آگ کا دریا
آگ کا دریا اُگھی اردو ناول کار اتے لکھاری قرۃالعین حیدر دا ہندستان دی تقسیم دے پس منظر وچّ لکھیا ناول ہے۔ اس نوں برصغیر دے سبھ توں ودھیا ناولاں وچوں اک" منیا جاندا ہے۔[۱] ایہہ چندرگپت موریا دے سمیں توں لے کے 1947 دی تقسیم تکّ لگپگ دو ہزار سال دے سمیں نوں گلپ وچّ پھیلاؤندا ہے۔ ایہہ 1959 وچّ اردو وچّ چھپیا سی اتے خود مصنفہ نے 1998 وچّ انگریزی وچّ ترجمہ کیتا سی۔[۲] بھارت دی ونڈ بارے ترنت پرتیکرآ وجوں تشدد، خون خرابے اتے اسبھئتا دیاں کہانیاں نوں انگنت لوکاں دی نجی اتے اک سبھیاچاری- تریخی تراسدی وجوں پیش کرکے لیکھک نے آہت مانسکتا اتے زخمی منووگیانک جدائی دے مرم نوں پیش کیتا۔[۳] اس ناول دے بارے وچّ ندا فاضلی نے اتھے تکّ کیہا ہے - محمد علی جناح نے ہندوستان دے ساڈھے چار ہزار سالاں دے اتہاس نالوں مسلماناں دے 1200 سالاں دی اتہاس نوں وکھ کرکے پاکستان بنایا سی۔ قرۃالعین حیدر نے ناول آگ کا دریا لکھ کے اوہناں وکھ کیتے گئے 1200 سالاں نوں ہندوستان وچّ جوڑ کے ہندوستان نوں پھر توں اک کر دتا۔ امیر حسین نے اک ریویو وچّ اسدی تلنا سپینی ساہت دے شاہکار اکلاپے دے سو سال نال کیتی ہے۔[۴]
پلاٹ
سودھوآگ کا دریا اردو وچّ ایہہ اک انوکھی سنرچنا دا ناول ہے جسدی کہانی ڈھائی ہزار سال پہلاں شروع ہندی ہے اتے ویہویں صدی دے مدھ وچّ آکے رکدی ہے۔... لیکن اس خیال دے نال کہ وگدے دریا دیاں لہراں دے سامان ایہہ کتھا اگے چلدی رہیگی۔ ...شاید ابد تکّ ... اتے کائنات دے مکمل خاتمے دے بعد جیکر دھرتی اتے اکاش دوبارہ جنم لیندے ہن تاں ایہہ کتھا وی پھر توں شروع ہو جائیگی ...۔ گوتم نیلمبر دی ایہہ داستان چار دوراں وچّ تقسیم کیتی جا سکدی ہے:
- پہلا دور چندرگپت موریا دے زمانے نال تعلق رکھدا ہے (چار سو برس قبل مسیح) ।
- دوجا دور لودھی سلطنت دے خاتمے اتے مغلاں دے ہندستان آؤن نال شروع ہندا ہے۔
- تیسرے دور دا تعلق ایسٹ انڈیا کمپنی دے زمانے نال ہے۔
- ناول دا چوتھا اتے آخری دور 1930 دے لگّ بھگ شروع ہندا ہے اتے 1950 تکّ چلدا ہے۔
پہلے تنّ دوراں دا تعلق مصنفہ دے تہذیبی نظرئیے اتے تریخی بنیاداں نال ہے۔ اس وچاردھاری حصے دی اہمیت اپنی جگہ لیکن کتاب دا آخری اتے چوتھا دور بذات خود اک مکمل ناول ہے جو ویہویں صدی دے پہلے ادھ وچّ ابھرن والیاں سیاسی اتے سماجی تحریکاں دی روشنی وچّ پاتراں دی زندگی دا جائزا لیندا ہویا سانوں بھارت دی ونڈ (1947) دے مرحلے تکّ لے آؤندا ہے۔ اس ناول وچّ جنم جنم دے چکر پاتراں دا مقدرج ہن۔
حوالے
سودھو- ↑ "Qurratulain Hyder dies at 80". Daily Times. 22 August 2007. https://archive.ph/20130416103450/http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=2007%5C08%5C22%5Cstory_22-8-2007_pg9_17. Retrieved on ۷ اکتوبر ۲۰۱۲.
- ↑ Sukrita Paul Kumar (2002). "Beyond Partition: turns of centuries in Aag Ka Darya". India International Centre Quarterly 29 (2): 87-94.
- ↑ «आग का दरिया - भारतीय साहित्य का संग्रह». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۳-۱۰-۰۸. دریافتشده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۶.
- ↑ Contemporary World Fiction: A Guide to Literature in Translation By Keren Dali, Juris Dilevko-page 145