گوا انکوائزیشن
گوا وچ پرتگالی انکوائری دا مقدس آفس Inquisição de Goa گوا انکوائری | |
---|---|
گوا وچ پرتگالی انکوائری مہر | |
قسم | |
قسم | پرتگالی استفسار دا حصہ |
تاریخ | |
1560 | |
سبکدوش | 1820 |
مقام ملاقات | |
پرتگالی ہندوستان |
گوا وچ استفسار دے قیام دی درخواست جیسیوٹ مشنری فرانسس زاویر نے اپنے ہیڈ کوارٹر ملاکا توں پرتگال دے بادشاہ جان III نوں 16 مئی 1546 نوں اک خط وچ دی سی۔ [۷][۱۰][۱۱] 1561 وچ انکوائریشن متعارف کروانے تے اس دے عارضی طور اُتے 1774 وچ خاتمے دے بیچ گھٹ توں گھٹ 16،202 افراد اس دے ذریعہ مقدمے دی سماعت دے لئی لیائے گئے سن ۔ جدوں 1820 وچ انکوائزیشن نوں ختم کردتا گیا تاں گوا انکوائزیشن دے تقریبا تمام ریکارڈ پرتگالیاں نے جلا دتے۔ [۵] اس وجہ توں ایہ معلوم کرنا ناممکن اے کہ انہاں لوکاں نے جو مقدمے دی سماعت کيتی اے انہاں دی صحیح تعداد تے انھاں نے جو جرمانہ عائد کيتا اے۔ [۴] حالے باقی چند ریکارڈاں وچوں گھٹ توں گھٹ 57 افراد نوں اپنے مذہبی جرم دی وجہ توں موت دے گھاٹ اتارا گیا سی ، تے ہور 64 افراد نوں موت دے گھاٹ اتار دتا گیا سی کیونجے اوہ سزا سنانے توں پہلے ہی جیل وچ ہی مر گئے سن ۔ .[۱۲][۱۳]
فرانسیسی معالج چارلس ڈیلن ، جو خود انکوائزیشن دا شکار نيں ، نے بہت سارے ریکارڈ چھڈے۔ اس دے علاوہ ، دوسرےآں دا کہنا اے کہ ہندو مذہب دی خفیہ پیروی کرنے وچ قصوروار پائے جانے والے 70 فیصد افراد نوں سزائے موت دتی گئی۔ بہت سارے قیدی بھوکے مر گئے ، تے انکوائزیشن دے دوران عام طور اُتے ہندوستانی لوکاں دے نال نسلی امتیاز پایا جاندا سی۔ [۱][۱۴]
پرتگالی آمد تے گوا دا قبضہ
سودھوگوا دی بنیاد قدیم ہندو ریاستاں نے رکھی سی تے تعمیرکيتی سی تے ایہ کدبہ خاندان دا راجگڑھ ہويا کردا سی ۔ 13ويں صدی دے آخر وچ ، علاءالدین خلجی دی طرف توں ملک کافر نے گوا اُتے حملہ کيتا ، تے اسنوں پرت لیا۔ [۱۵] چودہويں صدی وچ ، وجیاناگرہ دے حکمراناں نے فتح کرکے اس اُتے قبضہ کرلیا۔ [۱۶] ایہ 15 ويں صدی وچ بہمنی سلطنت دا حصہ بن گیا ، فیر عادل شاہ دی حکمرانی وچ ، بیجاپور دے سلطان جدوں واسکو ڈے گاما 1498 وچ ہندوستان دے کوزیک کوڈ (کالیکیٹ) پہنچیا۔
واسکو ڈی گاما دی واپسی دے بعد ، پرتگال نے ہندوستان وچ کالونی (کالونی) قائم کرنے دے لئی اک مسلح بیڑا روانہ کيتا۔ 1510 وچ ، پرتگالی ایڈمرل افونسو ڈی البروک (سرکا 1453–1515) نے گوا وچ متعدد لڑائ لڑی جس دے نتیجے وچ پرتگالیاں نے کامیابی حاصل کيتی۔ [۱۶] پرتگالیاں نوں وجے نگر سلطنت دے علاقائی ایجنٹ تیمیہ نے گوا دے حکمران عادل شاہ توں قبضہ کرنے دی کوشش وچ مدد فراہم کیتی۔ [۱۷] تیمیئک دے خیالات پرتگالیاں توں اس قدر متاثر ہوئے کہ انہاں نے اسنوں کافر کہنے دے بجائے "روح القدس دا رسول" (روح القدس دا قاصد) دے ناں توں منسوب کیا ۔ [۱۸][۱۹] گوا ہندوستان وچ پرتگالی نوآبادیاتی ملکیت تے ایشیاء دے دوسرے حصےآں وچ سرگرمیاں دا مرکز بن گیا۔ ایہ ہن پرتگالیاں دے لئی اک وڈا تے پرکشش تجارتی مرکز بن گیا ، جس دے ذریعہ اوہ مشرق وچ وجیان نگر سلطنت تے بیجاپور سلطنت دے نال تجارت کرسکدے سن ۔ بیجاپور سلطنت تے پرتگالی فوج دے وچکار جنگ کئی دہائیاں تک جاری رہی۔
ہندوستان وچ تفتیش دا داخلہ
سودھوڈیلیو ڈی مینڈونیا دا کہنا اے کہ سولہويں توں ستارہويں صدی تک مشنریاں دے زندہ بچ جانے والے ریکارڈ توں ایہ ثابت ہُندا اے کہ اوہ انتہائی قدامت پسند تے غیر یہودی سن (یا جنن ، ایہ اصطلاح جس دے ذریعہ اوہ یہودیاں ، ہندوواں تے مسلماناں نوں کہندے نيں) ) امتیازی تے متعصبانہ سلوک کيتا جاندا سی۔ [۲۰] گوا تے کوچین ( کوچی ) دونے وچ پرتگالی باقاعدگی توں اپنی فوجی طاقت تے جنگ وچ مصروف رہندے سن ۔ حکمران طبقے ، تاجر تے کسان اپنے تشدد دی وجہ توں انہاں نال نفرت کردے سن ۔ پرتگالی مشنریاں دا مننا سی کہ ہندوستان دے شہری یا تاں انہاں دے دشمن نيں ، تے جو نئيں کردے اوہ توہم پرست ، کمزور تے لالچی سن ۔ انہاں دے ریکارڈ توں پتہ چلدا اے کہ ہندوستانیاں نے مشنریاں دے ذریعہ پیش کردہ معاشی فائدے ، جداں ملازمت یا لباس دے تحائف دے لئی عیسائیت قبول کيتی۔ بپتسمہ لینے دے بعد ، ایہ نو مسیحی عیسائی اپنے پرانے مذہب دی پوشیدگی توں ایہ سلسلہ جاری رکھے ہوئے سن ، جو کرپٹو یہودیاں دی طرح سی (جو اس توں پہلے پرتگال وچ زبردستی عیسائیت قبول کرچکے سن )۔ جیسیوٹ مشنریاں نے اسنوں کیتھولک عیسائی عقیدے دی پاکیزگی دے لئی خطرہ سمجھیا تے پرتگال دے بادشاہ اُتے دباؤ ڈالیا کہ اوہ کریپٹو ہندوواں ، کریپٹو -مسلماناں تے کریپٹو یہودیاں نوں سزا دینے دے لئی انکوائریاں دا آغاز کرن ، تے اس طرح مذہبی عقائد دا خاتمہ کرن۔ فرانسس زاویر نے راجا توں اس خط دی گوا وچ تفتیش شروع کرنے دے لئی کہیا ، جس اُتے راجا نے زاویر دی موت دے اٹھ سال بعد ، 1560 وچ اس دا مناسب جواب دتا۔ [۷]
گوا انکوائزیشن نے ٹرینٹ کونسل دی ہدایات نوں 1545 تے 1563 دے درمیان گوا تے پرتگال دی دوسری ہندوستانی نوآبادیات نوں دے دتا۔ اس وچ مقامی رسوم و رواج اُتے حملہ کرنا ، عیسائی مذہب دی تعداد ودھانے دے لئی مذہب پرستی مسلط کرنا ، کیتھولک عیسائیاں دے دشمناں توں لڑنا ، ہیریٹیکل (یعنی عیسائیت ، یا نظریاتی) طرز عمل نوں ختم کرنا ، تے کیتھولک مذہب شامل نيں۔ دے تقدس نوں برقرار رکھنے دے لئی۔ [۲۱] مینڈونسا نے کہیا کہ پرتگالیاں نے ذات پات دے نظام نوں قبول کيتا ، جو مقامی معاشرے دے اشرافیہ نوں راغب کردا اے ، کیونجے سولہويں صدی دے یورپی باشندےآں دا اپنا جائداد دا نظام سی تے اوہ ایہ مندے سن کہ معاشرتی تقسیم تے موروثی رائلٹی خدا نے قائم کيتی سی۔ ایہ مسئلہ تہواراں ، مربوط مذہبی رواجاں تے ہور روايتی رواجاں توں سی ، جنھاں بدعت کہیا جاندا سی۔ چنانچہ اس نے آبائی لوکاں دا ایمان مٹانے دے لئی انکوائزیشن قائم کيتی۔
ہندوستان وچ انکوائزیشن دا آغاز
سودھوتحقیقات دا مقصد لوکاں نوں مذہبی "جرائم" دی سزا دینا سی۔ ایہ گوا توں پہلے پرتگال تے اسپین وچ وی سی۔ گوا وچ اس دے تعارف توں پہلے ہی پرتگالیاں دے ذریعہ مذہبی ظلم و ستم ہويا سی۔ 30 جون 1541 نوں اک پرتگالی حکم آیا جس دے تحت ہندو مندراں نوں توڑ دتا گیا تے انہاں دی جائداد ضبط کرکے کیتھولک مشنریاں نوں منتقل کردتی گئی۔ [۲۲]
1560 وچ گوا وچ انکوائزیشن دے دفتر نوں اختیار دینے توں پہلے ، کنگ جواؤ III (جواؤ III) نے 8 مارچ 1546 نوں ہندو تہواراں دے عوامی جشن نوں منع کرنے ، ہندو مت اُتے پابندی لگانے ، ہندو مندراں نوں تباہ کرنے اُتے اک حکم جاری کيتا۔ ایہ حکم دتا گیا سی کہ ہندو پجاریاں نوں مسلط کيتا جائے ، انھاں ملک بدر کيتا جائے تے ہندواں دی کوئی وی تصویر یا بت بنانے والےآں نوں سخت سزا دتی جائے۔ [۲۳] ایہ حکم پرتگالی قبضے وچ آنے والے ہندوستان دے انہاں تمام علاقےآں دے لئی سی۔ انہاں علاقےآں دی مسلم مسیتاں اُتے 1550 توں پہلے خصوصی مذہبی ٹیکس عائد کيتا گیا سی۔ ریکارڈاں توں پتہ چلدا اے کہ پرتگالیاں نے 1539 وچ "نظریاتی لفظاں" (ایسی گل کہنے توں جو عیسائیت دے خلاف اے ) دے مذہبی جرم دے الزام وچ اک نويں تبدیل ہونے والے عیسائی نوں پھانسی دتی سی۔ گیروٹ دی سزا دے لئی اک یہودی تبادلہ (یا عیسائی مذہب تبدیل جیرونمو ڈیاس) نامزد کيتا گیا سی۔ پرتگالیاں نے بدعنوانی دے "جرم" تے یہودیت وچ واپسی دے الزام وچ 1543 دے اوائل وچ ہی اسنوں جلا دتا سی۔ ایہ سارے واقعات تفتیش توں پہلے دے نيں۔ [۲۴]
تحقیقات دا دفتر شروع ہويا
سودھوپرتگال دے کارڈنل ہنارک نے پہلے انکوائزر دے طور اُتے الیکسو ڈیاز فالکو نوں بھیجیا۔ [۲۵] اس نے پہلا ٹریبونل قائم کيتا ، جو (ہنری لیہ دے مطابق) پرتگالی نوآبادیاتی سلطنت دے جبر دا سب توں زیادہ بے رحمانہ کیریئر بن گیا۔ دفتر سلطان عادل شاہ دے سابق محل وچ آباد سی۔ [۲۶]
پوچھ گچھ کرنے والے دا پہلا عمل ہندو عقائد دے مطابق کھلم کھلا جنازے اُتے پابندی عائد کرنا سی۔ انکوائزیشن دے ذریعہ عائد ہور پابندیاں وچ شامل نيں: [۲۷]
- کسی وی عوامی دفتر وچ ہندوواں دے منصب سنبھالنے اُتے پابندی سی ، ہن صرف اک عیسائی نوں ایداں دے عہدے اُتے مقرر کيتا جاسکدا سی۔ [۲۸][۲۹]
- ہندوواں دے کسی وی عیسائی مذہب توں متعلق عقیدت مند اشیا یا علامتاں دی تیاری اُتے پابندی عائد سی۔
- عیسائیت قبول کرنے دے لئی ہندو بچےآں دے حوالے کرنے دی شق دا اطلاق کيتا گیا سی جنہاں دے والد دا جیسوٹس دے پاس انتقال ہوگیا سی۔ اس دا آغاز پرتگال توں 1559 دے اک شاہی آرڈر دے تحت ہويا سی ، جس دے بعد مبینہ طور اُتے یتیم ہندو بچےآں نوں سوسائٹی آف جیسس نے پھڑ لیا تے عیسائیت وچ تبدیل کردتا۔ [۳۰] ایہ قانون انہاں بچےآں اُتے وی لاگو کيتا گیا سی جدوں انہاں دی والدہ زندہ سن ، تے کچھ معاملات وچ اس وقت وی جدوں انہاں دے والد زندہ سن ۔ جدوں کسی ہندو بچے نوں ضبط کيتا گیا تاں انہاں دی جائداد نوں وی ضبط کرلیا گیا۔ کچھ معاملات وچ ، جداں لارن بینٹن نے دسیا ، پرتگالی حکام نے "یتیماں دی واپسی" دے لئی رقم دی وصولی شروع کردتی۔ [۳۱]
- اوہ ہندو عورتاں جنہاں نے عیسائیت قبول کرلئی اوہ اپنے والدین دی تمام جائیداد دا وارث ہوسکدے نيں۔
- تمام گرام سبھااں وچ ، ہندو کلرکاں نوں ہٹا دتا گیا تے عیسائیاں نوں مقرر کيتا گیا۔
- کرسچن گونوکر پنڈ کسی ہندو گونکر دی موجودگی وچ پنڈ توں وابستہ فیصلے ہوسکدے نيں ، لیکن جدوں تک ہندو گونکر کا استعمال نئيں ہُندا اس وقت تک اوہ پنڈ دا فیصلہ نئيں لے سکدے جدوں تک کہ اوتھے موجود تمام عیسائی گانکر موجود نہ ہون۔ گوا دے دیہاتاں وچ جو بنیادی طور اُتے عیسائی سن ، ہندوواں اُتے پنڈ دے اجلاساں وچ جانے اُتے پابندی عائد سی۔ [۳۲]
- کسی وی کارروائی اُتے پہلے عیسائی ممبراں ، ہندوواں دے بعد دستخط کیتے جاندے سن ۔ [۳۳]
- قانونی کارروائی وچ ، ہندو گواہ ہونے دے ناطے ناقابل قبول سن ، صرف عیسائی گواہاں دے بیانات قابل قبول سن ۔
- پرتگالی گوا وچ ہندو مندراں نوں مسمار کردتا گیا ، تے ہندوواں نوں نويں مندر بنانے یا پرانے مندراں دی مرمت کرنے توں منع کيتا گیا سی۔ جیسسوائٹس نے اک ہیکل انہدام ٹیم تشکیل دتی جس نے 16 ويں صدی توں پہلے تعمیر کردہ مندراں نوں مسمار کردتا۔ جس وچ اک شاہی فرمان حکم اے کہ بھارت پرتگالی کالونیاں وچ تمام ہندو مندراں نوں منہدم کيتا جائے، 1569 وچ آیا سی تے جلا دتا (desfeitos e queimados)؛
- پرتگالی گوا وچ ہندوواں دی شادیاں وچ داخلے اُتے پابندی عائد اے۔
1560 توں 1774 تک ، انکوائریشن نے مجموعی طور اُتے 16،172 افراد اُتے مقدمہ چلایا۔ بھانويں اس وچ مختلف قومیتاں دے افراد وی شامل سن ، انہاں وچوں بیشتر (تقریبا تن چوتھائی) دیسی ہندوستانی سن ، تے انہاں دی تعداد نیڑے قریب کیتھولک تے عیسائی سی۔ انہاں وچوں کچھ نوں سرحد عبور کرنے تے اوتھے دی زمین کاشت کرنے دے الزام وچ گرفتار کيتا گیا سی۔ [۳۴]
لارین بینٹن دے مطابق ، 1561 توں 1623 دے درمیان ، گوا اُتے قبضے وچ 3،800 واقعات ہوئے۔ ایہ اک وڈی تعداد سی کیونجے 1580 دی دہائی وچ گوا دی مجموعی آبادی صرف 60،000 دے نیڑے سی ، جس وچوں ہندوئاں دی تخمینہ لگ بھگ اک تہائی یعنی 20،000 سی۔ [۳۵]
نفاذ تے نتائج
سودھوفرانسس زاویر نے مئی 1546 وچ پرتگالی بادشاہ نوں گوا دی تفتیش دے لئی اک اصل درخواست بھیجی۔ [۷] [۳۷] [۷] [۳۸] جیویر دی درخواست توں تن سال پہلے ، پرتگال دی ہندوستانی نوآبادیات وچ قبضہ شروع کرنے دی اپیل وائکار جنرل میگول واز نے بھیجی سی۔ [۳۹] ہند-پرتگالی مورخ توٹونیو ڈی سوزا دے مطابق ، "ماؤسز" (مسلمان) اصل درخواستاں ، نويں عیسائیاں تے ہندوواں دا ہدف سن تے اس توں گووا کیتھولک پرتگالیاں دے ذریعہ اک ظلم و ستم دا جہنم بنیا۔ [۴۰]
1567 وچ پرتگالی نوآبادیاتی انتظامیہ نے جیسوسوٹ تے چرچ آف گوا دی صوبائی کونسل دے مطالبات دے تحت ہندو مخالف قوانین نافذ کیتے۔ اس دے پِچھے دو مقاصد سن ، پہلے - کیتھولکاں نے ہر اس گل اُتے قابو پانا جو نظریاتی طرز عمل دے طور اُتے سمجھیا جاندا اے ، تے دوسرا ایہ کہ عیسائیت وچ تبدیلی دی ترغیب دتی جائے۔ نويں قانون دے مطابق ، عیسائی ہن ہندوواں دی خدمات حاصل نئيں کرسکدے سن ، تے ہندوواں دی عوامی عبادت نوں غیر قانونی بنا دتا گیا سی۔ [۴۱][۳۳] ہندوواں نوں عیسائیت دے نظریہ یا مذہب دی تنقید سننے دے لئی وقتا فوقتا گرجا گھراں وچ جمع ہونا پڑدا سی۔ [۴۲] تحقیقات دے ذریعہ سنسکرت ، مراٹھی تے کونکانی ہندو کتاباں جلا دتیاں گئیاں۔ [۴۳] اس وچ ہندوواں دے پجاریاں نوں ہندو شادیاں وچ گوا وچ داخل ہونے توں وی منع کيتا گیا سی۔ قواعد کو توڑنے دے لئے آٹو ڈی-ایف-ای اُتے پرتگالی عیسائی مقدمے دی سماعت دے احکامات دے تحت جرمنی ، عوامی تعزیرات ، موزمبیق وچ جلاوطنی ، قید ، پھانسی ، جلدی جلانے جداں جرمانے عائد کیتے گئے سن ۔ [۷][۴۴][۴۵] گرفتاریاں وچ ثالثی سی ، کمشنر دے خلاف گواہی دینے والےآں دے ناں خفیہ رکھے گئے سن ، کمشنر دے اثاثےآں نوں فوری طور اُتے ضبط کرلیا گیا ، اعتراف جرم اُتے مختلف طریقےآں توں انہاں اُتے تشدد کيتا گیا تے اذیتاں دتیاں گئیاں ، تے عہد توں دستبرداری کرنا بے ایمانی سی ، جھوٹھے اعترافات دی تکرار نوں بے ایمانی کردار دا ثبوت سمجھیا جاندا سی ، تے جاری عمل دے بارے وچ خاموشی دا حلف اٹھانا ضروری سی - جے اوہ کسی توں اپنے تجربات دے بارے وچ گل کرن تاں گل کردے ہوئے ، اسنوں دوبارہ گرفتار کرلیا جائے گا۔ [۴۶][۴۷]
انکوائزیشن دے تشدد دی وجہ توں ہندوواں دی اک وڈی تعداد [۳۵] تے بعد وچ عیسائی تے مسلمان گوسو توں پناہ لینے دے لئی گوا فرار ہوگئے جنیسوٹس تے پرتگالی ہندوستان دے زیر اقتدار نئيں سن ۔ [۳۳][۴۸] انہاں دے مندراں نوں مسمار کرنے دی وجہ توں ہندو اپنے پرانے مندراں دے کھنڈرات توں بتاں نوں کڈ کے پرتگال دے زیر کنٹرول علاقےآں دی حدود توں باہر نويں مندر تعمیر کرکے انہاں نوں بحال کردے سن ۔ گوا دی آزادی دے بعد ، کچھ معاملات وچ جتھے پرتگالیاں نے تباہ شدہ مندراں دی جگہ گرجا گھر بنائے سن ، ہندوواں نے اک سالانہ جلوس شروع کيتا جتھے اوہ اپنے دیوتاواں نوں لے جاواں گے ، تے اس جگہ توں اپنے نويں مندر لے آئیاں گے۔ ایہ دیکھنا کہ ہن گرجا گھر کتھے کھڑے نيں۔ [۴۹]
کونکانی بولی دا دمن
سودھوپرتگالی پادریاں نے ابتدائی طور اُتے کونکانی بولی دا بہت گہرائی توں مطالعہ کيتا تے لوکاں نوں تبدیل کرنے دے لئی اسنوں مواصلاتی ذریعہ دے طور اُتے استعمال کيتا۔ اس دے برعکس ، استفسار دے دوران ، انہاں نے نويں عیسائیاں نوں غیر کیتھولک توں وکھ رکھنے دی ہر ممکن کوشش کيتی تے نسل پرستی دا اک نواں ماڈل متعارف کرایا۔ [۵۰] 17 ويں صدی دے آخر وچ تے اس توں پہلے 18 ويں صدی وچ جدوں مرہٹاں نے گوا اُتے حملہ کرنے دی کوشش کيتی تاں کنکانی اُتے دباؤ ڈالیا گیا۔ مراٹھا دی ودھدی ہوئی طاقت پرتگالیاں نے انہاں دے گوا اُتے کنٹرول تے ہندوستان وچ تجارت دی بحالی نوں اک سنگین خطرہ دے طور اُتے دیکھیا سی۔ مراٹھا دے خطرے دے سبب پرتگالی حکام نے گوا وچ کونکانی نوں دبانے دے لئی اک جابرانہ پروگرام شروع کرنے دا فیصلہ کيتا۔ پرتگالی جبر دے استعمال نوں نافذ کيتا گیا ، تے کونکانی صرف سرحد دی بولی بن گئی۔ [۵۱]
فرانسسکن دے پادریاں دے زور اُتے ، پرتگالی وائسرائے نے 27 جون 1684 نوں کونکانی دا استعمال روک دتا تے فیصلہ کيتا کہ تن سال دے اندر ، مقامی طور اُتے مقامی لوک صرف پرتگالی زبان بولاں گے۔ انہاں نوں ہن پرتگالی علاقےآں وچ بنائے گئے اپنے تمام رابطےآں تے معاہدےآں وچ اس دا استعمال کرنے دی ضرورت اے۔ خلاف ورزی دی سزا اُتے قید سی۔ اس فرمان دی بادشاہ نے 17 مارچ 1687 نوں توثیق دی سی۔ [۵۰] سن 1731 وچ پرتگالی بادشاہ نوں جرح کرنے والے انٹونیو عمارال کوٹنہ دے خط دے مطابق ، ایہ سخت اقدامات کامیاب نئيں ہوئے۔ [۵۲]
شمال دے پرتگالی صوبےآں (جس وچ بیسن ، چول تے سالسیٹ شامل نيں) اُتے مراٹھاں دی فتح دے بعد پرتگالیاں نے کنکانی اُتے نويں حملہ کيتا۔ [۵۰] 21 نومبر 1745 نوں ، آرچ بشپ لورینکو ڈی سانٹا ماریا نے فیصلہ کيتا کہ پادری بننے دے لئی درخواست دہندگان نوں پرتگالی بولی تے بولنے دی صلاحیت دا علم ہونا چاہیدا۔ ایہ صرف درخواست دہندگان اُتے ہی نئيں ، بلکہ انہاں دے قریبی تعلقات اُتے وی لاگو ہويا ، تے سرکاری ملازمین دے ذریعہ سخت امتحانات توں اس دی تصدیق ہوگئی۔ اس دے علاوہ ، تمام بامون (بامون ، کیتھولنک برہمن) تے چارڈوس (چارڈو ، کیتھولنک کشتریاں) نوں چھ مہینےآں دے اندر پرتگالی بولی سیکھنے دی ضرورت سی ، اس وچ ناکام رہیا کہ انھاں شادی دے حق توں انکار کردتا جائے گا۔ 1812 وچ ، آرچ بشپ نے بچےآں نوں اسکولاں وچ کونکانی بولنے اُتے پابندی عائد کردتی تے 1847 وچ ، اسنوں مدرسےآں تک ودھیا دتا گیا۔ 1869 وچ ، اسکولاں وچ کونکانی اُتے مکمل پابندی عائد سی۔
اس دے نتیجے وچ ، گوا دے لوک کونکانی وچ ادب دی ترقی نئيں کرسکے ، تے نہ ہی ایہ بولی آبادی نوں متحد کرسکدی اے ، کیونجے اسنوں لکھنے دے لئی بوہت سارے اسکرپٹ (رومن ، دیواناگری تے کنڑا) استعمال ہوئے سن ۔ [۵۱] کونکانی زبان بندی ( زبان بندہ ) بن گئے ، [۵۳] جدوں کہ ہندو تے کیتھولک امرا بالترتیب مراٹھی تے پرتگالی بولنے والے بن گئے۔
1961 وچ ، جدوں گوا نوں ہندوستان دے نال ملیا دتا گیا ، کونکانی بولی اک گلو بن گئی اے جو تمام ذات ، مذاہب تے طبقاں دے گوون نوں جوڑدی اے۔ اوہ انال پیار توں کونکانی مائی (ما کانکانی) کہندے نيں۔ [۵۱]
ہندوستان وچ 1987 وچ بولی نوں مکمل طور اُتے تسلیم کيتا گیا سی ، جدوں حکومت ہند نے کونکانی نوں گوا دی سرکاری بولی تسلیم کيتا سی۔
تفتیش اُتے عکاسی
سودھو- والٹیئر ، دے وقت عظیم فرانسیسی مصنف یورپی روشن خیالی ، گوا دے درمادکرن دے بارے وچ لکھیا اے: [۵۵][۵۶]
” | Goa est malheureusement célèbre par son inquisition, également contraire à l'humanité et au commerce. Les moines portugais firent accroire que le peuple adorait le diable, et ce sont eux qui l'ont servi. | “ |
” | بدقسمتی توں ، گوا اس دی تفتیش دے لئی بدنام اے ، جو انسانیت تے تجارت دونے دے خلاف اے۔ پرتگالی مشنریاں نے سانوں باور کرایا کہ اوتھے دے لوک شیطان دی پوجا کردے نيں ، جدوں کہ حقیقت وچ اوہ خود وی شیطان دے خادم نکلے نيں۔ | “ |
- مورخ الفریڈو ڈی میلو نے گوا دی انکوائزیشن نوں کچھ اس طرح توں بیان کيتا ، [۵۷]
آرتھوڈوکس ، ویمپیرک ، ہوس پرست ، بدعنوان مذہبی احکامات جو گوا وچ کافر مذہب (یعنی ہندو مت) نوں ختم کرنے تے مسیح دے حقیقی مذہب نوں متعارف کرانے دے مقصد دے لئی نافذ کیتے گئے سن ۔
ہور ویکھو
سودھو- آٹو ڈا فی (آٹو ڈی-ایف)
- ہسپانوی انکوائریشن
- پرتگالی انکوائزیشن (Portuguese Inquisition)
- مارانوس
- گوا دی تریخ
- ہندوستان وچ یدش دی تریخ
- ہندوستان وچ عیسائیت
- گوا وچ عیسائیت
- گوا دی عیسائیت
نوٹ
سودھو- ا ^ پوپل بیل نے 21 جولائی 1542 نوں اپوسٹولک آئین دا اعلان کيتا۔ [۵۸]
- ب ^ شاہ جوؤو پنجم نوں اپنے 1731 دے خط وچ ، جرح کرنے والے انتونیو امارال کوٹینہو نے کہیا اے:
The first and the principal cause of such a lamentable ruin (perdition of souls) is the disregard of the law of His Majesty, Dom Sebastião of glorious memory, and the Goan Councils, prohibiting the natives to converse in their own vernacular and making obligatory the use of the Portuguese language: this disregard in observing the law, gave rise to so many and so great evils, to the extent of effecting irreparable harm to souls, as well as to the royal revenues. Since i have been though unworthy, the Inquisitor of this State, ruin has set in the villages of Nadorá (sic), Revorá, Pirná, Assonorá and Aldoná in the Province of Bardez; in the villages of Cuncolim, Assolná, Dicarpalli, Consuá and Aquem in Salcette; and in the island of Goa, in Bambolim, Curcá, and Siridão, and presently in the village of Bastorá in Bardez. In these places, some members of village communities, as also women and children have been arrested and others accused of malpractices; for since they cannot speak any other language but their own vernacular, they are secretly visited by botos, servants and high priests of پگوڈاs who teach them the tenets of their sects and further persuade them to offer alms to the pagodas and to supply other necessary requisites for the ornament of the same temples, reminding them of the good fortune their ancestors had enjoyed from such observances and the ruin they were subjected to, for having failed to observe these customs; under such persuasion they are moved to offer gifts and sacrifices and perform other diabolical ceremonies, forgetting the law of یسوع مسیح which they had professed in the sacrament of بپتسمہ. This would not have happened had they known only the Portuguese language; since they being ignorant of the native tongue the botos, grous (gurus) and their attendants would not have been able to have any communication with them, for the simple reason that the latter could only converse in the vernacular of the place. Thus an end would have been put to the great loss among native Christians whose faith has not been well grounded, and who easily yield to the teaching of the Hindu priests.
اس طرح دے افسوس ناک کھنڈر (روحاں دی تباہی) دی پہلی تے بنیادی وجہ عظمت ، شایان شان یادداشت دے ڈوم سیبستیو ، تے گوون کونسلز دے قانون دی پامالی نئيں کيتی گئی اے ، جس توں مقامی باشندےآں نوں اپنی بولی وچ گل گل کرنے اُتے پابندی عائد کردتی گئی اے۔ پرتگالی بولی دا استعمال: قانون دی پاسداری وچ اسنوں نظرانداز کرنے توں ، بہت ساری تے بہت وڈی برائیاں نوں جنم ملیا ، ایتھے تک کہ روحاں نوں ، تے نال ہی شاہی محصولات نوں وی ناقابل تلافی نقصان پہنچیا۔ چونکہ وچ بھانويں نااہل رہیا ہاں ، اس ریاست دے استفسار کنندہ ، نڈورا (سیکس) ، ریوروا ، پیرنی ، اسونورا تے ایلڈونا صوبہ باردیز وچ ؛ کونکولیم ، آسولنا ، ڈیکارپلی ، کنزیوم تے اکلم دے سالکیٹ دے پنڈ وچ ۔ تے گوا دے جزیرے وچ ، بامبولیم ، کرکی ، تے سریڈو ، تے اس وقت بستور پنڈ وچ باردیز۔ انہاں جگہاں اُتے ، دیہاتی برادریاں دے کچھ افراد ، ہور سوانیاں تے بچےآں نوں وی گرفتار کيتا گیا اے تے ہور اُتے بدکاری دا الزام لگایا گیا اے۔ چونکہ چونکہ اوہ کوئی دوسری بولی نئيں بول سکدے بلکہ انہاں دے اپنے مقامی بولی نيں ، لہذا اوہ خفیہ طور اُتے ' بوٹوز' ، [[[پوگوڈا]]] دے اعلیٰ کاہناں دے ذریعہ جاندے نيں جو انہاں نوں آداب تعلیم دیندے نيں۔ انہاں دے فرقےآں وچوں تے انھاں اس گل اُتے راضی کرن کہ اوہ پوگوڈاں نوں خیرات پیش کرن تے ايسے مندراں دی زینت دے لئی دوسری ضروری چیزاں وی فراہم کرن ، تے انہاں نوں اس خوش نصیبی دی یاد دلاواں جو انہاں دے آباؤ اجداد نے اس طرح دے مراسماں تے بربادی توں لطف اندوز ہوئے سن ۔ انہاں رسومات اُتے عمل کرنے وچ ناکام۔ اس طرح دے قائل ہونے دے تحت اوہ تحائف تے قربانیاں دی پیش کش کرنے تے ہور [شیطانانہ تقریبات] انجام دینے اُتے مجبور ہوئے گئے ، یسوع مسیح دے قانون نوں فراموش کر رہے نيں جس اُتے انہاں نے مقدس بپتسمہ دی تدفین وچ دعوی کيتا سی۔ ایسا نہ ہُندا جے اوہ صرف پرتگالی بولی جاندے۔ چونکہ اوہ مادری بولی "بوٹوز" ، "گروگس" (گرو) توں ناواقف ہورہے نيں تے انہاں دے خدمتگار انہاں آسان گلاں دے نال انہاں دے نال کوئی گل گل نئيں کرسکدے سن ، اس لئی کہ مؤخر الذکر صرف گل گل کرسکدے نيں۔ جگہ دی بولی اس طرح انہاں مسیحی مسیحیاں دے درمیان اک بہت وڈا نقصان ہوئے گا جس دا عقیدہ ٹھیک طرح توں قائم نئيں ہويا اے ، تے جو آسانی توں ہندو پجاریاں دی تعلیم اُتے راضی ہوجاندے نيں۔
حوالہجات
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ "Goa Inquisition was most merciless and cruel". Rediff. 14 September 2005. https://web.archive.org/web/20181211165603/https://www.rediff.com/news/2005/sep/14inter1.htm. Retrieved on 14 April 2009.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ANTÓNIO JOSÉ SARAIVA (1985), Salomon, H. P. and Sassoon, I. S. D. (Translators, 2001), The Marrano Factory. The Portuguese Inquisition and Its New Christians, 1536–1765 (Brill Academic, 2001), pp. 345–353.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ ۷.۳ ۷.۴ ۷.۵ ۷.۶ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ "Goa Inquisition". https://web.archive.org/web/20160924045521/http://www.newindianexpress.com/education/student/Goa-Inquisition/2015/09/03/article2979630.ece. Retrieved on 2016-05-17.
- ↑ ANTÓNIO JOSÉ SARAIVA (1985), Salomon, H. P. and Sassoon, I. S. D. (Translators, 2001), The Marrano Factory. The Portuguese Inquisition and Its New Christians, 1536–1765 (Brill Academic), pp. 107, 345-351
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Henry Charles Lea. "A History of the Inquisition of Spain, Volume 3". The Library of Iberian Resources Online. https://web.archive.org/web/20120307002225/http://libro.uca.edu/lea3/8lea1.htm. Retrieved on 1 November 2012.
- ↑ Hunter, William W, The Imperial Gazetteer of India, Trubner & Co, 1886
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ ۳۳.۰ ۳۳.۱ ۳۳.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found. سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>
tag; name "souza30" defined multiple times with different content - ↑ History of Christians in Coastal Karnataka, 1500–1763 A.D., Pius Fidelis Pinto, Samanvaya, 1999, p. 134
- ↑ ۳۵.۰ ۳۵.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Bethencourt (1992). The Auto da Fe: Ritual and Imagery. The Warburg Institute. pp. 155–168.
- ↑ He was later declared a saint in Catholic Christianity and his remains were interred with a reverential display in Basilica of Bom Jesus, the Goan church.
- ↑ He was later declared a saint in Catholic Christianity and his remains were interred with a reverential display in Basilica of Bom Jesus, the Goan church.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Sakshena, R.N, Goa: Into the Mainstream (Abhinav Publications, 2003), p. 24
- ↑ M. D. David (ed.), Western Colonialism in Asia and Christianity, Bombay, 1988, p.17
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Priolkar, Anant Kakba; Dellon, Gabriel; Buchanan, Claudius; (1961), The Goa Inquisition: being a quatercentenary commemoration study of the Inquisition in India, Bombay University Press, pp. 114-149
- ↑ Priolkar, Anant Kakba; Dellon, Gabriel; Buchanan, Claudius; (1961), The Goa Inquisition: being a quatercentenary commemoration study of the Inquisition in India, Bombay University Press, pp. 87-99, 114-149
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Shirodhkar, P. P., Socio-Cultural life in Goa during the 16th century, p. 123
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ ۵۰.۰ ۵۰.۱ ۵۰.۲ Sarasvati's Children: A History of the Mangalorean Christians, Alan Machado Prabhu, I.J.A. Publications, 1999, pp. 133–134
- ↑ ۵۱.۰ ۵۱.۱ ۵۱.۲ Newman, Robert S. (1999), The Struggle for a Goan Identity, in Dantas, N., The Transformation of Goa, Mapusa: Other India Press, p. 17
- ↑ Priolkar, Anant Kakba; Dellon, Gabriel; Buchanan, Claudius; (1961), The Goa Inquisition: being a quatercentenary commemoration study of the inquisition in India, Bombay University Press, p. 177
- ↑ Routledge, Paul (22 July 2000), "Consuming Goa, Tourist Site as Dispencible space", Economic and Political Weekly, 35, p. 264
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Oeuvres completes de Voltaire – Volume 4, Page 786
- ↑ Oeuvres complètes de Voltaire, Volume 5, Part 2, Page 1066
- ↑ Memoirs of Goa by Alfredo DeMello
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.