یونانی باختری راج

سلطنت یونانی باختر
یونانی باختری راج
سن 256 قبل مسیح توں 125 قبل مسیح
180 قبل مسیح وچ ولایت بلخی دی وسیع سرحداں
دارالحکومت	بلخ آئی خانم
سیاسی حثیت	بادشاہت
قیام	256 قبل مسیح
خاتمہ	125 قبل مسیح

دیودوت سوتر جو سلوقی سلطنت دے ساتراپ باختر دا صوبہ دار سی، نے آنتیوخس دوم دی وفات دے بعد جو تیسری جنگ شام، بطلیموسی مصر تے سلوقی سلطنت وچ چھڑ گئی، دا فائدہ اٹھا کے اپنی خودمختاری دا اعلان کر کے یونانی باختری راج قائم کیتا جو یونانیائی تہذیب دا سب توں مشرقی حصہ سی-ایہ 250 قبل مسیح توں لے کے 125 قبل مسیح تک باختر تےوچکار ایشیا وچ سغد‎ دے علاقوں تے حکومت کردے رہے- اس سلطنت نوںولایت بلخی وی کہیا جاندا اے- جوں جوں ایہ ہندوستان تے حملے کردے تے علاقے فتح کردے رہے توں توں ایہ وقت دے نال نال شمالی ہندوستان وچ ہی زیادہ وقت گزارن لگے تے 180 قبل مسیح وچ ہند يونانی راج قائم کیتا جو 10ء دے ارد گرد تک رہیا-

سکہ دیودوت اول، ۲۴۵ ق م

پس منظر

نمونه‌ای از جواهرات زرین بجای‌مانده از طلاتپہ توں لبھے باختری ساکاواں دے سونے دے زیورات دے نمو

زوال

2 صدی قبل مسیح دے درمیان وچ، ساکا اور پھر یوہژی، جو چین دی سرحد دی طرف توں اک طویل منتقلی دے بعد وسطی ایشیا آئے سن، شمالی باختر تے سغد تے حملہ آور ہو ئے- اسیں فرض کر سکدے آں کہ سلطنت یونانی باختر دا آخری بادشاہ ہلی اکل اس حملے دے دوران لڑائی وچ ہلاک دتا گیا سی، تے مغربی تاریخ داناں دا خیال اے کہ پارتھیا دے ایرانی وی سلطنت یونانی باختر دے خلاف یوہژی تے ساکا دے باری باری حمایتی تے اتحادی بنے- تاریخی طور تے ہندو کش دے پہاڑ باختر تے سنگین تے وڈے پیمانے اُپر ہون والے حملےآں نوںروکن وچ قدرتی مدد دیندے، مگر ملند اعظم دی وفات دے بعد يونانی ریاستاں دے آپسی جھگڑےآں دی وجہ نال نہ صرف شمال مشرقی سرحد توں توجہ ہٹی بلکہ لڑائیاں نے انہاں نوں کسے وڈے فریق دا سامنا کرن دے لائق نہیں چھڈیا- چنانچہ 130 قبل مسیح وچ ساکا تےفیر یوہژی نے پارتھیا دی مدد نالیونانی باختری راج نوں فتح کر لیا - باختر تے سغد دے علاقے نوں یوہژی دی وجہ نال تخارستان دا ناں پے گیا- انہاں حملےآں دی بدولت تے يونانی ریاستاں دے آپسی جھگڑےآں نے يونانیاں نوں شمالی ہندوستان وچ دھکیل دتا جتھے اوہ ہور اک صدی تک ہند يونانی راج اُپر حکومت کردے رہے-

حکمراناں دی فہرست

آل دیودوت

تصویر	خطاب	ناں	دور حکومت
	سوتر	دیودوت پہلا	250 تا 240 ؟ قبل از مسیح
		دیودوت دوم	240 تا 230 ؟ قبل از مسیح
	نیداتُر (فاتح)	آنتیوخس نیداتُر؟	240 تا 220 ؟ قبل از مسیح
دیودوت دوم نوں مار کے اک غاصب اوتیدم اول، جو دراصل اسدا بہنوئی سی نے یونانی باختری راج دا تخت کھو لیا-

آل اوتیدم

تصویر	خطاب	ناں	دور حکومت
		اوتیدم اول	223 تا 200 قبل از مسیح
	انکتوس (غیر مغلوبی)	دیمتریوس پہلا	200 تا 180 قبل از مسیح
		اوتیدم دوم	180 ؟ قبل از مسیح
		آنٹیماکھا اول	185 تا 170 قبل از مسیح
		پانطالیون	190 یا 180 قبل از مسیح دے سالاں دے دوران
		آگاتھوکلیز	190 تا 180 ؟ قبل از مسیح
	سوتر (مسیحا)	آپالوڈوٹس اول	180 تا 160 ؟ قبل از مسیح
	نقفور (المنصور)	آنٹیماکھا دوم	160 تا 155 ؟ قبل از مسیح
		دیمتریوس دوم	155 تا 150 ؟ قبل از مسیح
	سوتر (مسیحا)	مانندر اول	155 تا 130 ؟ قبل از مسیح
آل اوتیدم دی جگہ اک غاصب سپہ سالار اوکراتید میغاس نے آنٹیماکھا اول نوں ہٹا کے لئی تے باختر تے سغد دے علاقے الگ کر لئے جبکہ رخج ، پاروپامیز، گندھارا تے پنجاب آل اوتیدم دے زیر اثر ہند يونانی راج دے نام نال ہی رہے-

آل اوکراتید

تصویر	خطاب	ناں	دور حکومت
	اوکراتید اعظم	اوکراتید میغاس	170 تا 145 قبل از مسیح
		افلاتون بلخی	166 تا ؟ قبل از مسیح
		اوکراتید دوم	145 تا 140 ؟ قبل از مسیح
		ہلی‌اکل	145 تا 130 ؟ قبل از مسیح
یوہژی قبائل دے خانہ بدوشاں نے وقتاً فوقتاً حملےآں دے ذریعے یونانی باختری راج دے آخری بادشاہ ہلی‌اکل نوں جنگ وچ شکست فاش دتی تے باختر تے سغد تے قابض ہوئے تے علاقے دا نام تخارستان پے گیا-

مورتاں

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

==ہور ویکھو==

• ہند یونانی راج