یوم انہدام جنت البقیع
یوم انہدام جنت البقیع، جنت البقیع دے منہدم کرنے دی تریخ نوں کہیا جاندا اے۔
وہابیاں نے صفر 1344ھ نوں مدینہ اُتے حملہ کیا،[۱] جس وچ مسجد نبوی تے دوسرے مذہبی اماکن نوں نقصان پہنچایا۔[۲] اس حملے دے ست ماہ بعد یعنی رمضان المبارک سنہ 1344ھ نوں شیخ عبداللہ بن بُلَیہد (1284-1359ھ) جو سنہ 1343 توں 1345ھ تک مکہ دا چیف جسٹس سی،[۳] مدینہ آیا تے اوتھے دے مفتباں توں مقبراں دی تخریب دا حکم دریافت کيتا۔ [۴] اس طرح 8 شوال سنہ 1344ھ نوں جنت البقیع وچ موجود مقبرے مسمار دے دتے گئے۔[۵] دستیاب قرائن و شواہد دسدی نيں کہ جنت البقبع دی تخریب دے بعد سعودی عرب دے اس وقت دے فرمانروا، ملک عبدالعزیز نے مورخہ 12 شوال سنہ 1344ھ نوں عبداللہ بن بلیہد دے ناں لکھے گئے اک خط وچ انہاں دے اس اقدام نوں سراہا۔[۶]
اسی مناسبت توں شیعہ ہر سال 8 شوال نوں یوم انہدام جنت البقیع دے ناں توں سوگ مناندے نيں۔[۷] شیعہ اس دن دی مناسبت توں مجالس تے عزاداری برگزار کردے ہوئے اس واقعے دی مذمت تے مسمار شدہ مذہبی تھانواں دی مرمت دا مطالبہ کردے نيں۔[۸]
البتہ وہابیاں نے 1220ھ نوں وی سعود بن عبدالعزیز دے حکم اُتے مدینہ اُتے حملہ کيتا سی جس وچ ائمہ بقیع دے مزارت اُتے بنائے گئے گنبد تے حضرت فاطمہ(س) توں منسوب بیت الاحزان نوں نقصان پہنچایا سی۔[۹]عبدالرحمن جَبَرتی دی رپورٹ دے مطابق اس حملے وچ وہابیاں نے مسجد نبوی دے علاوہ باقی تمام مذہبی تھانواں نوں نقصان پہنچایا سی۔[۱۰] سنہ 1234ھ وچ سلطان محمود ثانی (حکومت: 1223-1255ھ) دے حکم توں اس حملے وچ تخریب ہونے والے بعض قبور دی مرمت کيتی گئی سی۔[۱۱]
حوالے
سودھو- ↑ ماجری، البقیع قصۃ التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸٦ش، ص۴۹۔
- ↑ ماجری، البقیع قصۃ التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸٦ش، ص۴۹۔
- ↑ زرکلی، الأعلام، ۲۰۰۲م، ج۴، ص۹۱۔
- ↑ البلاغی، الردَ علی الوہابیۃ، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱؛ ماجری، البقیع قصۃ التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸٦ش، ص۴۹۔
- ↑ نجمی، تریخ حرم ائمہ، ۱۳۸٦ش، ص۵۱۔
- ↑ العساف، «عبداللہ بن سلیمان البلیہد۔۔ القاضی والمستشار فی زمن التأسیس»۔
- ↑ شفقنا، «بہ مناسبت 8 شوال "یوم الہدم"/ حادثہ دردناک تخریب بقیع زخمی بر قلب شیعیان»،
- ↑ خبرگزاری شبستان، «آیین بزرگداشت یوم الہدم در مسجد زیارت قدمگاہ برگزار می شود»
- ↑ جبرتی، عجائب الآثار، دارالجیل، ج۳، ص۹۱۔
- ↑ جبرتی، عجائب الآثار، دارالجیل، ج۳، ص۹۱۔
- ↑ جعفریان، پنجاہ سفرنامہ، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۹٦۔
مآخذ
سودھو- امینی، محمد امین، بقیع الغرقد فی دراسۃ شاملہ، تہران، مشعر، ۱۳۸٦ش۔
- البلاغی، محمد جواد، الردّ علی الوہابیۃ، تحقیق سید محمد علی الحکیم، بیروت، مؤسسۃ اہل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸ء۔
- جبرتی، عبد الرحمان، عجائب الآثار، بیروت، دار الجیل۔
- جعفریان، رسول، پنجاہ سفرنامہ حج قاجاری، تہران، نشر علم، ۱۳۸۹ش۔
- زرکلی، خیر الدین، الأعلام، بیروت، دار العلم للملایین، ۲۰۰۲ء۔
- سِباعي، أحمد، تأریخ مکّۃ، مکۃ المكرمۃ، مطابع الصفا، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق۔
- شفقنا، «بہ مناسبت ۸ شوال "یوم الہدم"/ حادثہ دردناک تخریب بقیع زخمی بر قلب شیعیان»،، تریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۳۹۳ش، تریخ مشاہدہ: ۱۸ مرداد ۱۳۹۸ش۔
- عبداللہ بن عبد الرحمن بن صالح، خزانۃ التواریخ النجدیہ، آل سبام، ۱۴۱۹ق۔
- العساف، منصور، «عبداللہ بن سلیمان البلیہد۔۔ القاضی والمستشار فی زمن التأسیس»، در سایت الریاض، تریخ درج مطلب: ۳ ذی القعدہ ۱۴۳۵ق، تریخ مشاہدہ: ٦ مرداد ۱۳۹٧ش۔
- ماجری، یوسف، البقیع قصۃ التدمیر، بیروت، مؤسسۃ بقیع لاحیاء التراث، ۱۴۱۱ق۔
- نجمی، محمد صادق، تریخ حرم ائمہ بقیع و آثار ہور در مدینہ منورہ، نشر مشعر، تہران، ۱۳۸٦ش۔
- خبرگزاری شبستان، «آیین بزرگداشت یوم الہدم در مسجد زیارت قدمگاہ برگزار می شود»، تریخ درج مطلب: ۱۱ تیر ۱۳۹٦ش، تریخ مشاہدہ: ۱۹ خرداد ۱۳۹۸ش۔