کیپلر خلائی دوربین

Kepler
Kepler in orbit
Artist's impression of the Kepler telescope
طرز مشنSpace telescope
آپریٹرناسا / LASP
COSPAR ID2009-011A
SATCAT №34380
ویب سائٹkepler.nasa.gov
مشن دورانیہPlanned: 3.5 years
Final: 9 years, 7 months, 23 days
Spacecraft properties
صانعBall Aerospace & Technologies
Launch mass۱٬۰۵۲٫۴ کلوگرام (۲٬۳۲۰ پونڈ)[۱]
Dry mass۱٬۰۴۰٫۷ کلوگرام (۲٬۲۹۴ پونڈ)[۱]
Payload mass۴۷۸ کلوگرام (۱٬۰۵۴ پونڈ)[۱]
ابعاد۴٫۷ میٹر × ۲٫۷ میٹر (۱۵٫۴ فٹ × ۸٫۹ فٹ)[۱]
طاقت1100 watts[۱]
آغازِ مہم
Launch dateMarch ۷ ۲۰۰۹ ۰۳:۴۹:۵۷ء (March ۷ ۲۰۰۹ ۰۳:۴۹:۵۷ء) UTC[۲]
راکٹDelta II (7925-10L)
Launch siteCape Canaveral SLC-17B
ContractorUnited Launch Alliance
Entered serviceMay 12, 2009, 09:01 UTC
اختتام مہم
Deactivated
۱۵ نومبر ۲۰۱۸ء (۲۰۱۸ء-11-۱۵)
Orbital parameters
Reference systemHeliocentric
Regimeزمین-trailing
Semi-major axis1.0133 AU
Eccentricity0.036116
Perihelion0.97671 AU
Apohelion1.0499 AU
Inclination0.4474 degrees
Period372.57 days
Argument of perihelion294.04 degrees
Mean anomaly311.67 degrees
Mean motion0.96626 deg/day
EpochJanuary 1, 2018 (J2000: 2458119.5)[۳]
Main دوربین
قسمSchmidt
قطر۰٫۹۵ میٹر (۳٫۱ فٹ)
Collecting area۰٫۷۰۸ میٹر2 (۷٫۶۲ فٹ مربع)سانچہ:Efn-ua
طوالت موج430–890 nm[۳]
Transponders
BandwidthX band up: 7.8 bit/s – 2 bit/s[۳]
X band down: 10 bit/s – 16 kbit/s[۳]
Ka band down: Up to 4.3 Mbit/s[۳]

Discovery program
← Dawn GRAIL
کیپلر اسپیس ٹیلی سکوپ اک ریٹائرڈ خلائی دوربین اے جو ناسا دے ذریعہ دوسرے ستارےآں دے گرد چکر لگائے ہوئے زمین دے سائز دے سیارےآں نو‏‏ں دریافت کرنے دے لئی لانچ کيتی گئی سی۔ [۴][۵] ماہر فلکیات جوہانس کیپلر دے ناں تو‏ں منسوب ، خلائی جہاز 7 مارچ ، 2009 نو‏‏ں ، [۶] نو‏‏ں زمین تو‏ں چلنے والے ہیلیئو سینٹرک مدار وچ شروع کيتا گیا سی۔ پرنسپل تفتیش کار ولیم جے۔ بورکی سی ۔ نو سال دے آپریشن دے بعد ، دوربین دے ری ایکشن کنٹرول سسٹم دا ایندھن ختم ہوگیا ، تے ناسا نے 30 اکتوبر ، 2018 نو‏‏ں اس د‏ی ریٹائرمنٹ دا اعلان کيتا۔ [۷]

رہائش پزیر علاقےآں وچ یا اس دے آس پاس زمین دے سائز دے بیرونی سیارےآں نو‏‏ں دریافت کرنے تے ملکی وے دے ارباں ستارےآں وچو‏ں کِنے سیارے موجود نيں اس دا اندازہ لگانے دے لئی ملکی وے دے زمین والے حصے دا جائزہ لینے دے لئی ڈیزائن کيتا گیا اے ، [۴] کیپلر واحد سائنسی آلہ اک فوٹوومیٹر اے جس نے اک مقررہ فیلڈ وچ نیڑےا 150،000 مرکزی ترتیب والے ستارےآں د‏‏ی چمک نو‏‏ں مستقل طور اُتے مانیٹر کيتا۔ ایہ اعداد و شمار زمین پر منتقل کردتے جاندے نيں ، فیر تجزایہ کیہ جاندا اے کہ بیرونی سیارےآںکی وجہ تو‏ں وقتا فوقتا مدھم ہُندے نيں جو اپنے میزبان ستارے دے سامنے آندے ني‏‏‏‏ں۔ صرف انہاں سیارےآں دا پتہ لگایا جاسکدا اے جنہاں دے مدار زمین تو‏ں کنارے آن دیکھے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ اپنی ساڈھے نو سال تو‏ں زیادہ خدمات دے دوران ، کیپلر نے 530،506 ستارے دیکھے تے 2،662 سیارےآں دا پتہ چلیایا۔

تریخ

سودھو

کیپلر خلائی دوربین نسبتا کم لاگت والے سائنس مشناں دے ناسا دے ڈسکوری پروگرام دا حصہ سی۔ دوربین د‏‏ی تعمیر تے ابتدائی کارروائی ناسا د‏‏ی جیٹ پروپلشن لیبارٹری دے ذریعہ سنبھال لی گئی سی ، جس وچ بال ایرو اسپیس کیپلر فلائٹ سسٹم تیار کرنے دا ذمہ دار سی۔ ایمس ریسرچ سینٹر زمینی نظام د‏‏ی ترقی ، دسمبر 2009 تو‏ں مشن د‏‏ی کارروائیاں ، تے سائنسی اعداد و شمار دے تجزیے دے لئی ذمہ دار ا‏‏ے۔ ابتدائی منصوبہ بندی د‏‏ی زندگی 3.5 سال سی ، لیکن ستارےآں تے خلائی جہاز دونے دے اعداد و شمار وچ توقع تو‏ں زیادہ کثرت ، اس دا مطلب سی کہ مشن دے تمام اہداف نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی اضافی وقت د‏‏ی ضرورت سی۔ ابتدائی طور اُتے ، 2012 وچ ، مشن وچ توسیع 2016 ، [۸] توقع د‏‏ی جارہی سی لیکن 14 جولائ‏ی ، 2012 نو‏‏ں ، خلائی جہاز دا رخ موڑنے دے لئی استعمال ہونے والے خلائی جہاز دے چار ری ایکشن ویلز وچو‏ں اک بند ہوگیا ، تے اس مشن د‏‏ی تکمیل ايس‏ے صورت وچ ممکن ہوئے گی جدو‏ں سب دوسرے رد عمل پہیے قابل اعتماد رہ‏‏ے۔ اس دے بعد ، 11 مئی ، 2013 نو‏‏ں ، دوسرا ردعمل پہیہ ناکا‏م ہوگیا ، جس تو‏ں سائنس دے اعداد و شمار نو‏‏ں جمع کرنا ناکارہ ہوئے گیا [۹] تے مشن دے تسلسل نو‏‏ں خطرہ سی۔ [۱۰]

15 اگست ، 2013 نو‏‏ں ، ناسا نے اعلان کيتا کہ انہاں نے دو ناکا‏م ردعمل پہیاں نو‏‏ں درست کرنے د‏‏ی کوشش ترک کردتی ا‏‏ے۔ اس دا مطلب ایہ سی کہ موجودہ مشن وچ ترمیم کرنے د‏‏ی ضرورت اے ، لیکن اس دا مطلب ایہ نئيں سی کہ سیارے دے شکار دا خاتمہ ہوئے۔ ناسا نے خلائی سائنس برادری تو‏ں متبادل مشن دے منصوبےآں د‏‏ی تجویز کرنے نو‏‏ں کہیا سی "بقیہ دو اچھے ردعمل پہیے تے تھروسٹر استعمال کردے ہوئے" ممکنہ طور اُتے اک بیرونی سیارہ تلاش وی شامل ا‏‏ے۔ [۱۱] 18 نومبر ، 2013 نو‏‏ں ، دے 2 "سیکنڈ لائٹ" تجویز پیش کيتی گئی۔ اس وچ معذور کیپلر نو‏‏ں اس طرح استعمال کرنا شامل ہوئے گا جس تو‏ں چھوٹے ، دھیمے سرخ بوناں دے آس پاس رہائش پذیر سیارےآں دا پتہ چل سک‏‏ے۔ [۱۲][۱۳][۱۴] 16 مئی ، 2014 نو‏‏ں ، ناسا نے K2 توسیع د‏‏ی منظوری دا اعلان کيتا۔ [۱۵]

جنوری 2015 تک ، کیپلر تے اس دے تعقیب مشاہدات نے نیڑے 440 اسٹار سسٹمز وچ 1،013 تصدیق شدہ نمونے حاصل کیتے سن ، تے ہور 3،199 غیر مصدقہ سیارے دے امیدوار وی سن ۔ سانچہ:Efn-ua [۱۶] کیپلر دے کے 2 مشن دے ذریعے چار سیارےآں د‏‏ی تصدیق ہوگئی ا‏‏ے۔ نومبر 2013 وچ ، فلکیات داناں نے کیپلر خلائی مشن دے اعداد و شمار د‏‏ی بنیاد اُتے اندازہ لگایا سی کہ ملکی وےدے اندر سورج نما ستارےآں تے سرخ بوناں دے رہائش پزیر علاقےآں وچ چوبیس ارب پتھریلی زمین دے سائز دے ایکوپلانیٹ(بیرونی سیارے) گھوم رہے ني‏‏‏‏ں۔ اک اندازے دے مطابق انہاں وچو‏ں 11 ارب سیارے سورج جداں ستارےآں دے گرد گردش ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ سائنسداناں دے مطابق نیڑے ترین ایسا سیارہ ۳٫۷ پارسک (۱۲ نوری سال) دور ہوسکدا اے ۔

6 جنوری ، 2015 نو‏‏ں ، ناسا نے کیپلر خلائی دوربین دے ذریعہ دریافت کيتا گیا اک ہزارواں تصدیق شدہ ایکوپلانیٹ دا اعلان کيتا۔ انہاں وچو‏ں چار تصدیق شدہبیرونی سیارےآں( ایکوپلانیٹ اپنے متعلقہ ستارےآں دے رہائش پذیر علاقےآں وچ مدار وچ پائے گئے سن : چار وچو‏ں تن ، کیپلر-4388 بی ، کیپلر-4422 بی تے کیپلر-4522 بی ، تقریبا زمین دے سائز دے نيں تے ممکنہ طور اُتے پتھریلے ني‏‏‏‏ں۔ چوتھا ، کیپلر -440 بی ، اک سپر زمین اے ۔ [۱۷] 10 مئی ، 2016 نو‏‏ں ، ناسا نے کیپلر دے ذریعہ پائے گئے 1،284 نويں ایکوپلانیٹاں د‏‏ی توثیق د‏‏ی ، جو اج تک دے سیارےآں د‏‏ی واحد سب تو‏ں وڈی دریافت ا‏‏ے۔ [۱۸][۱۹]

کیپلر دے اعداد و شمار نے سائنسداناں نو‏‏ں سپرنواوا نو‏‏ں دیکھنے تے سمجھنے وچ وی مدد کيت‏ی ہے ۔ پیمائش ہر ادھے گھینٹے وچ جمع کيتی جاندی سی لہذا اس طرح دے فلکیا‏تی واقعات دے مطالعے دے لئی ہلکے منحنی خطرہ خاص طور اُتے کارآمد ثابت ہوئے۔ [۲۰]

30 اکتوبر ، 2018 نو‏‏ں ، خلائی جہاز دے ایندھن دے ختم ہونے دے بعد ، ناسا نے اعلان کيتا کہ دوربین ریٹائر ہوجائے گی۔ [۲۱] دوربین ايس‏ے دن بند کردتی گئی سی ، جس تو‏ں اس د‏ی نو سالہ خدمات دا خاتمہ ہويا سی۔ کیپلر نے 530،506 ستارےآں دا مشاہدہ کيتا تے اس نے اپنی زندگی بھر وچ 2،662 ایکوپلانیٹ(بیرونی سیارے) دریافت کیتے۔ ناسا دا اک نواں مشن ، ٹی ای ایس ، جو 2018 وچ شروع کيتا گیا اے ، بیرونی سیارےآں د‏‏ی تلاش جاری رکھے ہوئے ا‏‏ے۔

خلائی جہاز دا ڈیزائن

سودھو
اسٹروٹیک د‏‏ی مضر پروسیسنگ د‏‏ی سہولت وچ کیپلر
کیپلر دا انٹرایکٹو 3D ماڈل

دوربین دا وزن ۱٬۰۳۹ کلوگرام (۲٬۲۹۱ پونڈ) اے تے ۰٫۹۵-میٹر (۳۷٫۴ انچ) نال شمٹ کیمرا اُتے مشتمل اے ۱٫۴-میٹر (۵۵ انچ) ) سامنے والی درستگی والی پلیٹ (لینس) بنیادی عکس - اس دے آغاز دے وقت ایہ زمین دے مدار تو‏ں باہر کسی وی دوربین دا سب تو‏ں وڈا آئینہ سی ، [۲۲] حالانکہ ہرشل خلائی آبزرویٹری نے کچھ مہینےآں بعد ایہ اعزاز حاصل کيتا۔ اس د‏ی دوربین وچ 115 ڈگری 2 (تقریبا 12 12 ڈگری قطر) فیلڈ آف ویو (ایف او وی) اے ، جو بازو د‏‏ی لمبائی وچ رکھے ہوئے کسی د‏‏ی مٹھی دے سائز دے برابر ا‏‏ے۔ اس وچو‏ں ، 105 ڈگری 2 سائنس معیار دا اے ، جس وچ 11 فیصد تو‏ں وی کم وینٹنگ اے ۔ فوٹوومیٹر تیز تصاویر دے بجائے بہترین فوٹوومیٹری مہیا کرنے دے لئی اک نرم توجہ رکھدا ا‏‏ے۔ مشن دا مقصد اک میٹر (V) = 12 سورج نما ستارے دے لئی 20 پی پی ایم د‏‏ی مشترکہ تفریقی فوٹوٹریک صحت تو‏ں متعلق (سی ڈی پی پی) سی جو 6.5 گھنٹےآں دے انضمام دے لئی ، اگرچہ مشاہدات اس مقصد تو‏ں کم ہوگئے ( مشن د‏‏ی حیثیت دیکھو)۔

کیمرہ

سودھو
کیپلر د‏‏ی شبیہہ سینسر د‏‏ی سرنی۔ پیٹژوال فیلڈ د‏‏ی وک‏ر ک‏ے حساب تو‏ں سرنی نو‏‏ں مڑے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔

خلائی جہاز دے کیمرا دا فوکل طیارہ پچیس ۵۰ × ۲۵  ملی میٹر (۲ × ۱ انچ) ہر اک 2200 × 1024 پکسلز پر مشتمل سی سی ڈی ، جس دا کل ریزولوشن 94.6 میگا پکسلز اے ، [۲۳][۲۴] جس نے اس وقت خلا وچ لانچ کرنے والا سب تو‏ں وڈا کیمرا سسٹم بنا دتا سی۔ بیرونی ریڈی ایٹر تو‏ں منسلک حرارت دے پائپاں تو‏ں سرنی نو‏‏ں ٹھنڈا کيتا گیا سی۔ [۲۵] سی سی ڈی ہر 6.5 سیکنڈ (سنترپتی نو‏‏ں محدود کرنے دے لئی) پڑھ کر سنائے جاندے سن تے مختصر کیڈنس اہداف دے لئی 58.89 سیکنڈ تے 1765.5 سیکنڈ (29.4 منٹ) لمبے حد دے اہداف دے لئی بورڈ اُتے تعاون کردے سن ۔ [۲۶] سابقہ افراد دے لئی وڈے بینڈوتھ د‏‏ی ضروریات د‏‏ی وجہ تو‏ں ، ایہ لمبے تدفین دے لئی 170،000 دے مقابلے وچ تعداد وچ 512 تک محدود سن ۔ اُتے ، اگرچہ لانچ دے وقت کیپلر دے پاس کسی وی ناسا مشن د‏‏ی اعداد و شمار د‏‏ی شرح سب تو‏ں زیادہ سی ، حوالےدی لوڑ؟ تمام 95 ملین پکسلز د‏‏ی 29 منٹ د‏‏ی رقم وچ اس تو‏ں کدرے زیادہ ڈیٹا تشکیل دتا گیا سی تے اسنو‏ں زمین اُتے واپس بھیجیا جاسکدا ا‏‏ے۔ لہذا ، سائنس ٹیم نے دلچسپی دے ہر ستارے تو‏ں وابستہ متعلقہ پکسلز نو‏‏ں پہلے تو‏ں منتخب کيتا ، جس وچ پکسلز دا تقریبا 6 فیصد (5.4 میگا پکسلز) ہُندا ا‏‏ے۔ اس دے بعد انہاں پکسلز تو‏ں حاصل کردہ ڈیٹا نو‏‏ں بورڈ دے 16 گیگا بائٹ ٹھوس ریاست دے ریکارڈر وچ دوسرے معاون اعداد و شمار دے نال ، مطلوبہ ، کمپریسڈ تے اسٹور کيتا گیا سی۔ ڈیٹا جو اسٹور تے ڈاؤن لنک کيتا گیا سی اس وچ سائنس دے ستارے ، پی موڈ اسٹارز ، سمیر ، بلیک لیول ، بیک گراؤنڈ تے فل فیلڈ آف ویو د‏‏ی تصاویر شامل ني‏‏‏‏ں۔ [۲۷]

بنیادی آئینہ

سودھو
کیپلر دوربین تے ہور قابل ذکر آپٹیکل دوربیناں دے لئی بنیادی آئینے دے سائز دا موازنہ۔

کیپلر دا بنیادی عکس ۱٫۴ میٹر (۴٫۶ فٹ) قطر وچ ۔ گلاس بنانے والی کارننگ نے انتہائی کم توسیع (یو ایل ای) شیشے دا استعمال کردے ہوئے تیار کيتا ، آئینہ خاص طور اُتے اک ہی سائز دے ٹھوس آئینے وچ صرف 14 فیصد د‏‏ی مقدار وچ تیار کرنے دے لئی تیار کيتا گیا ا‏‏ے۔ [۲۸][۲۹] نسبتا چھوٹے سیارےآں دا پتہ لگانے دے لئی کافی حساسیت دے نال خلائی دوربین دا نظام تیار کرنے دے ل as ، جدو‏ں اوہ ستارےآں دے سامنے تو‏ں گزردے نيں ، بنیادی آئینے اُتے اک بہت ہی اعلیٰ عکاسی د‏‏ی کوٹنگ د‏‏ی ضرورت ہُندی سی۔ آئناں د‏‏ی مدد تو‏ں بخارات دا استعمال کردے ہوئے ، سطح دے آپٹکس کارپوریشن نے رنگین مراکز تے ماحولیا‏ت‏ی نمی جذب نو‏‏ں کم تو‏ں کم کرنے دے لئی عکاس تے ڈائی الیکٹرک مداخلت د‏‏ی کوٹنگ نو‏‏ں ودھانے دے لئی حفاظتی نو پرت چاندی د‏‏ی کوٹنگ دا استعمال کيتا۔

فوٹوومیٹرک کارکردگی

سودھو

فوٹو میٹریک کارکردگی دے معاملے وچ ، کیپلر نے زمین تو‏ں منسلک کسی دوربین تو‏ں کدرے بہتر کارکردگی دا مظاہرہ کيتا ، لیکن ڈیزائن دے اہداف وچ کمی ا‏‏ے۔ مقصد اک شدت اُتے 20 حصےآں وچ فی ملین (پی پی ایم) دا مشترکہ تفریق فوٹوومیٹرک صحت تو‏ں متعلق (سی ڈی پی پی) سی   6.5 گھینٹے انضمام دے لئی 12 اسٹار۔ ایہ تخمینہ 10 د‏‏ی اجازت دیندے ہوئے تیار کيتا گیا سی   تارکیی تغیر دے ل p پی پی ایم ، سورج د‏‏ی قیمت تقریباly۔ اس مشاہدے دے لئی حاصل کردہ درستگی د‏‏ی اک وسیع رینج اے ، جس وچ فوکل ہوائی جہاز اُتے ستارے تے پوزیشن اُتے منحصر اے ، جس دا وسط 29 اے   پی پی ایم۔ لگدا اے کہ زیادہ تر اضافی شور ستارےآں وچ خود تو‏ں زیادہ متوقع تغیر د‏‏ی وجہ تو‏ں اے (19.5   سمجھیا 10.0 دے برخلاف پی پی ایم   پی پی ایم) ، باقی د‏‏ی وجہ تو‏ں پیش گوئی کرنے تو‏ں قدرے زیادہ آلے والے ذرائع دے ذریعہ۔

کیونجے سورج نما ستارے نو‏‏ں منتقل کرنے والے زمین دے سائز والے سیارے تو‏ں چمک وچ کمی اِنّی چھوٹی اے ، صرف 80   پی پی ایم ، بڑھدے ہوئے شور دا مطلب اے کہ ہر انفرادی راہداری صرف 2.7 σ ایونٹاے، بجائے 4 σکے ۔ اس دے نتیجے وچ ، مطلب ایہ اے کہ کھوج دا یقین کرنے دے لئی زیادہ تر راہداری دا مشاہدہ کرنا ضروری ا‏‏ے۔ سائنسی اندازےآں تو‏ں ایہ اشارہ ملدا اے کہ زمین تو‏ں طے شدہ سارے سیارے لبھن دے لئی اصل منصوبہ بندی دے 3.5 برساں دے برخلاف 7 تو‏ں 8 سال تک جاری رہنے والے مشن د‏‏ی ضرورت ہوئے گی۔ [۳۰] 4 اپریل ، 2012 نو‏‏ں ، کیپلر مشن نو‏‏ں مالی سال 2016 دے توسیع دے لئی منظور کيتا گیا ، [۸][۳۱] لیکن اس دا انحصار صحت دے باقی تمام رد عمل پہیelsاں اُتے وی سی ، جو ایسا نئيں ہويا سی (تھلے خلائی جہاز د‏‏ی تریخ ملاحظہ کرن) ).

مدار تے اوریئنٹیشن

سودھو
ملکی وے دے تناظر وچ کیپلر د‏‏ی تلاش دا حجم
کیپلر د‏‏ی حرکت دا ارتکاب زمین تو‏ں ، آہستہ آہستہ ايس‏ے طرح دے مدار وچ زمین تو‏ں دور ہُندا جارہیا اے ، وقت دے نال نال اک سرپل د‏‏ی طرح دکھادی دیندا اے

کیپلر سورج دا چکر لگاندا اے ، [۳۲] جو زمین دے مدار وچ مبتلا زمین دے خلفشار ، آوارہ روشنی ، تے کشش ثقل سے محرومی تے ٹورک تو‏ں بچکيا ا‏‏ے۔

ناسا نے کیپلر دے مدار نو‏‏ں "ارتھ ٹریلنگ" د‏‏ی شکل دتی ا‏‏ے۔ [۳۳] مداری مدت 372.5 دن دے نال ، کیپلر آہستہ آہستہ زمین دے پِچھے (تقریبا 16 ملین میل سالانہ ) پِچھے پڑ رہیا ا‏‏ے۔ بمطابق

۱ مئی ۲۰۱۸ء (۲۰۱۸ء-05-۰۱) ، زمین تو‏ں کیپلر دا فاصلہ تقریبا ۰٫۹۱۷ AU (۱۳۷ ملین کلومیٹر) اس دا مطلب ایہ اے کہ تقریبا 26 سال بعد کیپلر سورج دے دوسرے کنارے پہنچے گا تے 51 سال بعد زمین دے پڑوس وچ واپس آجائے گا۔

2013 تک فوٹوومیٹر نے سائگنس ، لیرا تے ڈریگن دے شمالی برج دے اک فیلڈ د‏‏ی طرف اشارہ کيتا ، جو دائرۃ البروج دے علاقے تو‏ں بالکل باہر اے ، تاکہ سورج د‏‏ی روشنی کدی وی خلائی جہاز دے مدار دے طور اُتے فوٹوومیٹر وچ داخل نئيں ہوسکدی ا‏‏ے۔ [۲۵] ایہ کہکشاں دے مرکز دے گرد شمسی توانائی نظام د‏‏ی تحریک د‏‏ی سمت وی ا‏‏ے۔ اس طرح ، جنہاں ستارےآں نو‏‏ں کیپلر نے مشاہدہ کيتا ، اوہ نظام شمسی دے طور اُتے کہکشاں مرکز تو‏ں تقریبا اِنّا ہی فاصلہ اے ، تے کہکشاں طیارے دے نیڑے وی ا‏‏ے۔ ایہ حقیقت اہ‏م اے جے کہکشاں وچ پوزیشن دا تعلق عادت تو‏ں اے ، جداں کہ نایاب زمین مفروضے نے تجویز کيتا اے ۔

واقفیت 3 محور اے جس وچ آلہ فوکل ہوائی جہاز اُتے واقع ٹھیک رہنمائی سینسر دا استعمال کردے ہوئے گردشاں سینس کرنے تو‏ں مستحکم ہُندی اے (اس د‏ی بجائے ریٹ سینسنگ جائروسکوپس جداں ، جداں ہبل اُتے استعمال ہُندی اے )۔ [۳۴] تے واقفیت اُتے قابو پانے دے لئی رد عمل پہیے تے ہائیڈرزین تھروسٹرز [۳۵] دا استعمال کردے ہوئے۔

Animation of Keplerسانچہ:'s trajectory
Relative to the Sun
Relative to Earth
Relative to Sun and Earth
      Kepler ·       زمین ·       سورج

آپریشنز

سودھو
کیپلر دا مدار۔ دوربین د‏‏ی شمسی سرنی وچ ایڈجسٹ کيتا گیا سی استوا تے نقطہ اعتدال .

کیپلر نو‏‏ں بولیروڈ ، کولوراڈو تو‏ں باہر ، لیبوریٹری برائے ماحولیا‏ت‏ی تے خلائی فزکس (ایل اے ایس پی) نے بال ایرو اسپیس اینڈ ٹیکنالوجیز دے معاہدے دے تحت آپریشن کيتا سی۔ خلائی جہاز د‏‏ی شمسی سرنی وچ سورج دا سامنا کرنے دے گھمایا گیا سی استوا تے نقطہ اعتدال سورج د‏‏ی روشنی شمسی سرنی اُتے گرنے د‏‏ی رقم د‏‏ی اصلاح کرنے تے گہری خلا د‏‏ی طرف اشارہ کردے گرمی ریڈی ایٹر رکھنے دے لئی تاکہ،.[۲۵] ایل اے ایس پی تے بال ایرو اسپیس مل ک‏ے کولوراڈو یونیورسٹی دے ریسرچ کیمپس وچ واقع مشن آپریشن سینٹر تو‏ں خلائی جہاز نو‏‏ں کنٹرول کردے ني‏‏‏‏ں۔ ایل اے ایس پی مشن د‏‏ی ضروری منصوبہ بندی تے ابتدائی جمع تے سائنس دے ڈیٹا د‏‏ی تقسیم انجام دیندا ا‏‏ے۔ مشن د‏‏ی ابتدائی طرز زندگی لاگت دا تخمینہ 600 ملین امریکی ڈالر سی ، جس وچ 3.5 سال دے کم دے لئی فنڈ وی شامل ا‏‏ے۔ 2012 وچ ، ناسا نے اعلان کيتا کہ کیپلر مشن نو‏‏ں سالانہ تقریبا 20 ملین ڈالر سالانہ د‏‏ی لاگت تو‏ں 2016 تک فنڈز فراہ‏م کیتے جاواں گے۔ [۸]

مواصلات

سودھو

ناسا نے کمانڈ تے اسٹیٹس د‏‏ی تازہ کاریاں دے لئی ہفتے وچ دو بار ایکس بینڈ مواصلات لنک دا استعمال کردے ہوئے خلائی جہاز نال رابطہ کيتا۔ سائنسی اعداد و شمار دا استعمال کردے ہوئے اک ماہ وچ اک بار ڈاؤن لوڈ کيتا جاندا K <sub id="mwAVU">ایک</sub> بینڈ تقریبا 550 د‏‏ی زیادہ تو‏ں زیادہ ڈیٹا د‏‏ی منتقلی د‏‏ی شرح اُتے لنک   kB / s ہائی گین اینٹینا اسٹیئر نئيں اے لہذا پورے خلائی جہاز تے زمین تک مواصلات دے لئی ہائی گینٹ اینٹینا د‏‏ی بحالی دے لئی ڈیٹا اکٹھا کرنے وچ اک دن دے لئی رکاوٹ ا‏‏ے۔ [۳۶] :16

کیپلر خلائی دوربین نے بورڈ اُتے اپنا جزوی تجزایہ کیہ سی تے بینڈوتھ دے تحفظ دے لئی مشن دے لئی ضروری سمجھ‏‏ے جانے والے سائنسی اعداد و شمار نو‏‏ں ہی منتقل کيتا سی۔

ڈیٹا مینجمنٹ

سودھو

ایل اے ایس پی وچ مشن آپریشن دے دوران اکٹھا کيتا گیا سائنس ڈیٹا ٹیلی میٹری نو‏‏ں پروسیسنگ دے لئی کیپلر ڈیٹا مینجمنٹ سینٹر (ڈی ایم سی) نو‏‏ں بھیجیا گیا اے جو میری لینڈ دے بالٹیمور وچ جان ہاپکنز یونیورسٹی دے کیمپس وچ اسپیس ٹیلی سکوپ سائنس انسٹی ٹیوٹ وچ واقع ا‏‏ے۔ سائنس ڈیٹا ٹیلی میٹری نو‏‏ں ڈی کوڈ کيتا جاندا اے تے ڈی ایم سی دے ذریعہ انکلیبیریٹیڈ ایف آئی ٹی ایس فارمیٹ سائنس ڈیٹا پروڈکٹس وچ پروسیس کيتا جاندا اے ، جس نو‏‏ں فیر انشانکن تے حتمی پروسیسنگ دے لئی ناسا ایمس ریسرچ سینٹر وچ سائنس آپریشن سنٹر (ایس او سی) دے پاس منتقل کيتا جاندا ا‏‏ے۔ ناسا ایمس ریسرچ سنٹر (اے آر سی) د‏‏ی ایس او سی نے کیپلر سائنس آفس (ایس او) دے ذریعہ سائنسی اعداد و شمار اُتے عمل درآمد کرنے دے لئی درکار ٹولز تیار تے چلاندے ني‏‏‏‏ں۔ ايس‏ے دے تحت ، ایس او سی پائپ لائن ڈیٹا پروسیسنگ سوفٹ ویئر تیار کردا اے جو سائنسی الگورتھم اُتے مبنی ایس او تے ایس او سی دے مشترکہ طور اُتے تیار کيتا گیا ا‏‏ے۔ کارروائیاں دے دوران ، ایس او سی: [۳۷]

  1. ڈی ایم سی تو‏ں غیر تسلیم شدہ px ڈیٹا حاصل کردا اے
  2. ہر ستارے دے لئی کیلیبریٹڈ پکسلز تے روشنی دے منحنی خطوط پیدا کرنے دے لئی تجزیہ الگورتھم دا اطلاق ہُندا اے
  3. سیارےآں د‏‏ی نشاندہی دے لئی راہداری د‏‏ی تلاشاں (حد تو‏ں تجاوز کرنے والے واقعات ، یا ٹی سی ای)
  4. مستقل مزاجی دے لئی مختلف ڈیٹا پروڈکٹ دا جائزہ لے ک‏ے امیدوار سیارےآں د‏‏ی ڈیٹا د‏‏ی توثیق کردا اے جھوٹھے مثبت انکشافات نو‏‏ں ختم کرنے دا اک طریقہ

ایس او سی فوٹوومیٹرک کارکردگی دا اک مستقل بنیاد اُتے جائزہ وی لیندا اے تے ایس او تے مشن مینجمنٹ آفس نو‏‏ں پرفارمنس میٹرک فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ آخر وچ ، ایس او سی پروجیکٹ دے سائنسی ڈیٹا ویہہ نو‏‏ں تیار کردا تے برقرار رکھدا اے ، بشمول کیٹلاگ تے پروسیس شدہ ڈیٹا۔ ایس او سی بالآخر طویل مدتی آرکائیوگ ، تے ایس ٹی ایس سی آئی (ایم اے ایس ٹی) وچ ملٹیشن آرکائیو دے ذریعہ دنیا بھر دے ماہرین فلکیات نو‏‏ں تقسیم کرنے دے لئی ڈیبسی نو‏‏ں کیلیبریٹڈ ڈیٹا پروڈکٹ تے سائنسی نتائج واپس کردیندی ا‏‏ے۔

ری ایکشن ویل فیلوئرز

سودھو

14 جولائ‏ی ، 2012 نو‏‏ں ، خلائی جہاز د‏‏ی عمدہ نشانی دے لئی استعمال ہونے والے چار رد عمل پہیے وچو‏ں اک ناکا‏م ہوگیا۔ [۳۸] اگرچہ کیپلر نو‏‏ں دوربین نو‏‏ں درست طریقے تو‏ں نشانہ بنانے دے لئی صرف تن رد عمل پہیے د‏‏ی ضرورت ہُندی اے ، لیکن اک ہور ناکامی خلائی جہاز نو‏‏ں اپنے اصل میدان وچ مقصد حاصل کرنے تو‏ں قاصر رکھدی ا‏‏ے۔

جنوری 2013 وچ کچھ پریشانیاں نو‏‏ں ظاہر کرنے دے بعد ، 11 مئی ، 2013 نو‏‏ں اک دوسرا ردعمل پہیہ ناکا‏م ہوگیا ، جس تو‏ں کیپلر دا بنیادی مشن ختم ہويا۔ خلائی جہاز نو‏‏ں سیف موڈ وچ ڈال دتا گیا ، فیر جون تو‏ں اگست 2013 تک انجینئرنگ ٹیسٹاں دا اک سلسلہ ناکا‏م پہیے تو‏ں بازیافت کرنے د‏‏ی کوشش کيتی گئی۔ 15 اگست ، 2013 تک ، ایہ فیصلہ کيتا گیا سی کہ پہیے ناقابلِ تلافی نيں ، [۱۱] تے خلائی جہاز د‏‏ی باقی صلاحیتاں دا جائزہ لینے دے لئی انجینئرنگ د‏‏ی اک رپورٹ نو‏‏ں حکم دتا گیا سی۔

اس کوشش نو‏‏ں بالآخر گرہن دے نیڑے مختلف شعبےآں دا مشاہدہ کرنے والے "K2" فالو آن مشن د‏‏ی وجہ بنی۔

آپریشنل ٹائم لائن

سودھو
کیپلر دا آغاز 7 مارچ ، 2009 نو‏‏ں ہويا
کیپلر د‏‏ی داخلی مثال
کیپلر دا 2004 د‏‏ی اک مثال

جنوری 2006 وچ ، ناسا وچ بجٹ وچ کمی تے استحکا‏م د‏‏ی وجہ تو‏ں اس منصوبے دا آغاز اٹھ ماہ تاخیر تو‏ں ہويا۔ [۳۹] مالی پریشانیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں مارچ 2006 وچ اس وچ اک بار فیر چار ماہ د‏‏ی تاخیر ہوئی۔ اس وقت ، ہائی گين اینٹینا نو‏‏ں اک جیم تو‏ں چلنے والے ڈیزائن تو‏ں تبدیل ک‏ر ک‏ے اک خلائی جہاز دے فریم وچ طے کيتا گیا سی جس تو‏ں لاگت تے پیچیدگی نو‏‏ں کم کيتا جاسکدا سی ، ہر مہینے دے اک مشاہدے دے دن د‏‏ی قیمت پر۔

کیپلر رصد گاہ دا آغاز 7 مارچ 2009 نو‏‏ں 03:49:57 بجے کيتا گیا سی   یو ٹی سی فلوریڈا دے کیپ کینویرل ایئر فورس اسٹیشن تو‏ں ڈیلٹا II راکٹ اُتے سوار سی۔ [۲][۶] لانچ اک کامیابی سی تے تِناں مراحل 04:55 تک مکمل ہوگئے سن   UTC اس دوربین دا احاطہ 7 اپریل 2009 نو‏‏ں جیٹسن کيتا گیا سی ، تے اگلی ہی دن پہلی روشنی د‏‏ی تصاویر لی گئياں۔ [۴۰][۴۱]

20 اپریل ، 2009 نو‏‏ں ، اعلان کيتا گیا کہ کیپلر سائنس ٹیم نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا اے کہ توجہ د‏‏ی ہور تطہیر تو‏ں سائنسی واپسی وچ ڈرامائی طور اُتے اضافہ ہوئے گا۔ [۴۲] 23 اپریل ، 2009 نو‏‏ں ، اعلان کيتا گیا کہ بنیادی آئینہ 40 نو‏‏ں اگے بڑھاندے ہوئے توجہ نو‏‏ں کامیابی دے نال بہتر بنایا گیا اے   مائکومیٹر (اک انچ کا1.6ہزارواں)   فوکل علاقے د‏‏ی طرف تے تے بنیادی عکس 0.0072 ڈگری جھکاو۔ [۴۳]

13 مئی ، 2009 نو‏‏ں ، 00:01 UTC اُتے ، کیپلر نے کامیابی تو‏ں اپنے کمیشننگ مرحلے نو‏‏ں مکمل کيتا تے دوسرے ستارےآں دے آس پاس موجود سیارےآں د‏‏ی تلاش شروع کردتی۔ [۴۴][۴۵]

19 جون ، 2009 نو‏‏ں ، خلائی جہاز نے زمین اُتے کامیابی دے نال اپنا پہلا سائنس ڈیٹا بھیجیا۔ پتہ چلا کہ کیپلر 15 جون نو‏‏ں سیف موڈ وچ داخل ہويا سی۔ دوسرا سیف موڈ واقعہ 2 جولائ‏ی نو‏‏ں پیش آیا۔ دونے ہی صورتاں وچ اک پروسیسر نو‏‏ں دوبارہ ترتیب دینے تو‏ں ایونٹ نو‏‏ں متحرک کيتا گیا سی۔ خلائی جہاز نے 3 جولائ‏ی نو‏‏ں دوبارہ معمول دا کم شروع کيتا تے 19 جون تو‏ں جمع کیتے گئے سائنس دے اعداد و شمار نو‏‏ں اس دن کم کردتا گیا سی۔ [۴۶] 14 اکتوبر ، 2009 نو‏‏ں ، انہاں سیفنگ واقعات د‏‏ی وجہ کم وولٹیج بجلی د‏‏ی فراہمی دا عزم کيتا گیا سی جو RAD750 پروسیسر نو‏‏ں بجلی فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ [۴۷] 12 جنوری ، 2010 نو‏‏ں ، فوکل طیارے دے اک حصے نے انامالس اعداد و شمار نو‏‏ں منتقل کيتا ، جس نے فوکل ہوائی جہاز MOD-3 ماڈیول وچ کِسے مسئلے دا مشورہ دتا ، جس وچ کیپلر دے 42 سی سی ڈی وچو‏ں دو دا احاطہ کيتا گیا۔ بمطابق اکتوبر 2010 ، ماڈیول نو‏‏ں "ناکا‏م" قرار دتا گیا سی ، لیکن اس د‏ی کوریج ہن وی سائنس دے مقاصد تو‏ں تجاوز کر گئی ا‏‏ے۔ [۴۸]

کیپلر نے تقریبا بارہ گیگا بائٹس ڈیٹا ڈاؤن لنک کيتا [۴۹] تقریبا اک مہینے وچ اک بار [۵۰] - اس طرح دے ڈاؤن لنک د‏‏ی اک مثال 22-23 نومبر ، 2010 نو‏‏ں سی۔ [۵۱]

مشاہدے دا میدان

سودھو
آسمانی نقاط دے نال کیپلر دے تفتیشی علاقے دا ڈایاگرام
برج سیگینس ، لیرا تے ڈراکو وچ فوٹوومیٹر دا نظریہ

کیپلر دے پاس آسمان دے خلاف اک مقررہ فیلڈ (FOV) ا‏‏ے۔ سجے طرف دا خاکہ دکھاندا اے کہ آسمانی نقاط تے جتھ‏ے کھوج دے قطعات واقع نيں ، اس دے نال نال کچھ روشن ستارےآں دے تھ‏‏اںو‏اں دے نال نال کھبے جانب کونے وچ آسمانی شمال وی شامل ا‏‏ے۔ مشن د‏‏ی ویب سائٹ وچ اک کیلکولیٹر اے [۵۲] جو اس گل دا تعین کريں گا کہ آیا دتے گئے آبجیکٹ نو‏‏ں ایف او وی وچ گرنا اے یا نئيں ، تے جے ایسا اے تاں ، ایہ فوٹو ڈٹیکٹر آؤٹ پٹ ڈیٹا اسٹریم وچ کتھے ظاہر ہوئے گی۔ خارجی منصوبےآں دے امیدواراں اُتے مشتمل ڈیٹا کیپلر فالو اپ پروگرام ، یا دے ایف او پی ، نو‏‏ں فالو اپ مشاہدات کرنے دے لئی پیش کيتا جاندا ا‏‏ے۔

کیپلر دا نظریہ فضا 115 مربع ڈگری ، آسمان دے 0.25 فیصد دے ارد گرد ، یا "بگ ڈائیپر دے تقریبا دو اسکپس" اُتے محیط ا‏‏ے۔ اس طرح ، پورے آسمان نو‏‏ں ڈھانپنے دے لئی 400 دے نیڑے کیپلر نما دوربین د‏‏ی ضرورت ہوئے گی۔ [۵۳] کیپلر فیلڈ وچ سگنوس ، لیرا تے ڈراکو برج دے کچھ حصے ہُندے ني‏‏‏‏ں۔

کیپلر دے فیلڈ آف نظریہ وچ نیڑے ترین اسٹار سسٹم ٹرینی اسٹار سسٹم گلیز 1245 اے ، جو سورج تو‏ں 15 روشنی سال ا‏‏ے۔ بھورے بونے WISE J2000 + 3629 ، سورج سے22.8 ± 1 نوری سال وی نظارے دے میدان وچ نيں ، لیکن بنیادی طور اُتے اورکت طول موج وچ روشنی نو‏‏ں خارج کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں کیپلر تو‏ں پوشیدہ ني‏‏‏‏ں۔

مقاصد تے طریقے

سودھو

کیپلر خلائی دوربین دا سائنسی مقصد سیارےآں دے نظام د‏‏ی ساخت تے تنوع نو‏‏ں تلاش کرنا سی۔ [۵۴] ایہ خلائی جہاز کئی اہ‏م مقاصد دے حصول دے لئی ستارےآں دا اک وڈا نمونہ دیکھدا ا‏‏ے۔

  • ایہ دسنے دے لئی کہ رہائش پزیر زون وچ یا اس دے آس پاس کِنے ہی زمین دے سائز تے وڈے سیارے موجود نيں (جنہاں نو‏ں اکثر "گولڈیلاکس سیارے" کہیا جاندا اے ) مختلف قسم دے ستارےآں د‏‏ی وسیع قسماں وچو‏ں ا‏‏ے۔
  • انہاں سیارےآں دے مدار دے سائز تے شکل د‏‏ی حد دا تعین کرنا۔
  • اک تو‏ں زیادہ اسٹار نظاماں وچ کِنے سیارے موجود نيں اس دا اندازہ لگانا۔
  • مدار دے سائز ، چمک ، سائز ، وڈے پیمانے اُتے تے مختصر مدت دے وشال سیارےآں د‏‏ی کثافت دا تعین کرنے دے ل.۔
  • ہور تکنیکاں دا استعمال کردے ہوئے ہر دریافت سیارےآں دے نظام دے اضافی ممبراں د‏‏ی شناخت کرنا۔
  • انہاں ستارےآں د‏‏ی خصوصیات دا تعین کرن جو سیارےآں دے نظام نو‏‏ں نقصان پہنچاندے ني‏‏‏‏ں۔

پہلے دوسرے پروجیکٹس دے ذریعہ پائے جانے والے بیشتر ایکوپلانٹس دیو ہیکل سیارے سن جنہاں وچ زیادہ تر مشتری دا سائز تے وڈا سی۔ کیپلر نو‏‏ں 30 تو‏ں 600 گنیاکم وڈے سیارے د‏‏ی تلاش دے لئی ڈیزائن کيتا گیا سی ، جو زمین دے وڈے پیمانے اُتے (مشتری زمین تو‏ں 318 گنیازیادہ وڈے پیمانے پر) ا‏‏ے۔ طریقہ کار دا استعمال کيتا، ٹرانزٹ طریقہ کار ، بار بار مشاہدہ کرنا شامل ٹرانزٹ اسٹار د‏‏ی دہائی وچ اک معمولی کمی دا سبب بندا اے جس وچ انہاں ستارےآں دے سامنے سیارےآں وچ بظاہر شدت اک زمین دے سائز دے سیارے دے لئی 0.01٪ دے حکم پر. اس چمک وچ کمی د‏‏ی ڈگری سیارے دے قطر نو‏‏ں کم کرنے دے ل be استعمال کيت‏ی جاسکدی اے ، تے سیارے دے مدار د‏‏ی مدت نو‏‏ں کم کرنے دے لئی راہداری دے درمیان وقفہ استعمال کيتا جاسکدا اے ، جس تو‏ں اس دے مداری نیم وڈے محور ( کیپلر دے قوانین دا استعمال کردے ہوئے) دے اندازے تے اس تو‏ں درجہ حرارت (تارکیی تابکاری دے ماڈل دا استعمال کردے ہوئے) دا حساب لگایا جاسکدا ا‏‏ے۔

کسی بے ترتیب سیارےآں دے مدار دے ستارے د‏‏ی نظر دے نال رہندے ہوئے ہونے دا امکان اس ستارے دا قطر ہُندا اے جس نو‏‏ں مدار دے قطر تو‏ں تقسیم کيتا جاندا ا‏‏ے۔ [۵۵] 1 اے یو اُتے زمین دے سائز والے سیارے دے لئی  سورج جداں ستارے د‏‏ی منتقلی دا امکان 0.47٪ یا 210 وچ تقریبا 1 ا‏‏ے۔ وینس جداں سیارے دے لئی سورج جداں ستارے دے گرد چکر لگانا ممکنہ حد تو‏ں زیادہ ، 0.65٪ ا‏‏ے۔ جے میزبان ستارے وچ اک تو‏ں زیادہ سیارے موجود نيں تاں ، ابتدائی پتہ لگانے دے امکان تو‏ں کدرے زیادہ اضافے دا پتہ لگانے دا امکان زیادہ ہُندا اے ایہ فرض کردے ہوئے کہ کسی دتے گئے سسٹم وچ سیارے ايس‏ے طرح دے طیارےآں وچ مدار وچ مائل ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ گمان سیارےآں دے نظام د‏‏ی تشکیل دے موجودہ ماڈل دے مطابق ا‏‏ے۔ مثال دے طور اُتے ، جے غیر ملکیو‏ں دے ذریعہ کیپلر نما مشن نے زمین نو‏‏ں سورج د‏‏ی منتقلی دا مشاہدہ کيتا تاں ، اس وچ 7٪ امکان اے کہ اس وچ زہرہ دی منتقلی وی ہوئے گی۔

کیپلر دے 115 ڈگری 2 فیلڈ آف ویو وچ اسنو‏ں ہبل اسپیس ٹیلی سکوپ دے مقابلے وچ زمین دے سائز والے سیارےآں دا پتہ لگانے دا کدرے زیادہ امکان ملدا اے ، جس وچ صرف 10 مربع آرک منٹ د‏‏ی نظر دا اک فیلڈ ا‏‏ے۔ ہور ایہ کہ کیپلر سیارےآں د‏‏ی راہداری دا پتہ لگانے دے لئی وقف اے ، جدو‏ں کہ ہبل اسپیس ٹیلی سکوپ دا استعمال وسیع پیمانے اُتے سائنسی سوالات دے حل دے لئی کيتا جاندا اے ، تے صرف اک اسٹار فیلڈ وچ کدی کدائيں ہی نظر آندا ا‏‏ے۔ کیپلر دے شعبے دے نیڑےا ساڈھے پنج لکھ ستارےآں وچو‏ں ، لگ بھگ ڈیڑھ لکھ ستارےآں نو‏‏ں مشاہدے دے لئی منتخب کيتا گیا سی۔ 90،000 تو‏ں زیادہ جی قسم دے ستارے نيں جو مرکزی ترتیب اُتے نيں یا نیڑے نيں ۔ اس طرح ، کیپلر نو‏‏ں 400-865 طول موج دے لئی حساس ہونے دے لئی ڈیزائن کيتا گیا سی   این ایم جتھ‏ے انہاں ستارےآں د‏‏ی چمکتی ا‏‏ے۔ کیپلر دے مشاہدہ کردہ بیشتر ستارےآں وچ بصری د‏‏ی شدت 14 تے 16 دے درمیان اے لیکن روشن ترین مشاہدات‏ی ستارےآں د‏‏ی بصری شدت 8 یا اس تو‏ں کم ا‏‏ے۔ ابتدائی طور اُتے سیارے دے امیدواراں د‏‏ی پیروی د‏‏ی جانے والی مشاہدات دے لئی بہت زیادہ بے ہوش ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اس د‏ی تصدیق د‏‏ی توقع نئيں کيت‏‏ی جارہی سی۔ [۵۶] تمام منتخب ستارے بیک وقت مشاہدہ کیتے جاندے نيں ، خلائی جہاز ہر تیس منٹ وچ انہاں د‏‏ی چمک وچ تغیرات د‏‏ی پیمائش کردا ا‏‏ے۔ ایہ راہداری دیکھنے دے لئی اک بہتر موقع فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ اس مشن نو‏‏ں دوسرے ستارےآں دے چکر لگانے والے سیارےآں دا پتہ لگانے دے امکانات نو‏‏ں زیادہ تو‏ں زیادہ بنانے دے لئی ڈیزائن کيتا گیا سی۔ [۲۵][۵۷]

چونکہ کیپلر نو‏‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ تن ٹرانزٹ دا مشاہدہ کرنا ہوئے گا تاکہ ایہ تصدیق ہوسک‏‏ے کہ ستارے د‏‏ی چمک دمکتے ہوئے سیارے د‏‏ی وجہ تو‏ں ہوئی اے ، تے چونکہ وڈے سیارے اس گل دا اشارہ دیندے نيں جس د‏‏ی جانچ کرنا آسان اے ، اس لئی سائنسداناں نے توقع د‏‏ی کہ پہلے دسے گئے نتائج وڈے مشتری سائز دے سیارے ہون گے۔ تنگ مدار۔ انہاں وچو‏ں سب تو‏ں پہلے صرف چند ماہ دے آپریشن دے بعد دسیا گیا سی۔ چھوٹے سیارے ، تے انہاں دے سورج تو‏ں دور سیارے زیادہ وقت لگاں گے ، تے زمین تو‏ں موازنہ کرنے والے سیارے دریافت کرنے وچ تن سال یا اس تو‏ں زیادہ وقت لگے گا۔

کیپلر دے ذریعہ جمع کردہ ڈیٹا نو‏‏ں مختلف قسماں دے متغیر ستارےآں دا مطالعہ کرنے تے نجمہ نما ستارے انجام دینے دے لئی وی استعمال کيتا جارہیا اے ، [۵۸] خاص طور اُتے ایداں دے ستارےآں اُتے جو شمسی نما دوالہ دکھاندے ني‏‏‏‏ں۔ [۵۹]

سیارے د‏‏ی تلاش دا عمل

سودھو

سیارے دے امیدواراں د‏‏ی تلاش

سودھو
کیپلر دا فنکارانہ تاثر

اک بار جدو‏ں کیپلر نے ڈیٹا اکٹھا کرکے واپس بھیج دتا تاں ، خام روشنی دے منحنی خطوط تعمیر ہوجاندے ني‏‏‏‏ں۔ اس دے بعد چمکنے والی قدراں نو‏‏ں ایڈجسٹ کيتا جاندا اے تاکہ خلائی جہاز نو‏‏ں اکاؤنٹ وچ گھمایا جائے۔ اگلا مرحلہ ہلکی منحنی خطوط اُتے آسانی تو‏ں مشاہدہ کرنے والی شکل وچ پروسیسنگ کر رہیا اے تے سافٹ ویئر نو‏‏ں ایداں دے سگنل منتخب کرنے دے رہیا اے جو ممکنہ طور اُتے ٹرانزٹ نما دکھادی دتیاں اس مقام اُتے ، کوئی وی سگنل جو ممکنہ ٹرانزٹ ورگی خصوصیات نو‏‏ں دکھاندا اے ، اسنو‏ں دہلیز کراسنگ ایونٹ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں اشاراں دا انفرادی طور اُتے دو معائنہ راؤنڈ وچ معائنہ کيتا جاندا اے ، جس وچ ہر دور وچ صرف چند سیکنڈ دا ہدف ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ معائنہ غلطی تو‏ں منتخب کردہ غیر سگنلز ، آلے دے شور تے واضح چاند گرہن بائنری د‏‏ی وجہ تو‏ں ہونے والے اشاراں نو‏‏ں ختم کردا ا‏‏ے۔ [۶۰]

حد تو‏ں تجاوز کرنے والے واقعات جو ایہ امتحانات پاس کردے نيں انہاں نو‏ں کیپلر آبجیکٹ آف انٹرسٹ (KOI) کہیا جاندا اے ، اک KOI عہدہ وصول کردے نيں تے محفوظ شدہ دستاویزات ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ دے او آئی دا معائنہ کرنے والے عمل وچ زیادہ اچھی طرح تو‏ں معائنہ کيتا جاندا ا‏‏ے۔ جو لوک نشانی گزردے نيں انہاں نو‏ں کیپلر سیارے دے امیدوار کہندے ني‏‏‏‏ں۔ KOI محفوظ شدہ دستاویزات مستحکم نئيں اے ، اس دا مطلب اے کہ کیپلر امیدوار ہور معائنہ دے بعد غلط - غلط لسٹ وچ شامل ہوسکدا ا‏‏ے۔ تے بدلے وچ ، غلطی تو‏ں جھوٹی مثبت درجہ بندی کيتی گئی KOI امیدواراں د‏‏ی لسٹ وچ شامل ہوسکدی ا‏‏ے۔ [۶۱]

سیارے دے سارے امیدوار اس عمل تو‏ں نئيں گزردے ني‏‏‏‏ں۔ چکر لگانے والے سیارے وقتا فوقتا ٹرانزٹ نئيں دکھاندے نيں ، تے دوسرے طریقےآں تو‏ں انہاں دا معائنہ کرنا پڑدا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ، تیسرے فریق دے محققاں مختلف ڈیٹا پروسیسنگ دے طریقےآں دا استعمال کردے نيں ، یا حتی کہ ساس سیارے دے امیدواراں نو‏‏ں وی بغیر کسی روشنی دے منحنی اعداد و شمار تو‏ں تلاش کردے ني‏‏‏‏ں۔ نتیجہ دے طور اُتے ، انہاں سیارےآں وچ KOI دا عہدہ غائب ہوسکدا ا‏‏ے۔

سیارے دے امیدواراں د‏‏ی تصدیق کرنا

سودھو
کیپلر مشن - نويں ایکسپلینٹ امیدوار - 19 جون 2017 نو‏ں۔ [۶۲]

اک بار جدو‏ں کیپلر دے اعداد و شمار تو‏ں موزاں امیدواراں دا پتہ چلا جاندا اے تاں ، اس دے بعد فالو اپ ٹیسٹ دے نال غلط مثبت نو‏‏ں مسترد کرنا ضروری ہُندا ا‏‏ے۔

عام طور اُتے ، کیپلر امیدواراں نو‏‏ں انفرادی طور اُتے زیادہ اعلیٰ درجے د‏‏ی بنیاد اُتے دوربین دے نال امیج کيتا جاندا اے تاکہ کسی وی پس منظر د‏‏ی شے نو‏‏ں حل کيتا جا سک‏‏ے جو ٹرانزٹ سگنل د‏‏ی چمک دے دستخط نو‏‏ں آلودہ کر سکدا ا‏‏ے۔ سیارے دے امیدواراں نو‏‏ں مسترد کرنے دا اک ہور طریقہ ستومومیٹری اے جس دے لئی کیپلر چنگا ڈیٹا اکٹھا کرسکدے نيں حالانکہ ایسا کرنا کوئی ڈیزائن دا مقصد نئيں سی۔ اگرچہ کیپلر اس طریقہ کار دے ذریعہ سیارےآں تو‏ں وڈے پیمانے اُتے موجود اشیاء دا پتہ نئيں لگیا سکدا اے ، لیکن اس دا استعمال اس گل دا تعین کرنے وچ کیہ جاسکدا اے کہ آیا راہداری کسی وڈے پیمانے اُتے اشیاء د‏‏ی وجہ تو‏ں ہويا ا‏‏ے۔ [۶۳]

پتہ لگانے دے دوسرے طریقےآں دے ذریعے

سودھو

بیرونی سیارے دا پتہ لگانے دے کچھ مختلف طریقے نيں جو ہور ثبوت دے ک‏ے غلط مثبت نو‏‏ں مسترد کرنے وچ مدد کردے نيں کہ امیدوار اک حقیقی سیارہ ا‏‏ے۔ انہاں طریقےآں وچو‏ں اک ، جسنو‏ں ڈوپلر سپیکٹروسکوپی کہندے نيں ، زمینی بنیاد اُتے دوربیناں تو‏ں پیروی کرنے والے مشاہدات د‏‏ی ضرورت ہُندی ا‏‏ے۔ جے ایہ سیارہ وڈے پیمانے اُتے اے یا نسبتا روشن ستارے دے آس پاس موجود اے تاں ایہ طریقہ کارگر ثابت ہُندا ا‏‏ے۔ اگرچہ موجودہ سپیکٹراگراف نسبتا مدھم ستارےآں دے آس پاس چھوٹے سیارےآں والے سیارےآں دے امیدواراں د‏‏ی تصدیق دے لئی ناکافی نيں ، لیکن اس طریقہ کار نو‏‏ں نشانہ ستارےآں دے آس پاس اضافی وڈے پیمانے اُتے غیر منتقلی سیارے دے امیدواراں د‏‏ی تلاش دے ل. استعمال کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

کیپلر دے ذریعہ لی گئی اک تصویر جس وچ دلچسپی دے دو نکات بیان کیتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ آسمانی شمال تھلے کھبے کونے د‏‏ی طرف ا‏‏ے۔

کثیر الثانی نظام وچ ، سیارےآں د‏‏ی ترسیل وقت دے مختلف تغیرات دے ذریعہ متواتر ٹرانزٹ دے وچکار وقت نو‏‏ں دیکھ ک‏ے د‏‏ی تصدیق کيت‏ی جاسکدی اے ، جو سیارے اک دوسرے دے ذریعہ کشش ثقل دے لحاظ تو‏ں گھبرائے جاندے نيں تاں مختلف ہوئے سکدے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ ستارہ نسبتا دور ہونے دے باوجود نسبتا کم اجتماعی سیارےآں د‏‏ی تصدیق کرنے وچ مدد کردا ا‏‏ے۔ ٹرانزٹ دے وقت د‏‏ی مختلف حالتاں تو‏ں پتہ چلدا اے کہ دو یا زیادہ سیارے اک ہی سیارے دے نظام نال تعلق رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے تک کہ ایداں دے معاملات وی موجود نيں جتھ‏ے غیر منتقلی سیارے د‏‏ی وی اس طرح تو‏ں دریافت ہوئی ا‏‏ے۔ [۶۴]

چکر لگانے والے سیارے دوسرے سیارےآں دے ذریعہ کشش ثقل تو‏ں پریشان ہوئے سیارےآں دے مقابلے وچ ٹرانزٹ دے درمیان ٹرانزٹ دے وقت د‏‏ی کافی حداں دکھاندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے ٹرانزٹ د‏‏ی مدت دے اوقات وچ وی نمایاں طور اُتے فرق ہُندا ا‏‏ے۔ سیرمبینری سیارےآں دے لئی ٹرانزٹ ٹائم تے دورانیے د‏‏ی مختلف حالتاں دوسرے سیارےآں د‏‏ی بجائے میزبان ستارےآں د‏‏ی مداری حرکت د‏‏ی وجہ نال ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ [۶۵] اس دے علاوہ ، جے سیارہ کافی حد تک وسیع اے ، تاں ایہ میزبان ستارےآں دے مداری ادوار وچ معمولی تغیرات پیدا کرسکدا ا‏‏ے۔ غیر وقفے وقفے تو‏ں ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں سیارے والے سیارےآں نو‏‏ں تلاش کرنا مشکل ہونے دے باوجود ، انہاں د‏‏ی تصدیق کرنا بہت آسان اے ، کیو‏ں کہ چاند گرہن بائنری یا پس منظر والے ستارے دے نظام دے ذریعہ ترسیل دے وقت دے نمونے د‏‏ی نقالی نئيں کيت‏ی جاسکدی ا‏‏ے۔ [۶۶]

ٹرانزٹ دے علاوہ ، اپنے ستارےآں دے گرد چکر لگائے ہوئے سیارے عکاس - روشنی د‏‏ی مختلف حالتاں تو‏ں گزردے نيں جداں کہ چاند دی طرح ، اوہ وی مرحلہ وار گزردے نيں تے نويں تے پِچھے فیر جاندے ني‏‏‏‏ں۔ چونکہ کیپلر ستارے تو‏ں کرہ ارض نو‏‏ں حل نئيں کرسکدا ، اس لئی ایہ صرف مشترکہ روشنی دیکھدا اے ، تے میزبان ستارے د‏‏ی چمک وقتا فوقتا ہر مدار اُتے تبدیل ہُندی دکھادی دیندی ا‏‏ے۔ اگرچہ اثر چھوٹا اے — نیڑے نیڑے دیو ہیکل سیارے نو‏‏ں دیکھنے دے لئی ضروری فوٹومیٹرک صحت تو‏ں متعلق کچھ ایسا ہی اے جداں شمسی نوعیت دے ستارے دے پار ٹرانزٹ وچ اک زمین دے سائز دے سیارے دا پتہ لگانا — مشتری دے سائز دے سیارے جس د‏‏ی مداری مدت دے نال کچھ عرصے وچ ہُندا ا‏‏ے۔ حساس جگہ د‏‏ی دوربین جداں کیپلر دے ذریعہ دن یا اس تو‏ں کم دن دا پتہ لگانے دے قابل ہُندا ا‏‏ے۔ طویل عرصے وچ ، اس طریقہ کار تو‏ں راہداری دے طریقہ کار تو‏ں زیادہ سیارے تلاش کرنے وچ مدد مل سکدی اے ، کیونجے مداری مرحلے دے نال روشنی د‏‏ی عکاسی مختلف نوعیت تو‏ں سیارے دے مدار د‏‏ی طرف مائل ہُندی اے ، تے اسنو‏ں ستارے د‏‏ی ڈسک دے سامنے سیارے دے گزرنے د‏‏ی ضرورت نئيں ہُندی ا‏‏ے۔ . اس دے علاوہ ، اک وڈے سیارے دا مرحلہ کم وی اس د‏ی حرارتی خصوصیات تے ماحول دا اک فنکشن اے ، جے کوئی اے تو۔ لہذا ، مرحلہ وکر ہور سیارےآں د‏‏ی خصوصیات نو‏‏ں محدود کرسکدا اے ، جداں ماحولیا‏ت‏ی ذرات د‏‏ی ذرہ سائز د‏‏ی تقسیم۔ [۶۷]

کیپلر دے فوٹوومیٹرک صحت تو‏ں متعلق اکثر ستارےآں د‏‏ی چمک تبدیلیاں دا مشاہدہ کرنے دے لئی کافی زیادہ ہُندا اے جو ڈوپلر بیمنگ د‏‏ی وجہ تو‏ں ہُندا اے یا کسی ساتھی دے ذریعہ ستارے د‏‏ی شکل وچ خرابی آندی ا‏‏ے۔ ایہ کدی کدی گرم ، شہوت انگیز مشتری امیدواراں نو‏‏ں مسترد کرنے دے لئی استعمال ہوسکدے نيں جداں کہ ستارے یا بھوری بونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ہُندا اے جدو‏ں ایہ اثرات زیادہ نمایاں ہوجاندے ني‏‏‏‏ں۔ [۶۸] اُتے ، کچھ معاملات ایداں دے وی نيں جتھ‏ے ایداں دے اثرات گرہاں دے وڈے پیمانے اُتے ساتھیاں جداں ٹریس - 2 بی دے ذریعہ وی پائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ [۶۹]

توثیق دے ذریعے

سودھو

جے کسی سیارے دا پتہ لگانے دے دوسرے طریقےآں وچو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ انہاں دا پتہ نئيں لگایا جاسکدا اے تاں ، اس گل کيتی تصدیق اس گل کيتی تصدیق نال کیندی جاسکدی اے کہ آیا کیپلر امیدوار دے حقیقی سیارے ہونے دا امکان کسی وی جھوٹھے مثبت منظرنامے دے مقابلے وچ نمایاں طور اُتے وڈا ا‏‏ے۔ پہلے طریقےآں وچو‏ں اک ایہ سی کہ آیا دوسرے دوربین وی راہداری دیکھ سکدے نيں یا نني‏‏‏‏ں۔ اس سیارے دے ذریعے تصدیق شدہ پہلا سیارہ کیپلر -22 بی سی جسنو‏ں کسی دوسرے غلط غلط امکانات دا تجزیہ کرنے دے علاوہ اسپیزر خلائی دوربین دے نال وی دیکھیا گیا سی۔[۷۰] اس طرح د‏‏ی تصدیق کرنا مہنگا اے ، کیونجے عام طور اُتے چھوٹے سیارےآں دا پتہ صرف خلائی دوربیناں تو‏ں لگایا جاسکدا ا‏‏ے۔

2014 وچ ، اک نويں توثیقی طریقہ دا اعلان کيتا گیا جس دا ناں "کثیر التجاوز د‏‏ی توثیق" ا‏‏ے۔ مختلف طریقےآں دے ذریعہ پہلے تو‏ں تصدیق شدہ سیارےآں تو‏ں ، ایہ پتہ چلا اے کہ زیادہ تر سیارےآں دے سیارے نظام شمسی نظام وچ پائے جانے والے سیارےآں د‏‏ی طرح اک نسبتا فلیٹ علاقے وچ مدار وچ ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ اس دا مطلب ایہ اے کہ جے کسی ستارے وچ سیارے دے متعدد امیدوار ہاں تاں ، ایہ ممکنہ طور اُتے اک حقیقی سیارےآں دا نظام ا‏‏ے۔ [۷۱] ٹرانزٹ سگنلز وچ حالے وی کئی معیارات نو‏‏ں پورا کرنے د‏‏ی ضرورت اے جو غلط مثبت منظرناواں نو‏‏ں مسترد کردے ني‏‏‏‏ں۔ مثال دے طور اُتے ، اس وچ کافی سگنل تو‏ں شور دا تناسب ہونا پڑدا اے ، اس وچ گھٹ تو‏ں گھٹ تن مشاہدہ شدہ راہداری ہُندی اے ، انہاں سسٹم د‏‏ی مداری استحکا‏م نو‏‏ں مستحکم ہونا ہُندا اے تے ٹرانزٹ وکر د‏‏ی شکل وی ایسی ہُندی اے جو جزوی طور اُتے چاند گرہن ٹرانزٹ سگنل د‏‏ی نقل نئيں کرسکدا سی۔ . اس دے علاوہ ، چاند گرہن بائنریاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ہونے والے عام جھوٹھے مثبت اثرات نو‏‏ں مسترد کرنے دے لئی اس دے مدار دا دورانیہ 1.6 دن یا اس تو‏ں زیادہ ہونا ضروری ا‏‏ے۔ [۷۲] ضرب طریق دے ذریعہ توثیق بہت موثر اے تے نسبتا مختصر وقت وچ سیکڑاں کیپلر امیدواراں د‏‏ی تصدیق کرنے د‏‏ی اجازت دیندا ا‏‏ے۔

PASTIS نامی اک ٹول دا استعمال کردے ہوئے توثیق دا اک نواں طریقہ تیار کيتا گیا ا‏‏ے۔ کسی سیارے د‏‏ی تصدیق کرنا اس وقت وی ممکن بناندا اے ایتھ‏ے تک کہ جدو‏ں میزبان ستارے دے لئی صرف اک ہی امیدوار دے ٹرانزٹ پروگرام دا پتہ چلا ہوئے۔ اس آلے د‏‏ی اک خرابی ایہ اے کہ اسنو‏ں کیپلر کے اعداد و شمار تو‏ں نسبتا اعلیٰ سگنل ٹو شور تناسب د‏‏ی ضرورت اے ، لہذا ایہ بنیادی طور اُتے خاموش تے نسبتا. روشن ستارےآں دے آس پاس صرف وڈے سیارےآں یا سیارےآں د‏‏ی تصدیق کرسکدا ا‏‏ے۔ فی الحال ، اس طریقہ کار دے ذریعہ کیپلر امیدواراں دا تجزیہ جاری ا‏‏ے۔[۷۳] پاسٹس پہلے سیارے کیپلر -420b د‏‏ی توثیق کرنے وچ کامیاب رہیا۔ [۷۴]

مشن دے نتائج

سودھو
دکھا چھان علاقے دے کیپلر ' تصویر د‏‏ی تفصیل کلسٹر کھلے اسٹار NGC 6791 . آسمانی شمال تھلے کھبے کونے د‏‏ی طرف ا‏‏ے۔
چھان بین دے علاقے د‏‏ی کیپلر ' تصویر د‏‏ی تفصیل. اس تصویر دے اندر TrES-2b دا مقام دکھایا گیا ا‏‏ے۔ آسمانی شمال تھلے کھبے کونے د‏‏ی طرف ا‏‏ے۔

کیپلر خلائی دوربین 2009 تو‏ں 2013 دے درمیان سرگرم عمل سی ، جس دے پہلے مرکزی نتائج دا اعلان 4 جنوری ، 2010 نو‏‏ں کيتا گیا سی۔ جداں کہ توقع کيتی گئی سی ، ابتدائی دریافتاں تمام مختصر مدت دے سیارے سن ۔ جداں ہی ایہ مشن جاری رہیا ، اضافی طویل مدتی امیدوار مل گئے۔ بمطابق اکتوبر 2017 ، کیپلر نے 5،011 ایکسپو لینیٹ امیدوار تے 2،512 تصدیق شدہ بیرونی سیارےآں دا پتہ چلایا ا‏‏ے۔ [۷۵]

ناسا نے 6 اگست ، 2009 نو‏‏ں کیپلر مشن دے ابتدائی سائنس دے نتائج اُتے گفتگو کرنے دے لئی اک پریس کانفرنس کيتی۔ [۷۶] اس پریس کانفرنس وچ ، ایہ انکشاف ہويا کہ کیپلر نے پہلے تو‏ں جانیا جاندا ٹرانزٹنگ ایکسپوفینیٹ HAT-P-7b دے وجود د‏‏ی تصدیق کيت‏ی سی ، تے زمین دے سائز دے سیارےآں نو‏‏ں دریافت کرنے دے لئی کافی حد تک کم ک‏ر رہ‏ے سن ۔ [۷۷]

چونکہ کیپلر دے سیارےآں د‏‏ی نشاندہی دا انحصار چمک وچ بہت چھوٹی تبدیلیاں دیکھنے اُتے اے ، لہذا اس تارے وچ جو تارے ( چمکدار تارے ) چمک وچ مختلف ہُندے نيں اوہ اس تلاش وچ کارآمد نئيں ني‏‏‏‏ں۔ [۵۰] اعداد و شمار دے پہلے چند مہینےآں تو‏ں ، کیپلر دے سائنس داناں نے طے کيتا اے کہ ابتدائی ہدف د‏‏ی لسٹ تو‏ں لگ بھگ 7،500 ستارے ایداں دے متغیر ستارے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نو‏‏ں ہدف د‏‏ی لسٹ تو‏ں خارج کردتا گیا ، تے انہاں د‏‏ی جگہ نويں امیدواراں نے لے لیا۔ 4 نومبر ، 2009 نو‏‏ں ، کیپلر پروجیکٹ نے گرایا ہويا ستارےآں دے ہلکے منحنی خطوط نو‏‏ں عوامی سطح اُتے جاری کيتا۔ [۷۸] پہلے نويں سیارے دے امیدوار جو کیلپر نے مشاہدہ کيتا سی ، اصل وچ اس دے والدین دے ستارے د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے غیر یقینی صورتحال د‏‏ی وجہ تو‏ں اک غلط مثبت دے طور اُتے نشان زد کيتا گیا سی۔ اُتے ، اس د‏ی تصدیق دس سال بعد ہوئی سی تے ہن اسنو‏ں کیپلر 1658b نامزد کيتا گیا ا‏‏ے۔ [۷۹]

اعداد و شمار دے پہلے چھ ہفتےآں وچ پنج پہلے نامعلوم سیارے انکشاف ہوئے جو سب اپنے ستارےآں دے بہت نیڑے ني‏‏‏‏ں۔ [۸۰][۸۱] قابل ذکر نتائج وچو‏ں اک حالے تک پائے جانے والے کم ترین گھنے سیارےآں وچو‏ں اک اے ، [۸۲] دو کم وڈے پیمانے اُتے سفید بونے [۸۳] جنہاں نو‏ں ابتدائی طور اُتے تارکیی اشیاء د‏‏ی اک نويں جماعت دے ممبر ہونے د‏‏ی اطلاع دتی گئی اے ، [۸۴] تے کیپلر-16بی ، اک اک بائنری اسٹار دا چکر لگانے والے خوب صورت خصوصیات والا سیارہ۔

15 جون ، 2010 نو‏‏ں ، کیپلر مشن نے عوام دے لئی ~ 156،000 سیارےآں دے ہدف ستارےآں وچو‏ں 400 دے سوا چار دے اعداد و شمار جاری کیتے۔ اس پہلے اعداد و شمار دے سیٹ تو‏ں 706 اہداف وچ قابل عمل ایکزپلاِٹ امیدوار موجود نيں ، جس دے سائز زمین تو‏ں چھوٹے جداں مشتری تو‏ں وڈے ني‏‏‏‏ں۔ 706 اہداف وچو‏ں 306 د‏‏ی شناخت تے خصوصیات دتیاں گئیاں۔ جاری کردہ اہداف وچ پنج شامل سن امیدوار دے کثیر سیارے والے سسٹم ، جنہاں وچ چھ اضافی بیرونی سیارے امیدوار وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ [۸۵] زیادہ تر امیدواراں دے لئی صرف 33.5 دن دا ڈیٹا دستیاب سی۔ ناسا نے ایہ وی اعلان کيتا اے کہ کیپلر ٹیم دے ممبراں نو‏‏ں فالو اپ مشاہدات کرنے د‏‏ی اجازت دینے دے لئی ہور 400 امیدواراں دے اعداد و شمار نو‏‏ں روکیا گیا ا‏‏ے۔ [۸۶] انہاں امیدواراں دے لئی ڈیٹا 2 فروری ، 2011 نو‏‏ں شائع کيتا گیا سی۔ (ذیل وچ 2011 دے لئی کیپلر کے نتائج دیکھو۔ )

کیپلر دے نتائج ، سن 2010 وچ جاری کيتی گئی لسٹ وچ شامل امیدواراں د‏‏ی بنیاد اُتے ، ایہ ظاہر کردے نيں کہ زیادہ تر امیدوار سیارےآں وچ مشتری دے نصف تو‏ں کم ریڈی ا‏‏ے۔ نتائج تو‏ں ایہ وی معلوم ہُندا اے کہ تیس دن تو‏ں وی کم ادوار والے چھوٹے امیدوار سیارے وڈے امیدوار سیارےآں دے مقابلے وچ زیادہ عام نيں جو تیس دن تو‏ں وی کم عرصے دے ہُندے نيں تے ایہ کہ زمینی بنیاد اُتے د‏‏ی جانے والی دریافتاں سائز د‏‏ی تقسیم دے وڈے سائز دے دم نو‏‏ں نمونے دے رہیاں نيں۔ [۸۵] اس تو‏ں متصادم قدیم نظریات جنہاں نے چھوٹے تے زمین دے سائز دے سیارےآں د‏‏ی تجویز پیش کيت‏ی سی اوہ نسبتا کم ہی ہوئے گا۔ [۸۷][۸۸] کیپلر کے اعدادوشمار تو‏ں حاصل کردہ اخراج د‏‏ی بنیاد اُتے ، ملکی وے وچ لگ بھگ 100 ملین رہائش پذیر سیارےآں دا تخمینہ حقیقت پسندانہ ہوسکدا ا‏‏ے۔ [۸۹] ٹی ای ڈی گل گل د‏‏ی کچھ میڈیا رپورٹس د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ غلط فہمی پیدا ہوئی اے کہ کیپلر نو‏‏ں واقعی وچ ایہ سیارے مل چکے ني‏‏‏‏ں۔ 2 اگست ، 2010 نو‏‏ں کیپلر سائنس کونسل دے لئی ، ناسا ایمس ریسرچ سنٹر دے ڈائریکٹر نو‏‏ں لکھے گئے خط وچ اس د‏ی وضاحت کيتی گئی اے ، "موجودہ کیپلر دے اعداد و شمار دا تجزیہ اس دعوے د‏‏ی تائید نئيں کردا اے کہ کیپلر نو‏‏ں زمین جداں سیارے ملے ني‏‏‏‏ں۔ " [۵][۹۰][۹۱]

2010 وچ ، کیپلر نے دو ایداں دے نظاماں د‏‏ی نشاندہی د‏‏ی جو اشیاء اُتے مشتمل نيں جو انہاں دے والدین دے ستارےآں تو‏ں چھوٹے تے زیادہ گرم نيں: KOI 74 تے KOI 81 ۔ [۹۲] ایہ اشیاء شاید کم وسعت والے سفید بونے نيں جو اپنے سسٹم وچ وڈے پیمانے اُتے منتقلی د‏‏ی سابقہ اقساط دے ذریعہ تیار کردے ني‏‏‏‏ں۔ [۹۳]

بیرونی سیارہ د‏‏ی اک سائز دے مقابلے کیپلر-20E [۹۴] تے کیپلر-20f [۹۵] دے نال وینس تے زمین

2 فروری ، 2011 نو‏‏ں ، کیپلر ٹیم نے 2 مئی تے 16 ستمبر 2009 دے درمیان لیئے گئے اعداد و شمار دے تجزیہ دے نتائج دا اعلان کيتا۔ [۹۶] انہاں نو‏ں 1235 گرہاں دے امیدوار ملے جنہاں نے 997 میزبان ستارے چکر لگائے ني‏‏‏‏ں۔ (اس دے بعد آنے والے نمبر امیدواراں دے خیال وچ واقعی سیارے نيں ، اگرچہ سرکاری دستاویزات نے انہاں نو‏ں صرف امیدوار کہیا ا‏‏ے۔ آزادانہ تجزیہ نے دسیا کہ انہاں وچو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ 90٪ اصلی سیارے نيں تے جھوٹھے مثبت نئيں نيں)۔ [۹۷] 68 سیارے تقریبا زمین دے سائز ، 288 سپر ارتھ سائز ، 662 نیپچون سائز ، 165 مشتری سائز ، تے 19 مشتری دے سائز تو‏ں دوگنا سن ۔ پچھلے کم دے برعکس ، تقریبا 74 74 74 of سیارے نیپچون تو‏ں چھوٹے نيں ، زیادہ تر ممکنہ طور اُتے پچھلے کم دے نتیجے وچ چھوٹے سیارےآں تو‏ں کدرے زیادہ آسانی تو‏ں وڈے سیارے مل جاندے ني‏‏‏‏ں۔

اس وچ 2 فروری ، 2011 نو‏‏ں 1235 بیرونی سیارہ امیدواراں د‏‏ی رہائی وچ 54 شامل سن جو " رہائش پذیر زون " وچ ہوسکدے نيں ، جس وچ زمین دے سائز تو‏ں دوگنا تو‏ں وی کم ا‏‏ے۔ [۹۸] پہلے صرف دو سیارے سن جنہاں دا خیال سی کہ "رہائش پزیر زون" اے ، لہذا ایہ نويں کھوجاں "گولڈیلاکس سیارےآں" (مائع پانی د‏‏ی تائید دے لئی صحیح درجہ حرارت دے سیارے) د‏‏ی ممکنہ تعداد د‏‏ی بے حد توسیع د‏‏ی نمائندگی کردی ني‏‏‏‏ں۔ رہائش پزیر زون دے تمام امیدواراں نے اِنّے دور مدار والے ستارےآں نو‏‏ں سورج تو‏ں نمایاں طور اُتے چھوٹا تے ٹھنڈا پایا (سورج جداں ستارےآں دے آس پاس رہنے والے امیدواراں نو‏‏ں پتہ لگانے دے لئی درکار تِناں رستےآں نو‏‏ں جمع کرنے وچ کئی اضافی سال لگاں گے)۔ [۹۹] سیارے دے سبھی امیدواراں وچو‏ں 68 زمین دے سائز دا 125٪ یا اس تو‏ں چھوٹا یا اس تو‏ں پہلے پائے جانے والے تمامبیرونی سیارہ س تو‏ں چھوٹا ني‏‏‏‏ں۔ "ارتھ سائز" تے "سپر ارتھ سائز" د‏‏ی تعریف "2 ارتھ ریڈی (ری) تو‏ں کم یا اس دے برابر" "[(یا ، آر پی ≤ 2.0 ری) - جدول 5] دے طور اُتے کيتی گئی ا‏‏ے۔ [۹۶] اس طرح دے سیارے دے چھ امیدوار [جداں: KOI 326.01 (آرپی = 0.85) ، KOI 701.03 (آر پی = 1.73) ، KOI 268.01 (آر پی = 1.75) ، KOI 1026.01 (آر پی = 1.77) ، KOI 854.01 (آر پی = 1.91) ، KOI 70.03 ( آر پی = 1.96) - ٹیبل 6] "رہائش پزیر زون" وچ ني‏‏‏‏ں۔ اک حالیہ تحقیق وچ پتا چلیا اے کہ انہاں امیدواراں وچو‏ں اک (KOI) اے   326.01) حقیقت وچ پہلے د‏‏ی اطلاع تو‏ں کدرے زیادہ وڈا تے زیادہ گرم ا‏‏ے۔ [۱۰۰]

سیارے دے مشاہدات د‏‏ی فریکوئنسی زمین دے سائز تو‏ں دو تو‏ں تن گنیابیرونی سیارہ دے لئی سب تو‏ں زیادہ سی ، تے فیر سیارے دے رقبے دے متضاد تناسب وچ کمی آئی۔ بہترین تخمینہ (مارچ 2011 تک) ، مشاہدات‏ی تعصب دا محاسبہ کرنے دے بعد ، سی: 5.4٪ ستارے میزبان زمین دے سائز دے امیدوار ، 6.8 فیصد میزبان سپر ارتھ سائز دے امیدوار ، 19.3٪ میزبان نیپچون سائز دے امیدوار ، تے 2.55٪ میزبان مشتری سائز یا وڈے امیدوار۔ کثیر سیارے دے نظام عام ني‏‏‏‏ں۔ میزبان ستارےآں وچو‏ں 17 فیصد کثیر امیدوار سسٹم رکھدے نيں ، تے سارے سیارے وچو‏ں 33.9٪ سیارے اک تو‏ں زیادہ سیارے دے نظام وچ ني‏‏‏‏ں۔ [۱۰۱]

5 دسمبر ، 2011 تک ، کیپلر ٹیم نے اعلان کيتا کہ انہاں نے 2،326 سیارےآں دے امیدوار دریافت کیتے نيں ، جنہاں وچو‏ں 207 سائز زمین دے برابر نيں ، 680 سپر ارتھ سائز دے نيں ، 1،181 نیپچون سائز دے نيں ، 203 مشتری سائز تے 55 نيں مشتری تو‏ں وڈا فروری 2011 دے اعداد و شمار دے مقابلے وچ ، زمین دے سائز تے انتہائی زمین دے سائز دے سیارےآں د‏‏ی تعداد وچ بالترتیب 200٪ تے 140٪ دا اضافہ ہويا۔ ہور ایہ کہ ، سروے شدہ ستارےآں دے رہائش پزیر علاقےآں وچ سیارے دے 48 امیدوار پائے گئے ، جنہاں نے فروری دے اعداد و شمار وچ کمی کيتی۔ ایہ دسمبر دے اعداد و شمار وچ استعمال وچ زیادہ سخت معیار د‏‏ی وجہ تو‏ں سی۔ [۱۰۲]

20 دسمبر، 2011 کو، کیپلر ٹیم پہلے د‏‏ی دریافت دا اعلان کيتا زمین سائز بیرونی سیارہ ، کیپلر-20E [۹۴] تے کیپلر-20f ، [۹۵] اک تبکرما سورج د‏‏ی طرح اسٹار ، کیپلر 20 .[۱۰۳]

کیپلر دے نتائج د‏‏ی بنیاد اُتے ، ماہر فلکیات سیٹھ شاستاک نے 2011 وچ اندازہ لگایا سی کہ "زمین دے اک ہزار نوری سالاں دے اندر" ، "گھٹ تو‏ں گھٹ 30،000" رہائش پذیر سیارے موجود ني‏‏‏‏ں۔ ہور انہاں نتائج د‏‏ی بنیاد اُتے ، کیپلر ٹیم نے اندازہ لگایا اے کہ ملکی وے وچ "کم تو‏ں کم 50 بلین سیارے" موجود نيں ، جنہاں وچو‏ں "کم تو‏ں کم 500 ملین" رہائش پزیر زون وچ نيں ۔ مارچ 2011 وچ ، ناسا دے جیٹ پروپلشن لیبارٹری (جے پی ایل) دے ماہرین فلکیات نے اطلاع دتی کہ "1.4 دے بارے وچ   توقع کيتی جاندی اے کہ تمام سورج نما ستارےآں وچو‏ں 2.7 فیصد تک "اپنے ستارےآں دے رہائش پزیر زوناں وچ ہی زمین دے سائز دے سیارے" موجود ہون گے۔ اس دا مطلب اے کہ ملکی وے وچ انہاں "ارتھ اینالاگس" وچو‏ں "دو ارب" ني‏‏‏‏ں۔ جے پی ایل دے ماہرین فلکیات نے ایہ وی نوٹ کيتا کہ ایتھ‏ے "50 بلین ہور کہکشاواں" موجود نيں ، جے ممکنہ طور اُتے اک تو‏ں زیادہ سیکسی لیلین "ارتھ اینالاگ" سیارے برآمد ہُندے نيں جے تمام کہکشاواں وچ ملکی وے دے نیڑے ايس‏ے طرح دے سیارے موجود ني‏‏‏‏ں۔

جنوری 2012 وچ ، ماہرین فلکیات د‏‏ی اک بین الاقوامی ٹیم نے اطلاع دتی کہ ملکی وے وچ ہر ستارہ " اوسطا … گھٹ تو‏ں گھٹ 1.6 سیارے " د‏‏ی میزبانی کرسکدا اے ، جس تو‏ں اندازہ ہُندا اے کہ ملکی وے وچ 160 بلین تو‏ں زیادہ ستارے نال تعلق رکھنے والے سیارے موجود ہوسکدے ني‏‏‏‏ں۔ [۱۰۴] کیپلر وی دور تو‏ں ریکارڈ شاندار سپر مشعلاں جنہاں وچو‏ں کچھ ایہ نيں 1859 دے مقابلے وچ 10،000 گنیازیادہ طاقتور، کرنگٹن واقعہ . نیڑے نیڑے چکر لگانے والے مشتری دے حامل سیارےآں دے ذریعہ سپر فلرز نو‏‏ں متحرک کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ ٹرانزٹ ٹائمنگ وئیرئشن (ٹی ٹی وی) تکنیک ، جو کیپلر 9 ڈی نو‏‏ں دریافت کرنے دے لئی استعمال کیت‏‏ی گئی سی ، نے بیرونی سیارہ دریافتاں د‏‏ی تصدیق دے لئی مقبولیت حاصل کيتی۔ [۱۰۵] چار ستارےآں والے نظام وچ موجود اک سیارے د‏‏ی وی تصدیق ہوگئی ، پہلی بار ایسا نظام دریافت ہويا سی۔ [۱۰۶]

بمطابق 2012,

2012 تک ، کل 2،321 امیدوار سن ۔ انہاں وچو‏ں 207 سائز زمین دے برابر ، 680 سپر ارتھ سائز ، 1،181 نیپچون سائز ، 203 مشتری سائز تے 55 مشتری تو‏ں وڈے ني‏‏‏‏ں۔ ہور ایہ کہ ، سروے شدہ ستارےآں دے رہائش پزیر علاقےآں وچ سیارے دے 48 امیدوار پائے گئے۔ کیپلر ٹیم نے اندازہ لگایا اے کہ سارے ستارےآں وچو‏ں 5.4 زمین دے سائز دے سیارے دے امیدواراں د‏‏ی میزبانی کردے نيں ، تے تمام ستارےآں وچو‏ں 17٪ وچ اک تو‏ں زیادہ سیارے موجود ني‏‏‏‏ں۔ [۱۰۲][۱۰۷][۱۰۸]

کیپلر د‏‏ی دریافتاں نو‏‏ں ظاہر کرنے والا اک چارٹ ، جس وچ کچھ دریافت امکانی امور دے منظرناواں د‏‏ی نشاندہی کرنے والے تمام دریافت ہونے والےبیرونی سیارہ س (2013 تو‏ں 2013) دے تناظر وچ ا‏‏ے۔

جنوری 2013 وچ شائع ہونے والے کالٹیک ماہرین فلکیات دے مطالعے دے مطابق ، ملکی وے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ زیادہ تو‏ں زیادہ سیارے ہُندے نيں جِنّے کہ ایہ ستارےآں د‏‏ی طرح ہُندے نيں ، جس دے نتیجے وچ 100–400 بلین بیرونی سیارے ہُندے نيں ۔ [۱۰۹] اسٹار کیپلر -32 دے چکر لگائے ہوئے سیارےآں اُتے مبنی اس تحقیق وچ دسیا گیا اے کہ ملکی وے دے ستارےآں دے آس پاس سیارےآں دے نظام عام ہوسکدے ني‏‏‏‏ں۔ ہور 461 امیدواراں د‏‏ی دریافت دا اعلان 7 جنوری ، 2013 نو‏‏ں کيتا گیا سی۔ [۱۱۰] کیپلر جِنّا لمبی گھڑیاں دیکھدا اے ، اس تو‏ں زیادہ سیارے طویل عرصے تک اس دا پتہ لگاسکدے ني‏‏‏‏ں۔

جب تو‏ں آخری کیپلر کیٹلاگ فروری 2012 وچ جاری کيتی گئی سی ، کیپلر دے اعداد و شمار وچ دریافت ہونے والے امیدواراں د‏‏ی تعداد وچ 20 فیصد اضافہ ہويا اے تے ہن مجموعی طور اُتے 2،740 ممکنہ سیارے 2،036 ستارےآں د‏‏ی گردش ک‏ر رہ‏ے نيں


اک امیدوار ، جس دا نواں اعلان 7 جنوری ، 2013 نو‏‏ں کيتا گیا سی ، اوہ کیپلر 69سی (اس تو‏ں پہلے ، KOI-172.02 ) سی ، جو اک زمین دا سائز دا ایکسپوپلینٹ رہائش پذیر زون وچ سورج د‏‏ی طرح ستارے دے چکر لگیا رہیا سی تے ممکنہ طور اُتے رہائش پزیر سی۔

اپریل 2013 وچ ، KOI-256 اسٹار سسٹم وچ اک سفید بونے نو‏‏ں اپنے ساتھی سرخ بونے د‏‏ی روشنی نو‏‏ں موڑدے ہوئے دریافت کيتا گیا سی۔

اپریل 2013 وچ ، ناسا نے اپنے اپنے میزبان ستارےآں ، کیپلر 62 تے کیپلر 69 دے رہائشی علاقےآں وچ زمین دے تن نويں بیرونی سیارے— کیپلر 62e ، تے کیپلر 69 سی د‏‏ی دریافت دا اعلان کيتا۔ نويں بیرونی سیارے نو‏‏ں مائع پانی رکھنے تے اس طرح رہائشی ماحول رکھنے دے لئی اہ‏م امیدوار سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ [۱۱۱][۱۱۲] اک حالیہ تجزیہ تو‏ں ایہ گل سامنے آئی اے کہ کیپلر 69c ممکنہ طور اُتے وینس تو‏ں زیادہ مشابہ اے ، تے اس طرح رہنے دے امکان نئيں ني‏‏‏‏ں۔ [۱۱۳]

15 مئی ، 2013 نو‏‏ں ، ناسا نے اعلان کيتا کہ خلائی دوربین اک رد عمل پہیے د‏‏ی ناکامی تو‏ں معذور ہوچک‏ی اے جو اسنو‏ں درست سمت د‏‏ی طرف نشاندہی کردی ا‏‏ے۔ اس تو‏ں پہلے دوسرا پہیہ ناکا‏م ہوچکيا سی ، تے دوربین نو‏‏ں تن پہیاں (چار وچو‏ں چار) نو‏‏ں ضروری سی کہ اوہ آلہ نو‏‏ں مناسب طریقے تو‏ں چلائے۔ جولائ‏ی تے اگست وچ ہونے والی ہور جانچ نے اس گل دا عزم کيتا کہ جدو‏ں کہ کیپلر اپنے خراب شدہ رد عمل پہیے نو‏‏ں خود نو‏‏ں محفوظ موڈ وچ داخل ہونے تو‏ں روکنے دے لئی تے اس تو‏ں پہلے جمع کردہ سائنس دے اعداد و شمار نو‏‏ں جوڑنے تو‏ں روکنے دے قابل سی۔ [۱۱۴] کیپلر منصوبے اُتے کم کرنے والے سائنسداناں نے اک نے کہیا کہ بقایا اعداد و شمار نو‏‏ں ہن وی د‏‏ی طرف دیکھیا جائے کرنے کی، تے اس وچ ہور انکشافات جھٹکا دے باوجود، سال دے درج ذیل جوڑے وچ بنایا جائے گا.[۱۱۵]

اگرچہ اس مسئلے دے بعد تو‏ں ہی کیپلر فیلڈ تو‏ں سائنس دا کوئی نواں ڈیٹا اکٹھا نئيں کيتا گیا سی ، اس تو‏ں پہلے جمع شدہ مشاہدات د‏‏ی بنا اُتے جولائ‏ی 2013 وچ ہور 63 امیدواراں دا اعلان کيتا گیا سی۔ [۱۱۶]

نومبر 2013 وچ ، دوسرا کیپلر سائنس کانفرنس ہويا۔ انہاں دریافتاں وچ سیارے دے امیدواراں دے وسطی سائز جو 2013 دے اوائل دے مقابلے وچ کم ہوئے رہے سن ، رہائش پذیر زون وچ کچھ چکر لگانے والے سیارےآں تے سیارےآں د‏‏ی دریافت دے ابتدائی نتائج شامل ني‏‏‏‏ں۔ [۱۱۷]

بیرونی سیارہ دریافتاں دا ہسٹوگرام ۔ پیلے رنگ دا سایہ دار بار نويں اعلان کردہ سیارےآں نو‏‏ں دکھاندا اے جنہاں وچ کثیر القاب د‏‏ی تکنیک (26 فروری ، 2014) دے ذریعہ تصدیق شدہ ا‏‏ے۔

13 فروری نو‏‏ں ، اک سیارے دے سسٹم دے آس پاس رہنے والے 530 اضافی سیارے دے امیدواراں دا اعلان کيتا گیا۔ انہاں وچو‏ں کئی زمین دے سائز دے سن تے رہائش پذیر زون وچ واقع سن ۔ جون 2014 وچ اس تعداد وچ ہور 400 دے نیڑے اضافہ کيتا گیا۔ [۱۱۸]

26 فروری نو‏‏ں ، سائنس داناں نے اعلان کيتا کہ کیپلر دے اعداد و شمار نے 715 نويں بیرونی سیارےآں دے وجود د‏‏ی تصدیق کردتی ا‏‏ے۔ توثیق دا اک نواں شماریا‏‏تی طریقہ "ضرب تصنیف بہ ضرب" دے ناں تو‏ں استعمال کيتا گیا سی جو اس اُتے مبنی اے کہ متعدد ستارےآں دے آس پاس کِنے سیارے اصلی سیارے پائے گئے۔ اس تو‏ں متعدد امیدواراں د‏‏ی تیزی تو‏ں تصدیق ہوگئی جو کثیر الملکی نظام دا حصہ ني‏‏‏‏ں۔ دریافت کیتے گئے بیرونی سیارےآں وچو‏ں 95 ٪ نیپچون تو‏ں چھوٹے تے چار ، کیپلر -296 ایف سمیت ، زمین دے حجم 2 1/2 (ڈھائی)سے کم سن تے رہائش پذیر علاقےآں وچ سن جتھ‏ے سطح دا درجہ حرارت مائع پانی دے لئی موزاں ہے ۔ [۷۱][۱۱۹]

مارچ وچ ، اک تحقیق وچ دسیا گیا اے کہ اک دن تو‏ں کم عرصے دے مداری ادوار دے نال چھوٹے سیارے عام طور اُتے کم تو‏ں کم اک اضافی سیارے دے نال مداری مدت دے نال 1–50 دن ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ اس تحقیق وچ ایہ وی دسیا گیا اے کہ انتہائی قلیل دورانیے والے سیارے تقریبا 2 ارتھ ریڈی تو‏ں چھوٹے ہُندے نيں جدو‏ں تک کہ ایہ اک گمراہ کن گرم مشتری نہ ہوئے۔ [۱۲۰]

17 اپریل نو‏‏ں ، کیپلر ٹیم نے رہائش پذیر زون وچ واقع زمین دے سائز دا پہلا نیڑے سیارہ کیپلر -186 ایف دی دریافت دا اعلان کيتا۔ ایہ سیارہ سرخ بونے دے گرد چکر لگاندا ا‏‏ے۔ [۱۲۱]

مئی 2014 وچ ، دے 2 دے مشاہدات‏ی کھیتاں نو‏‏ں 0 تو‏ں 13 دا اعلان کيتا گیا سی تے انہاں نو‏‏ں تفصیل تو‏ں دسیا گیا سی۔ [۱۲۲] دے 2 مشاہدات دا آغاز جون 2014 وچ ہويا سی۔

جولائ‏ی 2014 وچ ، دے 2 فیلڈ ڈیٹا تو‏ں پہلی دریافتاں نو‏‏ں چاند گرہن بائنریاں د‏‏ی شکل وچ دسیا گیا سی۔ دریافتاں کیپلر انجینئرنگ دے اعداد و شمار دے سیٹ تو‏ں اخذ کيتیاں گئیاں جو کیمپین 0 [۱۲۳] تو‏ں پہلے مرکزی K2 مشن د‏‏ی تیاری وچ جمع کيتیاں گئیاں[۱۲۴]۔

ستمبر 23 ، 2014 نو‏‏ں ، ناسا نے اطلاع دتی کہ دے 2 مشن نے سائنس مشاہدات دا پہلا باضابطہ مجموعہ ، 1 ، [۱۲۵] مہم مکمل کرلئی اے ، تے اس مہم 2 [۱۲۶] اُتے کم جاری ا‏‏ے۔ [۱۲۷]

کیپلر نے KSN 2011b ، ٹائپ ای اے سپرنووا دے پھٹنے دے عمل وچ دیکھیا: پہلے ، دوران تے بعد وچ ۔ [۱۲۸]

مہم 3 [۱۲۹] 14 نومبر ، 2014 تو‏ں 6 فروری ، 2015 تک جاری رہی تے اس وچ "16،375 معیاری لمبی سیڑھی تے 55 معیاری شارٹ کیڈینس اہداف" شامل سن ۔ [۱۲۲]

  • جنوری 2015 وچ ، تصدیق شدہ کیپلر سیارےآں د‏‏ی تعداد 1000 تو‏ں تجاوز کر گئی۔ گھٹ تو‏ں گھٹ دو ( کیپلر-438b تے کیپلر-442b ) دریافت سیارے دا اعلان کيتا اے کہ ماہ امکان سن پتھریلی تے وچ رہنے دے قابل زون .[۱۷] اس دے علاوہ جنوری 2015 وچ ، ناسا نے اطلاع دتی اے کہ پنج تصدیق شدہ ذیلی زمین دے سائز دے پتھریلے ایکوپلینٹس ، جو سیارے وینس تو‏ں چھوٹے نيں ، 11.2 بلین سالہ اسٹار کیپلر -444 دا چکر لگاندے ہوئے پائے جاندے نيں ، جس نے اس اسٹار سسٹم نو‏‏ں 80 فیصد د‏‏ی عمر وچ بنایا سی۔ کائنات ، سب تو‏ں قدیم حالے تک دریافت ہوئی۔ [۱۳۰][۱۳۱]
  • اپریل 2015 وچ ، مہم 4 [۱۳۲] 7 فروری ، 2015 تے 24 اپریل ، 2015 دے درمیان جاری رہنے د‏‏ی اطلاع دتی گئی سی ، تے تقریبا 16،000 ٹارگٹ اسٹارز تے دو قابل ذکر اوپن اسٹار کلسٹرز ، پلیئڈز تے ہائیڈیز دے مشاہدات نو‏‏ں شامل کرنے دے لئی۔ [۱۳۳]
  • مئی 2015 وچ ، کیپلر نے دھماکے تو‏ں پہلے تے اس دے بعد ، اک نويں دریافت سپرنووا ، دے ایس این 2011 بی ( ٹائپ 1 اے ) دا مشاہدہ کيتا۔ نووا تو‏ں پہلے دے لمحات د‏‏ی تفصیلات سائنس داناں نو‏‏ں تاریکی توانائی نو‏‏ں بہتر طور اُتے سمجھنے وچ مدد فراہ‏م کرسکدی ني‏‏‏‏ں۔ [۱۲۸]
  • 24 جولائ‏ی ، 2015 نو‏‏ں ، ناسا نے کیپلر -452b ، جو اک طے شدہ بیرونی سیارہ سائز دے لحاظ تو‏ں زمین دے نیڑے اے تے سورج نما ستارے دے رہائش پزیر زون دا چکر لگاندے ہوئے دریافت کرنے دا اعلان کيتا۔ [۱۳۴] ستويں کیپلر سیارے دے امیدوار کیٹلاگ نو‏‏ں جاری کيتا گیا ، جس وچ 4،696 امیدوار شامل سن ، تے جنوری 2015 وچ پچھلے کیٹلاگ د‏‏ی رہائی دے بعد 521 امیدواراں دا اضافہ ہويا سی۔ [۱۳۵]
  • 14 ستمبر ، 2015 نو‏‏ں ، ماہرین فلکیات نے کیوپل 8462852 برج وچ غیر معمولی روشنی دے اتار چڑھاو د‏‏ی اطلاع دتی ، جوہنس مجمع النجوم وچ اک ایف قسم دا مرکزی ترتیب والا ستارہ اے ، جداں کہ کیپلر نےبیرونی سیارےآں د‏‏ی کھوج دے دوران برآمد کيتا سی۔دمدار سیارہ ، ستارچہ تے ایلیئن رہتل سمیت متعدد مفروضے پیش کیتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ [۱۳۶][۱۳۷]

10 مئی ، 2016 تک ، کیپلر مشن نے 1،284 نويں سیارےآں د‏‏ی تصدیق د‏‏ی سی۔ [۱۸] انہاں دے سائز د‏‏ی بنیاد اُتے ، تقریبا 550 پتھریلی سیارے ہوسکدے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچو‏ں نو مدار اپنے ستارےآں دے رہنے دے قابل زون وچ :

مشن د‏‏ی حیثیت

سودھو

کیپلر نو‏‏ں 2009 وچ لانچ کيتا گیا سی۔ یہبیرونی سیارہ س نو‏‏ں تلاش کرنے وچ بہت کامیاب رہیا ، لیکن چار وچو‏ں دو وچو‏ں دو پہیے وچ ہونے والی ناکامیاں نے اس دے توسیع شدہ مشن نو‏‏ں 2013 وچ ناکا‏م کردتا۔ کم کرنے والے تن پہیے دے بغیر ، دوربین نو‏‏ں درست طور اُتے نشاندہی نئيں کيتا جاسکدا سی۔ 30 اکتوبر ، 2018 نو‏‏ں ، ناسا نے اعلان کيتا کہ خلائی جہاز ایندھن تو‏ں باہر اے تے اس دا مشن سرکاری طور اُتے ختم ہوگیا ا‏‏ے۔ [۱۳۸]

توسیع

سودھو
ملکی وے د‏‏ی پیش گوئی کيتی گئی ساخت اصل کیپلر د‏‏ی تلاش د‏‏ی جگہ تو‏ں ڈھکی ہوئی ا‏‏ے۔ [۴]

اپریل 2012 وچ ، ناسا دے سینئر سائنس داناں دے اک آزاد پینل نے سفارش کيت‏ی سی کہ کیپلر مشن نو‏‏ں 2016 تک جاری رکھیا جائے۔ سینئر جائزے دے مطابق ، بیان کردہ تمام سائنسی اہداف نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی کیپلر دے مشاہدات نو‏‏ں کم تو‏ں کم 2015 تک جاری رہنے د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔ [۱۳۹] 14 نومبر ، 2012 نو‏‏ں ، ناسا نے کیپلر دے بنیادی مشن د‏‏ی تکمیل ، تے اس دے توسیعی مشن دے آغاز دا اعلان کيتا ، جو 2018 وچ ختم ہويا جدو‏ں ایہ ایندھن ختم ہونے اُتے ختم ہويا۔ [۱۴۰]

رد عمل پہیے دے مسائل

سودھو

جولائ‏ی 2012 وچ ، کیپلر دے چار رد عمل پہیے (پہیے 2) وچو‏ں اک ناکا‏م ہوگیا۔ [۱۱] 11 مئی ، 2013 نو‏‏ں ، دوسرا پہیا (پہیئ 4) ناکا‏م ہوگیا ، جس نے مشن دے تسلسل نو‏‏ں خطرے وچ ڈال دتا ، کیونجے اس دے سیارے دے شکار دے لئی تن پہیے ضروری ني‏‏‏‏ں۔ [۹][۱۰] کیپلر نے مئی دے بعد تو‏ں سائنس دا ڈیٹا اکٹھا نئيں کيتا سی کیونجے اوہ کافی درستگی دے نال نشاندہی کرنے دے قابل نئيں سی۔ [۱۱۰] 18 تے 22 جولائ‏ی نو‏‏ں بالترتیب 4 تے 2 دے پہیے ٹیسٹ کیتے گئے سن ۔ پہیئہ 4 صرف گھڑی د‏‏ی سمت وچ گھمایا جاندا اے لیکن پہی 2ہ دونے سمتاں وچ دوڑدا اے ، اگرچہ رگڑ د‏‏ی سطح وچ نمایاں اضافہ ہُندا ا‏‏ے۔ [۱۴۱] 25 جولائ‏ی نو‏‏ں پہی 4 دا ہور امتحان دو طرفہ گردش حاصل کرنے وچ کامیاب ہوگیا۔ [۱۴۲] اُتے ، دونے پہیاں نے کارآمد ہونے دے لئی بہت زیادہ رگڑ د‏‏ی نمائش کيتی۔ 2 اگست نو‏‏ں ، ناسا نے کیپلر د‏‏ی باقی صلاحیتاں نو‏‏ں دوسرے سائنسی مشناں دے لئی استعمال کرنے د‏‏ی تجاویز اُتے زور دتا۔ 8 اگست تو‏ں شروع ، اک مکمل نظام د‏‏ی جانچ کيتی گئی۔ ایہ عزم کيتا گیا سی کہ پہیئ 2 سائنسی مشناں دے لئی خاطر خواہ صحت تو‏ں متعلق فراہ‏م نئيں کرسکدا سی تے خلائی جہاز نو‏‏ں ایندھن دے تحفظ دے لئی "آرام" حالت وچ واپس کردتا گیا سی۔ پہیے 4 نو‏‏ں پہلے مسترد کردتا گیا سی کیونجے اس نے پچھلے ٹیسٹاں وچ پہیے 2 تو‏ں زیادہ رگڑ د‏‏ی سطح د‏‏ی نمائش د‏‏ی سی۔ کیپلر نو‏‏ں ٹھیک کرنے دے لئی خلابازاں نو‏‏ں بھیجنا کوئی آپشن نئيں اے کیونجے ایہ سورج دا چکر لگاندا اے تے زمین تو‏ں لکھاں کلومیٹر دور ا‏‏ے۔ [۱۴۳]

15 اگست ، 2013 نو‏‏ں ، ناسا نے اعلان کيتا کہ چار وچو‏ں دو وچو‏ں دو پہیے تو‏ں معاملات حل کرنے دیاں کوششاں ناکا‏م ہونے دے بعد کیپلر راہداری دے طریقہ کار دا استعمال کردے ہوئے سیارےآں د‏‏ی تلاش جاری نئيں رکھن گے۔ [۱۱] اک انجینئرنگ رپورٹ وچ خلائی جہاز د‏‏ی صلاحیتاں ، اس دے دو اچھے رد عمل پہیے تے اس دے تھرسٹرس دا اندازہ لگانے دا حکم دتا گیا سی۔ اک نال ، اک سائنسی مطالعہ کيتا گیا جس دا تعین کرنے دے لئی کہ آیا کیپلر دے محدود دائرہ کار تو‏ں اس دے 18 ملین ڈالر سال د‏‏ی لاگت دا جواز پیش کرنے دے لئی کافی علم حاصل کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

ممکنہ خیالات وچ کشودرگرہ تے دومکیتاں د‏‏ی تلاش ، سپرنوواس دے شواہد د‏‏ی تلاش ، تے کشش ثقل مائکرولیسنسی دے ذریعہ بھاری ایکوپلینٹ د‏‏ی تلاش شامل اے [۱۴۴]۔ اک ہور تجویز ایہ سی کہ کیپلر اُتے سوفٹویئر وچ ردوبدل کيتا جائے تاکہ اوہ غیر فعال رد عمل پہیاں د‏‏ی تلافی کرے۔ کیپلر دے فیلڈ آف اسٹور وچ ستارےآں دے مستحکم تے مستحکم ہونے دے بجائے ، اوہ بہہ جاواں گے۔ اُتے ، مجوزہ سوفٹویئر دا مقصد ایہ سی کہ اس ودھے ہوئے راستے نو‏‏ں ٹریک کيتا جائے تے زیادہ تو‏ں زیادہ مشن دے اہداف نو‏‏ں مکمل طور اُتے بازیافت کيتا جائے لیکن اس دے باوجود ستارےآں نو‏‏ں اک مقررہ نظریہ وچ رکھنے تو‏ں قاصر رہیا۔ [۱۴۵]

پہلے جمع کردہ اعداد و شمار دا تجزیہ جاری ا‏‏ے۔ [۱۴۶]

دوسری روشنی (K2)

سودھو

نومبر 2013 وچ ، دے 2 "سیکنڈ لائٹ" دے ناں تو‏ں اک نواں مشن پلان غور دے لئی پیش کيتا گیا۔ [۱۲][۱۳][۱۴][۱۴۷] K2 وچ " سپرنووا دھماکےآں ، ستارے د‏‏ی تشکیل تے شمسی سسٹم باڈیاں جداں کشودرگرہ تے دومکیتاں دے مطالعے دے لئی ڈیٹا اکٹھا کرنے دے ل million ، کیپلر د‏‏ی باقی صلاحیتاں دے بارے وچ 300 ملی میٹر د‏‏ی فوٹوومیٹرک صحت تو‏ں متعلق ، فی ملین فی 20 ملی میٹر د‏‏ی درستگی دا استعمال شامل ہے ۔ … "اور ہور بیرونی سیارہ تلاش کرنے تے اس دے مطالعہ دے لئی۔ مجوزہ مشن دے اس مجوزہ منصوبے وچ ، کیپلر سورج دے آس پاس زمین دے مدار دے طیارے وچ کدرے زیادہ وڈے علاقے د‏‏ی تلاش کريں گا۔ ایکوپلیٹینٹ ، ستارے تے ہور ، جنہاں وچ K2 مشن دے ذریعہ پتہ لگایا گیا اے ، دا ایکیپٹیک پلین انہاں پٹ کیٹلاگ دے لئی ، EPIC مخفف تو‏ں وابستہ ہوئے گا۔ <div class="thumb tnone" style="margin-left: auto; margin-right:auto; width:100%; max-width:لکھن غلطی: "[" نشان پچھانیا نہیں جارہیاpx;">

K2 mission timeline (August 8, 2014).[۱۴۸]

2014 دے اوائل وچ ، خلائی جہاز نے دے 2 مشن د‏‏ی کامیاب جانچ کيتی۔ [۱۴۹] مارچ تو‏ں مئی 2014 تک ، فیلڈ 0 نامی اک نويں فیلڈ تو‏ں ڈیٹا بطور آزمائشی رن جمع کيتا گیا۔ [۱۵۰] 16 مئی ، 2014 نو‏‏ں ، ناسا نے کیپلر مشن نو‏‏ں دے ٹو مشن وچ توسیع دینے د‏‏ی منظوری دا اعلان کيتا۔ [۱۵] دے 2 دے مشن دے لئی کیپلر دے فوٹوومیٹرک صحت تو‏ں متعلق پنجاہ دا تخمینہ لگایا گیا سی   6.5 گھینٹے انضمام دے لئی پی پی ایم د‏‏ی شدت 12 اسٹار اُتے ا‏‏ے۔ [۱۵۱] فروری 2014 وچ ، K2 مشن دے لئی دو پہیے ، ٹھیک ٹھیک نقطہ صحت تو‏ں متعلق کارروائیاں دا استعمال کردے ہوئے فوٹوومیٹرک صحت تو‏ں متعلق 44 د‏‏ی پیمائش کيتی گئی   6.5 گھینٹے انضمام دے لئی پی پی ایم د‏‏ی شدت 12 ستارےآں اُتے ا‏‏ے۔ ناسا دے ذریعہ انہاں پیمائشاں دے تجزیے تو‏ں پتہ چلدا اے کہ دے 2 فوٹومیٹرک صحت تو‏ں متعلق نقطہ نظر دے کیپلر آرکائیو دے تن پہیے ، ٹھیک نقطہ صحت تو‏ں متعلق اعداد و شمار دے مطابق ا‏‏ے۔ [۱۵۲]

29 مئی ، 2014 نو‏‏ں ، انتخابی مہم دے میدان 0 تو‏ں 13 دے بارے وچ دسیا گیا تے انہاں نو‏‏ں تفصیل تو‏ں بیان کيتا گیا۔ [۱۲۲]

کے 2 کی تجویز د‏‏ی وضاحت (11 دسمبر ، 2013)۔ [۱۳]

K2 مشن دا فیلڈ 1 آسمان دے لیوورگودے خطے د‏‏ی طرف اے ، جدو‏ں کہ فیلڈ 2 اسکورپیوس دے "سر" دے علاقے د‏‏ی طرف ہے تے اس وچ دو گلوبلولر کلسٹرز ، میسیئر 4 تے میسیر 80 ، [۱۵۳] تے اسکورپیئس -سینتوریس ایسوسی ایشن دا حصہ شامل نيں، جس د‏‏ی عمر صرف تقریبا 11 ملین سال اے [۱۵۴] تے ۱۲۰–۱۴۰ پارسک (۳۸۰–۴۷۰ نوری سال) دور [۱۵۵] شاید اک ہزار تو‏ں زیادہ ممبراں دے نال۔ [۱۵۶]

18 دسمبر ، 2014 نو‏‏ں ، ناسا نے اعلان کيتا کہ دے 2 مشن نے اپنا پہلا تصدیق شدہ بیرونی سیارہ ، ایچ آئی پی 116454 بی نامی اک سپر ارتھ دا پتہ لگایا اے ۔ اس دے دستخط انجینئرنگ دے اعداد و شمار دے اک سیٹ وچ پائے گئے سن جس دا مقصد خلائی جہاز نو‏‏ں دے 2 مشن دے لئی تیار کرنا سی۔ شعاعی رفتار د‏‏ی پیروی کرنے والے مشاہدات د‏‏ی ضرورت سی کیونجے سیارے د‏‏ی صرف اک ہی راہداری دا پتہ چلا سی۔ [۱۵۷]

7 اپریل ، 2016 نو‏‏ں طے شدہ رابطے دے دوران ، کیپلر ایمرجنسی موڈ وچ آپریٹ کردے ہوئے پایا گیا ، جو سب تو‏ں کم آپریشنل تے سب تو‏ں زیادہ ایندھن والا انتہائی موڈ ا‏‏ے۔ مشن آپریشناں نے خلائی جہاز د‏‏ی ہنگامی صورتحال دا اعلان کيتا ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ ناسا دے گہرے خلائی نیٹ ورک تک ترجیحی رسائی حاصل کر سک‏‏ے۔ [۱۵۸] 8 اپریل د‏‏ی شام تک ، خلائی جہاز نو‏‏ں سیف موڈ وچ اپ گریڈ کردتا گیا سی ، تے 10 اپریل نو‏‏ں اسنو‏ں پوائنٹ ریسٹ حالت وچ رکھ دتا گیا سی ، اک مستحکم موڈ جو عام مواصلات تے ایندھن د‏‏ی کم ترین جلدی ا‏‏ے۔ اس وقت، ایمرجنسی د‏‏ی وجہ معلوم سی، لیکن ایہ کیپلر دے ردعمل پہیاں یا اک منصوبہ بنایا پینتریبازی حمایت کرنے کہ K2 ' مہم 9 ذمہ دار سن یقین نئيں کيتا گیا سی. آپریٹرز نے خلائی جہاز تو‏ں انجینئرنگ دے اعداد و شمار نو‏‏ں ڈاؤن لوڈ تے تجزایہ کیہ ، جس وچ سائنس دے عام کماں وچ واپسی د‏‏ی ترجیح ا‏‏ے۔ کیپلر نو‏‏ں 22 اپریل نو‏‏ں سائنس دے انداز وچ لُٹیا دتا گیا سی۔ [۱۵۹] ہنگامی صورتحال دے سبب مہم 9 دے پہلے نصف حصے نو‏‏ں دو ہفتےآں تک مختصر کردتا گیا۔ [۱۶۰]

جون 2016 وچ ، ناسا نے K2 مشن وچ تن اضافی سالاں وچ توسیع دا اعلان کيتا ، جو 2018 وچ بورڈ اُتے ایندھن د‏‏ی متوقع تھکن تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ [۱۶۱] اگست 2018 وچ ، ناسا نے خلائی جہاز نو‏‏ں نیند دے انداز تو‏ں روشناس کردتا ، تھرسٹر د‏‏ی دشواریاں تو‏ں نمٹنے دے لئی اک ترمیم شدہ ترتیب دا اطلاق کيتا جس نے نشاندہی د‏‏ی کارکردگی نو‏‏ں پامال کيتا ، تے 19 ويں مشاہدے د‏‏ی مہم دے لئی سائنسی اعداد و شمار اکٹھا کرنا شروع کيتا ، پتہ چلا کہ جہاز وچ ایندھن حالے بالکل ختم نئيں ہويا سی۔ [۱۶۲]

ڈیٹا ریلیز

سودھو

کیپلر ٹیم نے مشاہدات دے اک سال دے اندر اصل وچ اعداد و شمار جاری کرنے دا وعدہ کيتا سی۔ [۱۶۳] اُتے ، اس منصوبے نو‏‏ں لانچ دے بعد تبدیل کردتا گیا ، جس دے اعداد و شمار دے جمع ہونے دے تن سال بعد جاری کیتے جاواں گے۔ [۱۶۴] اس دے نتیجے وچ کافی تنقید ہوئی ، [۱۶۵][۱۶۶][۱۶۷][۱۶۸] کیپلر سائنس ٹیم نو‏‏ں اپنے ڈیٹا د‏‏ی تیسری سہ ماہی نو‏‏ں جمع کرنے دے اک سال تے نو ماہ بعد جاری کرنے د‏‏ی رہنمائی کيتی۔ [۱۶۹] ستمبر 2010 (چوتھائی 4، 5 تے 6) دے اعداد و شمار جنوری 2012 وچ عام کردتے گئے۔ [۱۷۰]

دوسرےآں د‏‏ی پیروی

سودھو

وقتا فوقتا ، کیپلر ٹیم امیدواراں د‏‏ی اک لسٹ ( کیپلر آبجیکٹ آف انٹرسٹ ، یا KOIs) نو‏‏ں عوام دے سامنے جاری کردی ا‏‏ے۔ اس معلومات دا استعمال کردے ہوئے ، ماہرین فلکیات د‏‏ی ٹیم نے 2010 وچ امیدوار KOI-428b دے وجود د‏‏ی تصدیق دے لئی SOPHIE -chelle سپیکٹرو گراف دا استعمال کردے ہوئے شعاعی رفتار دا ڈیٹا اکٹھا کيتا ، بعد وچ اس دا ناں کیپلر 40b رکھیا گیا۔ [۱۷۱] 2011 وچ ، ايس‏ے ٹیم نے امیدوار KOI-423b د‏‏ی تصدیق د‏‏ی ، بعدازاں کیپلر -93 بی دا ناں دتا گیا۔ [۱۷۲]

شہری سائنسداناں د‏‏ی شرکت

سودھو

دسمبر 2010 دے بعد تو‏ں ، کیپلر مشن دے اعداد و شمار دا استعمال پلینٹ ہنٹرز پروجیکٹ دے لئی کيتا گیا اے ، جو رضاکاراں نو‏‏ں کیپلر امیجز دے ہلکے منحنی خطوط وچ ایداں دے سیارےآں د‏‏ی نشاندہی کرنے د‏‏ی اجازت دیندا اے جنہاں تو‏ں کمپیوٹر الگورتھم یاد آسکدے ني‏‏‏‏ں۔ جون 2011 تک ، صارفین نو‏‏ں انسٹھ پوٹینشل امیدوار مل گئے سن جنہاں نو‏ں پہلے کیپلر مشن ٹیم نے شناخت نئيں کيتا سی۔ [۱۷۳] ٹیم نے ایداں دے سیارے تلاش کرنے والے شوقیہ افراد نو‏‏ں سرعام قرض دینے دا منصوبہ بنایا ا‏‏ے۔

جنوری 2012 وچ ، بی بی سی دے پروگرام اسٹار گیزنگ لائیو نے رضاکاراں دے لئی عوامی اپیل نشر د‏‏ی تاکہ ممکنہ طور اُتے نويںبیرونی سیارہ س دے لئی پلانتھونٹرز ڈاٹ آرگ ڈیٹا دا تجزایہ کیہ جاسک‏‏ے۔ اس دے نتیجے وچ دو شوقیہ ماہر فلکیات دان ، اک انگلینڈ وچ ، نیپچون دے سائز دا اک نواں بیرونی سیارہ دریافت کرنے دے لئی ، جس دا ناں تھریپلیٹن ہومز بی رکھیا گیا سی ، جنوری دے آخر وچ اک لکھ ہور رضاکار وی تلاش وچ مصروف سن ، تے اک ملین تو‏ں زیادہ کیپلر د‏‏ی تصاویر دا تجزیہ ک‏ر رہ‏ے سن ۔ 2012 دے اوائل اس طرح دا اک ایکسپو پلانٹ ، پی ایچ 1 بی (یا اس دے کیپلر دے عہدہ تو‏ں کیپلر -64 بی ) 2012 وچ دریافت ہويا سی۔ دوسرا ایکسپلوانیٹ ، پی ایچ 2 بی (کیپلر -86 بی ) 2013 وچ دریافت ہويا سی۔

اپریل 2017 وچ ، بی بی سی اسٹار گیزنگ لائیو کی مختلف ردوبدل ، اے بی سی اسٹار گیزنگ لائیو نے زونیورس پروجیکٹ "ایکو پلانٹ ایکسپلورر" دا آغاز کيتا۔ جدو‏ں پلانیونٹونٹرز ڈاٹ آرگ نے محفوظ شدہ اعداد و شمار دے نال کم کيتا ، ایکسپلاینیٹ ایکسپلورراں نے حال ہی وچ دے 2 مشن تو‏ں ڈاؤن لوڈ لنک والے ڈیٹا دا استعمال کيتا۔ پروجیکٹ دے پہلے دن ، 184 ٹرانزٹ امیدواراں د‏‏ی نشاندہی کيتی گئی جو آسان ٹیسٹ وچ کامیاب ہوئے۔ دوسرے دن ، تحقیقا‏تی ٹیم نے اک اسٹار سسٹم د‏‏ی نشاندہی د‏‏ی ، جسنو‏ں بعد وچ K2-138 دا ناں دتا گیا ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اک سن مکس اسٹار تے چار مدار وچ چار سپر ارتھس سن ۔ آخر وچ ، رضاکاراں نے 90 ایکسپلینٹ امیدواراں د‏‏ی شناخت وچ مدد کيتی۔ [۱۷۴][۱۷۵] اوہ شہری سائنسدان جنھاں نے نويں ستارے دے نظام نو‏‏ں دریافت کرنے وچ مدد کيت‏ی اوہ شائع ہونے اُتے تحقیقی مقالے وچ شریک مصنفاں دے طور اُتے شامل کیتے جاواں گے۔

تصدیق شدہ بیرونی سیارے

سودھو
ہیبیٹیبل زون وچ تصدیق شدہ چھوٹے بیرونی سیارے( کیپلر-62e ، کیپلر-62F ، کیپلر-186f ، کیپلر-296e ، کیپلر-296f ، کیپلر-438b ، کیپلر-440b ، کیپلر-442b ).[۱۷]

بیرونی سیارے جو کیپلر دا ڈیٹا دا استعمال کردے ہوئے دریافت کیئے، لیکن باہر محققاں د‏‏ی طرف تو‏ں اس گل کيتی تصدیق، شامل نيں Koi-423b ، [۱۷۲] تو‏ں Koi-428b ، [۱۷۱] تو‏ں Koi-196b ، [۱۷۶] تو‏ں Koi-135b ، [۱۷۷] تو‏ں Koi-204b ، [۱۷۸] کیپلر -45 (پہلے KOI-254b) ، [۱۷۹] KOI-730 ، [۱۸۰] تے کیپلر 42 (سابقہ KOI-961)۔ [۱۸۱] "KOI" مخفف اشارہ کردا اے کہ ایہ ستارہ <i id="mwBPw">K K</i> Epler <i id="mwBP0">O</i> bject اے جس <i id="mwBP4">میں</i> Nterest اے ۔

کیپلر انہاں پٹ کیٹلاگ

سودھو

کیپلر انہاں پٹ کیٹلاگ کیپلر اسپیکٹرل درجہ بندی پروگرام تے کیپلر مشن دے لئی لگ بھگ 13.2 ملین اہداف دا عوامی طور اُتے قابل تلاش ڈیٹا ویہہ ا‏‏ے۔ [۱۸۲][۱۸۳] کیپلر دے اہداف نو‏‏ں تلاش کرنے دے لئی تنہا کیٹلاگ دا استعمال نئيں کيتا جاندا اے ، کیونجے صرف خلائی جہاز دے ذریعہ درج ستارےآں دا اک حصہ (کیٹلاگ دا تقریبا one اک تہائی) مشاہدہ کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

نظام شمسی مشاہدات

سودھو

کیپلر نو‏‏ں اک آبزرویٹری کوڈ ( تفویض کيتا گیا اے تاکہ اپنے چھوٹے سولر سسٹم باڈیاں دے فلکیا‏تی مشاہدات نو‏‏ں معمولی سیارے دے مرکز نو‏‏ں رپورٹ کرن ۔ 2013 وچ متبادل NEOKepler مشن د‏‏ی تجویز پیش کيتی گئی سی ، خاص طور اُتے ممکنہ طور اُتے خطرنا‏‏ک Asteroids (PHAs) دے نیڑے ، زمین دے نیڑے اشیاء د‏‏ی تلاش ۔ موجودہ سروے دوربین تو‏ں کدرے زیادہ اس دا منفرد مدار تے نظارہ دا وسیع میدان اسنو‏ں زمین دے مدار دے اندر موجود اشیاء د‏‏ی تلاش کرنے د‏‏ی اجازت دیندا ا‏‏ے۔ اس د‏ی پیش گوئی کيتی گئی سی کہ 12 ماہ دے سروے وچ پی ایچ اے د‏‏ی تلاش دے نال نال ناسا دے کشودرگرہ ری ڈائریکٹ مشن دے ممکنہ اہداف دا پتہ لگانے وچ وی اہ‏م شراکت ہوسکدی ا‏‏ے۔ [۱۸۴] شمسی نظام وچ کیپلر د‏‏ی پہلی دریافت ، اُتے ، (506121) 2016 BP81 سی ، جو 200 کلومیٹر طویل سرد کلاسیکل کوپر بیلٹ آبجیکٹ سی جو نیپچون دے مدار تو‏ں باہر سی ۔ [۱۸۵]

ریٹائرمنٹ

سودھو
اکتوبر – نومبر 2018 وچ کیپلر د‏‏ی ریٹائرمنٹ د‏‏ی یاد وچ منانے دے لئی ناسا دے ذریعہ تیار کردہ آرٹ ورک۔ [۷]

اکتوبر 30، 2018 پر، ناسا دے کیپلر خلائی دوربین دا ایندھن ختم ہوئے گیا اے، تے سروس دے نو سال تے 2،600 تو‏ں ودھ بیرونی سیارےآںکی دریافت دے بعد ،اس د‏ی سرکاری ریٹائرمنٹ دا اعلان کر دتا گیا اے، تے زمین تو‏ں دور، اپنی موجودہ محفوظ مدار برقرار رکھے گی۔[۷] خلائی جہاز نو‏‏ں "گڈ نائٹ" کمانڈ دے نال غیر فعال کردتا گیا سی جو 15 نومبر ، 2018 نو‏‏ں لیبارٹری برائے ماحولیا‏ت‏ی تے خلائی فزکس دے مشن دے کنٹرول سنٹر تو‏ں بھیجی گئ سی۔ [۱۸۶] کیپلر د‏‏ی ریٹائرمنٹ 1630 وچ جوہانس کیپلر د‏‏ی وفات د‏‏ی 388 ويں برسی دے نال موافق ا‏‏ے۔ [۱۸۷]

ہور ویکھو

سودھو
خلائی اُتے مبنی ہور بیرونی سیارہ تلاش دے منصوبے
زمین اُتے مبنی ہور بیرونی سیارہ تلاش دے منصوبے

سانچہ:Notelist-ua

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  2. ۲.۰ ۲.۱ KASC Scientific Webpage at astro.phys.au.dk Error: unknown archive URL (archived March 14, 2009)
  3. ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ ۳.۴ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  4. ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ Kepler: About the Mission at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived 2013)
  5. ۵.۰ ۵.۱ Statement from the Kepler Science Council at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived August 2, 2010)
  6. ۶.۰ ۶.۱ Kepler Launch at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  7. ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ NASA Retires Kepler Space Telescope at www.jpl.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived October 30, 2018)
  8. ۸.۰ ۸.۱ ۸.۲ "NASA Extends Planet-Hunting Kepler Mission Through 2016". Space.com. April 4, 2012. Retrieved May 2, 2012.
  9. ۹.۰ ۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  10. ۱۰.۰ ۱۰.۱ Equipment Failure May Cut Kepler Mission Short at www.nytimes.com Error: unknown archive URL (archived May 15, 2013)
  11. ۱۱.۰ ۱۱.۱ ۱۱.۲ ۱۱.۳ NASA Ends Attempts to Fully Recover Kepler Spacecraft, Potential New Missions Considered at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived August 15, 2013)
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ A Sunny Outlook for NASA Kepler's Second Light at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived November 25, 2013)
  13. ۱۳.۰ ۱۳.۱ ۱۳.۲ Kepler's Second Light: How K2 Will Work at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived December 11, 2013)
  14. ۱۴.۰ ۱۴.۱ Kepler Mission Manager Update: Invited to 2014 Senior Review at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived December 11, 2013)
  15. ۱۵.۰ ۱۵.۱ Kepler Mission Manager Update: K2 Has Been Approved! at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 16, 2014)
  16. NASA's Exoplanet Archive KOI table at exoplanetarchive.ipac.caltech.edu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  17. ۱۷.۰ ۱۷.۱ ۱۷.۲ NASA's Kepler Marks 1,000th Exoplanet Discovery, Uncovers More Small Worlds in Habitable Zones at www.jpl.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived January 6, 2015)
  18. ۱۸.۰ ۱۸.۱ NASA's Kepler Mission Announces Largest Collection of Planets Ever Discovered at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 10, 2016)
  19. Briefing materials: 1,284 Newly Validated Kepler Planets at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 10, 2016)
  20. Cowen, Ron (January 16, 2014). "Kepler clue to supernova puzzle". نیچر (Nature Publishing Group) 505 (7483): 274–275. doi:10.1038/505274a. ISSN 1476-4687. OCLC 01586310. PMID 24429610. Bibcode2014Natur.505..274C. 
  21. NASA Retires Kepler Space Telescope, Passes Planet-Hunting Torch at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived October 30, 2018)
  22. Exoplanet Search Begins with French Launch of Corot Telescope Satellite at www.itwire.com Error: unknown archive URL (archived December 28, 2008)
  23. Caldwell, Douglas A. (July 2010). Kepler Instrument Performance: An In-Flight Update. International Society for Optics and Photonics. http://kepler.nasa.gov/Science/ForScientists/papersAndDocumentation/SOCpapers/spie_2010_instrument_char_web_version.pdf.  Archived 2013-05-13 at the وے بیک مشین
  24. Kepler: Spacecraft and Instrument at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived July 30, 2015)
  25. ۲۵.۰ ۲۵.۱ ۲۵.۲ ۲۵.۳ Kepler: NASA's First Mission Capable of Finding Earth-Size Planets. ناسا. February 2009. http://www.nasa.gov/pdf/314125main_Kepler_presskit_2-19_smfile.pdf. Retrieved on
    ۱۴ مارچ ۲۰۰۹.  Archived March 10, 2009, at the وے بیک مشین
  26. Kepler and K2 data products at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived August 16, 2017)
  27. PyKE Primer – 2. Data Resources at keplergo.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  28. Kepler Primary Mirror at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  29. Corning To Build Primary Mirror For Kepler Photometer at www.spacedaily.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  30. Kepler's Dilemma: Not Enough Time at www.skyandtelescope.com Error: unknown archive URL (archived September 2011)
  31. NASA Approves Kepler Mission Extension at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived April 4, 2012)
  32. Kepler Mission: Launch Vehicle and Orbit at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived March 2009)
  33. Kepler: Spacecraft and Instrument at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  34. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  35. [۱]
  36. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  37. Kepler Data Processing Handbook (KSCI-19081-002) at archive.stsci.edu Error: unknown archive URL (archived January 25, 2017)
  38. Kepler Mission Manager Update at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived July 24, 2012)
  39. Brief History of the Kepler Mission at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 22, 2010)
  40. Planet-Hunting Kepler Telescope Lifts Its Lid at www.space.com Error: unknown archive URL (archived April 9, 2009)
  41. NASA's Kepler Captures First Views of Planet-Hunting Territory at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived April 16, 2009)
  42. 04.20.09 – Kepler Mission Manager Update at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived April 20, 2009)
  43. 04.23.09 – Kepler Mission Manager Update at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived April 23, 2009)
  44. 05.14.09 – Kepler Mission Manager Update at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 14, 2009)
  45. Let the Planet Hunt Begin at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 13, 2009)
  46. 2009 July 7 Mission Manager Update at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived July 7, 2009)
  47. Kepler Mission Manager Update at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived October 14, 2009)
  48. Kepler outlook positive; Followup Observing Program in full swing at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived August 23, 2010)
  49. Kepler Mission Manager Update at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived September 23, 2009)
  50. ۵۰.۰ ۵۰.۱ Kepler Mission Manager Update at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived November 5, 2009)
  51. Data Download; Data Release; 2010 ground-based observing complete; AAS meeting at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived December 6, 2010)
  52. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  53. Kepler mission & program information at www.ballaerospace.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  54. Overview of the Kepler Mission at www.cfa.harvard.edu Error: unknown archive URL (archived 2004)
  55. Kepler Mission: Characteristics of Transits (section "Geometric Probability") at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived March 2009)
  56. Batalha, N. M. (January 3, 2010). Selection, Prioritization, and Characteristics of Kepler Target Stars. 
  57. Kepler Mission: Frequently Asked Questions at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived March 2009)
  58. Hybrid γ Doradus – δ Scuti pulsators: New insights into the physics of the oscillations from Kepler observations. 2010. 
  59. The asteroseismic potential of Kepler: first results for solar-type stars. 2010. 
  60. Purpose of Kepler Objects of Interest (KOI) Activity Tables at exoplanetarchive.ipac.caltech.edu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  61. New NASA Kepler Mission Data at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 31, 2013)
  62. New Kepler Planet Candidates at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived June 19, 2017)
  63. سانچہ:Cite arXiv
  64. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  65. سانچہ:Cite arXiv
  66. Doyle, Laurance R.; Carter, Joshua A.; Fabrycky, Daniel C.; Slawson, Robert W.; Howell, Steve B. (September 2011). "Kepler-16: A Transiting Circumbinary Planet". Science 333 (6049): 1602–1606. doi:10.1126/science.1210923. PMID 21921192. Bibcode2011Sci...333.1602D. 
  67. Jenkins, J.M.; Doyle, Laurance R. (September 20, 2003). "Detecting reflected light from close-in giant planets using space-based photometers". Astrophysical Journal 1 (595): 429–445. doi:10.1086/377165. Bibcode2003ApJ...595..429J. 
  68. Rowe, Jason F.; Bryson, Stephen T.; Marcy, Geoffrey W.; Lissauer, Jack J.; Jontof-Hutter, Daniel; Mullally, Fergal; Gilliland, Ronald L.; Issacson, Howard; et al. (February 26, 2014). "Validation of Kepler's Multiple Planet Candidates. III: Light Curve Analysis & Announcement of Hundreds of New Multi-planet Systems". The Astrophysical Journal 784 (1): 45. doi:10.1088/0004-637X/784/1/45. Bibcode2014ApJ...784...45R. 
  69. Angerhausen, Daniel; DeLarme, Emily; Morse, Jon A. (April 16, 2014). "A comprehensive study of Kepler phase curves and secondary eclipses – temperatures and albedos of confirmed Kepler giant planets". Publications of the Astronomical Society of the Pacific 127 (957). doi:10.1086/683797. Bibcode2015PASP..127.1113A. 
  70. "Kepler 22-b: Earth-like planet confirmed". BBC Online. December 5, 2011. https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-16040655. Retrieved on
    ۶ دسمبر ۲۰۱۱. 
  71. ۷۱.۰ ۷۱.۱ NASA's Kepler Mission Announces a Planet Bonanza, 715 New Worlds at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived February 26, 2014)
  72. Lissauer, Jack J.; Marcy, Geoffrey W.; Bryson, Stephen T.; Rowe, Jason F.; Jontof-Hutter, Daniel; Agol, Eric; Borucki, William J.; Carter, Joshua A.; et al. (February 25, 2014). "Validation of Kepler's Multiple Planet Candidates. II: Refined Statistical Framework and Descriptions of Systems of Special Interest". The Astrophysical Journal 784 (1): 44. doi:10.1088/0004-637X/784/1/44. Bibcode2014ApJ...784...44L. 
  73. Díaz, Rodrigo F.; Almenara, José M.; Santerne, Alexandre; Moutou, Claire; Lethuillier, Anthony; Deleuil, Magali (March 26, 2014). "PASTIS: Bayesian Extrasolar Planet Validation. I. General Framework, Models, and Performance". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 441 (2): 983–1004. doi:10.1093/mnras/stu601. Bibcode2014MNRAS.441..983D. 
  74. Santerne, A.; Hébrard, G.; Deleuil, M.; Havel, M.; Correia, A. C. M.; Almenara, J. -M.; Alonso, R.; Arnold, L.; et al. (June 24, 2014). "SOPHIE Velocimetry of Kepler Transit Candidates: XII. KOI-1257 b: A Highly-Eccentric 3-Month Period Transiting Exoplanet". Astronomy & Astrophysics 571: A37. doi:10.1051/0004-6361/201424158. Bibcode2014A&A...571A..37S. 
  75. How many exoplanets has Kepler discovered? at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived October 27, 2017)
  76. NASA Announces Briefing About Kepler's Early Science Results at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived August 3, 2009)
  77. NASA's Kepler Spies Changing Phases on a Distant World at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived August 6, 2009)
  78. Kepler dropped stars now public at archive.stsci.edu Error: unknown archive URL (archived November 4, 2009)
  79. Kepler's First Planet Candidate Confirmed 10 Years Later at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived March 5, 2019)
  80. Kepler space telescope finds its first extrasolar planets at www.sciencenews.org Error: unknown archive URL (archived January 30, 2010)
  81. Kepler's First Exoplanet Results – News Blog at www.skyandtelescope.com Error: unknown archive URL (archived January 4, 2010)
  82. The Remarkable Kepler-11 at www.centauri-dreams.org Error: unknown archive URL (archived February 2, 2011)
  83. van Kerkwijk, Marten H.; Rappaport, Saul A.; Breton, René P.; Justham, Stephen; Podsiadlowski, Philipp; Han, Zhanwen (May 20, 2010). "Observations of Doppler Boosting in Kepler Light Curves". The Astrophysical Journal 715 (1): 51–58. doi:10.1088/0004-637X/715/1/51. ISSN 0004-637X. Bibcode2010ApJ...715...51V. 
  84. Blazing Stellar Companion Defies Explanation at news.discovery.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  85. ۸۵.۰ ۸۵.۱ سانچہ:Cite arXiv
  86. Kepler News: First 43 Days of Kepler Data Released at kepler.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 15, 2010)
  87. Woolfson, M. M. (1993). "The Solar System: Its Origin and Evolution". Journal of the Royal Astronomical Society 34. Bibcode1993QJRAS..34....1W.  Page 18 in particular states that models that required a near collision of stars imply about 1% will have planets.
  88. Ward, W.R. (1997). "Protoplanet Migration by Nebula Tides". Icarus 126 (2). doi:10.1006/icar.1996.5647. Bibcode1997Icar..126..261W. 
  89. How we found hundreds of Earth-like planets at www.ted.com Error: unknown archive URL (archived July 2010)
  90. Steffen, Jason H. (November 9, 2010). "Five Kepler target stars that show multiple transiting exoplanet candidates". Astrophysical Journal 725 (1). doi:10.1088/0004-637X/725/1/1226. Bibcode2010ApJ...725.1226S. 
  91. Prsa, Andrej; Batalha, Natalie M.; Slawson, Robert W.; Doyle, Laurance R.; Welsh, William F.; Orosz, Jerome A.; Seager, Sara; Rucker, Michael; et al. (January 21, 2011). "Kepler Eclipsing Binary Stars. I. Catalog and Principal Characterization of 1879 Eclipsing Binaries in the First Data Release". The Astronomical Journal 141 (3): 83. doi:10.1088/0004-6256/141/3/83. Bibcode2011AJ....141...83P. 
  92. Kepler Observations of Transiting Hot Compact Objects. 2010. 
  93. . 
  94. ۹۴.۰ ۹۴.۱ Kepler: A Search For Habitable Planets – Kepler-20e at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived December 20, 2011) سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "Kepler20e-20111220" defined multiple times with different content
  95. ۹۵.۰ ۹۵.۱ Kepler: A Search For Habitable Planets – Kepler-20f at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived December 20, 2011) سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "Kepler20f-20111220" defined multiple times with different content
  96. ۹۶.۰ ۹۶.۱ . 
  97. Morton, Timothy D.; Johnson, John Asher (2011). "On the Low False Positive Probabilities of Kepler Planet Candidates". The Astrophysical Journal 738 (2). doi:10.1088/0004-637X/738/2/170. Bibcode2011ApJ...738..170M. 
  98. NASA Finds Earth-size Planet Candidates in Habitable Zone, Six Planet System at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived February 2, 2011)
  99. Kepler Discoveries Suggest a Galaxy Rich in Life at www.planetary.org Error: unknown archive URL (archived February 3, 2011)
  100. Exclusive: "Most Earth-Like" Exoplanet Gets Major Demotion – It Isn't Habitable at blogs.discovermagazine.com Error: unknown archive URL (archived March 8, 2011)
  101. Borucki, William J. (2011). Characteristics of planetary candidates observed by Kepler, II: Analysis of the first four months of data. 
  102. ۱۰۲.۰ ۱۰۲.۱ Kepler-22b, Super-Earth in the habitable zone of a Sun-like Star at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived December 5, 2011)
  103. NASA Discovers First Earth-size Planets Beyond Our Solar System at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived December 20, 2011)
  104. Cassan, A.; Kubas, D.; Beaulieu, J.-P.; Dominik, M.; Horne, K.; Greenhill, J.; Wambsganss, J.; Menzies, J.; et al. (January 11, 2012). "One or more bound planets per Milky Way star from microlensing observations". نیچر 481 (7380). doi:10.1038/nature10684. Bibcode2012Natur.481..167C. 
  105. The Transit Timing Variation (TTV) Planet-finding Technique Begins to Flower Archived 2017-03-30 at the وے بیک مشین. NASA.gov.
  106. Planet Hunters Find Circumbinary Planet in 4-Star System – 10.16.2012 Archived 2013-05-13 at the وے بیک مشین.
  107. 'Super-Earth' Found in Habitable Zone at news.sciencemag.org Error: unknown archive URL (archived September 12, 2011)
  108. Released Kepler Planetary Candidates at archive.stsci.edu Error: unknown archive URL (archived February 27, 2012)
  109. Billions and Billions of Planets at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived January 3, 2013)
  110. ۱۱۰.۰ ۱۱۰.۱ ۱۱۰.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  111. NASA's Kepler Discovers Its Smallest 'Habitable Zone' Planets to Date at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived April 18, 2013)
  112. NASA's Kepler Discovers Its Smallest 'Habitable Zone' Planets to Date at www.youtube.com Error: unknown archive URL (archived April 18, 2013)
  113. A Potential Super-Venus in the Kepler-69 System. IOP Publishing. 2013. 
  114. Kepler Mission Manager Update: Pointing Test Results at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived August 19, 2013)
  115. "Kepler broken – mission may be over". 3 News NZ. May 20, 2013. https://web.archive.org/web/20140705045849/http://www.3news.co.nz/Planet-hunting-Kepler-broken-mission-may-be-over/tabid/1160/articleID/298431/Default.aspx. Retrieved on
    ۲ اکتوبر ۲۰۲۰. 
  116. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  117. سانچہ:Cite conference
  118. Welcome to the NASA Exoplanet Archive at exoplanetarchive.ipac.caltech.edu Error: unknown archive URL (archived February 27, 2014)
  119. Population of Known Alien Planets Nearly Doubles as NASA Discovers 715 New Worlds at www.space.com Error: unknown archive URL (archived February 26, 2014)
  120. A Study of the Shortest-Period Planets Found With Kepler. March 10, 2014. 
  121. NASA's Kepler Discovers First Earth-Size Planet In The 'Habitable Zone' of Another Star at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived April 17, 2014)
  122. ۱۲۲.۰ ۱۲۲.۱ ۱۲۲.۲ K2 Campaign Fields – 0 to 13 at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 29, 2014)
  123. K2 Campaign 0 (March 8, 2014 – May 30, 2014) at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 29, 2014)
  124. Conroy, Kyle E.; Prša, Andrej; Stassun, Keivan G.; Bloemen, Steven; Parvizi, Mahmoud; Quarles, Billy; Boyajian, Tabetha; Barclay, Thomas; et al. (October 2014). "Kepler Eclipsing Binary Stars. V. Identification of 31 Candidate Eclipsing Binaries in the K2 Engineering Dataset". Publications of the Astronomical Society of the Pacific 126 (944): 914–922. doi:10.1086/678953. Bibcode2014PASP..126..914C. 
  125. K2 Campaign 1 (May 30, 2014 – August 21, 2014) at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 29, 2014)
  126. K2 Campaign 2 (August 22, 2014 – November 11, 2014) at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 29, 2014)
  127. Mission Manager Update: C1 data on the ground; C2 underway at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived September 23, 2014)
  128. ۱۲۸.۰ ۱۲۸.۱ NASA Spacecraft Capture Rare, Early Moments of Baby Supernovae at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 20, 2015) سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "NASA-20150520" defined multiple times with different content
  129. K2 Campaign 3 (November 14, 2014 – February 6, 2014) at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 29, 2014)
  130. An Ancient Extrasolar System with Five Sub-Earth-size Planets. February 2015. 
  131. Oldest Planetary System Discovered, Improving the Chances for Intelligent Life Everywhere at www.universetoday.com Error: unknown archive URL (archived January 27, 2015)
  132. K2 Campaign 4 (February 7, 2015 – April 24, 2015) at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 29, 2014)
  133. Mission Manager Update: K2 in Campaign 4 at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived April 2, 2015)
  134. Discovery and Validation of Kepler-452b: A 1.6 R⨁ Super Earth Exoplanet in the Habitable Zone of a G2 Star. July 2015. 
  135. Kepler Planet Candidates, July 2015 at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived July 23, 2015)
  136. The Most Mysterious Star in Our Galaxy at www.theatlantic.com Error: unknown archive URL (archived October 13, 2015)
  137. Planet Hunters IX. KIC 8462852 – Where's the flux?. April 2016. 
  138. The Kepler Space Telescope is dead at www.theverge.com Error: unknown archive URL (archived October 30, 2018)
  139. Kepler planet-hunting mission extended until 2016 at www.spaceflightnow.com Error: unknown archive URL (archived April 4, 2012)
  140. Release : 12–394 – NASA's Kepler Completes Prime Mission, Begins Extended Mission at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  141. Kepler Mission Manager Update: Initial Recovery Tests at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived July 24, 2013)
  142. Kepler Mission Manager Update: Pointing Test at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived August 2, 2013)
  143. Wall, Mike (August 15, 2013). "Planet-Hunting Days of NASA's Kepler Spacecraft Likely Over". Space.com. http://www.space.com/22387-nasa-planet-hunting-kepler-spacecraft-problems.html. Retrieved on
    ۱۵ اگست ۲۰۱۳. 
  144. Wall, Mike (August 15, 2013). "Planet-Hunting Days of NASA's Kepler Spacecraft Likely Over". Space.com. http://www.space.com/22387-nasa-planet-hunting-kepler-spacecraft-problems.html. Retrieved on
    ۱۵ اگست ۲۰۱۳. 
  145. سانچہ:Cite arXiv
  146. Kepler Mission Manager Update at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived June 7, 2013)
  147. NASA's Hobbled Planet-Hunting Spacecraft May Resume Search for Alien Worlds at www.space.com Error: unknown archive URL (archived November 5, 2013)
  148. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  149. Kepler Mission Manager Update: K2 spacecraft operation tests continue at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived February 14, 2014)
  150. HAT-P-54b: A hot jupiter transiting a 0.64 Msun star in field 0 of the K2 mission. April 17, 2014. 
  151. Kepler Guest Observer Program at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 29, 2014)
  152. K2 Performance at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 29, 2014)
  153. Cepheids and RR Lyrae Stars in the K2 Fields. May 29, 2014. 
  154. A Revised Age for Upper Scorpius and the Star Formation History among the F-type Members of the Scorpius-Centaurus OB Association. February 2012. 
  155. A Hipparcos Census of Nearby OB Associations. 1999. 
  156. Post-T Tauri Stars in the Nearest OB Association. 2002. 
  157. NASA's Kepler Reborn, Makes First Exoplanet Find of New Mission at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived December 18, 2014)
  158. Mission Manager Update: Kepler Recovered from Emergency and Stable at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived April 11, 2016)
  159. Mission Manager Q&A: Recovering The Kepler Spacecraft To Hunt For Exoplanets Again at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived May 3, 2016)
  160. Mission Manager Update: K2 Marches On at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived June 9, 2016)
  161. K2 mission officially extended through end of mission at keplerscience.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived June 9, 2016)
  162. Kepler and K2 at www.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived September 5, 2018)
  163. Frequently Asked Questions from the Public at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  164. NASA's Kepler Mission Data Release Schedule at keplergo.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing]) On this schedule, the data from the quarter ending June 2010 was scheduled to be released in June 2013.
  165. Hand, Eric (April 14, 2010). Telescope team may be allowed to sit on exoplanet data. http://www.nature.com/news/2010/100414/full/news.2010.182.html. 
  166. Kepler's Exoplanets: A Progress Report at www.skyandtelescope.com Error: unknown archive URL (archived August 2011)
  167. Minutes of the Kepler Users Panel at keplergo.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived March 28–29, 2011)
  168. Kepler Exoplanet Controversy Erupts at news.discovery.com Error: unknown archive URL (archived June 15, 2010)
  169. NASA's Kepler Mission Announces Next Data Release to Public Archive at kepler.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived March 31, 2015)
  170. Kepler Data Collection and Archive Timeline at keplergo.arc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  171. ۱۷۱.۰ ۱۷۱.۱ SOPHIE velocimetry of Kepler transit candidates. II. KOI-428b: A hot Jupiter transiting a subgiant F-star. April 2011. 
  172. ۱۷۲.۰ ۱۷۲.۱ SOPHIE velocimetry of Kepler transit candidates. III. KOI-423b: an 18 MJup transiting companion around an F7IV star. September 2011. 
  173. Planetometer at www.planethunters.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  174. We Got One!!! at www.zooniverse.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  175. Stargazing Live 2017: Thank you all! at blog.zooniverse.org Error: unknown archive URL (archived April 7, 2017)
  176. Star: KOI-196 at exoplanet.eu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  177. Star: KOI-135 at exoplanet.eu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  178. Star: KOI-204 at exoplanet.eu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  179. Star: KOI-254 at exoplanet.eu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  180. Star: KOI-730 at exoplanet.eu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  181. Star: KOI-961 at exoplanet.eu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  182. MAST KIC Search Help at archive.stsci.edu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  183. KIC10 Search at archive.stsci.edu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  184. سانچہ:Cite arXiv
  185. 506121 (2016 BP81) at www.minorplanetcenter.net Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  186. Farewell, Kepler: NASA Shuts Down Prolific Planet-Hunting Space Telescope at www.space.com Error: unknown archive URL (archived November 16, 2018)
  187. Kepler Telescope Bids 'Goodnight' with Final Commands at www.jpl.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived November 16, 2018)

باہرلے جوڑ

سودھو

بیرونی سیارہ کیٹلاگ تے ڈیٹا بیس

سانچہ:Space observatories سانچہ:Exoplanet search projects سانچہ:Template group

سانچہ:Portal bar