیقت منگے جان تے وزیر اعظم مودی نے اک ٹویٹ کردیاں کیہا سی کہ ‘جنتا معاف نہیں کریگی۔’ بھاجپا پردھان امت شاہ سمیت ہورناں بھاجپا آگوآں نے وی پترودا دی نکھیدھی کیتی ۔[۵۲]

پاکستان

سودھو

پاکستانی ودیش وزیر شاہ محمود قریشی نے کیہا کہ پاکستان نے بدلہ لین دا حق راکھواں رکھ لیا اے۔[۵۳] پاکستان دے پردھانوزیر عمران خان نے حالت دی تجزیہ کرن لئی ہنگامی بیییٹھک بلائی۔[۵۴] اس بیٹھک دے انت وچ، قومی سرکھیا کونسل (اینّ۔ ایسّ۔ سی۔) نے کسے وی دہشت گردی کیمپ دے تباہی دے بھارتی داعویاں نوں نکاردے ہوئے اک بیان جاری کیتا۔[۵۵][۵۶]

انتر قومی ردعمل

سودھو

آسٹریییلیا نے پلواما حملے دی نکھیدھی دا ذکر کیتا اتے پاکستان نوں کیہا کہ اوہ اپنی دھرتی توں چل رہے دہشت گردی سرگرمیاں اتے کاروائی کرے۔ اس وچ بھارت اتے پاکستان نوں کیہا اے کہ اجہیاں کاروائیاں توں پرہیز کرن جو امن بھنگ کرے۔[۵۷] چین دے ودیش وزارت دے بلارے لوں کانگ نے کیہا، "سانوں آس اے کہ بھارت اتے پاکستان دوویں ہی سنجم ورت سکدے ہن اتے اوہناں کاروائیاں نوں اپنا سکدے ہن جو اس کھیتر دی حالت نوں ستھر بناؤن اتے آپسی تعلقاں نوں عام وچ مدد کرن"۔ [۵۸] فرانس نے بھارت اتے پاکستان نوں سنجم دے لئی کیہا، کیہا کہ ایہہ اتواد خلاف بھارتی کاروائیاں دی حمایت کردا اے اتے پاکستان نوں کیہا جاندا اے کہ اوہ اس کھیتر نوں اتوادیاں ولوں استعمال کرن دی آگیا نہ دیوے۔[۵۹] اسلامک سہکاری ادارہ نے ہوائی حملے دی نندا کیتی اتے بھارت اتے پاکستان نوں سنجم دکھاؤن لئی کیہا۔ [۶۰][۶۱] امریکہ دے سیکریٹری سٹیٹ مائیک پونپو نے اس حملے نوں "ات گردی مخالف کاروائی" کیہا اتے امریکہ-بھارت تعلقاں دی مڑ تائید کیتی۔ اسنے دوہاں پکھاں نوں سنجم دکھاؤن لئی کیہا۔ [۶۲]

ایہہ وی ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. "5-star Balakot Camp Was Sitting Duck Target for IAF، 350 Terrorists Killed While Sleeping: Sources". https://www.news18.com/news/india/5-star-balakot-camp-was-sitting-duck-target-for-iaf-350-terrorists-killed-while-sleeping-2049207.html. 
  2. "Balakot strike after intel on Pulwama ‘celebration’ meet". https://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/68176971.cms؟utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cppst. 
  3. PTI. "350 terrorists killed in LoC air strike، claims India". https://www.khaleejtimes.com/international/india/350-terrorists-killed-in-loc-air-strike-claims-india. 
  4. "5-star Balakot Camp Was Sitting Duck Target for IAF، 350 Terrorists Killed While Sleeping: Sources". https://www.news18.com/news/india/5-star-balakot-camp-was-sitting-duck-target-for-iaf-350-terrorists-killed-while-sleeping-2049207.html. 
  5. ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ «India Hits Main Jaish Camp In Balakot، "Non-Military" Strike: Government». NDTV۔com. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date= را بررسی کنید (کمک)
  6. «Indian jets bomb targets within Pakistan». News.com.au. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date= را بررسی کنید (کمک)
  7. "Indian aircraft violate LoC، scramble back after PAF's timely response: ISPR" (in en). Dawn. 26 فروری 2019. https://www.dawn.com/news/1466038/indian-aircraft-violate-loc-scramble-back-after-pafs-timely-response-ispr. 
  8. ۸.۰ ۸.۱ "India says carried out air strike on 'terror camps' inside Pakistan" (in en). Reuters. 26 فروری 2019. https://www.reuters.com/article/us-india-kashmir-pakistan/pakistan-says-indian-aircraft-released-a-payload-after-crossing-frontier-no-casualties-idUSKCN1QF07B. 
  9. ۹.۰ ۹.۱ ۹.۲ Naqash، Tariq (27 فروری 2019). «4 AJK civilians dead، 11 wounded in 'indiscriminate' Indian shelling across LoC». DAWN.COM. تاریخ وارد شده در |date= را بررسی کنید (کمک)
  10. «India airstrike in Pakistan: IAF crosses LoC first time since 1971 war». India Today. 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  11. Teh-Kuang Chang؛ Angelin Chang؛ Brent T. Gerchicoff (2017). Routledge Handbook of Asia in World Politics. Routledge. ISBN 1-317-40426-2. 
  12. India Blames Pakistan for Attack in Kashmir، Promising a Response Archived 23 فروری 2019 at the وے بیک مشین، New York Times۔ Feb 15، 2019. Quote:The militant who claimed responsibility for the attack، Aadil Ahmad Dar، was from a village about six miles from where the Indian convoy was struck، in contrast to the fighters and weapons that once streamed in from Pakistani-occupied areas to sustain the insurgency. And the explosives he packed into his car appear to have been locally procured، security experts said.
  13. «Pulwama attack: India will 'completely isolate' Pakistan». BBC (به English). 16 فروری 2019. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 15 فروری 2019. دریافت‌شده در 16 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  14. «Jaish terrorists attack CRPF convoy in Kashmir، kill at least 38 personnel». 15 فروری 2019. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 15 فروری 2019. دریافت‌شده در 15 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  15. Pulwama Attack 2019، everything about J&K terror attack on CRPF by terrorist Adil Ahmed Dar، Jaish-eMohammad Archived 18 فروری 2019 at the وے بیک مشین، India Today، 16 فروری 2019.
  16. «On Kashmir attack، Shah Mahmood Qureshi says 'violence is not the govt's policy'». DAWN.COM. 16 فروری 2019. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 23 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  17. بھارت اتے پاکستان درمیان تناء دے دہاکے وچ اوہناں دا سبھ توں اچا رتبہ اے۔ اتھے کی پتہ اے ، TIME
  18. CNN، Analysis by Nikhil Kumar. «Why being seen as tough on Pakistan helps India's Modi». CNN. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date= را بررسی کنید (کمک)
  19. ۱۹.۰ ۱۹.۱ «Pakistan warns India against attacking». 19 فروری 2019. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 23 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  20. Dawn.com (19 فروری 2019). «Pakistan will address actionable evidence if shared by Delhi، PM Khan tells India after Pulwama attack». DAWN.COM. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 24 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  21. Prabhu, Sunil (26 فروری 2019). "India Strikes After Pulwama Terror Attack، Hits Biggest Jaish-e-Mohammed Camp In Balakot". NDTV. https://www.ndtv.com/india-news/india-struck-biggest-training-camp-of-jaish-in-balakot-large-number-of-terrorists-eliminated-governm-1999390. 
  22. «United States Defence Department document leaked by Wikileaks which talk about Balakot» (PDF). بایگانی‌شده (PDF) از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  23. «350 terrorists killed while sleeping: Sources». Deccan Herald (به English). ۲۰۱۹-۰۲-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۶.
  24. Abi-Habib, Maria; Ramzy, Austin (2019-02-25). "Indian Jets Strike in Pakistan in Revenge for Kashmir Attack" (in en-US). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2019/02/25/world/asia/india-pakistan-kashmir-jets.html. 
  25. جویں کہ ایہہ ہویا: بھارتی فوجی جیٹاں دے کشمیر دی سرحد، بمب کینپاں ، گلپھ نیوز توں بعد تناء ودھ گیا
  26. Farmer, Ben; Bedi, Rahul (26 فروری 2019). "Indian planes bomb Pakistan as Kashmir tensions escalate". The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/2019/02/26/indian-planes-bomb-pakistan-kashmir-tensions-escalate/. 
  27. "Twitter mocks Pakistan defence after IAF bombs terror launch pads in Balakot، Chakothi & Muzaffarabad". web.archive.org. 26 فروری 2019. https://web.archive.org/web/20190226135201/https://www.timesnownews.com/the-buzz/article/twitter-mocks-pakistan-defence-after-iaf-bombs-terror-launch-pads-in-balakot-chakothi-muzaffarabad/372719. Retrieved on
    ۲۲ اپریل ۲۰۱۹. 
  28. "IAF strike Pakistan، POK beyond LOC، Balakot Sector، Mirage planes live updates: Veteran actor Anupam Kher salutes PM Narendra Modi – NewsX". web.archive.org. 26 فروری 2019. https://web.archive.org/web/20190226135228/https://www.newsx.com/national/surgical-strike-2-loc-iaf-india-strike-mirage-veteran-actor-anupam-kher-salutes-pm-narendra-modi-indian-air-force-india-strikes-back-jem-terrorist-camps. Retrieved on
    ۲۲ اپریل ۲۰۱۹. 
  29. ۲۹.۰ ۲۹.۱ "Jaish Camp Hit In 90-Second Op، Jets Returned Without A Scratch: Sources". NDTV.com. 26 فروری 2019. https://www.ndtv.com/india-news/mirage-jets-hit-jaish-camp-operation-over-in-90-seconds-5-points-1999438. 
  30. Singh, Sushant (27 فروری 2019). "Wheel comes full circle: Balakot camp was run by IC-814 hijacker" (in en-IN). The Indian Express. https://indianexpress.com/article/explained/iaf-air-strike-mirage-awacs-sukhoi-popeye-jaish-training-camp-balakot-5602272/. 
  31. "IAF jets strike and destroy Jaish camp across LoC، 200 killed: Sources" (in en). Hindustan Times. 26 فروری 2019. https://www.hindustantimes.com/india-news/pakistan-army-says-indian-jets-intruded-airspace/story-AuuwxJVTByKuxoJlr0cAQP.html. 
  32. Dawn.com (26 فروری 2019). «ISPR DG debunks India's claims on LoC violation». DAWN.COM (به English). دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  33. Ghafoor، Maj Gen Asif (25 فروری 2019). «Indian aircrafts intruded from Muzafarabad sector. Facing timely and effective response from Pakistan Air Force released payload in haste while escaping which fell near Balakot. No casualties or damage». @OfficialDGISPR (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  34. Ghafoor، Maj Gen Asif (25 فروری 2019). «Indian aircrafts' intrusion across LOC in Muzafarabad Sector within AJ&K was 3-4 miles.Under forced hasty withdrawal aircrafts released payload which had free fall in open area. No infrastructure got hit، no casualties. Technical details and other important information to follow». @OfficialDGISPR (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  35. Ghafoor، Maj Gen Asif (25 فروری 2019). «Payload of hastily escaping Indian aircrafts fell in open.pic.twitter.com/8drYtNGMsm». @OfficialDGISPR (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  36. «Pakistan releases pictures of Indian Air Force payload». www.thenews.com.pk (به English). دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date= را بررسی کنید (کمک)
  37. Dawn.com (26 فروری 2019). «Indian aircraft violate LoC، scramble back after PAF's timely response: ISPR». DAWN.COM (به English). دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  38. "Pakistan vows response over India 'strikes'" (in en-GB). 2019-02-26. https://www.bbc.com/news/world-asia-47375920. 
  39. ANI (25 فروری 2019). «Indian Air Force has put on high alert all air defence systems along the international border and LoC to respond to any possible action by Pakistan Air Force.pic.twitter.com/9GER7eqGPf». @ANI (به English). دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  40. ANI (26 فروری 2019). «India successfully test fires quick reaction surface to air missile off the coast of Odisha. Two missiles were tested by the DRDO for the missile being developed for the Army.pic.twitter.com/5W9Hjmj45L». @ANI (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  41. ANI (25 فروری 2019). «Radio Pakistan: Pakistan Foreign Minister Shah Mahmood Qureshi has summoned an emergency meeting in Islamabad، Pakistan. The meeting will discuss the security situation. (File pic)pic.twitter.com/G2pPKna28u». @ANI (به English). دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  42. ANI (26 فروری 2019). «Pakistan Foreign Minister Shah Mahmood Qureshi: Pakistan will take international media to the area of strikes، helicopters are being readied، right now weather is bad، will fly when weather permits. (file pic)pic.twitter.com/hkvl1Z40gh». @ANI (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  43. "Pak drone shot down near Gujarat border" (in en-IN). The Hindu. 26 فروری 2019. https://www.thehindu.com/news/national/pak-drone-shot-down-near-gujarat-border/article26372772.ece. 
  44. "Heavy firing by Pakistan along LoC، Army strongly retaliates" (in en). Hindustan Times. 26 فروری 2019. https://www.hindustantimes.com/india-news/heavy-firing-by-pakistan-along-loc-army-strongly-retaliates/story-KmTBaM2e26NGJPw4YXKAYI.html. 
  45. "India launches air strike inside Pakistan؛ Islamabad denies.۔." (in en). Reuters. 26 فروری 2019. https://www.reuters.com/article/us-india-kashmir-pakistan/india-launches-air-strike-inside-pakistan-islamabad-denies-militant-camp-hit-idUSKCN1QF07B. 
  46. ANI (26 فروری 2019). «Intel Sources: Picture of JeM facility destroyed by Indian Ar Force strikes in Balakot، Pakistanpic.twitter.com/th1JWbVrHw». @ANI (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  47. ANI (26 فروری 2019). «Intel Sources: Ammunition dump blown up today in Balakot،Pakistan by IAF Mirages. The dump had more than 200 AK rifles، uncountable rounds hand grenades، explosives and detonatorspic.twitter.com/b7ENbKgYaH». @ANI (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  48. ANI (26 فروری 2019). «Intel Sources: Flags of USA، UK and Israel painted on staircases seen in Jaish e Mohammed facility destroyed by Indian Air Force jets in Balakotpic.twitter.com/266CEI0hGR». @ANI (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  49. ANI (26 فروری 2019). «Chinese diplomat was also briefed by Foreign Secretary Vijay Gokhale on the Indian Air Force strike in Balakot». @ANI (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  50. "Full statement of Foreign Secretary Vijay Gokhale on air strikes on JeM's largest training camp in Balakot" (in en). Mumbai Mirror. 26 فروری 2019. https://mumbaimirror.indiatimes.com/news/india/full-statement-of-foreign-secretary-vijay-gokhale-on-air-strikes-on-jems-largest-training-camp-in-balakot/articleshow/68164852.cms. 
  51. "Indian defense ministry says no information about air violations.۔." (in en). Reuters. 26 فروری 2019. https://www.reuters.com/article/us-india-kashmir-defence-idUSKCN1QF08S. 
  52. «بالاکوٹ حملیاں بارے ودھیرے حقیقت پیش کرے سرکار: پترودا». Punjabi Tribune Online (به Hindi). ۲۰۱۹-۰۳-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۳.
  53. PTI (25 فروری 2019). «Minister of Foreign Affairs Shah Mahmood Qureshi Policy Statement after the violation of LOC by Indian Air ForceIpic.twitter.com/tduq8rpXd8». @PTIofficial (به English). دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  54. Dawn.com (26 فروری 2019). «PM Khan summons 'important meeting' in wake of India's LoC violation». DAWN.COM (به English). دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  55. ANI (26 فروری 2019). «Pakistan's National Security Committee (NSC) after a meeting chaired by Pakistan PM Imran Khan today: India has committed uncalled for aggression to which Pakistan shall respond at the time and place of its choosing.pic.twitter.com/7IfgrEXFN8». @ANI (به English). دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  56. PTI (26 فروری 2019). «This action has been done for domestic consumption being in election environment،putting regional peace and stability at grave risk.The claimed area of strike is open for the world to see the facts on ground.For this domestic&international media is being taken to the impact site». @PTIofficial (به English). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در 26 فروری 2019. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  57. "Australia Asks India، Pak To 'Exercise Restraint'، Engage In Dialogue". Outlook. 26 فروری 2019. https://www.outlookindia.com/website/story/world-news-australia-asks-india-pak-to-exercise-restraint-engage-in-dialogue/326180. 
  58. "China urges India، Pakistan to 'exercise restraint' after air strike". The Economic Times. 26 فروری 2019. https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/china-urges-india-pakistan-to-exercise-restraint-after-air-strike/articleshow/68168069.cms. 
  59. "Recognise India's Legitimacy To Ensure Security Against Terror: France". NDTV. 26 فروری 2019. https://www.ndtv.com/india-news/recognise-indias-legitimacy-to-ensure-its-security-against-cross-border-terror-france-1999768. 
  60. APP، Dawn com (26 فروری 2019). «OIC condemns Indian incursion against Pakistan، urges both sides to exercise restraint». DAWN.COM. دریافت‌شده در 26 فروری 2019. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  61. «مرکزی پالیسیاں دی مار اتے لوکائی اندر بے گانگی». Punjabi Tribune Online (به Hindi). ۲۰۱۹-۰۳-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۰.
  62. "India-Pakistan tension: Pompeo speaks to Sushma Swaraj". The Economic Times. Indo-Asian News Service. 27 فروری 2019. https://web.archive.org/web/20190228005043/https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/india-pakistan-tension-pompeo-speaks-to-sushma-swaraj/articleshow/68179944.cms. Retrieved on
    ۲۲ اپریل ۲۰۱۹. 


سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ اک ٹولی جیدا ناں "lower-alpha" اے ہیگے نیں، پر کوئی <references group="lower-alpha"/> ٹیگ نا لبھیا۔