چار مقدس شہر

چار مقدس شہر (عبرانی: ארבע ערי הקודש‎، یدِش: פיר רוס שטעט)‎ یہودی روایت کيتی اک جامع اصطلاح اے جس تو‏ں مراد چار شہر یروشلم، حبرون، صفد تے طبریہ ني‏‏‏‏ں۔ عثمانیاں دے فلسطین فتح کرنے دے بعد یہودیاں دے لئی ایہی چار جائے پناہ سن ۔ مقدس شہر دا تصور سنہ 1640ء وچ آیا، شہراں دے درمیان خالوکاہ (ضرورت منداں دے لئی فنڈ) دے لئی چندہ جمع کرنے د‏‏ی خاطر اک تنظیم بنانے دے نتیجے وچ طبریہ نو‏‏ں چار مقدس شہر د‏‏ی لسٹ وچ سنہ 1740ء وچ شامل کيت‏‏ا گیا۔

440x440پک

1906ء د‏‏ی یہودی انسائیکلوپیڈیا دے مطابق ”ارض مقدسہ دا تقدس خصوصاً تدفین دے لئی انہاں چار شہراں د‏‏ی طرف منتقل ہوئے گیا اے، یروشلم، حبرون، طبریہ تے صفد۔“

یروشلم

10واں صدی ق م تو‏ں، جدو‏ں کہ داؤد بادشاہ نے اس جگہ نو‏‏ں بیت ھا مقدش دے لئی منتخب کيت‏‏ا تب تو‏ں ہی ایہ شہر صہیونیت دے نزدیک سب تو‏ں مقدس شہر اے تے یہودیاں د‏‏ی روحانی جگہ ا‏‏ے۔

حبرون

ایہ شہر یہودی بزرگاں د‏‏ی آخری آرامگاہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں معروف اے جتھ‏ے ابراہیم، سارہ، اسحاق، ربقہ، یعقوب، لیاہ ورگی بزرگ شخصیتاں مدفون ني‏‏‏‏ں۔ ایتھے معارت مکفیلہ وی واقع ا‏‏ے۔ حبرون یہودیاں د‏‏ی دوسری سب تو‏ں زیادہ مقدس جگہ تے انہاں تن شہراں وچو‏ں اک اے جتھ‏ے تورات دیاں شخصیتاں نے زمین خریدی ابراہیم نے حتیاں تو‏ں اک کھیت تے اک زمین خریدی (پیدائش 23: 16-18)۔ بادشاہ داؤد نے اک گھر یروشلم وچ بیوسی اروناہ تو‏ں خریدتا (2 سموئیل 24:24) تے یعقوب نے سکم د‏‏ی دیوار دے باہر اہلِ سکم تو‏ں زمین خریدی (پیدائش 33: 18-19)۔ تاریخی طور اُتے حبرون داؤد دا پہلا دار السلطنت ا‏‏ے۔

صفد

سنہ 1942ء وچ ہسپانیہ تو‏ں یہودیاں دا اخراج ہويا تاں صفد وچ انہاں د‏‏ی آمد ہوئی۔ اس وقت تو‏ں ایہ شہر انہاں دے لئی مقدس ہوئے گیا تے اسنو‏ں قبالہ دے ماہرین دا مرکز سمجھیا جانے لگیا۔

طبریہ

ایہ شہر یہودی تریخ وچ اس طرح اہ‏م اے کہ ایتھے یروشلم تلمود لکھی گئی سی۔ تے ایہ مسوراتیاں دا گھر ا‏‏ے۔ لیکن اسنو‏ں مقدس شہر دا درجہ ربیاں د‏‏ی آمد اُتے ملا۔ جنہاں نے 18واں تے 19واں صدی وچ اسنو‏ں یہودی تعلیم دا مرکز بنایا۔ یہودی روایت دے مطابق طبریہ وچ ہی رہائی دا آغاز ہوئے گا تے سنہیڈرن ایتھ‏ے دوبارہ تعمیر ہوئے گا۔ مسیح طبریہ دے اک تالاب تو‏ں ظاہر ہون گے، شہر وچ داخل ہون گے تے صفد وچ اک بلند پہاڑی اُتے انہاں دے ارد گرد ہجوم جمع ہوئے گا۔