ڈاکٹر جوگندر سنگھ کیروں

جوگندر سنگھ کیروں
جم	جوگندر سنگھ 12 آوریل 1941 ‏(عمر: ۸۳ سال) چکّ نمبر 359, ضلع لائلپور، برطانوی پنجاب (ہن پاکستان)
کم کِتہ	گرو نانک دیو یونیورسٹی وچّ معلم اتے گلپکار
بولی	پنجابی، انگریزی
قومیت	بھارتی
مادر علمی	پنجابی یونیورسٹی، پٹیالہ، گرو نانک دیو یونیورسٹی
صنف	نکی کہانی، ناول، لوک-دھارا
سرگرم سال	20ویں صدی دی آخری چوتھائی اتے 21ویں صدی دی شروعاتی چوتھائی

ڈاکٹر. جوگندر سنگھ کیروں (جنم 12 اپریل 1941) پنجابی لوک-کہانیاں اتے لوکدھارا دی کھوجی برتی والا اک گلپکار ہے۔

جیون

جنم تے ماں پیؤ

ڈاکٹر. جوگندر سنگھ کیروں دا جنم بار دے علاقے وچّ ٹوبہ ٹیک سنگھ دے نزدیک 359 چکّ، ضلع لائلپور، پاکستان وچّ 12 اپریل (6 پھگن) 1941 نوں سنتوکھ سنگھ گھر ماں ہربنس کور دی ککھوں ہویا۔ اوہناں دا جدی پشتی پنڈ گنووالا نیڑے جنڈیالا گرو ضلع امرتسر ہے۔

تعلیم

ڈاکٹر. جوگندر سنگھ کیروں نے پرائمری تکّ دی پڑائی اپنے پنڈ سکول وچوں حاصل کیتی۔ اس توں بعد نال دے پنڈ گگوماڈل دے مڈل سکول توں اٹھویں پاس کر کے 1957 وچّ اپنی بھوآ کول پنڈ کیروں ضلع امرتسر وچّ ہائر سیکنڈری تکّ تعلیم حاصل کیتی۔ خالصہ کالج امرتسر توں بی.اے. کرن پچھوں پنجابی یونیورسٹی پٹیالہ توں ایم.اے. پنجابی کر کے 1979 وچّ گرو نانک دیو یونیورسٹی توں لوکدھارا وچّ پی.ایچ.ڈی. دی ڈگری حاصل کیتی۔ 1984 وچّ گرو نانک دیو یونیورسٹی دے پنجابی مطالعہ سکول وچّ لکچرار وجوں تعینات ہو گئے۔

رچناواں

ڈاکٹر. جوگندر سنگھ کیروں نے کہانی، ناول، جیونی اتے لوکدھارا دے کھیتر نال متعلق رچناواں رچیاں۔ لیکھک نے 5 ناول، 2 کہانی مجموعے، 4 جیونیاں اتے 7 لوکدھارا دے کھیتر نال متعلق کتاباں دی رچنا کیتی۔

کہانی مجووعے

• آخری لڑائی دا نائک
• کاکروچاں وچ گھریاں آدمی

ناول

• ناد-بند
• سبھناں جتیاں بعضیاں
• روزہ-میئا
• نیلے تاریاں دی موت
• بائی پولراں دے دیش
• بابا نورا تے مینا (بال ناول)

جیونیاں

• بابا کھڑک سنگھ
• سنت بابا کھڑک سنگھ اتے کار سیوا سنستھا بیڑ صاحب
• بنسفے دا پھلّ (ایچ.ایس.بھٹی)
• لوک نائک پرتاپ سنگھ کیروں

لوکدھارا

• پنجابی لوک کہانیاں دا سرنچناتمک ادھٔین اتے ورگی کرن
• پنجابی-لوکابی وارتا
• بدیشی لوک-کہانیاں
• پنجابی ساہت دا لوکدھارائی پچھوکڑ
• ساڈے لوکدھارا شاستری
• پنجابی لوکدھارا ادھٔین

سمپادت کتاباں

• سنگرامی-گاتھاامی: کامریڈ تیجا سنگھ ستنتر
• واسدیو سنگھ دیاں جیون یاداں

ساہتک دین

ڈاکٹر. جوگندر سنگھ کیروں پنجابی ساہت وچّ ولکھن ہستاخر ہے۔ کیروں کھوجی اتے سرڑی برتی دا ہون کارن لوک کہانی دے سنرچناتمک پہلوآں نوں پچھانن لئی اوہناں اپنی پی.ایچ.ڈی. دی کھوج پورے سرڑ نال کیتی۔ کیروں دیاں کہانیاں دے وشے منکھ دیاں ادھوریاں اچھاواں، کامناواں، ٹٹدے رشتیاں، پتی-پتنی سبندھاں دی تڑکن، سرمائیداری سماج وچّ منکھ اتے بھرشٹاچار دی دلدل وچّ دھس چکے سمچے سسٹم نوں آلوچناتمک درشٹی توں پیش کرن والے ہن۔ کیروں دا پہلاں ناول 'ناد-بند' چھپن نال ہی اوہ چرچہ چ آ گئے سن۔ اس ناول چ کیروں نے یوگ دھیان، فلسفہ، کام-واسنا اتے بندے دے چیتن-اوچیتن وچّ چلدے دوند نوں پکڑن دا یتن کیتا ہے۔ اسنے یاداں، ڈائری، پچھل جھات اتے ہور ورناتمک جگتاں راہیں اوہ اپنا کتھانک اساردا ہے۔ اس دے ناولاں وچّ دارشنک فلسفہ، لوک دھرائی ویروے اتے اتہاسک تتّ اس دی ناولی ولکھنتا نوں درساؤدے ہن۔ اس دی وچاردھارک پرتیبدھتا سادھارن منکھ اتے اس دے جیون یتھارتھ نال جڑے ہوئے انیکاں پکھ اتے پاسار اس دے ناولاں دے کیندر وچّ ہن۔

حوالے