آتمنربھر بھارت
آتمنربھر بھارت | |
---|---|
پروجیکٹ دی قسم | اقتصادی ترقی |
دیس | بھارت |
وزیر اعظم بھارت | نریندر مودی |
جاریکرن | ۱۲ مئی ۲۰۲۰ |
موجودہ حالت | فعال |
آتم نربھر بھارت (دیوناگری: आत्मनिर्भर भारत , آئی ایس او: Ātmanirbhara Bhārata , سنسکرت حروف تہجی دی بین الاقوامی نقل حرفی: Āmtanirbhara Bhārata ) جس دا ترجمہ 'خود انحصار بھارت' توں ہُندا اے ،[۱] اک ہندی جملہ اے جس نوں وزیر اعظم بھارت نریندر مودی تے بھارت حکومت نے کووڈ-19 وبائی مرض دے دوران تے اس دے بعد ملک وچ معاشی ترقی دے سلسلے وچ استعمال تے عام کيتا اے۔ اس تناظر وچ ایہ اصطلاح بھارت نوں "عالمی معیشت دا اک وڈا تے ودھ اہم حصہ" بنانے دے لئی ایسی پالیسیاں اُتے عمل پیرا اے، جو موثر ، مسابقتی تے لچکدار اے تے خود نوں برقرار رکھنے تے خود پیدا کرنے دے سلسلہ وچ چھتری دے تصور دے طور اُتے استعمال ہُندی اے۔[۲][۳][۴]
مودی 2014ء توں قومی سلامتی ،[۵][۶] غربت[۷] تے ڈیجیٹل بھارت دے سلسلے وچ ایہ جملہ استعمال کر رہے نيں۔[۸] اس دا پہلا مشہور تذکرہ؛ 12 مئی 2020ء ، 12 اکتوبر تے 12 نومبر 2020ء نوں بھارت دی کووڈ - 19 وبائی بیماری توں متعلق معاشی پیکیج دے اعلان دے دوران؛ 'آتم نربھر بھارت ابھیان' یا 'خود انحصار انڈیا مشن' دی شکل وچ سامنے آیا۔[۹][۱۰] مئی 2020ء توں ایہ جملہ پریس ریلیز ، بیانات تے پالیسیاں دے سلسلے وچ وزارت برائے صارفین دی امور ، خوراک تے عوامی تقسیم ، وزارت تعلیم تے وزارت دفاع ورگی وزارتاں وچ استعمال ہُندا رہیا اے۔[۱۱] اس جملہ نوں حکومت نے بھارت دے 2021ء دے مرکزی بجٹ دے سلسلے وچ وی استعمال کيتا اے۔[۱۲]
یہ جملہ سابق منصوبہ بندی کمیشن نے بھارت دے پنج سالہ منصوبےآں وچ استعمال کيتا اے۔[۱۳][۱۴] مبصرین نے نوٹ کيتا اے کہ بھارت اپنی تشکیل دے دن توں ہی ایسی پالیسیاں تے ادارےآں دی تشکیل دے رہیا اے، جو خود انحصاری نوں فروغ دیندے نيں۔[۱۵] نجی کمپنیاں تے انہاں دی مصنوعات کوبھارت وچ خود انحصاری دی عمدہ مثالاں دے طور اُتے وی سمجھیا جاندا اے، جداں: ماروندی 800 کار ، تھمس اپ مشروبات ، امول ، ایچ ڈی ایف سی ،بھارت دی معروف آئی ٹی کمپنیاں تے بھارت بایوٹیک تے سیروم انسٹی ٹیوٹ آف انڈیا۔[۱۶][۱۷][۱۸] بھارت بایوٹیک نے بینچ توں اگلے اک سفر وچ بھارت دی پہلی دیسی کووڈ - 19 ویکسین تیار کيتی جس وچ اٹھ ماہ لگے۔[۱۹]
تریخ
سودھوخود اعتمادی تے اعتماد
سودھوبھارتی قوم پرستاں نے 1940ء دی دہائی وچ خود انحصاری اُتے زور دتا۔[۲۰] انہاں ہی سالاں وچ بھارت نے سویت یونین دے معاشی نمونےآں توں بعد وچ دوسرے ماڈل جداں جنوبی کوریا ، تائیوان تے برازیل دے بارے وچ آگاہ ہويا۔[۲۱] سنجیا بارو دے 1983ء وچ "بھارتی معاشی ترقی وچ انحصار کرنے دے لئی انحصار" دے عنوان توں مضمون وچ بارو نے لکھیا کہ خود انحصاری نوں "ساڈے مواقع تے ساڈے کماں دی حکمت عملی تے ساڈی نسبت دی خوبیاں تے رکاوٹاں دا ادراک سمجھیا جاسکدا اے۔ ایتھے تک کہ جدوں اس حکمت عملی توں انحرافات پیدا ہوچکے نيں تاں انہاں نوں عارضی طور اُتے روانہ ہوݨ دی حیثیت توں سمجھیا جاندا اے ، کیونجے اس دی رضاکارانہ حکومت نوں مجبور کيتا جارہیا اے۔ […][۲۲] اس دی نیہہ انھاں نے سیڈینھم کالج وچ 1982ء وچ اک لیکچر اُتے رکھی ، جس وچ ماہر معاشیات اشوک مترا نے کہیا:
"ہم اُتے خود انحصاری دا مطلب ایہ نئيں سی کہ دنیا دی کھڑکیاں بند کردتیاں ایتھے تک کہ ساڈی اصطلاح دی تعریف وچ بیرونی امداد دا اک خاص مقدار وی شامل کيتا گیا سی ، لیکن اساں دائمی غیر ملکی امداد دے امکان نوں مسترد کردتا اے۔ اساں استدلال کيتا کہ بھارت وچ افرادی قوت یا قدرتی وسائل بشمول معدنی وسائل وچ کمی نئيں اے۔ ساڈے پاس صنعتی تے تکنیکی مہارتاں تے سہولیات دی اک اس توں وی بہتر بنیادی ڈھانچہ دے نال آغاز کرنے دا فائدہ وی سی ، جو اودوں بوہتے ترقی پذیر ملکاں دے پاس سی۔ اس دے علاوہ اک فائدہ ایہ سی کہ اسيں خود سیاسی انحصاری دے مقصد دے حصول دے لئی سیاسی قیادت دے خواہشمند نيں۔ اساں خود انحصاری دا انتخاب کيتا کیونجے ساڈی نظر وچ ، ایہ سب توں عقلی معاشی نصاب سی۔ (انگریزی)"
پر 1980ء دی دہائی وچ بین الاقوامی مالیاتی فنڈ (آئی ایم ایف) دے قرض لینے تے ملک دی عام معاشی صورت حال نوں مدنظر رکھدے ہوئے بھارت دے فیصلہ دے بعد ، بارو نے نتیجہ اخذ کیہ ایہ کہ کسی وی قومی مقصد دی تشکیل دے طور اُتے "خود انحصاری" دا حوالہ دینا یکسر نامناسب معلوم ہوئے گا۔"[۲۳]
پنج سالہ منصوبے
سودھوسابق وزیر اعظم اندرا گاندھی نے 1976ء وچ قومی ترقیاتی کونسل توں خطاب دے دوران؛ "خوراک تے توانائی وچ خود انحصاری" تے "معاشی خود انحصاری" دے سلسلہ وچ متعدد بار خود انحصاری دا جملہ استعمال کيتا۔ [۱۳] بھارت دے پنجويں پنج سالہ منصوبہ (1974–1978) نے اپنے اک مقصد دے طور اُتے "خود انحصاری دا حصول" دے جملہ نوں استعمال کيتا۔ استعمال وچ قابل تجدید وسائل دے سلسلے وچ "ٹکنالوجی ، پیداوار تے تحفظ دے لحاظ توں" خود انحصاری حاصل کرنا وی شامل سی۔ "[۲۴] اس رپورٹ وچ دسیا گیا اے کہ صنعتی مشینری تے کیمیکل جداں شعبےآں وچ "درآمدی مشینری تے سازوسامان دے حصےآں .... وچ تیزی توں کمی واقع ہوئی اے … خود انحصاری وچ وادھا دی عکاسی"۔[۲۴]
نويں پنج سالہ منصوبہ (1997–2002) وچ وی اس جملے دا استعمال ملا۔[۱۴] دسويں پنج سالہ منصوبہ (2002–2007) وچ اس دے برعکس "لوڑ توں ودھ انحصار" استعمال کيتا جاندا سی۔ دسويں منصوبہ وچ ایہ وی کہیا گیا اے کہ "سائنس تے ٹکنالوجی […] … خود انحصاری وچ اہم کردار ادا کردی اے۔"[۲۵] اگلے منصوبہ وچ "معیشت دے کچھ شعبےآں وچ خود انحصاری دے حصول تے اسنوں برقرار رکھنے دی خواہش" دا ذکر کيتا گیا اے۔[۲۶]
دفاعی شعبہ
سودھو1992 وچ اے پی جے عبدالکلام دے تحت سیلف ریلائنس ریویو کمیٹی تشکیل دتی گئی۔[۲۷] 2000 وچ بھارت دے قومی سلامتی دے مشاورتی بورڈ دے "کے سبرمنیم" نے کہیا: [۲۸]
دفاع وچ خود انحصاری خود انحصاری توں وکھ کرنی ہوئے گی۔ […] اج دے بین الاقوامی نظام وچ بھارت دا دفاعی سازوسامان وچ خود کفیل ہونا مقصود اے تے خود انحصاری دا منصوبہ بنانا ودھ عملی گل اے۔ […] لہذا خود انحصاری سپلائی کرنے والے دا بہت محتاط انتخاب کرنا تے اس دی سیاسی اعتماد نوں یقینی بنانا اے ۔
سبرمنیم دی خود انحصاری تے خود کفالت دے امتیاز دے مطابق بھارت دی دفاعی پیداوار نوں تھلے لکھے مراحل وچ تقسیم کيتا جاسکدا اے :[۲۹]
- 1960 دی دہائی دے وسط تک آزادی— خود کفیل ہونا بھارت دی صنعتی نشوونما اُتے منحصر مجموعی اقتصادی اصول سی۔
- 1960 دی دہائی دے وسط توں 1980 دے وسط تک - خود انحصاری نے دفاعی پیداوار وچ خود کفالت نوں تبدیل کيتا۔
- 1980 دی دہائی دے آخر توں لے کے ہن تک - خود انحصاری وچ زور تناسب اُتے رہیا اے۔
- 2000 دی دہائی دے اوائل توں - خود انحصاری ، پیداوار تے دفاعی پیداوار وچ نجی شعبہ جات دی شرکت۔
2014 دے بعد
سودھوتعریف
سودھو'آتم نربھر' یا 'خود انحصاری' آکسفورڈ ہندی ورڈ آف یر 2020 سی۔ 'آتم نربھر' یا 'خود انحصاری' آکسفورڈ ہندی ورڈ آف دی یر 2020 سی۔[۳۰][۱]
وزیر اعظم نریندر مودی نے کہیا اے کہ "آتم نربھر بھارت خود کفیل ہوݨ یا دنیا دے لئی بند ہوݨ دے بارے وچ نئيں اے ، ایہ خود نوں برقرار رکھنے تے خود پیدا کرنے دے بارے وچ اے " تے "ایسی پالیسیاں اُتے عمل پیرا اے جو کارکردگی ، مساوات تے لچک نوں فروغ دیندے نيں"۔[۲] اس دے حامیاں نے کہیا اے کہ اس خود انحصاری دی پالیسی دا مقصد فطرت وچ تحفظ پسند ہونا نئيں اے۔ وزیر خزانہ نے کہیا کہ "خود انحصار بھارت دا مطلب باقی دنیا توں منقطع ہونا نئيں اے "۔[۳] وزیر قانون و آئی ٹی منسٹر روی شنکر پرساد نے کہیا کہ خود انحصاری دا مطلب "دنیا توں وکھ تھلگ رہنا نئيں اے " ، اس دی بجائے "براہ راست غیر ملکی سرمایہ کاری خوش آئند اے ، ٹکنالوجی خوش آئند اے […] خود انحصار بھارت … عالمی معیشت دا اک وڈا تے ودھ اہم حصہ ہوݨ دا ترجمان اے۔"[۴] مئی 2020 وچ ، وزیر اعظم مودی نے 'آتم نربھر بھارت'— معیشت ، بنیادی ڈھانچہ ، ٹکنالوجی توں چݪݨ والے نظام ، متحرک آبادکاری تے طلب دے پنج ستوناں دی نیہہ رکھی۔[۳۱] مارچ 2021 وچ مودی نے کہیا یہ"آتم نربھر بھارت دے مرکز وچ نہ صرف اپنے لئی بلکہ وڈی انسانیت دے لئی دولت تے اقدار پیدا کرنا اے۔"[۳۲]
مارچ 2021 وچ وزیر خزانہ نرملا سیتارمن نے اس گل دا اعادہ کيتا کہ آتم نربھر بھارت مہم دا مقصد؛ درآمدات نوں روکنا نئيں تھا؛ بلکہ مینوفیکچرنگ نوں فروغ دینا سی۔[۳۳]
خود انحصاری و خود کفالت
سودھوانڈین ایکسپریس دے مطابق؛ "آتم نربھر" نوں "خود انحصاری" یا فیر"خود کفالت" دے طور اُتے سمجھیا جاسکدا اے۔ ایکسپریس دے مطابق؛ الجھن دا آغاز 12 مئی نوں ہی ہويا سی ، جس دن اس جملہ، دا پہلا اعلان ہويا سی ،[۳۴]
دنیا دی ریاست اج سانوں ایہ سبق دیندی اے کہ (آتم نربھر بھارت) "خود انحصار بھارت" واحد راستہ اے۔ ایہ ساڈے صحیفاں وچ کہیا گیا اے۔ یعنی - خود کفیل بھارت۔
—وزیر اعظم نریندر مودی, پی آئی بی
سوامی ناتھن ائیار نے وی ایہی کہیا اے ، "آتم نربھر" دا خود انحصاری تے خود کفالت دونے ہی توں ترجمہ کيتا جاسکدا اے۔ 1960–70 دی دہائی وچ بھارت نے خود کفالت دی کوشش کيتی سی تے اس دا نتیجہ نئيں نکلیا سی۔[۳۵] ائیار دا کہنا اے کہ "خود کفالت دی طرف واپس جانا؛ اک بار فیر غلط سمت وچ جارہیا اے۔"[۳۵] مئی وچ ، اک مضمون وچ ، لائیو مائنٹ نے اس اصطلاح دا ترجمہ "خود کفالت" دے طور اُتے کيتا۔ [۳۶]
مودی سرکار دا استعمال
سودھووزیر اعظم مودی نے قومی سلامتی وچ خود انحصاری (آتم نربھر) دے لئی دفاعی مینوفیکچرنگ دے سلسلے وچ جون 2014ء دے اوائل وچ ایہ جملہ استعمال کيتا۔ [۵] انھاں نے اس گل دا اعادہ کئی سال بعد وی کيتا ، جس وچ 2018 تے بھارت نوں اپنے ہتھیار بنانے دی لوڑ وی شامل اے۔[۶] اگست 2014 وچ انھاں نے ڈیجیٹل انڈیا نوں خود انحصاری توں جوڑ دتا[۸] تے ستمبر 2014 وچ غریباں نوں خود انحصار کرنے دے لئی۔[۷]
کووڈ 19 دے اقدامات
سودھوبھارت وچ کووڈ-19 وبائی مرض دے سلسلہ وچ خود انحصاری دی طرف جملہ تے اقدامات دا استعمال:
- حکومت نے 12 مئی ، 12 اکتوبر تے 12 نومبر 2020 نوں 29.87 لکھ کروڑ (سانچہ:INRConvert/inflation) مالیت دے کل 3 آتم نربھر بھارت پیکیجاں دا اعلان کيتا سی۔ دوسرے تے تیسرے معاشی محرک پیکجاں اُتے آتمنربھر بھارت مہم 2.0 تے 3.0 دا لیبل لگیا سی۔[۳۷][۳۸] آتم نربھر بھارت پیکیج دے اک حصہ دے طور اُتے متعدد حکومتی فیصلے ہوئے جداں ایم ایس ایم ای دی تعریف نوں تبدیل کرنا ،[۳۹] متعدد شعبےآں وچ نجی شرکت کيتی وسعت نوں بڑھانا ،[۴۰] دفاعی شعبہ وچ ایف ڈی آئی وچ وادھا۔[۴۰] تے اس مقصد نے شمسی مینوفیکچررز دے شعبےآں جداں بوہت سارے شعبےآں وچ مدد حاصل کيتی اے۔[۴۱]
- مارچ توں پہلے بھارت دے ذاتی حفاظتی سازوسامان (پی پی ای) دے شعبےآں دی صفر توں جولائی دے آغاز تک اک دن وچ 4،50،000 ٹکڑےآں تک دا وادھا ، خود انحصار بھارت دی عمدہ مثال سمجھیا جاندا اے۔[۴۲][۴۳] بھارت وچ پی پی ای انڈسٹری تن مہینےآں وچ 10000 کروڑ (سانچہ:INRConvert/inflation) بن چکی اے ، جو چین دے بعد دوسرا وڈا ملک اے۔[۴۴]
- بھارت وچ کووڈ-19 ویکسیناں دی تحقیق ، ترقی تے تیاری؛ صدر دے ذریعہ آتم نربھردا (خود انحصاری) توں منسلک سی ،[۴۵] نائب صدر[۴۶] وزیر اعظم[۴۷] تے ہور مرکزی وزرا دے کے ذریعہ آتم نربھردا (خود انحصاری) توں منسلک سی۔[۴۸] وزیر اعظم مودی نے بیان دتا اے کہ "میڈ انہاں انڈیا ویکسین آتم نربھر بھارت دی علامت نيں"۔[۴۷] وزیر اعظم نوں بھارت بایوٹیک دے ذریعہ؛ اٹھ ماہ وچ دیسی طور اُتے تیار کيتی جانے والی اپنی کووڈ-19 ویکسین ، کوویکسن ( Covaxin ) ملی۔[۴۹]
دوسرے اقدامات
سودھونریندر مودی دے عہد وزارت عظمی دے دوران؛ خود انحصاری دی طرف جملےآں تے اقدامات دے استعمال کیتی دوسری مثالاں:
- ملک دا سب توں وڈا فنڈ 21000 کروڑ (سانچہ:INRConvert/inflation) دی لاگت آئی آئی ٹی سابقہ کونسل نے خود انحصاری دی طرف مشن دی حمایت دے مقصد دے نال قائم کيتا سی۔[۵۰]
- اگست 2020 وچ وزیر دفاع راجناتھ سنگھ نے اعلان کيتا کہ وزارت دفاع نے 5 سال دے عرصہ وچ اک منظم انداز وچ "101 اشیاء اُتے درآمدی پابندی" عائد کرکے "آتم نربھر بھارت پہل نوں ودھانے دے لئی تیار اے "۔[۵۱][۵۲] ڈیفنس پروڈکشن اینڈ ایکسپورٹ پروموشن پالیسی (ڈی پی ای پی پی 2020) تے ڈیفنس ایکوزیشن پروسیجر 2020 [۵۳](ڈی اے پی) دا مقصد وی خود انحصاری دی طرف اے۔[۵۴][۵۵] 2016 دے دفاعی حصولی دے طریقہ کار نے خریداری دی اک نويں قسم "انڈین آئی ڈی ڈی ایم" (دیسی ڈیزائن ، ترقی یافتہ تے تیار کردہ) نوں متعارف کرایا۔[۵۶]
- 2017 وچ اک تقریر دے دوران؛ وزیر اعظم نے کہیا کہ حکومت؛ انسانی سرمایہ دی پرواز ، "دماغ دے حصول دے لئی دماغ دی نالی" نوں تبدیل کرنے دی کوشش کر رہی اے تے اس دا مقصد بھارت دی رہائش گاہ نوں مشغول کرنا سی۔[۵۷] اس مقصد دے لئی آئی این – اسپیس ورگی نويں تنظیماں "بھارت دے خلائی ہنرمند دماغ ڈرین نوں روکنے وچ " مدد کرن گی۔[۵۸]
- کیمیکلز تے کھاد دے وزیر ڈی وی سدانند گوڑا نے ستمبر 2020 وچ کہیا سی کہ "بھارت 2023 تک کھاد دی پیداوار وچ خود انحصاری کرے گا"۔[۵۹]
- کوئر ادیامی یوجنا دا مقصد ہم آہنگی توں وابستہ صنعت دی پائیدار ترقی نوں فروغ دینا اے۔[۶۰]
- لائنس جیو نے جولائی 2020 وچ بھارت دے اپنے 'میڈ اِنہاں انڈیا' 5 جی نیٹ ورک دا اعلان کيتا سی۔[۶۱] مکیش امبانی نے جولائی دے وسط وچ اعلان کيتا کہ "جیو نے شروع توں ہی 5 جی دا اک مکمل حل تیار کيتا اے ، جس توں اسيں 100 فیصد ہوم گراؤن ٹکنالوجی تے حل استعمال کرکے بھارت وچ عالمی معیار دی 5 جی سروس شروع کرسکن گے"۔[۶۱] ستمبر 2020 وچ ٹیک مہندرا نے اعلان کيتا کہ انہاں دے پاس "بھارت وچ مکمل 4G یا 5G نیٹ ورک بنانے تے چݪاݨ دی صلاحیت اے […] اساں پہلے ہی ایہ کم کر ليا اے۔"[۶۲]
- بھارت دی کھلونا صنعت نوں فروغ دینے دے مقصد دے نال؛ فروری 2021 وچ ملک دا پہلا قومی کھلونا میلہ ڈیجیٹل طور اُتے شروع کيتا گیا۔[۶۳]
نعرے
سودھوآتم نربھر بھارت دے تحت شروع کيتے گئے نعراں وچ 'مقامی افراد دے لئی آواز' (vocal for local)، 'عالمی سطح اُتے مقامی' (local for global)، 'دنیا دے لئی میک' (make for world) تے 'دماغ دے حصول دے لئی دماغ دی نالی' (brain drain to brain gain) شامل نيں۔[۶۴][۶۵]
ووکل فور لوکل
سودھونہ صرف مصنوعات 'میڈ اِن انڈیا' (بھارت وچ تیار کردہ) ہوݨ چاہئاں؛ بلکہ انہاں مصنوعات دی ترویج وی ہونی چاہیے؛ تاکہ انہاں مصنوعات نوں مسابقتی بنایا جاسکے۔[۶۵] 2020 وچ یوم آزادی دی تقریر دے دوران؛ وزیر اعظم مودی نے کہیا کہ "آزاد بھارت دی ذہنیت نوں 'مقامی افراد' دے لئی مفت ہونا چاہیے۔ سانوں اپنی مقامی مصنوعات دی تعریف کرنی چاہیے ، جے اسيں ایسا نئيں کردے نيں تاں ساڈی مصنوعات نوں بہتر توں بہتر طور اُتے کم کرنے دا موقع نئيں ملے گا تے انہاں دی حوصلہ افزائی نئيں ہوئے گی۔"[۶۶][۶۷] امول دے منیجنگ ڈائریکٹر آر ایس سودھی نے وضاحت کيتی کہ "مقامی" دے لئی صوتی لفظاں دا مطلب ایہ اے کہ مصنوعات نوں مسابقتی عالمی برانڈز بنادتا جائے! "اور اس دا مطلب ایہ نئيں سی کہ کسی نوں صرف ایسی مصنوعات خریدنی چاہئاں جس وچ "میڈ اِن انڈیا" دا لوگو موجود ہو"۔ "[۶۵] اس نعرے دی توسیع 'عالمی سطح اُتے مقامی' (لوکل فور گلوبل) اے کہ بھارت وچ مقامی مصنوعات دی عالمی اپیل تے رسید ہونی چاہیے۔[۶۵] کھلونا سیکٹر جداں شعبےآں تک وی اس نعرے نوں ودھایا گیا اے کہ "مقامی کھلونےآں دے لئی آواز اٹھانے دا وقت"۔[۶۸]
میک فور دتی ورلڈ
سودھووزیر اعظم نریندر مودی نے 2020 دی یوم آزادی دی تقریر دے دوران کہیا کہ 'میک فار انڈیا' نوں 'میک انہاں انڈیا' دے نال مل کے جانا چاہیے۔ تے ایہ کہ 'میک فار انڈیا' جداں نعرہ نوں 'میک فار ورلڈ' ہونا چاہیے۔[۶۶][۶۹] نعرہ دی اک تبدیلی "میک انہاں انڈیا آف ورلڈ" اے۔[۷۰]
تبصرہ
سودھوآتم نربھر بھارت نوں کچھ لوکاں نے میک انہاں انڈیا تحریک دے دوبارہ پیک کيتے ورژن دے طور اُتے 'ووکل فور لوکل' ورگی نويں ٹیگ لائناں دا استعمال کردے ہوئے کہیا اے۔[۷۱][۷۲] حزب اختلاف دے ہور ارکان نے اس بارے وچ گل دی کہ بھارت نے خود نوں انحصار کرنے دے لئی اپنی تشکیل دے بعد توں ہی پالیسیاں نافذ کرنے تے کمپنیاں بنانے دا طریقہ تیار کيتا اے - اسٹیل دی تیاری دے لئی سیل ، گھریلو انجینئراں دے لئی آئی آئی ٹی ، میڈیکل سائنس دے لئی ایمس ، دفاعی تحقیق دے لئی ڈی آر ڈی او ، ہوائی جہاز دے لئی ایچ اے ایل ، اسپیس دے لئی اِسرو ، توانائی دے شعبہ وچ سی سی ایل ، این ٹی پی سی تے جیل۔ اشتہاری حکمت عملی اُتے تنقید کردے ہوئے۔[۱۵] کچھ لوکاں نے اس دی تشہیر "اپنے آپ نوں خود توں برداشت کرو" (Fend For Yourself Campaign) مہم اُتے کيتی۔[۷۳] ایہ (طنزیہ طور پر) نوٹ کيتا گیا اے کہ اس جملے نوں اس قدر وسیع پیمانہ اُتے استعمال کيتا گیا اے کہ اوہ " نمو و ترقی دے لئی....بھارت دی جامع قومی پالیسی" بن گئی اے۔[۱۱]
گھٹ توں گھٹ چین توں گنیش دے بت نہ خریدتیاں
23 ستمبر 2020 نوں انڈین ایکسپریس دے مضمون دے مطابق؛ آتم نربھر بھارت دے ایجنڈہ وچ نامکمل اصلاحات وچ شامل نيں:[۷۸]
1968 وچ ، رمیش تھاپر نے لکھیا ، "خود انحصاری ہمت ، حوصلہ ، مستقبل دے لئی کچھ قربان کرنے دا مطالبہ کردی اے۔ جے کوئی نئيں کردا اے تاں ، ساڈی موجودہ کوششاں توں صرف اک نويں برآمد ہوئے گی۔ دماغ تے ہنر۔"[۷۹]سول سروس ریفارم (اسٹیل فریم اسٹیل دا پنجرا بن گیا اے ) ، حکومتی اصلاحات (دہلی نوں 57 وزارتاں تے سیکرٹری رینک والے 250 افراد دی لوڑ نئيں اے ) ، مالی اصلاحات (جی ڈی پی تناسب نوں مستقل طور اُتے کریڈٹ 50 فیصد توں ودھیا کر 100 فیصد کرنے دی لوڑ اے ) ، شہری اصلاحات (52 شہراں دی بجائے اک ملین توں ودھ آبادی والے 100 شہراں دا حامل) ، تعلیم وچ اصلاحات (ساڈے موجودہ ریگولیٹر نے یونیورسٹیاں دی عمارتاں نوں یونیورسٹیاں وچ اُلجھیا کر رکھ دتا اے ) ، مہارت وچ اصلاح (ساڈے اپرنٹس دے ضوابط آجراں تے یونیورسٹیاں نوں روک رہے نيں) ، تے مزدور اصلاحات ( ساڈا سرمایہ بغیر مزدوری دے معذور اے تے بغیر سرمایہ دے مزدور معذور اے )۔
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ «Oxford Hindi Word of the Year 2020 | Oxford Languages». languages.oup.com (به English). بایگانیشده از اصلی در 13 مارچ 2021. دریافتشده در 2021-03-13.
The Oxford Hindi Word of the Year 2020 is… Aatmanirbharta or Self-Reliance.
نامعلوم پیرامیٹر دا|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|archive-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۲.۰ ۲.۱ «Aatmanirbhar Bharat not self-containment: PM assures global investors». Outlook India. 9 جولائی 2020. دریافتشده در 2020-09-12. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۳.۰ ۳.۱ «'To spur growth': Nirmala Sitharaman on PM Modi's Atamanirbhar Bharat Abhiyan». Hindustan Times. 13 مئی 2020. دریافتشده در 13 مئی 2020. تاریخ وارد شده در
|access-date=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۴.۰ ۴.۱ "Bennett University webinar: Need to tap Artificial Intelligence to fight Covid, says IT minister Ravi Shankar Prasad". The Economic Times. 26 مئی 2020. https://economictimes.indiatimes.com/tech/ites/prasad-need-to-tap-artificial-intelligence-to-fight-covid/articleshow/75984783.cms?from=mdr.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ «PM Narendra Modi dedicates largest warship INS Vikramaditya to the nation, pitches for self-reliance». The Indian Express (به English). PTI. ۲۰۱۴-۰۶-۱۴. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۰. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ ۶.۰ ۶.۱ "Indigenous defence production must for India's self-reliance: PM Narendra Modi". The Economic Times. 14 جولائی 2018. https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/indigenous-defence-production-must-for-indias-self-reliance-pm-narendra-modi/articleshow/50427033.cms?from=mdr.
- ↑ ۷.۰ ۷.۱ «Prime Minister Narendra Modi pitches schemes to make poor self-reliant». The Indian Express (به English). PTI. ۲۰۱۴-۰۹-۱۷. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۰. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ ۸.۰ ۸.۱ «PM Narendra Modi calls for 'Digital India' to improve governance». Business Today. PTI. 15 اگست 2014. دریافتشده در 2021-03-20. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Misra، Udit (13 مئی 2020). «PM Modi's self-reliant India Mission economic package: Here is the fine print». The Indian Express. دریافتشده در 13 مئی 2020. تاریخ وارد شده در
|access-date=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Sharma، Manoj (12 نومبر 2020). «Govt announces Atmanirbhar Bharat 3.0; claims COVID stimulus now worth Rs 29.8 lakh crore». Business Today. دریافتشده در 2020-11-26. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۱۱.۰ ۱۱.۱ Mohanty، Prasanna (14 نومبر 2020). «Rebooting Economy 45: What is AatmaNirbhar Bharat and where will it take India?». Business Today. دریافتشده در 2021-03-14. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Prasad، Gireesh Chandra (۲۰۲۰-۱۲-۱۶). «Mint Budget 2021: Atmanirbhar Bharat is govt's mantra for economic revival». mint (به English). دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۳.
- ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ «Address of the Prime Minister to the meeting of the National Development Council on ستمبر 24, 1976 (Reproduced as Foreword of the 5th Five Year Plan of India)». NITI Aayog. بایگانیشده از اصلی در 6 فروری 2021. دریافتشده در 2021-03-20. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|archive-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۱۴.۰ ۱۴.۱ «Ninth Five-Year Plan (1997–2002)». NITI Aayog. بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۱-۰۳-۲۰. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۰. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ ۱۵.۰ ۱۵.۱ Kumar، Abhay (۲۰۲۰-۰۵-۳۱). «Shatrughan Sinha takes jibe at PM over 'Atma-nirbhar Bharat'». Deccan Herald (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۲.
- ↑ Khanna، Sundeep (21 فروری 2021). «The Best Symbols Bharat». Moneycontrol. دریافتشده در 2021-03-14. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ "Covaxin's efficacy shows immense strength of Atmanirbhar Bharat: ICMR chief". Business Standard India. 2021-03-03. https://www.business-standard.com/article/current-affairs/covaxin-s-efficacy-shows-immense-strength-of-atmanirbhar-bharat-icmr-chief-121030301147_1.html.
- ↑ "Iconic Brands of India: Indigenous brands step into the spotlight". The Economic Times. 7 اپریل 2020. https://economictimes.indiatimes.com/industry/csr/initiatives/iconic-brands-of-india-indigenous-brands-step-into-the-spotlight/articleshow/75024049.cms?from=mdr.
- ↑ Bhaduri، Ayshee, ویراستار (۲۰۲۱-۰۳-۰۳). «Covaxin demonstrates prowess of Atmanirbhar Bharat, says ICMR chief». Hindustan Times (به English). دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۸. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ Baru 1983, p. 34.
- ↑ Baru 1983, p. 40.
- ↑ Baru 1983, p. 36.
- ↑ Baru 1983, p. 45.
- ↑ ۲۴.۰ ۲۴.۱ «5th Five Year Plan: Chapter 2». NITI Aayog. بایگانیشده از اصلی در 6 فروری 2021. دریافتشده در 2021-03-20. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|archive-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Tenth Five Year Plan 2002-07 (Volume 1)» (PDF). NITI Aayog. Planning Commission, Government of India. دریافتشده در 20 مارچ 2020. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|access-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Eleventh Five Year Plan 2007-12 (Volume 3)» (PDF). NITI Aayog. Planning Commission, Government of India. ص. 344. دریافتشده در 20 مارچ 2020. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|access-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Behera 2013, p. 5.
- ↑ Subrahmanyam، K. (اکتوبر 2000). «Self-Reliant Defence and Indian Industry». www.idsa-india.org. بایگانیشده از اصلی در 2021-03-23. دریافتشده در 2021-03-23. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Behera 2013, p. 34.
- ↑ Canton، Naomi (3 فروری 2021). «'Aatmanirbharta' chosen Oxford Hindi Word of Year 2020». The Times of India (به English). دریافتشده در 2021-02-03. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Atmanirbhar Bharat: PM Modi calls for self-reliant India, lays down 5 pillars». The Times of India (به English). 12 مئی 2020. دریافتشده در 2020-11-25. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ "Creating wealth, values for humanity at core of 'Aatmanirbhar Bharat': PM Modi". The Economic Times. PTI. 11 مارچ 2021. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/at-core-of-atmanirbhar-bharat-is-to-create-wealth-values-for-humanity-pm-modi/articleshow/81444502.cms.
- ↑ "Atmanirbhar Bharat not to stop imports but to boost manufacturing: FM". Business Today. ?. 22 مارچ 2021. https://www.businesstoday.in/current/economy-politics/atmanirbhar-bharat-move-not-to-stop-imports-but-to-boost-manufacturing-capabilities-fm/story/434446.html.
- ↑ «Atmanirbhar Bharat: A brief and not-so-affectionate history». The Indian Express (به English). ۲۰۲۰-۰۸-۱۷. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۲. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ ۳۵.۰ ۳۵.۱ "Govt needs to understand the difference between self-sufficiency and self-reliance: Swaminathan Aiyar". The Economic Times. 30 جون 2020. https://economictimes.indiatimes.com/markets/expert-view/govt-needs-to-understand-the-difference-between-self-sufficiency-and-self-reliance-swaminathan-aiyar/articleshow/76710928.cms.
- ↑ Bhasin، Karan (۲۰۲۰-۰۵-۱۵). «'Invest in India' is at the heart of self-reliance». Livemint (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۲.
- ↑ "PM Modi Speech LIVE Updates: To battle Covid-19, Rs 20,00,000 crore economic package". The Indian Express. 12 مئی 2020. https://indianexpress.com/article/india/coronavirus-india-lockdown-live-news-updates-pm-modi-address-to-nation-speech-today-lockdown-extension-6406297/.
- ↑ Sharma، Manoj (12 نومبر 2020). «Govt announces Atmanirbhar Bharat 3.0; claims COVID stimulus now worth Rs 29.8 lakh crore». Business Today. دریافتشده در 2020-11-26. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ "Atmanirbhar Bharat: Union Cabinet approves changes in definition of MSMEs". Business Standard India. 2020-06-01. https://www.business-standard.com/article/current-affairs/atmanirbhar-bharat-union-cabinet-approves-changes-in-definition-of-msmes-120060100950_1.html.
- ↑ ۴۰.۰ ۴۰.۱ Mishra، Hari Hari (۱ جون ۲۰۲۰). «Post-COVID-19 Atma Nirbhar Bharat: Time to usher in an industrial and agricultural revolution». Business Today. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۲.
- ↑ «Solar manufacturers extend support to govt's Atma Nirbhar Bharat Abhiyan». Economic Times ETEnergyworld (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۲.
- ↑ «Building Atmanirbhar Bharat & Overcoming COVID-19 | National Portal of India». www.india.gov.in. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ جون ۲۰۲۰. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۲. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ «From zero, India now produces around 4 lakh PPE kits per day». The Times of India (به English). 5 مئی 2020. دریافتشده در 2020-06-12. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Bhushan، Ranjit (۱۰ جون ۲۰۲۰). «From PPE kits to sanitisers to ventilators, COVID-19 has sparked off an indigenous cottage industry boom». Moneycontrol. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۲.
- ↑ "Development of COVID vaccines is major step for Aatma-Nirbhar Bharat Abhiyan: President Kovind". The Economic Times. ANI. 9 جنوری 2021. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/development-of-covid-vaccines-is-major-step-for-aatma-nirbhar-bharat-abhiyan-president-kovind/articleshow/80189485.cms?from=mdr.
- ↑ «Indigenous Covid-19 vaccine demonstrates benefits of Atmanirbhar Bharat, says Vice President Venkaiah Naidu». Hindustan Times (به English). ANI. ۲۰۲۱-۰۱-۰۴. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۴. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ ۴۷.۰ ۴۷.۱ «'Made in India vaccines are a symbol of Atmanirbhar Bharat': PM Modi». mint (به English). ۲۰۲۱-۰۱-۳۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۴. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ «Manufacture Of Covid-19 Vaccine, A Fulfilment Of Atmanirbhar Bharat Vision: Prakash Javedekar». Outlook India. 23 جنوری 2021. دریافتشده در 2021-03-14. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Humbled,' tweets Bharat Biotech after PM Modi takes Covaxin dose at AIIMS». The Financial Express (به English). ۲۰۲۱-۰۳-۰۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۸.
- ↑ «IIT Alumni Council to create ₹21,000-cr social initiative fund». The Hindu @businessline (به English). ۲۶ جون ۲۰۲۰. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۸.
- ↑ Kaushik، Krishn (۲۰۲۰-۰۸-۱۰). «Explained: What is the negative imports list for defence announced by Rajnath Singh?». The Indian Express (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۱.
- ↑ Philip، Snehesh Alex (۲۰۲۰-۰۸-۰۹). «Artillery guns, assault rifles, AFVs — Here's a list of 101 items MoD won't import in future». ThePrint (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۱.
- ↑ «Defence Acquisition Procedure 2020» (PDF). Ministry of Defence, Government of India. بایگانیشده از اصلی (PDF) در 3 فروری 2021. دریافتشده در 24 مارچ 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|access-date=،|archive-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «DAP 2020: Solid Provisions Demand Solid Implementation». Indian Defence Review (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۷.
- ↑ Das، Pushan (15 اپریل 2020). «India's defence procurement policy 2020: Old wine in a new bottle». ORF (به English). دریافتشده در 2021-03-24. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Defence Procurement Policy». Press Information Bureau, Government of India. 24 مارچ 2017. دریافتشده در 2021-03-24. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Peermohamed, Alnoor; Pramanik, Ayan (2017-01-09). "India to tap NRIs for R&D and turn 'brain drain' into 'brain gain': Modi". Business Standard India. https://www.business-standard.com/article/economy-policy/india-to-tap-nris-for-r-d-and-turn-brain-drain-into-brain-gain-modi-117010800273_1.html.
- ↑ «'Another step towards making India self-reliant': PM Modi lauds govt's 'historic' move in space sector». Hindustan Times (به English). ۲۰۲۰-۰۶-۲۴. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۳.
- ↑ «India to be self-reliant in fertilisers production by 2023: Sadananda Gowda». The Financial Express. PTI. ۲۰۲۰-۰۹-۱۳. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۵.
- ↑ «Evaluation Study on Coir Udyami Yojana Scheme implemented by Coir Board» (PDF). coirboard.gov.in/ (به English).
- ↑ ۶۱.۰ ۶۱.۱ «Reliance Jio 'Made in India' 5G solution announced at RIL AGM 2020: Details inside». The Indian Express (به English). ۲۰۲۰-۰۷-۱۶. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۷.
- ↑ Khan، Danish (5 ستمبر 2020). «Eyeing BSNL: Tech Mahindra says can build and run full-fledged 4G, 5G networks». Economic Times Telecom (به English). دریافتشده در 2020-09-14. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «'The India Toy Fair, 2021' to be held virtually from 27th فروری 2021 to 2nd مارچ 2021». pib.gov.in. 11 فروری 2021. دریافتشده در 2021-02-18. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «PM Modi pushes for self-reliant India with 'Make for World' call | India News – Times of India». The Times of India (به English). 16 اگست 2020. دریافتشده در 2020-09-12. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۶۵.۰ ۶۵.۱ ۶۵.۲ ۶۵.۳ James، Nandana؛ Gandhi، Forum (2 جولائی 2020). «How Modi's 'vocal for local' campaign is going places». The Hindu @businessline (به English). دریافتشده در 2020-09-15. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۶۶.۰ ۶۶.۱ «'Vocal for local should become mantra for every Indian': PM Modi». The Times of India (به English). ANI. 15 اگست 2020. دریافتشده در 2020-09-15. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Chaturvedi، Amit, ویراستار (۲۰۲۰-۰۸-۱۵). «'Mindset for free India should be vocal for local': PM Modi pushes for self-reliance in Independence Day speech». Hindustan Times (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۵.
- ↑ «PM Modi: Time to be vocal for local toys, India can be major hub». The Indian Express (به English). ۲۰۲۰-۰۸-۳۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۳.
- ↑ Jayaswal، Rajeev (۲۰۲۰-۰۸-۱۵). «New focus of 'Atmanirbhar Bharat' is 'make for world' : PM Modi in Independence Day speech». Hindustan Times (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۵.
- ↑ Mukul, Jyoti (2020-09-11). "L&T deal will push Make in India for the world: Schneider India chief". Business Standard India. https://www.business-standard.com/article/companies/l-t-deal-will-help-us-make-in-india-for-the-world-schneider-india-chief-120091101127_1.html.
- ↑ "'Repackaged version of Make in India': Shashi Tharoor on PM Modi's Self-reliant India Mission". Hindustan Times. ANI. 13 مئی 2020. https://www.hindustantimes.com/india-news/repackaged-version-of-make-in-india-shashi-tharoor-on-pm-modi-s-self-reliant-india-mission/story-bXuKzr5rG9XRcEnbaQpNRJ.html.
- ↑ «Self-reliant India: The bounce of vocal for local». The New Indian Express. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۲.
- ↑ Sahay، Anand K. (۲۰۲۰-۰۵-۲۹). «Anand K Sahay | 'Atma Nirbhar Bharat': A mantra to mask failure?». Deccan Chronicle (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۲.
- ↑ HV، Harish (۵ جون ۲۰۲۰). «'Atmanirbharta' from China — easier said than done». The Hindu @businessline (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۵.
- ↑ Arnimesh، Shanker (۲۰۲۰-۰۶-۱۵). «RSS affiliate wants Modi govt to cancel Chinese firm's bid for Delhi-Meerut RRTS project». ThePrint (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۸.
- ↑ Shrivastava، Rahul (۱۶ جون ۲۰۲۰). «Chinese firm bids lowest for Delhi-Meerut project, RSS affiliate asks Modi govt to scrap company's bid». India Today (به English). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۸.
- ↑ «Chinese firm to build stretch of Delhi-Meerut RRTS corridor». The Indian Express (به English). ۲۰۲۱-۰۱-۰۴. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۴.
- ↑ «Atmanirbhar Bharat Abhiyaan lays strong foundations for raising our per capita GDP». The Indian Express (به English). ۲۰۲۰-۰۵-۱۸. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۳.
- ↑ Thapar, Romesh (12 اکتوبر 1968). "Myth of Self-Reliance". Economic and Political Weekly 3 (4): 1567-1568. https://www.jstor.org/stable/4359165.
ہور پڑھو
سودھو- رسالے
- Kelkar, Vijay Laxman (فروری 1980). "India and World Economy: Search for Self-Reliance". Economic and Political Weekly 15 (5/7): 245, 247, 249, 251, 253, 255, 257–258. https://www.jstor.org/stable/4368372.
- Mehrotra, N. N. (22 اگست 1987). "Indian Patents Act, Paris Convention and Self-Reliance". Economic and Political Weekly 22 (34): 1461–1465. https://www.jstor.org/stable/4377407.
- Valluri, S. R. (3 اپریل 1993). "CSIR and Technological Self-Reliance". Economic and Political Weekly 28 (14): 565–568. https://www.jstor.org/stable/4399551.
- Sharma, Krishna Nath. "Self-Reliance and Aid: No Positive Relation". Economic and Political Weekly 2 (50): 2209–2211. https://www.jstor.org/stable/24478316.
- Dedrick, Jason; Kraemer, Kenneth L. (مئی 1993). "Information Technology in India: The Quest for Self-Reliance". Asian Survey XXXIII (5): 463–492. https://escholarship.org/content/qt5b5204tr/qt5b5204tr_noSplash_6de54bd467d8b946f48aad335acac3a8.pdf.
- مضامین
- Gosalia, Sushila (1979). The Gandhian model of self-reliance in the Indian economy, Intereconomics, ISSN 0020-5346, Verlag Weltarchiv, Hamburg, Vol. 14, Iss. 2, pp. 80–83.
- PTI (2 جون 2020). PM Modi Calls On India Inc. To Build An 'Atmanirbhar Bharat'. Bloomberg Quint.
- Jagran (2 جون 2020). PM Modi presents 5-I formula for 'Aatma Nirbhar Bharat', says 'we will definitely get our growth back'. Jagran English.
- Udit Misra (21 مئی 2020). Why Atmanirbhar Bharat Abhiyan economic package is being criticised. The Indian Express.
- Ajoy Kumar (31 مئی 2020). Atmanirbhar Bharat and A Clueless Government. Outlook India.
- Somya Ghosh (22 مئی 2020). Building Atmanirbhar Bharat: It is about channelling India's strengths and should not be misconstrued as protectionism. The Times of India.
- Shivam Bagri (26 جون 2020). Pradhan Mantri Garib Kalyan Rojgar Abhiyan: A step towards self-reliant India Archived 2021-11-01 at the وے بیک مشین. Fact11.
- «Atal Innovation Mission Launches Aatmanirbhar Bharat ARISE-ANIC Initiative». www.pib.gov.in. NITI Aayog. 9 ستمبر 2020. دریافتشده در 2021-09-04. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در|date=
را بررسی کنید (کمک)
- فکری مراکز
- Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- Singh، Angad (۳ جون ۲۰۲۱). «The proof of the pudding is not in the import negative list». ORF (به English). دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۴. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک)
باہرلے جوڑ
سودھووکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: آتمنربھر بھارت |
- Ministry of Finance (13/05/2020 to 17/05/2020). Aatmanirbhar Bharat Abhiyaan Part 1 to Part 5 (Part-1: Businesses including MSMEs, Part-2: Poor, including migrants and farmers, Part-3: Agriculture, Part-4: New Horizons of Growth, Part-5: Government Reforms and Enablers)
نریندر مودی دا اک خود انحصار بھارت بارے ملک سازی توں متعلق اک نقطہ نظر اے۔ ایہ واقعی 12 مئی 2020 وچ ہويا جدوں عالمی مواقع اُتے اک اقتصادی کورونا وائرس پیکیج دا اعلان کيتا گیا۔ امید دی جارہی اے کہ ایہ مہم کووڈ 19 وبائی بیماری توں نمٹنے دے لئی یقینی طور اُتے اک اہم کردار ادا کرے گی تے اک نويں بھارت دی پہچان بن جائے گی۔ اس دے تحت وزیر اعظم پی ایم نریندر مودی نے 20 لکھ کروڑ روپے دے امدادی پیکیج دا اعلان کيتا اے ، جو ملک دی مجموعی گھریلو پیداوار دا 10 فیصد اے۔ خاص گل ایہ اے کہ اس نے نقد رقم وچ کِسے نوں بوہت گھٹ رقم دتی ، لیکن معیشت دے مناسب عمل دے بارے وچ بے مثال نظریہ نہ تاں ملک نوں خسارے وچ چھڈ دے گا تے نہ ہی کسی نوں ہور مالی ثالثی کرنے دی اجازت ہوئے گی ، جداں کہ ہن تک موجود اے، دسیا گیا۔
خود انحصار بھارت مہم دے تحت مائیکرو ، چھوٹی تے درمیانے درجہ دی صنعتاں دی فلاح و بہبود دے لئی کل 16 اعلانات کیتے گئے سن ۔ غریباں ، مزدوراں تے کساناں دے لئی متعدد اعلانات کیتے گئے ، جنہاں وچ کساناں دی آمدنی نوں دگنا کرنے دے 11 اعلانات وی شامل نيں۔
عالمگیریت دا 'خود انحصار ہندوستان' بنانے وچ بائیکاٹ نئيں کيتا جائے گا بلکہ دنیا دی ترقی وچ مدد کيتی جائے گی۔ مشن نوں دو مراحل وچ لاگو کيتا جائے گا۔ پہلے مرحلہ وچ طب ، ٹیکسٹائل ، الیکٹرانکس ، پلاسٹک ، کھلونے جداں شعبےآں وچ مقامی مینوفیکچرنگ تے برآمدات نوں فروغ دینے دے لئی حوصلہ افزائی کيتی جائے گی۔ دوسرے مرحلے وچ ، جواہرات تے جیولری ، فارما ، اسٹیل جداں شعبےآں دی حوصلہ افزائی کيتی جائے گی۔
پیکیج دا اک وڈا حصہ بطور قرض دینے دا منصوبہ اے۔ حکومت بینکاں نوں قرض دی ضمانت دے گی۔ کچھ علاقےآں وچ ، شرح سود خود اُتے 2 فیصد دا بجھ برداشت کرے گی۔ قرض دی رقم حکومت توں نئيں ، بینک توں ہوئے گی۔ بھارت دنیا دی واحد قوم اے جس نے کورونا تباہی دے دوران اِنّے وڈے پیکیج دا اعلان کيتا اے۔ اس توں وی زیادہ حیرت انگیز گل ایہ سی کہ اعتماد نے جس دے نال نریندر مودی نے اس وبا دا مقابلہ کيتا حتیٰ کہ اس نے کورونا تباہی دے دوران وی اس ملک دا حوصلہ پست نئيں ہونے دتا۔ انہاں دی طرف توں بار بار ایہ اشارہ ملدا رہیا اے کہ اساں ہور ترقی یافتہ ملکاں دے مقابلے وچ کارونا تے زیادہ موثر تے قابلیت دے نال لڑی اے تے اس دی وبا برقرار رکھی اے۔ اس توں بار بار ایسا لگدا اے کہ ہندوستان دنیا دی قیادت کرنے دا مستحق اے۔
خود انحصاری بھارت مہم دے پنج مراحل
سودھو- (1) معیشت - اک ایسی معیشت جو اک چھوٹی سی تبدیلی نئيں؛ بلکہ کوانٹم چھلانگ لگائے۔
- (2) انفراسٹرکچر۔ اک بنیادی ڈھانچہ، جو نويں بھارت دی شناخت بنے۔ غیر ملکی کمپنیاں نوں راغب کر سکے۔
- (3) ٹکنالوجی۔ اک ایسا نظام، جس وچ جدید ٹکنالوجی نوں اپنانا تے معاشرے وچ ڈیجیٹل ٹکنالوجی دے استعمال نوں بڑھانا شامل اے۔
- (4) ڈیمو گرافی۔ بھارت دی متحرک آبادیاتی؛ ساڈی طاقت اے ، جو خود انحصار کرنے والے بھارت دے لئی توانائی دا ذریعہ اے۔
- (5) مطالبہ - بھارت دے پاس اک وڈی گھریلو بازار تے مطالبہ اے ، اپنی پوری صلاحیت دے نال جس دا عادی ہونے دی ضرورت اے۔