کھنوا دی لڑائی
| کھنوا دی لڑائی | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بسلسلہ مغل راج دا پھلار | |||||||||
 راجپوت فوج مغلاں خلاف لڑن ویلے | |||||||||
| |||||||||
| محارب | |||||||||
| مغل راج[۱] |
 راجپوت[۱]مسلم راجپوت ابراہیم لودھی دے فوجی | ||||||||
| کمانڈر اور رہنما | |||||||||
| سانچہ:مغل راجے | راجپوت راجے | ||||||||
| طاقت | |||||||||
|
25,000 مغل 500 کابل فوجی 40-50 مقامی تیر انداز |
50,000 راجپوت 30,000 پوربی 10,000 افغان 12,000 مسلم راجپوت 500 ہاتھی فوجی[۱] | ||||||||
کھنوا دی لڑائی بابر تے رانا سانگا وچکار 17 مارچ، 1527 نوں کنواہ وکھے ہوئی جو کہ آگرہ توں 60 کلومیٹر دور اے۔[۳]
لڑای دا مختصر سار
سودھوپانیپت دی لڑای وچ بابر نے جت ضرور حاصل کر لی سی مگر اسدا اجے بھارت اُتے قبضہ نہیں ہویا سی۔ شمالی بھارت وچ اسدے راہ وچ سبھ توں وڈی روک میواڑ دا رانا سانگا سی۔ رانا سانگا اکّ ویر جنگجو سی، اسدی فوجی طاقت وی اسیم سی۔ انج وی بابر اتے رانا سانگا اکّ-دوجے دے دشمن بن چکے سن، کیونکہ رانا سانگا نے پانیپت دی لڑائی وچ بابر دی مدد نہیں کیتی۔ اس لئی دوہاں وچ لڑائی اٹلّ سی۔ بابر اپنیاں فوجاں لے کے کنواہ دے میدان وچ آ ڈٹیا۔
رانا سانگا نال سلطان محمود اتے حسن خاں میواتی وی رلے سن۔ اس طرحاں اسدے فوجیاں دی گنتی بابر دے فوجیاں توں کتے زیادہ ہو گئی سی۔ اجے تک بابر نے منگولاں، ازبیکاں اتے افغاناں نال ہی لڑائیاں لڑیاں سن۔ مگر ہن اس نے ویر راجپوتاں دا ساہمنا کرنا سی جو جان توں ودھ اعزاز نوں تھاں دندے سن۔ جدوں مغل فوجیاں نے راجپوتاں دی ویرتا دے چرچے سنے تاں اوہ حونصلہ کھو بیٹھے۔ اوہنیں دنیں کابل توں محمد شریف ناں دا اکّ جوتشی بھارت آیا۔ اسنے ایہ پشین گوئی کیتی کہ رانا سانگا دے خلاف لڑائی وچ بابر دی ہار ہوویگی۔ س نال مغل فوجی ہور وی حونصلہ ڈھا گے۔ اوہنیں دنیں سیکری ناں دے تھانں اُتے راجپوتاں نے مسلماناں نوں ہرا دتا۔ مغل فوجیاں نوں ہن وشواش ہو گیا کہ محمد دی بھوکھبانی سچی سدھ ہو کے رہیگی۔ مگر بابر نے اپنے فوجیاں نوں سلام دے نام اُتے لڑن لئی راغب کیتا۔ بابر نے آپ شراب نوں کدے نہ چھوہن دی قسم کھادھی۔ اسنے شراب دے سارے برتن بھنوا سٹے۔ نال ہی اسنے مسلماناں توں تمغہ نانمک کر لینا بند کر دتا۔ اسدی دعا دا فوجیاں اُتے پورا اثر ہویا اتے اوہ لڑائی وچ مر مٹن لی تیار ہو گے۔
17 مارچ، 1527 نوں ٹھیک 9 وجے دے لگبھگ مغل اتے راجپوت فوجاں کنواہ دے رنکھیتر وچ آپس وچ بھڑ پئیاں۔ اس لڑائی وچ وی بابر نے اپنی فوج دا تنظیم پانیپت دی لڑائی وانگ رکھیا۔ دوجے پاسے رانا سانگا دی فوج 2 لکھ دے لگبھگ سی۔ س وچ راجپوت، محمود لودھی اتے حسن خاں میواتی دیاں فوجاں شامل سن۔ کیہا جاندا اے کہ صرف بھیلسا دے سردار ہی س لڑائی وچ 30,000 گھوڑے لیائے سن۔ ایہ ساری فوج چار حصےآں وچ ونڈی ہوی سی۔
لڑائی دے شروع راجپوتاں نے کیتا۔ اوہناں نے بابر دے سجے پاسے تے حملہ کیتا۔ کجھ ویلے لئی اجیہا پرتیت ہون لگا کہ راجپوتاں دی جت ہوویگی۔ مگر استاد علی دے توپخانے دے گولیاں نے اوہناں وچ ہپھڑا دپھڑی مچا دتی۔ توپاں دے وار توں بچن لئی دشمن دے فوجی ساریاں سمتاں وچ نٹھّ گے ۔ رانا سانگا وی زخمی ہو کے رن کھیتر وچوں بھج گیا ۔ اس طرحاں بابر جیتو رہیا ۔
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ A History of India Under the Two First Sovereigns of the House of Taimur, Báber and Humáyun، by William Erskine, Published by Longman, Brown, Green, and Longmans, 1854, Public Domain
- ↑ An Advanced History of India، Dr K.K.Datta,p.429
- ↑ An Advanced History of India, Dr K.K.Datta,p.429