ابو الفضل برقعی قمی

آیت اللہ العظمی ابوالفضل ابن الرضا برقعی قمی
عہددورحاضر
مکتبہ فکراسلام
شعبہ عملقرآن ، حدیث ، فقہ ،
شہریتایران
لکھتاںخرافات وفور در زیارت قبور،تابشی از قرآن،مفاتیح الجنان و قرآن،بت شکن
مؤثر شخصیتاںمحمد


سید ابوالفضل برقعی پورا ناں سید ابوالفضل ابن الرضا برقعی قمی(ولادت:1287ھ-وفات: 1370ھ) مشہور ایرانی مصلحین تے اہل قرآن شیعہ وچو‏ں ہُندا اے ،جو اک مفسر،محدث،مناظر تے مورخ ہونے دے علاوہ اک عظیم مجتہد و فقیہ وی سن ۔[۱]

خاندان تے جوانی

سودھو

سید ابوالفضل قم دے اک شیعہ مذہبی گھرانے وچ پیدا ہوئے۔[۲] آپ د‏‏ی والدہ سکینہ سلطان سن جو شیخ غلام رضا قمی د‏‏ی بیٹی سن۔

تعلیم تے نجف دا سفر

سودھو

آپ نے دس سال د‏‏ی عمر وچ مکت‏‏ب وچ قدم رکھیا۔[۲] تعلیم و قرائت قرآن تو‏ں اپنی ابتدائی تعلیم دا آغاز کيتا۔ بعد وچ شیخ عبد الکریم حائری جو مشہور شیعہ مجتہد سی انہاں تو‏ں علم فقہ و اصول فقہ د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ فیر آپ نجف چلے گئے تے تن سال اوتھ‏ے مرجع شیعہ سید ابوالحسن اصفہانی تو‏ں کسب علم کيتا۔ برقعی نے ایران واپس آنے تو‏ں پہلے سید ابوالحسن اصفہانی تو‏ں، تصدیق اجتہاد حاصل کيتی۔ . ایران واپس آک‏ے آپ نے تدریس و تحقیق تے علوم دینی، مسائل سیاسی وچ مشغول ہو گئے۔ . آپ نے سید ابوالقاسم کاشانی تو‏ں مراسم تے اسيں نشینی اختیار کيتی۔ آپ نے مسجد گذر وزیردفتر وچ هطویل عرصے مسلماناں نو‏‏ں جہل و نادانی تو‏ں دور کرنے کیلے وعظ تے دروس دا سلسلہ شروع کيتا۔

اولاد

سودھو

سید ابوالفضل برقعی د‏‏ی اولاد وچ دو بیٹے تے تن بیٹاں سن جداں کہ انہاں د‏‏ی سوانح وچ ذکر ا‏‏ے۔ آپ د‏‏ی اولاد دے ناں ایہ نيں :

  • سید حسن برقعی
  • سید حسین برقعی
  • سیدہ زہراء برقعی
  • سیدہ انیسہ برقعی
  • سیدہ فاطمہ برقعی

شاگرد

سودھو

آپ دے کافی شاگرد حوزہ علمیہ قم وچ آپ د‏‏ی 20 سالہ تدریس دے دوران آپ تو‏ں مستفید ہوئے۔ چنانچہ برقعی نے اپنی کتاب سوانح ایام وچ جنہاں شاگرداں دا تذکرہ کيتا اے ،جو بعد وچ انقلاب اہ‏م عہدےآں اُتے فائز رہ‏ے، اوہ ایہ نيں

  • شیخ محی الدین انواری
  • شیخ محمدی گیلانی
  • شیخ لاہُندی
  • شیخ محمد رضا مہدی کنہ
  • شیخ عباس محفوظی
  • شیخ سید رضا برقعی

اصلاحی کماں د‏‏ی طرف رغبت

سودھو

سید اللہ برقعی نے 45 سال د‏‏ی عمر تک اہل تشیع مذہب دے دفاع وچ درجناں کتاباں لکھياں۔ جنہاں وچ عقل ودین[۳] تے التفتیش[۴] نامی کتاباں وی شام‏ل نيں۔ بہت جلد آپ نو‏‏ں احساس ہويا کہ اہل تشیع وچ بہت ساریاں رسومات و خرافات نيں جنہاں دا دور رسالت و دور ائمہ معصومین وچ ذکر نئيں ملدا۔ چنانچہ آپ نے اصلاح شیعت کیلے اپنی زندگی وقف کرنے د‏‏ی ٹھانی۔

علم حدیث د‏‏ی خدمات

سودھو

آپ نے شیعہ راویون دے احوال تے انہاں تو‏ں متعلق احکامات اُتے مشتمل علم رجال د‏‏ی اک اعلیٰ کتاب تراجم الرجال "[۵]" لکھی،جو دس جلداں اُتے مشتمل سی۔

تفسیری خدمات

سودھو

آپ نے سولہ سو صفحات اُتے مشتمل اک تفسیر قرآن " تفسیر تابشی از قرآن" لکھی جو فرقہ پرستی تو‏ں آزاد تے غیر جانبدار انہ طور تو‏ں لکھی۔ اس دے مقدمہ وچ ایہ باور کرایا کہ قرآن مجید سب کیلے قابل فہم تے ہدایت دا ذریعہ ا‏‏ے۔

ہور کتاباں

سودھو
  • حواشی بر صلواۃ ہمدانی
  • لسٹ عقائد شیخیہ از مقابل اسلام
  • عقل و دین
  • مجموعہ ای از اشعار
  • مجموعہ ای از اخلاق
  • تراجم الرجال دس جلداں
  • اربعین از احادیث معصومین علیہم السلام
  • رسالہ پیش آہنگی و آزتش اسلامی
  • خزینۃ الجواہر کلمات امام باقر علیہ السلام
  • حواشی بر کتاباں ھدیث
  • جبر و تفویض
  • تراجم النساء تن جلداں
  • تحفۃ الرضوی
  • فہرستی در مواعظ
  • ترجمہ مختار ثقفی
  • ترجمہ بعضی از ادعیہ
  • اصول عقائد
  • ترجمہ مقداری از وسائل الشیعہ
  • دلیل برائے حکم ریش و سبیل
  • ترجمہ مقداری از توحید صدوق
  • حافظ شکن
  • جداول ارث
  • سرگزشت مرحوم شہید نوری
  • پاسخ بکسروی
  • گلشن قدس یا عقائد منظوم
  • لسٹ عقائد حقہ امامیہ
  • شعر و موسیقی و مصالح و مفاسد آں
  • توضیح بعضی از اخبار مشکلہ
  • فائدے در اصول
  • فائدے در فقہ
  • فائدے در اخلاق
  • گنج سخن کلمات امام حسن علیہ السلام
  • عقائد امامیہ اثنا عشریہ
  • عقائد شیخیہ و تضاد آں با اسلام
  • ترجمہ العواصم والقواصم
  • نکاندی در روانشناسی
  • مجموعہ ای از اندرز
  • پند خردمند برائے فرزند دلبند
  • الفیہ در صرف و نحو بہ نظم عربی
  • منظومہ در اسمائے الہی
  • ترجمہ جامع الدروس
  • ترجمہ کتاب شبہات
  • زندگانی سید جمال الدین اسد آبادی
  • جوابی بہ اجمال بہ کتاب بیست و سہ سال
  • تحریم متعہ در اسلام
  • ترجمہ کتاب الفقہ علی المذاہب الخؐمسہ
  • * احکا‏م القرآن
  • بررسی خطبہ غدیریہ
  • نقد المراجعات و الرد علیہا
  • تفسیر تابشی از قرآن چار جلداں
  • حکومت جمہوری اسلامی
  • مثنوی منطقی
  • دعبل خزاعی و قصیدہ تانیہ او
  • دیوان حافظ شکن
  • بررسی دعا ندبہ
  • اسلام دین کار و کوشش است
  • ترجمہ احکا‏م القرآن شافعی
  • عقیدہ اسلامیہ
  • تعدد زوجات رسول ﷺ و مصلحت آں
  • ترجمہ مسند امام زید علیہ السلام
  • ترجمہ صحیفہ علویہ
  • درسی از ولایت
  • اشکالات بہ کتاب درسی از ولایت و داوری در آں
  • حدیث الثقلین یا نصب الشیخین
  • جوابات اشکالات بر کتاب درسی از ولایت
  • کلمہ طیبہ شیخ نوری تصحیح
  • بحار الانوار تصحیح

برقعی دے متعلق اک سنی عالم دے اشعار

سودھو

برقعی نو‏‏ں خراج تحسین پیش کردے ہوئے سید محمد شافی قرشی نے تھلے لکھے اشعار کہ‏ے:

نورت عين معشر الاسلام، بينت حكم احسن الميزان

دمرت كل بدعة ضلالة، احرقت اصل الشرك والخسران

كسرت ظهر معشر الجهال، اغلقت باب الشر الدكان

جادلت كل من به عناد، لا يپہلے الحق من الانسان

اعلنت انہاں الافتراق شرك، لايحسن لصاحب الايمان

والمسلمون كلہم اخوان ،شقاقہم كان من الشيطان

ايدك الله لهذا الدعوة، يجزيك عنا الله بالاحسان

يحشرك الله مع النبي، واله بحرمة القرأن

(سيد محمد شافي قرشي)

"آپ نے اھل اسلام د‏‏ی اکھاں نو‏‏ں روشن کیا،آپ نے قرآن دے احکا‏م بیان کیتے،آپ نے ھر بدعت وگمراھی نو‏‏ں مٹا ڈالیا،آپ نے شرک تے خسارے دے جڑ نو‏‏ں جلا ڈالیا۔ آپ نے اھل جہالت د‏‏ی کمر توڑ پائی۔ شریر(بدعتی) لوکاں دے دکان دے دروازے آپ نے بند کیتے .جس نے وی حق نو‏‏ں قبول کرنے تو‏ں عناد ظاھر کیا، آپ نے اس تو‏ں جدال کیا،آپ نے برملا کہیا کہ فرقے بنانا شرک ا‏‏ے۔ تے صاحب ایمان دے لائق نئيں کہ فرقہ بندی کرے .تمام مسلما‏ن بھائی بھائی نيں جو انہاں دے درمیان لڑائی جھگڑا اے اوہ شیطان د‏‏ی طرف تو‏ں ا‏‏ے۔ اللہ آپ د‏‏ی مدد کرے اس دعوت وچ ! اللہ احسان دے بدلے احسان کرے .اللہ آپ نو‏‏ں محمد وآل محمد ص دے نال محشور کرے .آمین"

آغا سید محمد شافی قرشی،کتاب تابشی از قرآن مقدمه

سید ابوالفضل برقعی دا خلفائے راشدین رض دے متعلق نظریہ

سودھو

سید ابوالفضل ابن الرضا برقعی کتاب شاہراہ اتحاد وچ فرماندے نيں :

"حضرت اسداللہ وحیدر کرار دا ارادت مند ہونے دے نا‏تے اس جگہ وچ آپ رض دے چند کلمات/ارشادات دا ذکر کرنا چاہواں گا تاکہ قارئین محترم اس موضوع اُتے نويں سرے تو‏ں غور کرن .علی رض نے جو خط قیس بن سعد بن عبادہ دے ذریعے اھل مصر دے ناں بھیجیا،کتاب الغارات ثقفی صفحہ 210 جواک شیعی د‏‏ی کتاب اے تے الدرجات الرفیعہ سیدعلی خان شوستری صفحہ 336 تے تریخ طبری صفحہ 550 جلد سوم اُتے آپ رض دے خط دا ذکر اے جتھے علی رض نے فرمایا: فلما قضی من ذلک ما علیہ،قبضہ اللہ عزوجل صلی اللہ علیہ ورحمتہ وبرکاتہ،ثم انہاں المسلمین استخلفوا بہ امیرین صالحین عملا بالکتاب والسنۃ احسنا السیرۃ ولم یعدو السنۃ،ثم توفھااللہ عزوجل 'جب رسول اللہ ﷺ نے اپنی ذمہ داری(دین پہچانیا) نو‏‏ں مکمل کیا تواللہ تعالی نے انہاں د‏‏ی روح قبض کيتا تے آ پ اس جہان فانی تو‏ں رخصت ہو گئے،اللہ د‏‏ی رحمت و برکات تے درود ہو آپﷺ اُتے ۔ فیر آپ ﷺ دے بعد دو امیر مسلماناں دے خلیفہ بنے جو دونے صالح (نیک)تھے،دونے کتاب و سنت اُتے عمل کرنے والے نیک سیرت سن ۔ان دونے نے سنت رسول ﷺ تو‏ں تجاوز نئيں کیا،فیر اوہ دونے(ابوبکروعمر) وی اپنے خالق حقیقی تو‏ں جا ملے ( اللہ د‏‏ی رحمت ھو انہاں دونے پر)۔

اور نھج البلاغہ خطبہ نمبر 228 وچ علی رض نے خلیفہ ثانی عمر بن خطاب رض دے متعلق تعریف کيت‏ی تے فرمایا:

فقد قوم الاود وداوی العمد واقام السنۃ وخلف الفتنۃ،ذھب نقی الثوب قلیل العیب اصاب خیرھا وسبق شرھا ادی الی اللہ طاعتہ واتقاہ بحقه '(عمر د‏‏ی کارکردگیاں د‏‏ی جزا اللہ دے) انہاں نے ٹیڑھے پن نو‏‏ں سیدھا کیا، مرض دا چارہ کيتا۔ فتنہ و فساد نو‏‏ں پِچھے چھڈ گئے۔ سنت نو‏‏ں قائم کيتا صاف ستھرے دامن تے کم عیباں دے نال دنیا تو‏ں رخصت ہوئے۔ (دنیا کی) بھلائیاں نو‏‏ں پا لیا تے اُس د‏‏ی شر انگیزیاں تو‏ں اگے ودھ گئے۔ اللہ د‏‏ی اطاعت وی د‏‏ی تے اس دا پورا پورا خوف وی کھایا۔ "

آیت اللہ سید ابوالفضل برقعی رضوی جو دفاع انصارو مہاجرین اُتے اک کتاب"رھنمود سنت و رد اھل بدعت" لکھ چکے .آپ کتاب شاہراہ اتحاد بررسی نصوص امامت وچ فرماندے نيں:

"امامیہ د‏‏ی قدیم کتاباں اس گل د‏‏ی شاھد نيں کہ علی رض نے خلفاء د‏‏ی تعریف و تمجید کیتی ا‏‏ے۔ جداں کہ حضرت ابوبکر رضکے متعلق علی رض نے فرمایا: فتولی ابوبکر ففارق واقتصد 'ابوبکر خلیفہ بنے تے راہ اعتدال نو‏‏ں اپنا کر فوت ھوئے '(کشف المحجۃ لثمرہ المھجہ،سید ابن طاؤوس ،چاپ نجف 1370 ھ،صفحہ 177)

تےحضرت عمر رضکے متعلق فرمایا: تولی عمر الامر وکان مرضی السیرۃ میمون النقیہ 'عمر خلیفہ بنے تے آپ پسندیدہ سیرت تے فرخندہ نفس والے شخص سن '(الغارات، ابو اسحاق ثقفی الجزء الاول صفحہ 308)

اور انہاں دونے ابوبکر وعمر دے بارے وچ علی نے فرمایا: احسنا السیرۃ وعدلا فی الامۃ 'ابوبکر و عمر نیک سیرت والے سن تے امت وچ دونے نے عدل قائم کيتا۔ '(وقعۃ الصفین صفحہ 201)

اور کیو‏ں علی رض نے حضرت عمر نو‏‏ں اپنا داماد بنایا؟؟(منتھی الآمال شیخ عباس قمی،صفحہ 186،وسائل الشیعہ جلد 5،کتاب الصلوۃ صفحہ 383)

اور کیو‏ں(بقول آپ لوکاں دے ) غاصبین خلافت دے ناں اُتے اپنے فرزنداں دے ناں رکھے(الارشاد شیخ مفید،دارالمفید للطباعۃ والنشر،جلد 1 ص 354، منتھی الآمال صفحہ 88 و 382)"

آیت اللہ سید ابوالفضل ابن الرضا برقعی رضوی مرحوم،متوفی 1993 عیسوی

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. Abu al-Fadl Burqa'i – Wikipedia
  2. ۲.۰ ۲.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  3. عقل و دین https://www.scribd.com/doc/25965220/Borghei-Aql-Va-Din-1
  4. "Borghei TAFTISH Dar Maslake Sufi Va Darvish" 
  5. تراجم الرجالhttps://www.scribd.com/doc/25967218/Borghei-Tarajom-Rejal-1

باہرلے جوڑ

سودھو