ابزاخ
ابزاخ( جرکسی : абдзах ، روسی : абадзехи) چرکیسائی باشندےآں دے بارہ ادیگی قبیلےآں (ذیلی نسلی گروہاں) وچوں اک نيں۔ کباردیانیاں دے بعد ، ابزخ ترکی وچ دوسرا سب توں وڈا ادیگی قبیلہ اے۔ اوہ فلسطین وچ (شاپسگ دے بعد) دا دوسرا سب توں وڈا ادیگی قبیلہ وی اے جو اردن دا سب توں وڈا تے روس دا چھٹا وڈا قبیلہ اے۔
انہاں وچوں بیشتر ترکی وچ رہائش پزیر رہائش پزیر نيں - تقریبا 500،000 افراد ، جو روسی چرکسی جنگ تے چرکِداں دی نسل کشی دے نتیجے وچ اپنے وطن توں بے دخل ہوئے انہاں دی اولاد نيں۔ انیہويں صدی دے اوائل توں ، انہاں دا غالب مذہب سنی اسلام اے ۔
ابزاخی ابخازیاں یا اباظیاں توں علاحدہ نيں ، جو جرکسی نئيں نيں ، لیکن شمالی کاکیشیائی زباناں توں ملدی جلدی زباناں بولدے نيں۔
تریخ
سودھو
تنگ ساحلی میدان دے نال ناتوخائی تے شاپسگ پہاڑاں دے شمال وچ انہاں دے بھائیاں دی نسبت کم تعداد وچ سن ۔
تیمرگوئے توں بیسلانی تک دی مڑے ہوئے لائن دریائے لابا اے ، جو دریائے کوبان دا اک معاون دریا اے۔
قفقاز دی جنگ توں پہلے ، ابزاخ قفقاز دے پہاڑی سلسلے دے شمالی ڈھلوان اُتے آباد سن ، جو شاپسگ قبیلے دی سرزمین دے نیڑے سن ۔ وڈی بستیاں یا دیہات دریا دی وادیاں کردزشپس ، پیشیہ ، پیشیش تے پیسکپس وچ واقع سن ۔ انہاں نوں نو کمپنیاں وچ تقسیم کيتا گیا سی۔ جغرافیائی طور اُتے ، اوہ جدید جمہوریہ ادیگیا تے کراسنودار کرائی دے پہاڑی حصے وچ رہندے سن ۔
قفقاز دی جنگ دے بعد ، بیشتر ابزاخاں (تے دوسرے قبیلے) نوں عثمانی سلطنت وچ جلاوطن کر دتا گیا ، باقی ابزاخاں نوں ادیگیا دے موجودہ شووگینووسکی ضلع وچ منتقل کر دتا گیا۔
اس قبیلے نوں برادریاں وچ تقسیم کيتا گیا سی ، جس دا انتظام منتخب عمائدین کردے سن ۔ اہم امور اُتے تبادلہ خیال تے انہاں دے حل وچ عمائدین نے اک عام اجلاس وچ اتفاق کيتا۔ ابزاخ قبیلہ قابل کاشت کاری تے باغبانی کردا سی تے بوہت سارے جانوراں نوں ، خاص طور اُتے قیمتی گھوڑےآں نوں پالدا سی۔ پہاڑاں وچ ، ابزاخ تانبے ، لوہے ، سیسہ تے چاندی دی کان کنی کردے سن ۔
اسرا ئیل
سودھوگلیل ( شمالی ضلع ، اسرائیل ) دے ریہانیہ وچ تقریبا 1213 ابزاخ لوک رہندے نيں ، جتھے ادیگے میوزیم اے۔
1958 وچ ، اسرائیل دے ابزاخاں (تے ہور ادیگ قبیلے) نوں فوجی خدمت وچ داخل ہونے دی اجازت ملی ، جس نے انہاں نوں متعدد مراعات فراہم کيتیاں ۔ اسرائیل وچ ، ابزخ شاپسگ دے بعد ، دوسرا وڈا ادیگی قبیلہ اے ۔
بولی
سودھوابزاخ لوک جرکسی بولی دی مغربی ادیگی بولی دا اک لہجہ بولدے نيں۔
قابل ذکر لوک
سودھو- ہولوسی صالح پاشا (1885–1939)؛ عثمانی گرانڈ ویزیر (1920) ، ایڈمرل ، جمہوریہ تردی دے بحریہ دے پہلے وزیر
ایہ وی دیکھو
سودھو- دوسرے چرکسی قبیلے :
- بیسلینی
- بژیدگ
- ہاتوقوائی
- کباردین
- مامخغ
- نتوخائی
- شاپسگ
- تیمرگوئے
- اوبیخ
- یگیروقوائی
- ژانے