اناہیتا راتبزاد
| اناہیتا راتبزاد | |
|---|---|
| جم | اکتوبر 1931
|
| وفات | 7 ستمبر 2014 (82–83 سال) |
| وجہ وفات | گردے فیل |
| شہریت |  افغانستان
|
| جماعت | پیپلز ڈیموکریٹک پارٹی افغانستان |
| عملی زندگی | |
| مادر علمی | کابل یونیورسٹی |
| پیشہ | سفارت کار ، طبیب ، سیاست دان |
| تحریک | مارکسزم ، فیمینزم |
ترمیم  | |
اناہیتا راتبزاد ( دری / پشتو: آناهیتا راتبزاد ; نومبر 1931ء – 7 ستمبر 2014ء) اک افغان سوشلسٹ تے مارکسسٹ-لیننسٹ سیاست دان سن تے ببرک کارمل دی قیادت وچ پیپلز ڈیموکریٹک پارٹی آف افغانستان (پی ڈی پی اے) تے انقلابی کونسل دی رکن سن۔ [۱] افغان پارلیمان دے لئی منتخب ہونے والی پہلی سوانیاں وچوں اک، رتبزاد 1980ء توں 1986ء تک نائب سربراہ مملکت رہیاں [۱]
مڈھلا جیون تے تعلیم
سودھورتبزاد صوبہ کابل دے گلدرہ وچ پیدا ہوئیاں۔ [۲] انہاں دے والد امان اللہ خان دی اصلاحات دے حامی سن ۔ ایہ نادر خان دے دور حکومت وچ 1929ء دے واقعات دے بعد ایران نوں جبری جلاوطنی دا باعث بنیا۔ رتزباد تے انہاں دا بھائی غربت دے حالات وچ اپنے والد دے بغیر پلے ودھے۔ انہاں دی شادی 15 سال دی عمر وچ ڈاکٹر کرم الدین کاکڑ نال ہوئی جو اس وقت دے بوہت گھٹ غیر تعلیم یافتہ افغان سرجناں وچوں اک سن ۔ رتبزاد نے کابل وچ فرانکوفون ملالائی لائسی وچ شرکت کيتی سی۔ اس نے 1950ء توں 1954ء تک اسٹیٹ یونیورسٹی آف مشی گن، اسکول آف نرسنگ توں نرسنگ وچ ڈگری حاصل کيتی۔ چاں کہ کابل یونیورسٹی دے میڈیکل اسکول نے سوانیاں نوں میڈیسن دے لئی داخلہ لینے دی اجازت دی، اوہ پہلے بیچ نال تعلق رکھدیاں سن تے 1962ء وچ گریجویشن دی سن۔
ان دی سیاسی شمولیت نے انہاں دے تے انہاں دے شوہر ڈاکٹر کرم الدین کاکڑ دے درمیان وچ دوریاں پیدا کر دیؤ، جنہاں نے انہاں دے سیاسی خیالات تے سرگرمیاں نوں منظور نئيں کيتا کیوں کہ اوہ ظاہر شاہ دے وفادار سمجھیا جاندے سن ۔ رتبزاد 1973ء وچ اپنے ازدواجی تعلق توں نکل گئياں۔ بھانويں انہاں نے کدی سرکاری طور اُتے طلاق نئيں لی، لیکن اوہ وکھ رہندے سن تے رابطے توں گریز کردے سن ۔ انہاں دے تن بچے سن، اک بیٹی تے دو بیٹے۔ صرف انہاں دی بیٹی نے اپنے سیاسی راستے اُتے عمل کيتا تے پیپلز ڈیموکریٹک پارٹی آف افغانستان (پی ڈی پی اے) دی رکن بنیاں۔ انہاں دے بیٹے انہاں دی سیاسی سرگرمیاں تے فیصلےآں اُتے تنقید کردے رہے۔
سیاسی زندگی
سودھورتبزاد 1950ء دی دہائی دے آخر وچ تے 60ء دی دہائی وچ افغانستان وچ سب توں زیادہ عوامی سطح اُتے بولنے والی سماجی تے سیاسی افغان سوانیاں کارکناں وچوں اک سن۔ اوہ 1957ء وچ سیلون وچ ایشیائی سوانیاں دی کانفرنس وچ بین الاقوامی سطح اُتے مملکت افغانستان دی نمائندگی کرنے والے پہلے افغان سوانیاں وفد دا وی حصہ سن۔
ہجرت، بعد دی زندگی تے موت
سودھو1986ء دے بعد اوہ مئی 1992 ءتک افغانستان وچ رہیاں۔ رتبزاد تے انہاں دے خاندان دے کچھ افراد مجاہدین دی لڑائی توں فرار ہونے اُتے مجبور ہوئے۔ 1995ء وچ اوہ صوفیہ، بلغاریہ دے لئی روانہ ہو گئياں تے اک سال بعد سیاسی پناہ حاصل کرنے دے بعد جرمنی دے شہر لونن وچ آباد ہو گئياں۔ رتبزاد 82 سال دی عمر وچ گردے فیل ہونے دے باعث انتقال کر گئياں۔ انہاں دی باقیات نوں افغانستان واپس لے جایا گیا تے کابل دے شہدا صالحین وچ دفن کيتا گیا۔ [۳]
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ "زن پیشتاز جنبش چپ افغانستان؛ تصاویری از زندگی آناهیتا راتبزاد". bbc.co.uk. 2014-09-17. http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2014/09/140915_zs_anahita_ratebzad_photo_album.shtml. Retrieved on 2014-09-17.
- ↑ "Ratebzad, Anahita (1931—) | Encyclopedia.com". https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/ratebzad-anahita-1931.
- ↑ "Funeral of Dr. Anahita Ratebzad". http://www.esalat.org/Funeral_ceremony_Dr_%20Anahita_Ratebzad_1792014.htm. Retrieved on 8 مارچ 2016.
- آرنلڈ، انتھونی۔ افغانستان دا دو فریقی کمیونزم: پرچم تے خلق۔ سٹینفورڈ، سی اے: ہوور انسٹی ٹیوشن پریس، 1983۔