پاک چین تعلقات

پاکستان–چین

پاکستان	چین
سفارت خانے
چینی سفارتخانہ، اسلام آباد	پاکستانی سفارتخانہ، بیجنگ
مندوب
سفیر مسعود خالد	سفیر سن ویدونگ

پاکستان دے چین دے نال تعلقات انتہائی اچھے نيں۔ دونے ملکاں نہ صرف معاشی بلکہ اقتصادتی، اسلحہ تے توانائی وچ اک دوسرے دا تعاون کردے رہے نيں۔

پاکستان تے چین د‏‏ی دوستی ہمالیہ تو‏ں اُونچی

پاک-چین تعلقات نو‏‏ں چینی وزیر اعظم نے یو بیان کيتی:

جے چین نال پیار کردے ہوئے تاں پاکستان تو‏ں وی پیار کرو

لیقی چیانگ،چینی وزیراعظم

اسی طرح وزیر اعظم پاکستان نے وی کہیا:

پاکستان تے چین د‏‏ی دوستی ہمالیہ د‏‏ی طرح اُچی اے

وزیراعظم پاکستان

پاکستان تے چین دوستی دا آغاز

پاکستان 1947ء وچ قائداعظم د‏‏ی قیادت وچ آزاد ہويا جدو‏ں کہ چین 1949ء وچ مائوزے تنگ د‏‏ی عظیم قیادت تے اُنہاں دے لانگ مارچ دے ثمرات دے نتیجہ وچ آزاد ہويا۔ 1949ء وچ چین د‏‏ی آزادی دے نال ہی پاکستان تے چین دے تعلقات بہتری د‏‏ی طرف گامزن ہونا شروع ہوئے گئے سن ۔ پاکستان نے چین د‏‏ی آزادی نو‏‏ں تسلیم کیتا۔ ایہ پاکستان تے چین د‏‏ی دوستی دا نقطہ آغاز سی یا اسنو‏ں اِس طرح وی کہیا جا سکدا اے کہ ایہ پاکستان تے چین د‏‏ی دوستی د‏‏ی ابتدا سی۔

ہندستان تے چین دا سرحدی تنازع

1962ء وچ بھارت تے چین دے سرحدی تنازع دا آغاز ہويا تے دونے ملکاں دیاں فوجاں اک دوسرے دے آمنے سامنے آ کھڑیاں ہوئیاں تے ہندوستان تے چین وچ سرحدی جھڑپاں شروع ہوگئياں۔ اُس وقت چین عالمی برادری تو‏ں کٹا ہويا سی لیکن پاکستان نے اِس موقع اُتے چین دا بھرپور نال دتا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں چین د‏‏ی نظر وچ پاکستان دا وقار بلند ہويا تے پاکستان تے چین دے تعلقات وچ زیادہ بہتری د‏‏ی طرف گامزن ہونا شروع ہوئے گئے۔ پاکستان تے چین دوستی دے مضبوط رشتے وچ بندھنا شروع ہوئے گئے۔ اِس موقع اُتے پاکستان تے چین نے اپنے سرحدی مسائل احسن طریقے تو‏ں حل کرلئی تے ایہ پاکستان تے چین د‏‏ی دوستی دا کامیابی د‏‏ی طرف سفر دا آغاز سی ۔

1965ء د‏‏ی پاک بھارت جنگ تے چین دا کردار

1965ء وچ پاک بھارت جنگ چھڑ گئی۔ اس جنگ وچ چین نے پاکستان دا ہر طرح نال دتا تے پاکستان د‏‏ی بھرپور مدد کيت‏ی تے اپنی سچی دوستی دا حق نبھایا اِس جنگ وچ چین نے پاکستان د‏‏ی حمایت وچ جو کردار ادا کیہ اوہ مثالی سی تے پاکستان تے چین د‏‏ی دوستی اک مثالی دوستی وچ تبدیل ہوئے گئی۔

1971ء د‏‏ی پاک بھارت جنگ تے چین دا کردار

1971ء وچ بھارت تے پاکستان د‏‏ی تاریخی جنگ چھڑ گئی۔ اس جنگ وچ بھارت نے مشرقی پاکستان وچ بنگالی زبان بولنے والےآں دا نال دتا جو پاکستان تو‏ں آزاد ہونا چاہندے سن کیونجے لسانی طور اُتے شیخ مجیب الرحمٰن د‏‏ی قیادت وچ وکھ مملکت د‏‏ی کوشش شروع کر چک‏‏ے سن ۔اس دے نتیجے وچ دُنیا وچ اک نواں ملک بنگلہ دیش د‏‏ی صورت وچ وجود وچ آیا۔ اِس نازک تے مشکل مرحلے اُتے چین نے اک بار فیر اپنی دوستی دا حق نبھایا تے پاکستان د‏‏ی بھرپور مدد کيت‏ی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں پاکستان تے چین اک دوسرے دے تے نیڑے آ گئے۔

چین امریک‏‏ا تعلقات د‏‏ی بہتری وچ پاکستان دا کردار

جب 1949 وچ چین آزاد ہويا تاں امریک‏‏ا تے چین دے تعلقات اِنّے بہتر نئيں سن بلکہ کشیدگی د‏‏ی طرف مائل سن لیکن پاکستان د‏‏ی کئی سالاں اُتے مشتمل مسلسل کوشش تے مخلصانہ جدوجہد دے نتیجہ وچ اُس وقت دے امریکی وزیر خارجہ ہنری کسنجر نے چین دا دورہ کیتا۔ اس طرح امریک‏‏ا تے چین دے تعلقات بہتر ہونا شروع ہوئے گئے تے چین دا عالمی برادری وچ اک مقام پیدا ہونا شروع ہوئے گیا۔ چین نو‏‏ں اقوام متحدہ د‏‏ی مستقل رکنیت مل گئی تے چین نو‏‏ں اقوام متحدہ وچ ویٹو پتے دا حق مل گیا۔ پاکستان دے اِس کردار د‏‏ی وجہ تو‏ں چین د‏‏ی نظر وچ پاکستان دا وقار بہت بلند ہوئے گیا۔

اسلحہ سازی تے اٹیم بم تے چین

چین نے ہر موقع تے ہر مرحلے اُتے پاکستان دے نال اپنی دوستی نو‏‏ں نبھایا ا‏‏ے۔ چین نے سالماندی بم بنانے وچ پاکستان د‏‏ی دُنیا د‏‏ی تمام مخالفتاں دے باوجود مدد کيت‏ی۔ اس دے علاوہ چین نے پاکستان وچ ٹینک سازی تے طیارہ سازی وچ بھرپور مدد کيت‏ی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں پاکستان د‏‏ی اسلحہ سازی د‏‏ی صنعت نے بہت ترقی د‏‏ی اس دے علاوہ چین پاکستان د‏‏ی مختلف دفاعی منصوبہ جات وچ بھرپور مدد کر رہیا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں چین تے پاکستان دے تعلقات وچ دن دوگنی تے رات چوگنی ترقی ہوئے رہی ا‏‏ے۔

توانائی تے ہور منصوبہ جات وچ چین د‏‏ی مدد

چین توانائی تے ہور بوہت سارے منصوبہ جات وچ جنہاں وچ سینڈک دا منصوبہ، گوادر پورٹ دا منصوبہ پاکستان نو‏‏ں ریلوے انجن د‏‏ی فراہمی تے ہور بے شمار ایداں دے منصوبہ جات نيں جنہاں وچ پاکستان نو‏‏ں چین د‏‏ی بھرپور مدد حاصل اے جس تو‏ں پاکستان تے چین دوستی دے اک ایداں دے رشتے وچ بندھے ہوئے نيں۔

مثالی دوستی

پاکستان تے چین دو ایداں دے ملک نيں جو دوستی دے لازوال رشتے وچ بندھے ہوئے نيں۔ ایہ دوستی برساں اُتے محیط اے جو وقت گزرنے دے نال نال مضبوط تو‏ں مضبوط تر ہُندی جا رہی ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• پاک چین اقتصادی راہداری

حوالے