کوشیا (کوسیا،[۱][۲] کیاؤ—شے—یہ،[۳] کوشکا[۴]) بھارت توں پرانے ریشم دی اکّ جنگلی قسم سی۔ گھریلو اتے غیر-گھریلو ریشم (جنگلی ریشم وجوں وی جانیا جاندا اے) بھارت اتے چین دوواں وچ پیدا کیتا گیا سی۔[۵](p۹) تیسری صدی عیسیٰ مشرق توں بھارتی لکھتاں وچ ریشم دی بنائی دا ذکر کیتا گیا اے۔[۵](p۱۳) چوتھی صدی عیسیٰ مشرق وچ، اکّ پرانے ویاکرنکار، کاتیان نے کوشیو نوں خاص طور اُتے وکار، کوس (وکارا کوشدوم) دے اتپاد وجوں متاثر کیتا - دوجے شبداں وچ، ریشم دا کپڑا۔[۵](p۱۴) شتپتھ براہمن کسا نوں درساؤندا اے، ریشم دی اکّ قسم جس نوں کسواری جاں کسوارا کیہا جاندا اے۔ ایہہ ریشم دے کیڑے ججوب دے درکھتاں اُتے پالے جاندے ہن۔[۵](p۱۳)

کتسوترم، کرمیناگ، پتسوتر، جاں پیٹرن ممکنہ طور اُتے جنگلی ریشم دیاں قسماں دا حوالہ دیندے ہوئے نام سن جو وکھو-وکھرے رکھاں اُتے پالن کیتے وکھ-وکھ غیر-مادہ ریشم دے کیڑیاں ولوں پیدا کیتے گئے سن، اسلئی ریشم دے وکھ-وکھ گن اتے رنگ پیدا کردے ہن۔[۵](pp۱۳, ۹)

ویپتی

سودھو

کوشکا جاں کوشیا اکّ سنسکرت شبد اے جسدا شبدی مطلب ریشم وجوں ہندا اے۔[۶] ایہہ "کوش" توں لیا گیا اے، جسدا مطلب اے "ریشم دے کیڑے دا کوکون"۔ شبد دی ویوتپتی پرانے سنسکرت ویاکرنکار پاننی ولوں دتی گئی اے۔[۷]

کوشیا دا ذکر کئی ساہتی رچناواں وچ کیتا گیا اے، جس وچ بھارتی سنسکرت مہانکاوِ رامائن، مہابھارت، اتے منسمرتی شامل ہن۔[۴] ہندو دیوی سیتا نوں "کوشیا واسنی" کیہا جاندا اے، جسدا ترجمہ "اکّ جو ریشمی کپڑے پہندا اے" وجوں کیتا جاندا اے۔ سبھا پرو (۵۱٫۲۶) مہامبھارت وچ کوشیا دا حوالہ دندا اے، لڑائیشٹھر نال اکّ حادثہ نال متعلق۔[۵](p۱۴) بودھی اودان کہانیاں دا سنسکرت مجموعہ، دویوادن (بودھی کہانیاں دا چوتھی صدی دا مجموعہ)، وی کوشیا دی ہوند نوں ثابت کردا اے؛ اس وچ کوشیا، دھوتپٹا، کشیکانشکا، کاشی، پتنشکا اتے چینشکا ورگے شبد شامل ہن۔[۵](p۱۵)

کوش اتے کوشیو دا ذکر کئی سنسکرت گرنتھاں وچ کیتا گیا اے، جس وچ شتپتھ براہمن، ششرت سنہتا، کوٹلیا دا ارتھش، وششٹ دھرمسوتر (۱۱٬۶۶)، وشنوں دھرمسوتر (۴۴٬۲۶)، پاننی دا سوترپت اتے گنپت، ویکھانسوتر (۲۴٬۳۳) شامل ہن۔ پرور کھنڈ)۔[۵](p۱۴)

امرکوش کئی طرحاں دیاں کوشیاں بارے وی دسدا اے جو کہ پاترنا سی۔ اسنوں "بلیچڈ جاں سفید کوشیا" وجوں متاثر کیتا گیا اے۔[۸]

زوانزانگ، جس نوں ۷ویں صدی دے اکّ چینی یاتری، ہیوئین-سانگن وجوں وی جانیا جاندا سی، نے بھارتی ریشم نوں "جنگلی ریشم" کیہا، جسدا مطلب اے کہ ایہہ چینی ریشم نالوں گھٹیا سی۔[۵](p۹) اسنے ہم عصر لوکاں دے کپڑیاں دیاں سٹائلاں اتے سمگریاں اُتے چرچہ کردے ہوئے کوشیا دا ذکر کیتا۔ ہیوئین-سانگن نے مرداں اتے عورتاں دوواں لئی اکّ غیر-سلائی والے کپڑے دی وضاحت کیتی۔[۱][۹]

اہمیت اتے ورتوں

سودھو

کشوما اتے کوشیا نوں ہندو دھرم وچ خالص منیا جاندا سی اتے بودھی کپڑیاں دی وی آگیا سی۔[۱] دوائی اتے سرجری بارے اکّ پرانے سنسکرت پاٹھ، سشرت سنہتا، کوشیا نوں "پٹی بند کرن دے لیکھ" دے ماتحت شرینیبدھّ کردی اے۔[۱۰]

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ Watters, Thomas (1904). On Yuan Chwang's Travels in India, 629-645 A.D. (in en). Royal Asiatic Society, 148, 149. 
  2. «Kautilya's Arthashastra» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۰۲۰-۱۱-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۲. The above will explain the fabrics known as kauseya silk-cloth, and chinapatta, fabrics of China manufacture. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  3. (1906) History of India, Robarts – University of Toronto, London, Grolier society, 132. 
  4. ۴.۰ ۴.۱ (1912) Report of the … Indian Industrial Conference ۔.۔ (in en), 128. “"A Sanskrit word Kausheya or Koushika meaning silk occurs in the Rigveda, the Ramayana, the Mahabharata and the Law of Manu۔"” 
  5. ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ ۵.۴ ۵.۵ ۵.۶ ۵.۷ ۵.۸ Agrawal, Yashodhara (2003). Silk brocades, Internet Archive, New Delhi: Roli Books. ISBN 978-81-7436-258-2. 
  6. Liotard, L. (1883). Memorandum on Silk in India (in en). Prtd. by the Superintendent of Government Prtg. India, 1, 2. 
  7. (1900) A Monograph on Silk Fabrics Produced in the Northwestern Provinces and Oudh (in en). Printed at the N.-W. Provinces and Oudh Government Press, 117, 118. 
  8. Ray, Joges Chandra (جون 1917). "Textile Articles in Ancient India". Journal of the Bihar and Orissa Research Society 3 (2): 214. http://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.55117. 
  9. (1891) The China Review, Or, Notes and Queries on the Far East (in en). 國家圖書館出版社, 232. 
  10. (1907–1916) An English translation of the Sushruta samhita, based on original Sanskrit text. Edited and published by Kaviraj Kunja Lal Bhishagratna. With a full and comprehensive introd., translation of different readings, notes, comparative views, index, glossary and plates, Gerstein – University of Toronto, Calcutta, 166.