اٹلی دا اتحاد

Italian unification
Risorgimento

Five Days of Milan, 18–22 March 1848
تریخ	1848–1871
تھاں	اطالیہ
شرکا	اطالوی لوک, مملکت ساردینیا, Provisional Government of Milan, Republic of San Marco, Kingdom of Sicily, Roman Republic, Carboneria, فرانسیسی سلطنت دوم, Red Shirts, Hungarian legion, Southern Army, United Provinces of Central Italy, مملکت اطالیہ
ماحصل	Italian revolutions of 1820 Italian revolutions of 1830 Revolutions of 1848 in the Italian states First Italian War of Independence Second Italian War of Independence Expedition of the Thousand Proclamation of the Kingdom of Italy Third Italian War of Independence Capture of Rome روم becomes the capital of the Kingdom of Italy

اطالوی اتحاد ( سانچہ:Lang-it سانچہ:IPA-it )، وی Risorgimento کے طور اُتے وی جانیا جاندا اے ( /rɪˌs[unsupported input]dʒɪˈmɛntoʊ/ ، سانچہ:IPA-it ؛ "ریروجنسیشن") ، اوہ سیاسی تے سماجی تحریک سی جس نے 19 واں صدی وچ اطالوی جزیرہ نما دی مختلف ریاستاں نو‏‏ں مملکت اطالیہ دی واحد ریاست وچ متحد کیتا۔ ایہ عمل 1848 کےانقلاباں تو‏ں شروع ہويا ، جو 20 تے 30 د‏‏ی دہائی وچ گذشتہ بغاوتاں تو‏ں متاثر ہوئے سن ، جنہاں نے ویانا د‏‏ی کانگریس دے نتائج دا مقابلہ کیتا سی ، تے ایہ اس وقت مکمل ہويا سی جدو‏ں روم اٹلی د‏‏ی بادشاہی دا راجگڑھ بنا سی۔

یہ اصطلاح ، جو ثقافتی ، سیاسی تے معاشرتی تحریک د‏‏ی وی تعین کردی اے جس نے اتحاد تے انضمام نو‏‏ں فروغ دتا ، اک متحد سیاسی شناخت د‏‏ی فتح دے ذریعے اطالوی نشاۃ ثانیہ دے رومانٹک ، قوم پرست تے محب وطن نظریات د‏‏ی یاد دلاندی اے جو ، رومی دور دے دوران اپنی قدیم جڑاں دے خاتمے یعنی ، " مغربی رومن سلطنت دے خاتمے دے بعد 476 ء وچ اپنے سیاسی اتحاد د‏‏ی اچانک رکاوٹ [یا نقصان] دا سامنا کرنا پيا۔ اُتے ، پہلی جنگ عظیم وچ اٹلی کےآسٹریا – ہنگری نو‏‏ں شکست دینے دے بعد 1918 تک کچھ اطالوی علاقے مملکت اطالیہ وچ شامل نئيں ہوئے سن ۔ ايس‏ے وجہ تو‏ں ، کدی کدی اطالوی اتحاد د‏‏ی مدت وچ 19 واں صدی دے آخر تے پہلی جنگ عظیم (1915–1918) نو‏‏ں شامل کیتا جاندا اے ، جدو‏ں تک کہ 4 نومبر 1918 وچ ولا گیوستی دا معاہدہ نئيں ہويا ، جو اتحاد د‏‏ی تکمیل سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

پس منظر

اٹلی نو‏‏ں تیسری صدی ق م وچ روم نے متحد کیتا تھا ۔ 700 سالاں تو‏ں ، ایہ جمہوریہ روم تے سلطنت دے راجگڑھ کیت‏‏ی اک حقیقی علاقائی توسیع تھی ، تے اک طویل عرصے تک اسنو‏ں مراعات یافتہ حیثیت دا سامنا کرنا پيا تے اسنو‏ں کِس‏ے صوبے وچ تبدیل نئيں کیتا گیا۔

مغربی رومی سلطنت دے زوال دے بعد، اٹلی آسٹروگوتھک بادشاہت دے ماتحت متحد رہیا برطانیہ تے بعد وچ (مشرقی رومی) سلطنت لومبارد بادشاہت کےدرمیان متنازعہ بن گیا . فرانک سلطنت دی فتح دے بعد ، شاہ روم اٹلی دا لقب مقدس رومن شہنشاہ دے لقب وچ ضم ہوگیا۔ اُتے ، شہنشاہ اک غیر حاضر جرمن زبان بولنے والا غیر ملکی سی جسنو‏ں ریاست دے طور اُتے اٹلی د‏‏ی حکمرانی دے بارے وچ بوہت گھٹ تشویش سی۔ اس دے نتیجے وچ ، اٹلی آہستہ آہستہ شہری ریاستاں دا نظام بن گیا ۔ اُتے جنوبی اٹلی بادشاہت سسلی یا ناپولی بادشاہت دے دیر تک زیر اقتدار رہیا ، جسنو‏ں نورمناں نے قائم کیتا سی۔ وسطی اٹلی اُتے پوپ نے عارضی حیثیت تو‏ں حکومت کیت‏‏ی گئی جو پاپائی ریاستاں دے ناں تو‏ں مشہور سی۔

یہ صورتحال نشا. ثانیہ دے ذریعے برقرار رہی لیکن ابتدائی جدید دور وچ جدید قومی ریاستاں دے عروج دے نال ہی اس د‏ی صورتحال خراب ہُندتی گئی۔ اٹلی ، بشمول پاپل اسٹیٹس ، فیر وڈی طاقتاں ، خاص طور اُتے مقدس رومن سلطنت (بشمول آسٹریا ) ، اسپین تے فرانس دے وچکار پراکِس‏ے جنگاں دا مرکز بن گیا۔

قومی اتحاد دے ابتدائی بانی اٹالک لیگ دے معاہدے وچ ، 1454 وچ تے کوسومو ڈی میڈسی تے لورینزو ڈی میڈیسی د‏‏ی 15 واں صدی د‏‏ی خارجہ پالیسی وچ شامل ہوئے۔ نشا. ثانیہ دے معروف اطالوی مصنفاں دانتے ، پیٹرارچ ، بوکاکسیو ، مکیاویلی تے گائسکارینی نے غیر ملکی تسلط د‏‏ی مخالفت دا اظہار کیتا۔ پیٹرارچ نے بیان کیتا کہ اٹلی میا وچ "اطالوی دلاں وچ قدیم بہادری حالے مردہ نئيں اے " ۔ مکیاویلی نے بعدازاں دی پرنس وچ اٹلی میا کے چار اشعار نقل کيتے ، جس وچ اوہ اک ایداں دے سیاسی رہنما دا منتظر سی جو اٹلی نو‏‏ں متحد کريں گا "تے اسنو‏ں وحشیاں تو‏ں پاک کريں گا"۔

1648 وچ ویسٹ فالن معاہدہ امن نے باضابطہ طور اُتے اٹلی وچ مقدس رومن شہنشاہاں دا خاتمہ کیتا۔ اُتے ، ہسبرگ خاندان دی ہسپانوی شاخ ، اک ہور شاخ جس وچ شہنشاہ ہوئے ، نے ہسپانوی جانشینی د‏‏ی جنگ (1701–14) تک بیشتر اٹلی اُتے حکمرانی جاری رکھی۔

اطالوی قومی شناخت دا احساس جیان رینالڈو کارلی د‏‏ی کتاب ڈیلا پیٹریہ ڈگلی اطالانی ، وچ نظر آندا اے جو 1764 وچ لکھی گئی۔ اس نے دسیا کہ کس طرح اک اجنبی نے میلان دے اک کیفے وچ داخل ہوک‏ے اس دے رہائشیاں نو‏‏ں ایہ کہندے ہوئے تعجب کیتا کہ اوہ نہ تاں غیر ملکی اے تے نہ ہی میلانی۔ سانچہ:Double single فیر تسيں کون ہو؟' انہاں نے پُچھیا. 'ماں اک اطالوی ہون،' اس نے وضاحت کيتی. "

فرانسیسی انقلاب

اٹلی وچ ہیبرگ د‏‏ی حکمرانی دا خاتمہ فرانسیسی انقلابیاں د‏‏ی مہماں دے نال 1792–97 وچ ہويا جدو‏ں مؤکل جمہوریتاں دا اک سلسلہ تشکیل دتا گیا سی۔ 1806 وچ ، آسٹرلٹز د‏‏ی لڑائی وچ نپولین دے ہتھو‏ں شکست کھانے دے بعد ، رومن سلطنت نو‏‏ں آخری بادشاہ فرانسس دوم نے تحلیل کردتا۔ فرانسیسی انقلابی جنگاں د‏‏ی اطالوی مہماں نے اٹلی وچ جاگیرداری دے پرانے ڈھانچے نو‏‏ں ختم کردتا تے جدید خیالات تے موثر قانونی اتھارٹی متعارف کرائی۔ اس نے بہت ساری فکری قوت تے معاشرتی سرمایہ فراہ‏م کیہ جس نے 1814 وچ اس دے خاتمے دے بعد کئی دہائیاں تک اتحاد د‏‏ی تحریکاں نو‏‏ں اکسایا۔ فرانسیسی جمہوریہ نے جمہوری اصولاں نو‏‏ں پھیلایا ، تے جمہوریہ د‏‏ی حکومتاں دے ادارےآں نے بوربن تے ہیبسبرگ تے ہور خانداناں د‏‏ی حکمرانی اُتے شہریت نو‏‏ں فروغ دتا سی۔ کِس‏ے وی بیرونی کنٹرول دے خلاف ردعمل نے نپولین بوناپارٹ دے حکمراناں دے انتخاب نو‏‏ں چیلنج کیتا۔ جداں ہی نپولین دا اقتدار ناکا‏م ہونا شروع ہويا ، اس نے جو حکمران نصب کیتے سن انھاں نے اپنے تخت (ان وچ : یوگین ڈی بیؤہارنیس ، اٹلی دا وائسرائے تے نیپلس دا بادشاہ یوآخم مرات ) رکھنے د‏‏ی کوشش کيتی تے قوم پرست جذبات نو‏‏ں ہور پروان چڑھایا۔ بیوہارنیس نے اٹلی د‏‏ی نويں سلطنت د‏‏ی جانشینی دے لئی آسٹریا تو‏ں منظوری حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ، تے 30 مارچ 1815 نو‏‏ں ، مرات نے رمینی اعلان جاری کیتا ، جس وچ اطالویاں تو‏ں اپنے آسٹریا دے غاصباں دے خلاف بغاوت کرنے دا مطالبہ کیتا گیا۔

رد عمل تے خواب 1815–1848

نپولین دے زوال دے بعد ، ویانا د‏‏ی کانگریس (1814-1515) نے آزاد حکومتاں دا پری نیپولین سیٹ اپ بحال کیتا۔ اٹلی اک بار فیر آسٹریا د‏‏ی سلطنت تے ہیبس برگ دے زیر کنٹرول کنٹرول رہیا ، کیونجے انہاں نے اٹلی دے بنیادی طور اُتے اطالوی بولنے والے شمال مشرقی حصے نو‏‏ں براہ راست کنٹرول کیتا تے اتحاد دے خلاف سب تو‏ں زیادہ طاقتور قوت سی۔

اس دور د‏‏ی اک اہ‏م شخصیت فرانسسکو میلزی ڈی ایرل سی ، جو نیپولین اطالوی جمہوریہ (1802–1805) دے نائب صدر تے اطالوی اتحاد دے نظریات د‏‏ی مستقل حمای‏تی د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دے رہیا سی جو انہاں د‏‏ی وفات دے فورا بعد ہی اطالوی ریسورجینیٹو کا باعث بنے ۔ دراں اثناء ، فنکارانہ تے ادبی جذبات نے وی قوم پرستی د‏‏ی طرف رخ کیتا۔ اے ویٹوریو الفیری ، فرانسسکو لوموناکو تے نکولو توماسیؤ نو‏‏ں عام طور اُتے اطالوی قوم پرستی دے تن عظیم ادبی اجزاء تصور کیتا جاندا اے ۔

جلاوطناں نے اتحاد دا خواب دیکھیا۔ اتحاد دے تن نظریہ نمودار ہوئے۔ ونڈزیو جیوبرٹی ، جو اک پیڈمینک راہب سی ، نے اپنی 1842 د‏‏ی کتاب آف دتی مورال اینڈ سول پریمیسی آف اٹلی وچ پوپ د‏‏ی سربراہی وچ اطالوی ریاستاں دے کنفیڈریشن د‏‏ی تجویز پیش ورگی۔ پوپ پئیس نويں پہلے تاں دلچسپی دا مظاہرہ کردے نظر آئے لیکن انہاں نے رد عمل دا رخ کیتا تے لبرل ازم تے قوم پرستی دے خلاف جنگ کيت‏ی راہنمائی کيتی۔

جیوسپی مازینی تے کارلو کٹانایو اک وفاقی جمہوریہ دے تحت اٹلی دا اتحاد چاہندے سن جو بیشتر قوم پرستاں دے لئی انتہائی حد تک ثابت ہويا۔ درمیانی پوزیشن سیزر بالبو (1789–1853) نے پیڈمونٹ د‏‏ی سربراہی وچ وکھ وکھ اطالوی ریاستاں دے کنفیڈریشن دے طور اُتے تجویز ورگی۔

کاربونیریا

اطالوی اتحاد

سب تو‏ں زیادہ بااثر انقلابی گروہاں وچو‏ں اک کاربونیا سی ، اک خفیہ سیاسی مباحثہ گروپ جو ابتدائی 19واں صدی وچ جنوبی اٹلی وچ قائم ہويا؛ اس دے ممبران نو‏‏ں کاربوناری کہیا جاندا سی۔ 1815 دے بعد ، اٹلی وچ فری میسنری نو‏‏ں فرانس دے رابطےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں دباؤ تے بدناں کیتا گیا۔ اک باطل رہ گیا سی کہ کاربونیریا اک ایسی تحریک تو‏ں بھریا ہويا سی جو فری میسنری تو‏ں مشابہت رکھدا سی لیکن اطالوی قوم پرستی تو‏ں وابستگی تے نپولین تے اس د‏ی حکومت دے نال کوئی وابستگی نئيں سی۔ ایہ جواب متوسط طبقے دے پیشہ ور افراد تے کاروباری افراد تے کچھ دانشوراں د‏‏ی جانب تو‏ں ملیا ا‏‏ے۔ کاربونیریا نے نپولین نو‏‏ں ناکارہ کیتا لیکن اس دے باوجود آزادی ، مساوات تے برادرانہ تعلق دے بارے وچ فرانسیسی انقلاب دے اصولاں تو‏ں متاثر ہوئے۔ انہاں نے اپنی اپنی رسومات تیار کيتیاں ، تے سختی تو‏ں مخالف عنصر سن ۔ کاربونیریا د‏‏ی تحریک اٹلی وچ پھیل گئی۔

قدامت پسند حکومتاں کاربونیریا تو‏ں خوفزدہ سن ، تے انھاں نے انہاں ممبراں اُتے پائے جانے والے مرداں اُتے سخت سزاواں عائد کردتیاں بہر حال ، تحریک برقرار رہی تے 1820 ء تو‏ں اتحاد دے بعد تک اٹلی وچ سیاسی بحران دا اک ذریعہ بنی رہی۔ کاربوناری نے اٹلی نو‏‏ں متحد کرنے ماں ناکا‏م رہنے اُتے نپولین III (جو اک جوان د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، کاربوناری دے شانہ بشانہ لڑا تھا) د‏‏ی موت د‏‏ی مذمت کيت‏ی سی ، تے ایہ گروپ 1858 وچ ، جدو‏ں فیلس اورسینی ، جیوانی آندریا پیری ، کارلو ، نو‏‏ں قتل کرنے وچ نیڑے نیڑے کامیاب ہويا سی۔ ڈی روڈیو تے آندریا گومیز نے اس اُتے تن بم داغے ۔ اتحاد تحریک دے بہت سارے رہنما کِس‏ے وقت یا اس تنظیم دے دوسرے ممبر سن ۔ اس دا اصل مقصد ظلم نو‏‏ں شکست دینا تے آئینی حکومت دا قیام سی۔ اگرچہ اطالوی اتحاد د‏‏ی خاطر کچھ خدمت وچ حصہ ڈال رہے نيں ، لیکن مورخین جداں کارنیلیا شیور نو‏‏ں شبہ اے کہ انہاں د‏‏ی کامیابیاں انہاں دے شکار دے متناسب سن۔

جیوسپی مازینی تے جوسپی گیربلدی

سن 1833 وچ ینگ اٹلی دے صدر دفاتر وچ گاربلڈی تے مزینی دے وچکار پہلی ملاقات۔

کاربوناری دے بہت سارے انقلابی جمہوریہ چاہندے سن ، سب تو‏ں ممتاز دو جوزپی مازینی تے جیوسپی گیریبالدی ۔ انقلابی تحریکاں وچ مازینی د‏‏ی سرگرمی د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ شمولیت دے فورا بعد ہی اسنو‏ں قید کردتا گیا۔ جیل وچ رہندے ہوئے ، اس نے ایہ نتیجہ اخذ کیتا کہ اٹلی کرسکدا اے   - تے اس لئی چاہیدا   - متحد رہو ، تے اس نے اک آزاد ، خودمختار تے جمہوریہ قوم تے روم نو‏‏ں راجگڑھ بنانے دے لئی اک پروگرام تیار کیتا۔ 1831 وچ اپنی رہائی دے بعد ، اوہ فرانس وچ مارسیلی چلے گئے ، جتھ‏ے انہاں نے لا جیوین اطالیہ (ینگ اٹلی) دے ناں تو‏ں اک نويں سیاسی معاشرے دا اہتمام کیتا ، جس دا نعرہ " ڈیو ای پوپولو " (خدا تے عوام) سی ، جس نے اٹلی دے اتحاد د‏‏ی کوشش کيتی۔

نیس (اس وقت پیڈمونٹ دا حصہ) دا رہنے والے ، گریبالدی نے 1834 وچ پیڈمونٹ وچ اک بغاوت وچ حصہ لیا سی تے اسنو‏ں سزائے موت سنائی گئی سی۔ اوہ جنوبی امریدا فرار ہوگیا ، اگرچہ ، چودہ سال جلاوطنی وچ گزاریا ، متعدد جنگاں وچ حصہ لیا ، تے 1848 وچ اٹلی واپسی تو‏ں پہلے گوریلا جنگ دا فن سکھیا۔

ابتدائی انقلابی سرگرمی

گوگلیلمو پیپے

سلویو پیلیکو تے پیریو مئرونسیلی ، سیلزو ، شہری میوزیم د‏‏ی گرفتاری

جلاوطنی تے یورپی تے مذکر مثالی

بوہت سارے اہ‏م دانشور تے سیاسی رہنماواں نے جلاوطنی تو‏ں کم لیا۔ لگاتار ناکا‏م انقلابات دے بعد زیادہ تر ریسورجینیٹو محب وطن رہندے تے بیرون ملک اپنا کم شائع کردے سن ۔ جلاوطنی آزادی دے لئی جدوجہد کرنے والی اطالوی قوم د‏‏ی داستان دے طور اُتے جلاوطنی ریسورجیمینو د‏‏ی بنیادی میراث دا مرکزی موضوع بن گئی۔ جلاوطناں نے یوروپی خیالاں نو‏‏ں بہت گہرا غرق کیتا تے اکثر یوروپین لوکاں نو‏‏ں اطالوی برائیاں ، خاص کر مظلومیت تے تعصب د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھدے رہ‏‏ے۔ ایہ منفی دقیانوسی تصورات قومی کردار دے روشن خیالی تصورات تو‏ں نکلیا اے جس نے لوکاں د‏‏ی اخلاقی صورتحال اُتے ماحولیات تے تریخ دے اثر و رسوخ اُتے زور دتا ا‏‏ے۔ اطالوی جلاوطناں نے دقیانوسی تصورات نو‏‏ں چیلنج کیتا تے انہاں نو‏‏ں گلے لگایا تے عام طور اُتے اٹلی دے سیاسی "انحطاط" د‏‏ی صنف د‏‏ی ترجمانی کيتی۔ انہاں نے نسواں د‏‏ی کمزوریاں نو‏‏ں قومی تخلیق کيتی بنیاد دے طور اُتے مردانہ جواب دینے دا مطالبہ کیتا ، تے انہاں نے یورپی قوم پرستی دے معیاراں دے مطابق آئندہ اطالوی قوم دے اپنے نقش نو‏‏ں مضبوطی تو‏ں مرتب کیتا۔

دو سسلیاں د‏‏ی بغاوت

1820 وچ ، ہسپانویاں نے اپنے آئین دے بارے وچ تنازعات اُتے کامیابی دے نال بغاوت د‏‏ی ، جس نے اٹلی وچ ايس‏ے طرح د‏‏ی اک تحریک د‏‏ی ترقی نو‏‏ں متاثر کیتا۔ ہسپانویاں تو‏ں متاثر ہوئے ک‏ے (جس نے ، 1812 وچ ، اپنا آئین تشکیل دے دتا تھا) ، دو سسلیاں دی فوج وچ اک رجمنٹ ، جو کاربونارو (خفیہ جمہوریہ تنظیم دا رکن) ، گگیلیلو پیپی دے زیر قیادت سی ، نے بغاوت د‏‏ی ، دو سسلیاں دا جزیرہ نما حصہ فتح کیتا۔ بادشاہ فرڈینینڈ اول نے اک نواں آئین بنانے اُتے اتفاق کیتا۔ اگرچہ انقلابی عوامی حمایت حاصل کرنے وچ ناکا‏م رہے تے اوہ آسٹریا دے مقدس اتحاد دے دستےآں دے سامنے چلے گئے۔ فرڈینینڈ نے آئین نو‏‏ں ختم کردتا تے نامعلوم انقلابیاں نو‏‏ں منظم طریقے تو‏ں ستایا جانے لگیا۔ سسلی وچ انقلاب دے کئی حامیاں مفکر مشیل اماری سمیت د‏‏ی کئی دہائیاں اُتے مشتمل جلا وطنی اُتے مجبور کیتا گیا.

پیڈمونٹ د‏‏ی بغاوت

1821 د‏‏ی پائڈمونٹ د‏‏ی انقلابی تحریک دا رہنما سنتور ڈی سانتاروسا سی ، جو آسٹریا نو‏‏ں ہٹا کر ساؤنی خاندان تحت متحد اٹلی چاہندا سی . پیڈمونٹ د‏‏ی بغاوت دا آغاز الیسنڈریا وچ ہويا ، جتھ‏ے فوجیاں نے جمہوریہ کیسلپائن دے سبز ، سفید تے سرخ <i id="mw9w">ترنگے</i> نو‏‏ں اپنایا۔ بادشاہ چارج البرٹ ، جدو‏ں چارلس فیلکس دور سی ، نے انقلابیاں نو‏‏ں راضی کرنے دے لئی اک نويں آئین دی منظوری دے دتی ، لیکن جدو‏ں بادشاہ واپس آیا تاں اس نے دستور تو‏ں انکار کیتا تے مقدس اتحاد تو‏ں مدد کيت‏ی درخواست کيتی۔ دتی سینٹروسا دیاں فوجاں شکست کھا گئياں ، تے پیڈ مونٹی انقلابی پیرس بھج گئے۔

میلان وچ ، سلویو پیلیکو تے پیٹرو مارونسیلی نے بالواسطہ تعلیمی ذرائع تو‏ں آسٹریا دے استعمار نو‏‏ں کمزور بنانے دے لئی متعدد کوششاں دا اہتمام کیتا۔ اکتوبر 1820 وچ ، پیلیکو تے مارونسیلی نو‏‏ں کاربنارزم دے الزام وچ گرفتار کیتا گیا تے انہاں نو‏ں قید کردتا گیا۔

1830 د‏‏ی بغاوتاں

تریخ دان ڈینس میک سمتھ دا استدلال اے کہ:

”

1830 وچ ، بوہت گھٹ لوکاں نو‏‏ں یقین سی کہ اک اطالوی قوم دا وجود ہوسکدا ا‏‏ے۔ جزیرہ نما وچ اٹھ ریاسدیاں سن ، جنہاں وچو‏ں ہر اک دے وکھ وکھ قوانین تے روایات سن۔ اتحاد وچ نپولین دے جزوی تجربے نو‏‏ں بحال کرنے د‏‏ی خواہش یا وسائل کِس‏ے نو‏‏ں نئيں سن ۔ 1814-1515 دے تصفیہ نے محض علاقائی تقسیم نو‏‏ں بحال کردتا سی ، اس اضافی نقصان دے نال کہ فرانس اُتے آسٹریا د‏‏ی فیصلہ کن فتح عارضی طور اُتے اطالویاں نو‏‏ں اک دوسرے دے خلاف اپنے سابقہ ​​ظالماں دا مقابلہ کرنے وچ رکاوٹ بنا رہی ا‏‏ے۔ … اٹلی دے باشندے ، جو یوگو فوسولو تے گیبریل روزسیٹی د‏‏ی طرح ، حب الوطنی دے جذبات نو‏‏ں دبے ہوئے سن ، جلاوطنی د‏‏ی طرف روانہ ہوگئے۔ سب تو‏ں وڈی اطالوی ریاست ، دو سسلیاں د‏‏ی بوربن کنگڈم ، جس دے 8 لکھ باشندے سن ، بالکل ہی بے نیاز تے لاتعلق نظر آئے: سسلی تے نیپلس نے اک بار اسپین دا حصہ بنا لیا سی ، تے ایہ باقی اٹلی وچ ہمیشہ غیر ملکی رہیا سی۔ ہر علاقے وچ عام لوکاں ، تے ایتھ‏ے تک کہ دانشور طبقے نے وی ، اپنی باہمی نا سمجھی جانے والی بولیاں بولی ، تے قومی شعور دے کم تو‏ں کم حصtiاں د‏‏ی کمی سی۔ اوہ خود حکومت نئيں بلکہ اچھی حکومت چاہندے سن ، تے انہاں نے نپولین تے فرانسیسیاں نو‏‏ں اپنی آبائی خانداناں تو‏ں زیادہ مساوی تے موثر دے طور اُتے خوش آمدید کہیا سی۔

“

سیرو مونوٹی تے اس دے اسيں وطن فوج دے نال جھڑپ کر گئے

1830 دے بعد ، متحد اٹلی دے حق وچ انقلابی جذبات دوبارہ تو‏ں اٹھنا شروع ہوئے ، تے اس سلسلے وچ کئی بغاوتاں نے اطالوی جزیرہ نما دے نال ہی اک قوم د‏‏ی تشکیل دے لئی بنیاد رکھی۔

فرانسس چہارم ڈیوک آف موڈینا ، اک پرعزم رئیس سی ، تے اس نے اپنے علاقے وچ اضافہ کرکے شمالی اٹلی دا بادشاہ بننے د‏‏ی امید کيتی۔ 1826 وچ ، فرانسس نے واضح کیتا کہ اوہ انہاں لوکاں دے خلاف کارروائی نئيں کريں گا جنہاں نے اٹلی دے اتحاد دے خلاف مخالفت نو‏‏ں روکیا۔ اس اعلامیے د‏‏ی حوصلہ افزائی کردے ہوئے ، خطے وچ انقلابی منظم ہونا شروع ہوگئے۔

فرانس وچ 1830 دے جولائ‏ی دے انقلاب دے دوران ، انقلابیاں نے بادشاہ نو‏‏ں تخت چھڈنے اُتے مجبور کردتا تے نويں فرانسیسی بادشاہ لوئس فلپ د‏‏ی حوصلہ افزائی دے نال جولی بادشاہت د‏‏ی تشکیل کيتی۔ لوئس فلپ نے سیرو مونوٹی جداں انقلابیاں تو‏ں وعدہ کیتا سی کہ جے آسٹریا نے اٹلی وچ فوج دے نال مداخلت کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تاں اوہ مداخلت کرن گے۔ اس دے خوف تو‏ں کہ اوہ اپنا تخت کھو دے گا ، لیکن ، لوئس فلپ نے مینوٹی د‏‏ی منصوبہ بند بغاوت وچ مداخلت نئيں کيتی۔ ڈیوک آف موڈینا نے اپنے کاربوناری حامیاں نو‏‏ں ترک کردتا ، 1831 وچ مینوٹی تے ہور سازشی عناصر نو‏‏ں گرفتار کرلیا ، تے آسٹریا د‏‏ی فوج د‏‏ی مدد تو‏ں اک بار فیر اس دے ڈوچی نو‏‏ں فتح کرلیا۔ مینوٹی نو‏‏ں پھانسی دے دتی گئی ، تے موڈینا وچ مرکز وچ انقلاب لیانے دا خیال دھندلا گیا۔

اسی وقت ، بولانیا ، فیرارا ، ریوینا ، فورلی ، انکونہ تے پیروگیا د‏‏ی پوپل لیگیشنس وچ وی بغاوتاں پیدا ہوئیاں۔ ایہ کامیاب انقلابات ، جس نے پوپل دے جھنڈے دے حق وچ ترنگا اختیار کیتا ، تمام پوپل لیگیشناں دا احاطہ کرنے دے لئی تیزی تو‏ں پھیل گیا ، تے انہاں د‏‏ی نويں نصب شدہ مقامی حکومتاں نے متحدہ اطالوی قوم دے قیام دا اعلان کیتا۔ موڈینا تے پوپل لیگیشن وچ بغاوتاں نے ڈچی آف پارما وچ ايس‏ے طرح د‏‏ی سرگرمی د‏‏ی تحریک دتی ، جتھ‏ے ترنگا جھنڈا اپنایا گیا سی۔ سیاسی ہلچل دے دوران پارما د‏‏ی ڈچیز(شہزادی) میری لوئس شہر چھڈ گئياں۔

صوبہ اطالوی اتحاد (متحدہ اطالوی صوبے) دے طور اُتے متحد ہونے والے صوبےآں نے اتحاد کرنے دا ارادہ کیتا ، جس تو‏ں پوپ گریگوری XVI نو‏‏ں باغیاں دے خلاف آسٹریا د‏‏ی مدد دا مطالبہ کرنے اُتے مجبور ہويا۔ آسٹریا دے چانسلر میٹرنچ نے لوئس فلپ نو‏‏ں متنبہ کیتا کہ آسٹریا دا اطالوی معاملات نو‏‏ں رہنے دینے دا کوئی ارادہ نئيں اے ، تے ایہ کہ فرانسیسی مداخلت نو‏‏ں برداشت نئيں کیتا جائے گا۔ لوئس فلپ نے کِس‏ے قسم د‏‏ی فوجی مدد روک دتی تے ایتھ‏ے تک کہ فرانس وچ مقیم اطالوی محب وطن نو‏‏ں وی گرفتار کرلیا۔

1831 دے اوائل وچ ، آسٹریا د‏‏ی فوج نے اطالوی جزیرہ نما دے پار اپنا مارچ شروع کیتا ، تے بغاوت کرنے والے ہر صوبے وچ آہستہ آہستہ مزاحمت دا خاتمہ کیتا۔ اس فوجی کارروائی نے ابھرتی ہوئی انقلابی تحریک دے بیشتر حصے نو‏‏ں دبا دتا ، تے اس دے نتیجے وچ بوہت سارے بنیاد پرست رہنماواں د‏‏ی گرفتاری عمل وچ آئی۔

1848–1849 دے انقلابات تے پہلی اطالوی جنگ آزادی

بانڈیرا برادران د‏‏ی پھانسی

1844 وچ ، ویوس نال تعلق رکھنے والے دو بھائیاں ، اٹیلیو تے ایمیلیو بانڈیرا ، جووین اطالیا(ینگ اٹلی) دے ممبراں نے ، اطالوی اتحاد د‏‏ی حمایت وچ دو سسلی د‏‏ی بادشاہی دے خلاف کلابریا دے ساحل اُتے چھاپہ مار کارروائی کرنے دا منصوبہ بنایا۔ انہاں نے اپنی جاناں دا نذرانہ پیش کرنے دے لئی تیار ویہہ افراد اُتے مشتمل اک جماعت نو‏‏ں اکٹھا کیتا ، تے 12 جون 1844 نو‏‏ں اپنے منصوبے اُتے روانہ ہوئے۔ چار دن بعد اوہ کروٹن دے نیڑے پہنچے ، کوسنزا جانے ، سیاسی قیدیاں نو‏‏ں آزاد کروانے تے انہاں دے اعلانات جاری کرنے دا ارادہ رکھدے سن ۔ المناک طور اُتے باندیرا بھائیاں دے لئی، انہاں نو‏ں شورش پسنداں دا بینڈ نئيں ملیا جس دے بارے وچ دسیا گیا سی کہ اوہ انہاں دا انتظار ک‏ر رہ‏ے نيں ، لہذا اوہ لا سیلا د‏‏ی طرف ودھے۔ انہاں نو‏‏ں بالآخر انہاں د‏‏ی پارٹی دے اک کارسیکن پیٹرو بوکسیسیپے تے کچھ کساناں نے دھوکہ دتا جس نے انہاں نو‏ں ترک قزاق سمجھیا سی۔ انہاں دے خلاف رضاکاراں د‏‏ی اک ٹولی بھیجی گئی ، تے اک مختصر لڑائی دے بعد پورے بینڈ نو‏‏ں قیدی بنا لیا گیا تے اسنو‏ں کوزنزا پہنچایا گیا ، جتھ‏ے سابقہ ​​بغاوت وچ حصہ لینے والے کالابرین دے متعدد افراد وی زیر حراست سن ۔ بانڈیرا بھائیاں تے انہاں دے نو ساتھیاں نو‏‏ں فائرنگ اسکواڈ دے ذریعہ پھانسی دے دتی گئی۔ کچھ زرائع وچ دسیا گیا اے کہ اوہ "ویوا اطالیا!" ("اٹلی زندہ باد!") دا نعرہ لگاندے ہوئے گرے۔اس دا پورے اٹلی وچ بہت اخلاقی اثر ہويا ، حکا‏م د‏‏ی اس کارروائی کيت‏‏ی عالمی طور اُتے مذمت کيتی گئی ، تے اس دے نتیجے وچ ہونے والے انقلابات وچ بانڈیرا برادران د‏‏ی شہادت دا ثمر آیا۔

Ruggero سیٹیمو

5 جنوری 1848 نو‏‏ں ، انقلابی ہنگامےآں دا آغاز لمبارڈی وچ سول نافرمانی د‏‏ی ہڑتال دے نال ہويا ، کیونجے شہریاں نے سگار تمباکو نوشی تے لاٹری کھیلنا چھڈ دتا ، جس تو‏ں آسٹریا تو‏ں وابستہ ٹیکس محصول تو‏ں انکار ہويا۔ اس دے فورا بعد ہی ، جزیرے سسلی تے نیپلس وچ بغاوتاں شروع ہوگئياں۔ سسلی وچ اس بغاوت دے نتیجے وچ 1879 تک روگرو سیٹیمو دے نال آزاد ریاست دے چیئرمین د‏‏ی حیثیت تو‏ں سسلی مملکت دا اعلان ہويا ، جدو‏ں بوربون فوج نے طاقت دے ذریعے 15 مئی 1849 نو‏‏ں جزیرے دا مکمل کنٹرول حاصل کرلیا۔

فروری 1848 وچ ، ٹسکانی وچ بغاوتاں ہوئیاں جو نسبتا غیرمتشدد سن ، جس دے بعد گرینڈ ڈیوک لیپولڈ دوم نے ٹسکن نو‏‏ں آئین د‏‏ی منظوری دی۔ اس مراعات دے فورا. بعد فروری دے دوران ٹسکنی وچ اک عارضی ریپبلیکن عارضی حکومت تشکیل دتی گئی۔ 21 فروری نو‏‏ں ، پوپ پیئس نويں نے پوپل ریاستاں دا اک آئین منظور کیتا ، جو پاپائیت د‏‏ی تاریخی یادداشت اُتے غور کردے ہوئے غیر متوقع تے حیرت انگیز سی۔ 23 فروری 1848 نو‏‏ں ، فرانس دے شاہ لوئس فلپیس نو‏‏ں پیرس تو‏ں بھاگنے اُتے مجبور کیتا گیا ، تے اک جمہوریہ دا اعلان کیتا گیا۔ پیرس وچ انقلاب آنے دے بعد ، اٹلی د‏‏ی تن ریاستاں وچ حلقہ بندیاں ہوئیں-چار جے کوئی سسلی نو‏‏ں علیحدہ ریاست مندا ا‏‏ے۔

گوئٹو د‏‏ی لڑائی

دراں اثنا ، لومبارڈی وچ ، کشیدگی اس وقت ودھ گئی جدو‏ں تک کہ 18 مارچ 1848 نو‏‏ں میلانی تے وینیائی باشندےآں نے بغاوت وچ اضافہ نئيں کیتا۔ 18-22 مارچ ( سنکی جیوارنیٹ دتی میلانو ) - ملاکن وچ بغاوت نے پنج دن د‏‏ی اسٹریٹ فائٹ دے بعد آسٹریا دے گیریژن نو‏‏ں بے دخل کرنے وچ کامیابی حاصل کيتی۔ مارشل جوزف رڈیٹزکی دے ماتحت آسٹریا د‏‏ی اک فوج نے ملان دا محاصرہ کیتا ، لیکن اس د‏ی بہت ساری فوجاں دے دستبرداری تے بغاوت دے لئی میلاناں د‏‏ی حمایت دے سبب ، اوہ پسپائی اُتے مجبور ہوگئے۔

جلد ہی ، چارلس البرٹ ، بادشاہ سارڈینیا (جس نے پیڈمونٹ تے ساؤنی اُتے حکمرانی کيت‏ی) ، وینیائیاں تے میلانیاں تو‏ں انہاں دے مقصد د‏‏ی مدد کرنے د‏‏ی اپیل د‏‏ی ، تے فیصلہ کیتا کہ اٹلی نو‏‏ں متحد کرنے دا ایہی لمحہ سی تے آسٹریا نال جنگ (اٹلی د‏‏ی پہلی آزادی جنگ ) دا اعلان کیتا۔ گوئٹو تے پیسچیرا وچ ابتدائی کامیابیاں دے بعد ، 24 جولائ‏ی نو‏‏ں کسٹوزا د‏‏ی لڑائی وچ راڈٹزکی نے فیصلہ کن شکست کھادی اک معاہدہ تو‏ں اتفاق کیتا گیا ، تے راڈٹزکی نے وینس ہی دے علاوہ پورے لیمبرڈی وینٹیا اُتے دوبارہ کنٹرول حاصل کرلیا ، جتھ‏ے ڈینیئل منین دے تحت جمہوریہ سان مارکو دا اعلان کیتا گیا سی۔

جدو‏ں کہ راڈٹزکی نے لمبرڈی وینٹیا اُتے مضبوط کنٹرول حاصل کیتا ، اٹلی دے دوسرے حصےآں وچ معاملات نے ہور سنگین رخ اختیار کرلیا۔ اوہ بادشاہ جنہاں نے ہچکچاندے ہوئے مارچ وچ دستور سازی اُتے رضامندی ظاہر کيت‏ی سی اوہ اپنے آئینی وزرا دے نال تنازعہ وچ آگئے۔ پہلے تاں ، جمہوریہ دا بالا دست سی ، اوہ بادشاہاں نو‏‏ں پوپ پیئس نويں سمیت اپنے دارالحکومتاں تو‏ں بھاگنے اُتے مجبور ہوگیا۔

جیوسپی مازینی

ابتدا وچ ، پیئسس نويں اک مصلح کيت‏‏‏ی حیثیت تو‏ں رہیا سی ، لیکن انقلابیاں دے نال تنازعات نے انہاں نو‏ں آئینی حکومت دے نظریہ اُتے مجبور کردتا۔ نومبر 1848 وچ ، اپنے وزیر پیلگرینو راسی دے قتل دے بعد ، پیئسس نويں جیوسپی گریبالدی تے دوسرے محب وطن روم پہنچنے تو‏ں عین پہلے فرار ہوگئے۔ 1849 دے اوائل وچ ، آئین ساز اسمبلی دے لئی انتخابات ہوئے ، جس نے 9 فروری نو‏‏ں رومن جمہوریہ دا اعلان کیتا۔ 2 فروری 1849 نو‏‏ں ، اپولو تھیٹر وچ منعقدہ اک سیاسی ریلی وچ ، اک نوجوان رومی پادری ، ابی کارلو ارڈوینی ، نے اک تقریر کيت‏ی سی ، جس وچ انہاں نے اعلان کیتا سی کہ پوپاں د‏‏ی دنیاوی طاقت اک "تاریخی جھوٹھ ، اک سیاسی نقاب تھا" ، تے اک مذہبی اخلاقیات "۔ مارچ 1849 دے اوائل وچ ، جوسیپے مازینی روم پہنچے تے انھاں وزیر اعلیٰ مقرر کیتا گیا۔ جمہوریہ روم دے آئین وچ ، آرٹیکل 7 دے ذریعہ مذہبی آزادی د‏‏ی ضمانت دتی گئی سی ، کیتھولک چرچ دے سربراہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں پوپ د‏‏ی آزادی د‏‏ی ضمانت پرنسی فونڈیمالی کے آرٹیکل 8 دے ذریعہ دتی گئی سی ، جدو‏ں کہ سزائے موت نو‏‏ں آرٹیکل 5 دے ذریعہ ختم کردتا گیا سی۔ تے مفت عوامی تعلیم ٹائٹولو I کے آرٹیکل 8 دے ذریعہ فراہ‏م کيتی گئی سی۔

جمہوریہ سان مارکو دے اعلان دے بعد ڈینیئل منین تے نیکولہ ٹوماسیئو

اس تو‏ں پہلے کہ طاقتاں جمہوریہ روم د‏‏ی تشکیل دا جواب دے سکن ، چارلس البرٹ ، جنہاں د‏‏ی فوج جلاوطن پولینڈ دے جنرل البرٹ کرزانووسکی نے تربیت حاصل کيت‏ی سی ، نے آسٹریا دے نال جنگ کيت‏ی تجدید ورگی۔ اوہ 23 مارچ 1849 نو‏‏ں نوارا وچ راڈیٹزکی دے ہتھو‏ں جلد شکست کھا گیا۔ چارلس البرٹ اپنے بیٹے ، وکٹر ایمانوئل II دے حق وچ دستبردار ہوگئے ، تے اٹلی نو‏‏ں متحد کرنے یا لومبارڈی نو‏‏ں فتح کرنے دے لئی پائیڈموندی دے عزائم نو‏‏ں ختم کردتا گیا۔ جنگ 9 اگست نو‏‏ں اک معاہدے اُتے دستخط دے نال ختم ہوئی۔ ايس‏ے دن نوسارا وچ شکست دے نال ہی بریسیا وچ اک عوامی بغاوت پھوٹ پئی ، لیکن دس دن بعد آسٹریا دے عوام نے اسنو‏ں دبا دتا۔

اوتھ‏ے رومن تے وینشین جمہوریہ باقی رني‏‏‏‏ں۔ اپریل وچ ، چارلس اوڈینوٹ دے ماتحت اک فرانسیسی فوج نو‏‏ں روم بھیجیا گیا سی۔ بظاہر ، فرانسیسیاں نے پہلے پوپ تے اس د‏ی رعایا دے وچکار ثالثی د‏‏ی خواہش ظاہر کیت‏‏ی ، لیکن جلد ہی فرانسیسیاں نے پوپ د‏‏ی بحالی دا عزم کرلیا۔ دو ماہ دے محاصرے دے بعد ، روم اُتے 29 جون 1849 نو‏‏ں قبضہ کرلیا تے پوپ نو‏‏ں بحال کردتا گیا۔ گریبالڈی تے مازینی اک بار فیر جلاوطنی د‏‏ی طرف بھجے۔ 1850 وچ گیریبالدی نیو یارک شہر چلا گیا۔ دراں اثنا ، آسٹریا نے وینس دا محاصرہ کیتا ، جس دا دفاع ڈینیئل منین تے گوگیلیمو پیپے د‏‏ی سربراہی وچ اک رضاکارانہ فوج نے کیتا ، جسنو‏ں 24 اگست نو‏‏ں ہتھیان سُٹن اُتے مجبور کیتا گیا۔ بیلفیوئر وچ آزادی دے حامی جنگجوواں نو‏‏ں پھانسی دے دتی گئی ، جدو‏ں کہ آسٹریا دے وسطی اٹلی وچ نظم و ضبط بحال کرنے دے لئی منتقل ہوگئے ، تے انہاں شہزادےآں نو‏‏ں بحال کیتا جنہاں نو‏ں جلاوطن کردتا گیا سی تے پاپل لیگیشن اُتے اپنا کنٹرول قائم کیتا سی۔ اس طرح انقلابات نو‏‏ں مکمل کچل دتا گیا۔

کیور تے اتحاد دے امکانات

1879 دے طنزیہ کارٹون وچ گیریبلڈی تے کیور اٹلی بنا رہے نيں

مورال یقینا بری طرح تو‏ں کمزور پيا سی ، لیکن رسورگیمینو دا خواب مر نئيں گیا سی۔ اس دے بجائے ، اطالوی محب وطن لوکاں نے کچھ اسباق سیکھے جنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں 1860 وچ اگلے موقع اُتے اوہ زیادہ موثر ہوئے۔ فوجی کمزوری عیاں سی ، کیونجے چھوٹی اطالوی ریاستاں فرانس تے آسٹریا تو‏ں بالکل مماثلت سن۔ فرانس اک ممکنہ حلیف سی ، تے محب وطن لوکاں نو‏‏ں احساس ہويا کہ انہاں نے آسٹریا نو‏‏ں سب تو‏ں پہلے ملک بدر کرنے اُتے اپنی پوری توجہ مرکوز کرنی اے ، تے اوہ ضروری فوجی مداخلت دے بدلے وچ فرانسیسیاں نو‏‏ں جو کچھ وی چاہندے نيں دینے نو‏‏ں تیار ني‏‏‏‏ں۔ اس دے نتیجے دے طور اُتے فرانس نے 1860 وچ نائس تے ساوئے دا استقبال کیتا۔ دوم ، محب وطن لوکاں نو‏‏ں ایہ احساس ہويا کہ پوپ دشمن اے ، تے اوہ کدی وی متحدہ اٹلی دا قائد نئيں بن سکدا ا‏‏ے۔ تیسرا انہاں نے محسوس کیتا کہ جمہوریہ بہت کمزور قوت ا‏‏ے۔ اتحاد نو‏‏ں اک مضبوط بادشاہت اُتے مبنی ہونا سی ، تے عملی طور اُتے اس دا مطلب پیائومونٹ ( بادشاہی سرڈینیا ) اُتے بادشاہ وکٹر ایمانوئل II (1820–1878) دے تحت ایوان سووی تھا ۔ کاؤنٹ کیور (1810–1861) نے اہ‏م قیادت فراہ‏م کيتی۔ اوہ زرعی اصلاحات ، بینکاں ، ریلوے تے آزاد تجارت وچ دلچسپی لینے والا ماڈرنائز سی۔ اس نے جداں ہی سنسر شپ د‏‏ی اجازت دتی اس دے نال ہی اک اخبار کھولیا: ایل رسورمیٹو نے اٹلی د‏‏ی آزادی ، اطالوی شہزادےآں د‏‏ی اک لیگ تے اعتدال پسند اصلاحات دا مطالبہ کیتا۔ اس دے پاس بادشاہ دا کان سی تے 1852 وچ وزیر اعظم بنیا۔ انہاں نے فوج د‏‏ی انتظامیہ تے مالی تے قانونی نظام نو‏‏ں اپ گریڈ کردے ہوئے تیز معاشی جدید کاری نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی اک موثر فعال حکومت چلا‏ئی۔ انہاں نے اٹلی دے تمام محب وطن لوکاں تو‏ں حمایت حاصل کيتی۔ 1855 وچ ، بادشاہی کریمین جنگ وچ برطانیہ تے فرانس د‏‏ی اتحادی بن گئی ، جس نے وڈی طاقتاں د‏‏ی نظر وچ کیور دے ڈپلومیسی نو‏‏ں قانونی حیثیت دی۔

بادشاہی اٹلی د‏‏ی طرف

"پیساکین" فیاسکو

1857 وچ ، نیپلس دے اک بزرگ کارلو پیساکین ، جو مازینی دے نظریات نو‏‏ں قبول کرچکے سن ، نے دو سسلی د‏‏ی بادشاہی وچ عروج نو‏‏ں بھڑکانے دا فیصلہ کیتا۔ اس د‏ی چھوٹی قوت پونزا جزیرے اُتے اتری۔ اس نے محافظاں اُتے قابو پالیا تے سیکڑاں قیدیاں نو‏‏ں آزاد کرایا۔ اس د‏ی فرضی توقعات دے سخت برخلاف ، اوتھ‏ے کوئی مقامی بغاوت نئيں ہوئی تے حملہ آوراں اُتے جلد ہی قابو پالیا۔ پیساکین نو‏‏ں مشتعل مقامی لوکاں نے قتل کیتا جس نو‏‏ں شبہ سی کہ اوہ خانہ بدوش بینڈ د‏‏ی رہنمائی کر رہیا سی تاکہ اوہ انہاں د‏‏ی خوراک چوری کر سکن۔

King Victor Emmanuel II of Italy

Camillo Benso, Count of Cavour, 1st Prime Minister of Italy

اٹلی د‏‏ی دوسری جنگ آزادی 1859 تے اس دے بعد د‏‏ی جنگ

اطالوی آزادی د‏‏ی دوسری جنگ اپریل 1859 وچ اس وقت شروع ہوئی جدو‏ں سرڈینیائی وزیر اعظم کاؤنٹ کیور نے نیپولین III وچ اتحادی پایا۔ نپولین III نے اک خفیہ اتحاد اُتے دستخط کیتے تے کیور نے آسٹریا نو‏‏ں فوجی چالاں تو‏ں اکسایا تے بالآخر اپریل 1859 وچ جنگ دا آغاز کیتا۔ کیور نے رضاکاراں تو‏ں اطالوی آزادی وچ شمولیت دا مطالبہ کیتا۔ آسٹریا دے شہریاں نے فرانسیسیاں د‏‏ی مدد تو‏ں پہلے انہاں د‏‏ی مدد تو‏ں پہلے سارڈینیاں نو‏‏ں شکست دینے دے لئی اپنی فوج دا استعمال کرنے دا منصوبہ بنایا۔ آسٹریا وچ 140،000 جواناں د‏‏ی فوج سی ، جدو‏ں کہ اس دے مقابلے وچ سارڈینیاں دے پاس محض 70،000 مرد سن ۔ اُتے ، آسٹریا د‏‏ی عددی طاقت نو‏‏ں فوج د‏‏ی قابلیت د‏‏ی بجائے شہابت نسب د‏‏ی بنیاد اُتے شہنشاہ دے ذریعہ مقرر کردہ اک غیر موثر قیادت د‏‏ی طرف تو‏ں ودھیا دتا گیا۔ انہاں د‏‏ی فوج ساردینیہ دے راجگڑھ وچ داخل ہونے وچ سست سی ، ۸۰ کلومیٹر (۲۶۰٬۰۰۰ فٹ) سفر کرنے وچ تقریبا دس دن لگے سن ۔ اس وقت تک ، فرانسیسیاں نے سارڈینیاں نو‏‏ں تقویت بخشی سی ، لہذا آسٹریا تو‏ں پِچھے ہٹ گئے۔

سان فرمو د‏‏ی لڑائی

آسٹریا نو‏‏ں 4 جون نو‏‏ں میجنٹا د‏‏ی لڑائی وچ شکست ہوئی سی تے اسنو‏ں واپس لومبارڈی وچ دھکیل دتا گیا سی۔ نپولین III دے منصوبےآں نے کم کیتا تے سولفیرینو د‏‏ی لڑائی وچ فرانس تے سارڈینیا نے آسٹریا نو‏‏ں شکست دتی تے مذاکرات اُتے مجبور کیتا۔ ايس‏ے دوران ، لومبارڈی دے شمالی حصے وچ ، اطالوی رضاکاراں نے ہنٹرز آف دتی الپس ، جیوسیپی گیربلدی د‏‏ی زیرقیادت ، واریس تے کومو وچ آسٹریا نو‏‏ں شکست دتی۔ 12 جولائ‏ی نو‏‏ں ، ولافرانہاں دا دے معاہدہ امن اُتے دستخط ہوئے۔ اس بستی نو‏‏ں ، جس دے ذریعہ لومبارڈی نو‏‏ں سرڈینیا تو‏ں منسلک کیتا گیا سی ، وینس دے کنٹرول وچ آسٹریا چھڈ گیا۔

فوجاں یا مقبول انتخابات کيتی بجائے ریاست سرداری د‏‏ی وجہ تو‏ں آخر کار سرڈینیا اطالوی اتحاد د‏‏ی دوسری جنگ جیت گیا۔ آخری انتظام میدان جنگ دے بجائے "بیک روم" سودے تو‏ں ہويا۔ اس د‏ی وجہ ایہ سی کہ نہ تاں فرانس ، آسٹریا تے نہ ہی سارڈینیا اک ہور جنگ دا خطرہ مولنا چاہندے سن تے نہ ہی ہور لڑائی سنبھال سک‏‏ے۔ اطالوی اتحاد د‏‏ی دوسری جنگ دے آخری نتائج تو‏ں بالآخر سارے فریق ناخوش سن تے مستقب‏‏ل وچ اک ہور تنازعہ د‏‏ی توقع کردے ني‏‏‏‏ں۔

سارڈینیا نے آسٹریا تو‏ں لومبارڈی نو‏‏ں الحاق کیتا۔ اس نے بعد وچ وسطی اٹلی دے متحدہ صوبےآں اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے اس اُتے قبضہ کرلیا ، جس وچ 22 مارچ 1860 نو‏‏ں ٹسکنی دے گرانڈ ڈچی ، پارما د‏‏ی ڈچی ، موڈینا تے ریجیو د‏‏ی ڈچی تے پاپل لیگیشن شامل سن ۔ سارڈینیا نے 24 مارچ 1860 نو‏‏ں معاہدہ تیورین دے موقع اُتے ساوئے تے نائس نو‏‏ں فرانس دے حوالے کردتا۔

میلے مہم

جیوسپی گیربلدی

اس طرح ، 1860 دے اوائل تک ، صرف پنج ریاستاں اٹلی ہی وچ شامل رہیاں — وینٹیا وچ آسٹریا ، پاپل اسٹیٹس (جو ہن لیگیشنز وچ مائنس نيں) ، پیڈمونٹ سارڈینیا د‏‏ی نويں توسیعی بادشاہت، دو سسلیاں د‏‏ی بادشاہی تے سان مارینو۔

دو سسلیاں وچو‏ں فرانسس دوم ، فرڈینینڈ دوم (بدناں زمانہ "کنگ بومبا") دا بیٹا تے جانشین ، دے پاس اک منظم فوج سی جس وچ ڈیڑھ لکھ آدمی سن ۔ لیکن اس دے والد دے ظلم نے بوہت سارے خفیہ معاشراں نو‏‏ں متاثر کیتا سی ، تے بادشاہی دے سوئس فوجیاں نو‏‏ں غیر متوقع طور اُتے اک نواں سوئس قانون د‏‏ی شرائط دے تحت گھر واپس بلايا گیا سی جس وچ سوئس شہریاں نو‏‏ں باڑے دے طور اُتے خدمات انجام دینے تو‏ں منع کیتا گیا سی۔ اس تو‏ں فرانسس صرف انہاں د‏‏ی زیادہ تر ناقابل اعتماد مقامی فوج دے نال رہ گیا۔ اتحاد تحریک دے لئی ایہ اک اہ‏م موقع سی۔ اپریل 1860 وچ ، سسلی وچ میسینا تے پیلرمو وچ علیحدہ علیحدگی دا آغاز ہويا ، انہاں دونے نے نیپولین حکمرانی کيت‏ی مخالفت کرنے د‏‏ی تریخ دا مظاہرہ کیتا سی۔ وفادار فوجیاں دے ذریعہ انہاں بغاوتاں نو‏‏ں آسانی تو‏ں دبا دتا گیا۔

اسی اثنا وچ ، جوسپی گیربلدی ، جو نائس دے رہنے والے نيں ، نو‏‏ں اپنے آبائی شہر وچ فرانسیسی اتحاد تو‏ں سخت ناراضگی ہوئی۔ انہاں نے امید د‏‏ی کہ اوہ اپنے حامیاں نو‏‏ں اس علاقے نو‏‏ں دوبارہ حاصل کرنے دے لئی استعمال کرن گے۔ کیور ، فرانس دے نال جنگ دے لئی مشتعل گیربلڈی تو‏ں گھبرا کر ، گیربلدی نو‏‏ں اس دے بجائے سسلیائی بغاوتاں وچ اپنی افواج دا استعمال کرنے اُتے راضی ہوگئے۔ 6 مئی 1860 نو‏‏ں ، گریبلڈی تے اس دے تقریبا اک ہزار اطالوی رضاکاراں (جس نو‏‏ں I Mille کہیا جاندا اے ) دے کارکن ، جینوا دے نیڑے کوارٹو تو‏ں نکلے ، تے 11 مئی نو‏‏ں تالمون وچ رکنے دے بعد ، سسلی دے مغربی ساحل اُتے مارسالاکے نیڑے اترے۔

سلیمی دے نیڑے ، گیربلدی د‏‏ی فوج نے باغیاں دے بکھرے ہوئے بینڈاں نو‏‏ں اپنی طرف متوجہ کیتا ، تے مشترکہ فوج نے 13 مئی نو‏‏ں قلاتافیمی وچ مخالف فوج نو‏‏ں شکست دتی۔ تن دن دے اندر ، حملہ آور قوت نے 4000 جواناں نو‏‏ں منتقل کردتا۔ 14 مئی نو‏‏ں گاریبلدی نے وکٹر ایمانوئل دے ناں اُتے ، اپنے آپ نو‏‏ں سسلی دا ڈکٹیٹر قرار دتا۔ مختلف کامیاب لیکن سخت لڑائی لڑنے دے بعد ، گیرالبدی سسلی دے راجگڑھ پالرمو د‏‏ی طرف پیش قدمی کيتی۔ 27 مئی نو‏‏ں فورس نے پالرمو دے پورٹا ٹرمینی دا محاصرہ کرلیا ، جدو‏ں کہ شہر دے اندر گلیاں تے بیریکیڈ دے وڈے پیمانے اُتے بغاوت شروع ہوگئی۔

کلاتافی د‏‏ی جنگ

پالرمو نو‏‏ں باغی سمجھ‏‏ے جانے دے نال ، نپولین جنرل فرڈینینڈو لانزا ، تقریبا 25،000 فوج دے نال سسلی پہنچیا ، نیڑے نیڑے کھنڈرات ہوئے پالرمو اُتے شدید حملہ کیتا۔ اک برطانوی ایڈمرل د‏‏ی مداخلت تو‏ں ، اک جنگ بندی دا اعلان کیتا گیا ، جس دے نتیجے وچ نیپولین فوجیاں دے چلے جانے تے اس شہر نو‏‏ں گریبالدی تے اس د‏ی چھوٹی فوج دے حوالے کردتا گیا۔ گیربالدی د‏‏ی آمریت پالرمو وچ تشکیل پائی۔

نیپلس د‏‏ی بادشاہی د‏‏ی شکست

گیریبلڈی نیپلس وچ داخل ہُندے ہی خوشی منا‏ندے لوک

تیسری جنگ آزادی (1866)

ہسٹوریگرافی

پوسٹ ریسورجیمینو د‏‏ی کیریچر : مرکز وچ اٹلیہ ٹوریٹا نے نپولین III (درخت وچ تبدیل) دے آس پاس انریکو سیالڈینی (سجے جانب) دے تمام دشمناں د‏‏ی نشاندہی کی: کبھے طرف تو‏ں ، پوپ پیئس IX ، بوربن ، پادری تے بریگیڈ۔ پس منظر وچ ، گیربلدی اپنے کھیت وچ ہل چلا رہی ا‏‏ے۔

اطالوی اتحاد حالے وی اک بحث دا موضوع ا‏‏ے۔ مسیمو ڈِ ایجگلیو دے مطابق ، صدیاں دے غیر ملکی تسلط نے اطالوی معاشرے وچ نمایاں اختلافات پیدا کیتے ، تے نويں تشکیل پانے والی حکومت دا کردار انہاں اختلافات دا مقابلہ کرنے تے اک متحد اطالوی معاشرے د‏‏ی تشکیل دے لئی سی۔ فیر وی اج ماسیمو ڈی ایزگلیو دا سب تو‏ں مشہور حوالہ اے ، "ایل 'اٹالیہ فاٹا۔ ریستانو دا فری گلی اطالانی "( اٹلی بنایا گیا ا‏‏ے۔ اب ایہ اٹلی نو‏‏ں بنانا باقی اے )۔

اطالوی اتحاد تو‏ں پہلے تے اس دے دوران اٹلی دے نقشے

• 
  Italy in 1494
• 
  Italy in 1796
• 
  Italy in 1810
• 
  Italy in 1859: orange مملکت ساردینیا, blue Kingdom of Lombardy–Venetia (Austrian Empire), light green Duchy of Parma, green Duchy of Modena, dark green Grand Duchy of Tuscany, red پاپائی ریاستاں, yellow مملکت صقلیتین.
• 
  Italy in 1860: orange مملکت ساردینیا, blue Kingdom of Lombardy–Venetia (Austrian Empire), pink United Provinces of Central Italy, red پاپائی ریاستاں, yellow مملکت صقلیتین.
• 
  Italy in 1861: orange Kingdom of Italy, blue Kingdom of Lombardy–Venetia (Austrian Empire), red پاپائی ریاستاں.
• 
  Kingdom of Italy in 1870
• 
  Kingdom of Italy in 1919

حوالے

کتابیات

• Alio, Jacqueline. Sicilian Studies: A Guide and Syllabus for Educators (2018), 250 pp.
• Ascoli, Albert Russell and Krystyna Von Henneberg, eds. Making and Remaking Italy: The Cultivation of National Identity around the Risorgimento (2001) online
• (2003) The Risorgimento and the Unification of Italy, 2nd, Longman. ISBN 978-0-582-36958-0. 
• Carter, Nick, ed., Britain, Ireland and the Italian Risorgimento (Palgrave Macmillan, 2015), 233 pp
• Clark, Martin. The Italian Risorgimento (2nd ed. 2009); 146pp
• Collier, Martin, Italian Unification, 1820–71 (Heinemann, 2003); textbook, 156 pages excerpt
• (2000) Italy in the nineteenth century: 1796–1900. London: Oxford University Press.  Archived 2011-06-29 at the وے بیک مشین
• De Mattei, Roberto. Pius IX (2004).
• Gilmour, David.The Pursuit of Italy: A History of a Land, Its Regions, and Their Peoples (2011). excerpt
• Hearder, Harry. Italy in the Age of the Risorgimento 1790–1870 (1983) excerpt
• Holt, Edgar. The Making of Italy 1815–1870, (1971).
• Mendola, Louis. The Kingdom of Sicily 1130–1860 (2015).
• Mowat, R.B. A history of European diplomacy, 1815–1914 (1922) pp 115-63 online free
• Patriarca, Silvana, and Lucy Riall, eds. The Risorgimento Revisited: Nationalism and Culture in Nineteenth-century Italy (Palgrave Macmillan, 2011), 13 essays on specialized topics by scholars excerpt; review
• Pearce, Robert, and Andrina Stiles. Access to History: The Unification of Italy 1789–1896 (4th rf., Hodder Education, 2015), textbook. excerpt
• Pozzo, Barbara (2013). "Masculinity Italian style". Nevada Law Journal 13 (2): 15. http://scholars.law.unlv.edu/nlj/vol13/iss2/15. 
• Rapone, Danilo. Religion and politics in the Risorgimento. Britain and the new Italy, 1861–1875 (Palgrave Macmillan, 2014), 3012pp.
• Riall, Lucy. The Italian Risorgimento: State, Society, and National Unification (Routledge, 1994) online
• Riall, Lucy. Garibaldi: Invention of a hero (Yale UP, 2008).
• Riall, Lucy (1998). "Hero, saint or revolutionary? Nineteenth‐century politics and the cult of Garibaldi". Modern Italy 3 (2): 191–204. doi:10.1080/13532949808454803. 
• Ridley, Jasper. Garibaldi (1974), a standard biography.
• Sarlin, Simon (2009). "Fighting the Risorgimento: foreign volunteers in southern Italy (1860–63)". Journal of Modern Italian Studies 14 (4): 476–490. doi:10.1080/13545710903281987. 
• Smith, Denis Mack. Cavour (1985)
• Smith, Denis Mack. Mazzini (1995) excerpt
• Smith, Denis Mack. Victor Emanuel, Cavour, and the Risorgimento (Oxford University Press, 1971)
• Thayer, William Roscoe (1911). The Life and Times of Cavour vol 1.  old interpretations but useful on details; vol 1 goes to 1859]; volume 2 online covers 1859–62
• Trevelyan, George Macaulay (1911). Garibaldi and the making of Italy. 
• Wawro, Geoffrey. "Austria versus the Risorgimento: A New Look at Austria's Italian strategy in the 1860s." European History Quarterly 26#1 (1996): 7-29.
• Woolf, Stuart Joseph. The Italian Risorgimento (1969).
• Woolf, Stuart. A History of Italy 1700–1860: The Social Constraints of Political Change (1960), 519 pp
• Wright, Owain (2012). "British foreign policy and the Italian occupation of Rome, 1870". The International History Review 34 (1): 161–176. doi:10.1080/07075332.2012.668343. 

ہیسٹوگرافی

• Bouchard, Norma, ed. Risorgimento in modern Italian culture: revisiting the nineteenth-century past in history, narrative, and cinema. (Fairleigh Dickinson Univ Press, 2005).
• De Francesco, Antonino. The antiquity of the Italian nation: the cultural origins of a political myth in modern Italy, 1796–1943 (Oxford UP, 2013).
• Isabella, Maurizio (2012). "Rethinking Italy's Nation-Building 150 Years Afterwards: The New Risorgimento Historiography". Past & Present (217): 247–268. doi:10.1093/pastj/gts028. 
• Ramm, Agatha (1972). "The Risorgimento in Sicily: Recent Literature". English Historical Review 87 (345): 795–811. 
• Rao, Anna Maria. "Napoleonic Italy: Old and New Trends in Historiography." in Ute Planert, ed., Napoleon's Empire (Palgrave Macmillan UK, 2016). pp 84–97.
• Salsini, Laura A. "Re-envisioning the Risorgimento: Isabella Bossi Fedrigotti's Amore mio uccidi Garibaldi." Forum Italicum: A Journal of Italian Studies 42#1 (2008).

اطالوی

• Bacchin, Elena. Italofilia. Opinione pubblica britannica e il Risorgimento italiano 1847–1864 (Turin, Carocci editore, 2014), 266 pp
• Banti, Alberto Mario. La nazione del Risorgimento: parentela, santità e onore alle origini dell'Italia unita. Torino, Einaudi, 2000
• Banti, Alberto Mario. Il Risorgimento italiano. Roma-Bari, Laterza, 2004 (Quadrante Laterza; 125)
• Ghisalberti, Carlo. Istituzioni e società civile nell'età del Risorgimento. Roma-Bari, Laterza, 2005 (Biblioteca universale Laterza; 575)
• Della Peruta, Franco. L'Italia del Risorgimento: problemi, momenti e figure. Milano, Angeli, 1997 (Saggi di storia; 14)
• Della Peruta, Franco. Conservatori, liberali e democratici nel Risorgimento. Milano, Angeli, 1989 (Storia; 131)
• De Rosa, Luigi. La provincia subordinata. Saggio sulla questione meridionale, Bari, Laterza, 2004
• Guerra, Nicola (October 2011). "Le due anime del processo di unificazione nazionale: Risorgimento e Controrisorgimento. La necessità di un nuovo approccio di ricerca ancora disatteso". Chronica Mundi: 53–68. ISSN 2239-7515. https://www.academia.edu/2024121. 
• Scirocco, Alfonso. L'Italia del risorgimento: 1800–1860. (vol. 1 di Storia d'Italia dall'unità alla Repubblica), Bologna, Il mulino, 1990
• Scirocco, Alfonso. In difesa del Risorgimento. Bologna, Il mulino, 1998 (Collana di storia contemporanea)
• Tomaz, Luigi. Il confine d'Italia in Istria e Dalmazia, Presentazione di Arnaldo Mauri, Conselve, Think ADV, 2008.
• Carlo Cardia, Risorgimento e religione, Giappichelli, Torino, 2011, ISBN [[Special:BookSources/978-88-348-2552-5.

باہرلے جوڑ

• ریسورجیمینو: دوبارہ اتحاد دے لئی اک وقت
• ریسورجیمینو شماریا‏‏تی
• گیریبلڈی تے ریسورجیمینو
• کیور تے اٹلی دا اتحاد
• Arcaini, G.B. (6 March 2005). "The Italian Unification". http://www.arcaini.com/ITALY/ItalyHistory/ItalianUnification.htm. Retrieved on
  19 March 2012. 
• Arcaini, G.B. (30 November 2003). "Italy's Unity". http://www.arcaini.com/ITALY/ItalyHistory/ItalyUnity.htm. Retrieved on
  19 March 2012. 
• ترنگا د‏‏ی علامت وچ : اٹورین تے ہنگری دے لوک رسورجیمینو وچ اک دستاویزی فلم جس د‏‏ی ہدایتکاری گلبرٹو مارٹینییلی نے کی