آہلووالیہ مثل
اہلوالیہ مثل سکھ پنجابیاں دیاں ۱۲ مثلاں چوں اک اے۔ ایدا گڑھ کپورتھلہ سی تے اے ہریانہ تلونڈی پھگواڑا دیاں تھاواں چ سی۔ جسا سنگھ اہلوالیہ ایدا مثلدار سی۔ اے مثل کپورتھلہ ریاست چ پلٹ گئی۔
اہلوالیہ یا اہلووالیا مثل سکھ پنجابیاں دی ۱۲ مثلاں وچوں اک اے۔ اس دا مرکز کپورتھلہ سی تے ایہ ہریانہ- تلونڈی- پھگواڑا دے علاقےآں وچ سی جسا سنگھ اہلوالیہ اس دا مثلدار سی۔ ایہ مثل کپورتھلہ ریاست وچ پلٹ گئی۔
موڈھی سودھو
جسا سنگھ آہلووالیا دا جم ۳ مئی ۱۷۱۸ ای: نوں س: بدر سنگھ دے گھر ماں جیون کور دی ککھوں پنڈ آہلو ضلع لاہور وکھے ہویا۔جسا سنگھ آہلووالیا (۱۷۱۸-۱۷۸۳) آہلووالیا مثل دے سردار سن جہناں نے سکھ قوم لئی بے مثال گھالنا گھالی۔ اوہناں دا جیون-دور بندہ سنگھ بہادر دی ۱۷۱۶ وچ ہوئی موت توں لے کے ۱۸۰۱ وچ سکھ راج دا قیام دے درمیان والا سی۔ سلطان القوم دا جم لاہور نیڑے پنڈ آہلو وچ ہویا سی جس دی موہڑی اوہناں دے پرکھے سردار سدا سنگھ نے گڈی سی جو چھویں گرو ہرگوبند جی دے انوائی سن۔ آہلو پنڈ توں ہی مثل دا ناں آہلووالیا پے گیا۔سن ۱۷۴۸ نوں ہوئے سربتّ خالصہ ویلے نواب کپور سنگھ نے سردار جسا سنگھ نوں اپنا جانشین نامزد کر دتا۔
اس طرحاں نواب کپور سنگھ دی رہنمائی ہیٹھ آپ دے سیاسی جیون دا شروع ہویا اتے چھیتی ہی آپ دی گنتی سکھ آگوآں دی پہلی قطار دے لیڈراں وچ ہون لگ پئی۔
نواب کپور سنگھ دی صلاح 'تے ۱۷۴۸ ای: نوں اس ویلے تک ہوند وچ آ چکے ۶۵ جتھیاں نوں دوبارہ ۱۱ جتھیاں وچ ونڈ دتا گیا اتے ۱۱ جتھیاں دے اکٹھ نوں 'دل خالصہ' دا ناں دتا گیا۔ ادبھتّ اہلیت دے کارن سکھاں دا پردھان سپہ سالار جسا سنگھ آہلووالیا نوں نامزد کیتا گیا۔ ۱۷۶۱ ای: نوں جسا سنگھ دی اگوائی وچ سکھاں نے پانیپت دی لڑائی توں مڑ رہے احمد شاہ ابدالی 'تے حملہ کرکے ۲۲۰۰ ہندو عورتاں نوں پٹھاناں دے چنگل توں چھڈا لیا اتے گھرو-گھری پہنچایا۔
۵ فروری ۱۷۶۲ ای: نوں کپّ رہیڑا وچ واپرے وڈے گھلوگھارے دے نازک ویلے دوران جسا سنگھ نے مہرے ہو کے بڑی بہادری نال قوم دی اگوائی کیتی اتے آپ دے سریر 'تے ۲۲ فٹ لگے۔ ۱۷۶۴ ای: نوں خالصے نے سرہند دے گورنر جین خاں نوں مار کے سرہند جت لیا۔
س: جسا سنگھ نے دوآبے دا بہت سارا علاقہ فتح کرکے ۱۷۷۴ ای: وچ کپورتھلہ نوں راجگڑھ بنا کے ریاست قائم کیتی۔
۱ مارچ ۱۷۸۳ ای: نوں سکھ سرداراں دیاں متحدہ فوجاں نے دلی فتح کر لال قلعے 'تے کیسری نشان جھلایا تاں سلطان-ال-قوم جسا سنگھ نوں دیوانے عام وچ بادشاہ اعلان کیتا گیا۔ بعد وچ اکّ متے مطابق س: بگھیل سنگھ نوں اوہناں دی فوج نال گوردواریاں دی بھال کرن اتے بناؤن لئی کجھ سماں دلی چھڈّ کے باقی سنگھ آپ سمیت واپس پرت آئے۔
انت اکتوبر ۱۷۸۳ ای: نوں ۱۸ویں صدی دے لاثانی جرنیل، سلطان-ال-قوم س: جسا سنگھ آہلووالیا اپنے کوئی اولاد نہ ہون کارن علاقے دا پربندھ س: بھاگ سنگھ نوں سونپ کے امرتسر وکھے اکال چلانا کر گئے۔ اوہناں دا آخری سنسکار بابا اٹلّ وکھے کیتا گیا۔بابا جسا سنگھ جی آہلووالیا ویلفیئر سوسائٹی ولوں اوہناں دا جم دن تے برسی تقریب بڑی عقیدت نال منائی جاندی اے۔
معروف شخصیتاں سودھو
ودھ معروف شخصیتاں جنہاں دے ناواں وچ اہلووالیا موجود اے، جو ممکن اے کہ اس مثل توں جڑے ہاں یا نہ ہاں اس طرح نيں:
- اشیم اہلووالیا فلمی ہدایت کار تے اسکرپٹ رائٹر
- ڈولی اہلووالیا، بھارتی اداکارہ تے لباس ساز
- ایچ پی ایس اہلووالیا، بھارتی کوہ کن
- ہیری اہلووالیا، بھارتی اداکار
- ایلوش اہلووالیا، بھارتی تجارت پیشہ سواݨی
- ایشر جج اہلووالیا بھارتی ماہر معاشیات
- جسبینا اہلووالیا، امریکی رشتے جوڑنے والی سواݨی
- جسا اہلووالیا، انگریز اداکار
- جسا سنگھ اہلووالیا، سکھ مثل قائد
- کیرن اہلووالیا، بھارتی کینیڈائی گلوکارہ
- کرنجیت اہلووالیا، بھارتی سواݨیاں دے حقوق دی فعالیت پسند
- من راج اہلووالیا، انگریز کرکٹ کھلاڑی
- مونٹیک سنگھ اہلووالیا، بھارتی ماہر معاشیات تے سول سرونٹ
- پونم اہلووالیا، بھارتی سماجی کاروباری
- ایس ایس اہلووالیا، بھارتی سیاست دان
- سکھ دیو سنگھ اہلووالیا، بھارتی فلمی ہدایت کار
- شبیر اہلووالیا، بھارتی ٹی وی اداکار
- وجے کمار اہلووالیا، بھارتی فوجی
- وارث اہلووالیا، بھارتی امریکی ڈیزائنر
