اکادمی جندیشاپور
متناسقات: 32°17′N 48°31′E / 32.283°N 48.517°E اکادمی جندیشاپور (فارسی : فرهنگستان گندیشاپور/دانشگاہ جندیشاپور) اک قدیم ساسانی مرکز تعلیم سی۔ ساسانیاں نے تن شہراں مدائن، راس العین تے جندیشاپور وچ مراکز تعلیم قائم کیتے سن ۔[۱] ایہ ساسانی سلطنت دا فکری مرکز سی، اس مرکز وچ طب دی تربیت دتی جاندی، ہور فلسفہ، الٰہیات تے سائنس دی تعلیم دتی جاندی سی۔ استاداں فارسی روایات وچ خاص مہارت رکھدے سن ۔ کیمبرج ہسٹری آف ایران دے مطابق، ایہ چھیويں تے ستويں صدی عیسوی وچ قدیم دنیا دا سب توں اہم طبی مرکز سی۔[۲]
پہلوی دور وچ ، 1955ء وچ اہواز شہر دے نیڑے جندیشاپور دے ورثے نوں یادگار بنانے دے لئی جڑواں یونیورسٹیاں جامعہ جندیشاپور تے جامعہ جندیشاپور برائے طب دی بنیاد رکھی گئی۔ 1979ء دے انقلاب ایران دے بعد، مصطفیٰ چمران دی یاد وچ ، 1981ء وچ اس جامعہ دا ناں تبدیل کر کے، جامعہ شہید مصطفیٰ چمران اہواز (فارسی : دانشگاہ شهید چمران اهواز) کر دتا گیا۔ تے دوسری طبی جامعہ دا نا محالیہ برساں وچ تبدیل کر کے، جامعہ اہواز جندیشاپور برائے طب (فارسی: دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپوراهواز) کر دتا گیا۔
اہمیت سودھو
وڈی حد تک، موجودہ ہسپتالاں کےنظام دا سہرا فارس دے سر باندھدا اے۔[۳]
—سائرل الگاڈ, فارس دی طبی تریخ
طبی علوم تے علاج نوں منظم کرنے دے علاوہ، اکادمی دے ماہرین طب، طب دی تعلیم وی دیندے سن، بجائے اس دے کہ صرف اک طبیب دی شاگردی اختیار کيتی جائے، طب (میڈیکل) دے طالب علماں نوں پورے طبی عملے (میڈیکل فیکلٹی) دی نگرانی وچ ہسپتال وچ کم کرنے دا پابند کیا گیا سی۔ ایتھے تک کہ ثبوت وی موجود نيں کہ گریجویٹاں نوں مستند طبیب (ڈاکٹراں) دے طور اُتے کم کرنے دے لئی امتحان پاس کرنا ہُندا سی (جداں کہ اک عربی متن تریخ الحکمہ وچ درج اے )۔ اکادمی جندیشاپور دا ریاضی دی تعلیم وچ وی اہم کردار سی۔[۴]
اسلامی دور حکومت وچ سودھو
832ء وچ ، خلیفہ مامون الرشید نے مشہور بیت الحکمت قائم کيتا۔ اوتھے یقیناً جندیشاپور دے طریقکار دی پیروی کيتی گئی، کیوں کہ بیت الحکمت وچ ، اکادمی جندیشاپور دے فضلا دی خدمات حاصل کيتیاں گئیاں۔ ایہ سمجھیا جاندا اے کہ بیت الحکمت نوں مامون الرشید دے جانشین المتوکل علی اللہ نے تحلیل کيتا۔ البتہ، اس وقت تک عباسی خلافت دا فکری/علمی مرکز بغداد بن چکيا سی۔ ایہی وجہ اے کہ اس دور دے معاصر طبی ادب وچ جندیشاپور اکادمی یا جامعہ دے حوالے ملدے نيں۔ آہستہ آہستہ ایہ ادارہ اپنی اہمیت کھو گيا۔ المقدسی نے جندیشاپور دی تریخ وچ اس دے زوال دے اسباب بیان کیتے نيں۔[۵]
اہم طبیب سودھو
جدید جندیشاپور سودھو
ہور ویکھو سودھو
ملاحظات سودھو
- ↑ سپنگلر، مغرب دا زوال، ص200
- ↑ جلد 4, ص396. ISBN [[Special:BookSources/0-521-20093-8
- ↑ الگاڈ، سائرل۔ فارس دی طبی تریخ، کیمبرج یونی ورسٹی پریس، 1951, ص۔ 173
- ↑ Joseph, George Gheverghese (1991). The crest of the peacock : non-European roots of mathematics. London: I. B. Tauris.
- ↑ Le Strange, Guy (1905). The lands of the eastern caliphate : Mesopotamia, Persia, and Central Asia, from the Moslem conquest to the time of Timur. Cambridge UK: University Press, 238.
حوالے سودھو
- کیمبرج ہسٹری آف ایران، جلد 4, ISBN [[Special:BookSources/0-521-20093-8
- ونلکر, ڈیٹمر ڈبلیو۔; بیم, ولہیلم (2010), مشرقی کلیسیا: اک جامع تریخ, ٹیلر اینڈ فرانسس, ISBN 978-0-415-60021-7
- Dols, Michael W. "The origins of the Islamic hospital: myth and reality" بلٹن آف دتی ہسٹری آف میڈیسن، 61:3: 1987, pp 367–90
- Frye, Richard Nelson۔ The Golden Age of Persia، Weidenfeld & Nicolson, 1993.
- Hau, Friedrun R. "Gondeschapur: eine Medizinschule aus dem 6. Jahrhundert n. Chr.،" Gesnerus, XXXVI (1979)، 98-115.
- Piyrnia, Mansoureh. سالار زنانہ ایران۔ 1995. میری لینڈ: مہران ایران پبلشنگ۔
- Hill, Donald. اسلاملک سائں س اینڈ انجئرنگ۔ 1993. ایڈن برگ یونی ورسٹی پریس۔ ISBN [[Special:BookSources/0-7486-0455-3