یجروید
یجرویدہندو دھرم دا اک اہم وید دھرم گرنتھ ہے۔ ایہہ چار ویداں وچوں اک ہے۔ اس وچّ یگّ دی اصل پرکریا لئی گد اتے پد منتر ہن۔ یجروید (یجس+وید) ایہہ ہندو دھرم دے چار پوترتم (پاک ترین) پرمکھ گرنتھاں وچوں اک ہے۔ یجروید گدّ روپ گرنتھ ہے۔ یگّ وچّ کہے جان والے گدّ روپ منتراں نوں ‘یجس’ کیہا جاندا ہے۔ یجس دے نام اتے ہی وید دا نام یجروید بنیا ہے۔ یجروید دے پداتمک منتر رگوید جاں اتھروَ وید توں لئے گئے ہن۔[۱] ایہناں وچّ ستنتر پداتمک منتر بہت گھٹّ ہن۔ اس وید وچّ ادھک انش جگاں اتے ہوناں دے نیم اتے ودھان ہن، اس لئی ایہہ گرنتھ کرمکانڈ پردھان ہے۔ جتھے رگوید دی رچنا سپت سندھو دے علاقے وچّ ہوئی سی اتھے ہی یجروید دی رچنا کروکشیتر دے علاقے وچّ ہوئی۔[۲] کجھ لوکاں دے مت مطابق اس دا لکھت ویلہ 1400 توں 1000 ق م دا منیا جاندا ہے۔ یجروید دیاں سنہتاواں لگبھگّ انتم رچی گئیاں سنہتاواں سن، جو قبل مسیح دوسری سہسرابدی توں پہلی سہسرابدی دیاں شروعاتی صدیاں وچّ لکھی گئیاں سن۔ اس گرنتھ توں آریا لوکاں دے سماجی اتے مذہبی جیون اتے روسنی پیندی ہے۔ اوہناں دے سماں دی ورن-انتظام اتے ورن آشرم دی جھاکی وی اس وچّ ہے۔ یجروید سنہتا وچّ ویدک ویلے دے دھرم دے کرمکانڈ پربندھ ہیتُ یگّ کرن لئی منتراں دا مجموعہ ہے۔ یجروید وچّ دو شاخاں ہن: دکھن بھارت وچّ پرچلت کرشن یجروید اتے اتلے بھارت وچّ پرچلت شکل یجروید شاخ۔
|
|
رگوید · یجروید · ساموید · اتھروَ وید |
|
رتگویدک |
|
برہما پران |
|
ہور ہندو گرنتھ
بھگوت گیتا · منوسمرتی |
|
گرنتھاں دی ونڈ
|
ایہناں وچّ کرمکانڈ دے کئی جگاں دا ٹیکا ہے:
رگوید دے لگبھگّ 663 منتر یتھاوت یجروید وچّ ملدے ہن۔ یجروید وید دا اک اجیہا حصہ ہے، جسنے اج وی جن-جیون وچّ اپنا ستھان کسے نہ کسے روپ وچّ بنایا ہویا ہے۔ سنسکاراں اتے یگمولک کرمکانڈاں دے سارے منتر یجروید دے ہی ہن۔
کرشن یجروید
سودھوکرشن یجروید، یجروید دی اک شاخ ہے۔ اس دا ذکر اتے نروپن انتظامی نہیں ہے۔