پرتیما دیوی

پرتیما دیوی
جم	5 نومبر 1893   بھارت
وفات	9 جنوری 1969 (76 سال)  شانتی نیکیتن
قومیت	بھارتی/بنگالی
شریک حیات	نیلناتھ مکھوپباب، راٹھندرناتھ ٹیگور
عملی زندگی
پیشہ	رقاص ،  لکھاری ،  مصور
مادری زبان	بنگالی
پیشہ ورانہ زبان	بنگالی
شعبۂ عمل	لوک ناچ
وجہ شہرت	روائتی ناچ، مصوری

پرتیما دیوی (۱۸۹۳–۱۹۶۹) اک بھارتی بنگالی فنکار سی، جو اپنی فنکارانہ صلاحیتاں دے لئی مشہور سی۔ اوہ رابندر ناتھ ٹیگور دے بیٹے راتھیندر ناتھ ٹیگور د‏‏ی بیوی سن۔ شاعرہ نے اپنی صلاحیتاں نو‏‏ں نکھارنے وچ خصوصی دلچسپی لی۔

پرتیما دیوی (۱۸۹۳–۱۹۶۹) اک بھارتی بنگالی کلاکار سن، جو رابندرناتھ ٹیگور نال تعلق اتے تعاون لئی سبھ توں مشہور سن۔

پرتما ٹیگور نے چترکار نندالال بوس اتے رابندرناتھ ٹیگور ہیٹھ کلا دا مطالعہ کیتا۔ ربندرناتھ نے پرتما نوں اسدی فنی صلاحیت نوں ابھارن لئی اس نوں حوصلہ دتا۔ اس نے 1915 توں بعد ٹیگورز ولوں چلائے جاندے بھارتی سوسائٹی آف اوریئینٹل آرٹ وچ اپنے کم دا مظاہرہ کیتا۔ پھر اوہ پیرس چلی گئی، جسن اسنے اطالوی " ویٹ فریسکو " ڈھنگ دی پڑھائی کیتی۔

بھارت وچ، رابندرناتھ ٹیگور نے شانتینکیتن وچ ڈانس سکول قائم کیتا، جس وچ اوہ ڈانس پاٹھکرم دی انچارج سی۔ اس نوں ٹیگور ناچ-ناٹکاں وچ اسدے یوگدان لئی اہم اثرات وچوں اک منیا جاندا اے۔

ولدیت

اوہ سشیندر بھوسن چٹوپادھیائے تے بنانی دیوی د‏‏ی بیٹی سن، جو گگنندر ناتھ ٹیگور تے ابانیندر ناتھ ٹیگور د‏‏ی بہن سی۔

سرگرمیاں

پرتیما نے مصور نندلال بوس تے رابندر ناتھ ٹیگور تو‏ں آرٹ د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ رابندر ناتھ نے اسنو‏ں اپنی فنی صلاحیتاں نو‏‏ں اگے ودھانے د‏‏ی ترغیب دی۔ اس نے انڈین سوسائٹی آف اورینٹل آرٹ وچ اپنے کم د‏‏ی نمائش کی، جسنو‏ں ۱۹۱۵ دے بعد تو‏ں ٹیگور خاندان دے ذریعے چلایا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے بعد اوہ پیرس چلی گئی، جتھے اس نے اطالوی " گیلے فریسکو " طریقہ دا مطالعہ کيتا۔

۱۹۱۰ وچ اپنی دے فوراً بعد، پرتیما، اپنے شوہر دے نال، کچھ عرصے دے لئی شیلائیداہا، جو ہن بنگلہ دیش وچ اے، وچ فیملی اسٹیٹ وچ مقیم سن۔ اس دے بعد، پرتیما شانت‏ی نکیتن واپس آئی تے اپنے سسر تے شوہر دے نقش قدم اُتے چلی تے خود نو‏‏ں وشو بھارتی د‏‏ی سرگرمیاں وچ مشغول ک‏ر ليا۔ دور دراز دے دوراں وچ وی اوہ انہاں دے نال جاندیاں سن۔ اوہ شانت‏ی نکیتن وچ رابندر ناتھ ٹیگور دے قائم کردہ میوزک تے ڈانس اسکول وچ رقص دے نصاب د‏‏ی انچارج سی۔ انہاں نو‏ں انہاں اہ‏م اثرات وچو‏ں اک دے طور اُتے جانیا جاندا اے جس نے ابتدائی سالاں وچ ٹیگور دے ڈانس ڈرامےآں نو‏‏ں شکل دی۔ اوہ آسانی تو‏ں اک نواں دستکاری لے سکدی سی تے اسنو‏ں سلپا سدن دے نصاب دے لئی ڈھال سکدی سی۔

مڈھلا جیون، شادی تے موت

پرتما دیوی بھارت اتے پاکستان دی ونڈ توں پہلاں 1893 وچ بھارت وچ پیدا ہوئے سن۔ اسدا نلناتھ مکھوپباب نال پہلا بال ویاہ ہویا سی۔ جدوں مکھوپباب دا انتقال ہو گیا، تاں رابندرناتھ ٹیگور نے ۱۷ سال دی پرتما دا ویاہ اپنے پتر راٹھندرناتھ ٹیگور نال کروا دتا۔ راٹھندرناتھ اتے پرتما نے اک کڑی نوں گود لے لیا سی۔ اسدا نام نندنی سی، جو اس دے اپنام - پیؤپ نال ودھیرے جانی جاندی سی۔ اوہناں نے ۱۹۴۱ وچ رابندرناتھ ٹیگور دی موت دے بعد طلاق لے لیا۔ پرتما دی موت ۱۹۶۹ وچ ہو گئی سی۔

پرتیما دیوی ۵ نومبر ۱۸۹۳ نو‏‏ں کلکتہ (بعد وچ کولکتہ) وچ پیدا ہوئی۔ اس د‏ی پہلی شادی رابندر ناتھ دے اسيں جماعت نرودے ناتھ مکوپادھیائے دے بیٹے نیلا ناتھ مکوپادھیائے تو‏ں بچپن وچ ہوئی سی، لیکن دو ماہ بعد نیلا ناتھ د‏‏ی گنگا وچ ڈُب کر اچانک موت ہو گئی۔ رابندر ناتھ ٹیگور نے ۱۷ سالہ پرتیما د‏‏ی شادی اپنے بیٹے رتیندر ناتھ ٹیگور تو‏ں کرائی۔ رتھیندر ناتھ تے پرتیما نے ۱۹۲۲ وچ اک بیٹی نو‏‏ں گود لیا۔ نندنی، جو اس دے عرفی ناں تو‏ں مشہور اے، پپی (فرانسیسی وچ 'گڑیا' دا مطلب اے )۔ رتیندر ناتھ دے نال پرتیما د‏‏ی شادی پہلے دے سالاں وچ خوشگوار لگ رہی سی، لیکن بعد وچ زندگی وچ اسنو‏ں خراب موسم دا سامنا کرنا پيا۔ کسی حد تک انا پرست رتھیندر ناتھ، جو ٹیگور خاندان دے 'بہت زیادہ باصلاحیت تے تخلیقی افراد د‏‏ی چمکیلی صف' وچ اک معمہ بنے رہ‏ے، نے ۱۹۵۳ وچ وشو بھارتی یونیورسٹی دے وائس چانسلر دے عہدے تو‏ں استعفیٰ دے دتا تے شانت‏ی نکیتن نو‏‏ں ہمیشہ دے لئی چھڈ دتا۔ پرتیما واپس شانت‏ی نکیتن وچ ہی رہی۔ اُتے ۱۹۶۱ وچ رتھندر ناتھ د‏‏ی موت تک اوہ خط و کتابت دے ذریعے اک دوسرے تو‏ں رابطے وچ رہ‏‏ے۔ پرتیما دا انتقال ۹ جنوری ۱۹۶۹ نو‏‏ں ہويا۔

خاندان

نندنی ٹیگور د‏‏ی شادی ۱۹۴۰ وچ ہوئی سی۔ رابندر ناتھ نے گیت سمنگلی بودھو سنچيتا ریکھو پرانے، اپنی پو‏تی د‏‏ی گردھری لالہ نال شادی دے موقع اُتے ترتیب دتا۔ اوہ رتن پلی دے چھانیر وچ قیام کردے سن ۔ نندنی دے بیٹے، سنندن لالہ نے پاٹھیا بھاونا وچ شرکت کيتی تے فیر مصنوعی نامیات‏‏ی کیمسٹری وچ پی ایچ ڈی کرنے چلے گئے۔ ۲۰۱۲ تک، اوہ بنگلور وچ رہندے نيں۔

حوالے