ٹینک

ٹینک
نوع	بکتر بند لڑاکا ناقل
سب کلاس	بکتر بند لڑاکا ناقل
صارفین	افغان قومی فوج امریکی فوج

ٹینک جالی اتے ٹرن والی، بکتر بند لڑائی وچ ورتی جانوالی گڈی اے۔ ٹینک نوں لڑائی چ سب توں اگے لڑن لئی بنایا گیا اے ایس لئی اے حملہ کرن، بچاؤ کرن تے ہر واسطے جنگ لئی تیار رین لئی ڈیزائن کیتا جاندا اے۔ گولے مارن لئی ٹینک دے اگے وڈے ناپ دی توپ ہوندی اے۔ اے توپ اک کمن آلے ٹرٹ چ ہوندی اے تے ایہ 360 ڈگری کم سکدی اے۔ اس دے نال مشین گناں وی ٹینک اتے لگیاں ہوندیاں نیں۔ بچاؤ لئی موٹا بکتر ہوندا اے تے جالی آلے ٹیراں باہجوں ایہ ہر تھاں تے ٹر سکدا اے۔

برطانیہ نے پہلی وڈی لڑائی چ ٹینکاں نوں بنانا شروع کیتا۔ اوناں نے ٹینکاں نوں دشمناں دیاں مورچیاں تے سرنگاں دے خلاف ورتیا۔ 1916 چ اوناں نوں پہلی واری سوم دی لڑائی چ ورتیا گیا۔ ایس مگروں دوجی وڈی لڑائی چ ٹینکآں نوں وڈے ناپ تے ورتیا گیا۔ اس دوران ٹینکاں نوں جنگ چ ورتن واسطے نوے ول بنے تے ایناں دی ٹیکنالوجی چ وی بوت ترقی ہوئی۔ دوجی وڈی لڑائی چ ٹینکاں دے ودھیا کم باہجوں ایہناں نوں زمینی لڑائی بوت اہمیت لب گئی۔ جرمنی نے دوجی وڈی لڑائی وچ لڑن دا اک نوا ول بنایا جینوں بلٹزکریگ کیندے نیں۔ اس بول دا مطلب تیز لڑائی اے اس ول چ ٹینک اگے ہوندے سن تے اتوں جعاز اوناں دی مدد کردے سن اے ول توں جرمنی نے بوت تیزی دے نال ٹینکاں نوں ورت کے دوجی وڈی لڑائی دے مڈھ چ کافی جتاں لیاں۔

ویویں صدی وچ ٹینک کسے وی فوج دا اک اہم لڑاکا انگ سی۔

21ویں صدی دا ٹینک پوری اک صدی دے ڈیزائن تے ٹیکنالوجی دا نچوڑ اے۔ اج کل دا ٹینک ہر پدھر نال اک زبردست جنگی گڈی اے۔ پہلی وڈی لڑائی دے ٹینک اندازے توں گولے ماردے سن تے اج کل دے ٹینک ليزر نال نشانا لے کے گولے ماردے نیں, دوجی وڈی لڑائی دے ٹینک ٹردے ہوۓ گولا نئیں مار سکدے تے اج دے ٹینک ٹردے ہوۓ ٹردی شے نوں 4 کلومیٹر دی دوری توں مار سکدے نیں، پہلی وڈی لڑائی دے ٹینک 7 کلومیٹر فی کینٹا تے ٹر سکدے سن تے اج دے ٹینک 70 کلومیٹر فی کینٹے دی رفتار تے ٹر سکدے نیں۔ ہن پر ٹینک نال پکدل فوج دی وی لوڑ ہوندی اے تے ایہدا رواج گھٹ ریا اے۔

تریخ

اک امریکی ٹینک

ٹینکاں نوں پہلی وڈی لڑائی توں پہلاں کئی یورپی انجنیئراں نے بنان دی کوشش کیتی تے کجاں دا ڈیزائن کم دا سی مگر سب توں پہلاں برطانیہ نے اک چنگا جنگی ٹینک بنایا۔ اے ٹینک 1916 چ بنایا گیا تے اسے سال اینوں پہلی وڈی لڑائی چ ورتیا گیا۔ برطانیہ نے لڑائی ویلے وچ 150 ٹینک بناۓ تے جرمنی نے صرف 15 اپنے ڈیزائن کیتے ہوۓ ٹینک۔ اس توں علاوہ فرانس نے وی اپنا پہلا ٹینک رینالٹ FT-17 بنایا۔ ایہ پہلا ٹینک سی جیدی توپ 360 ڈگری کم سکدی سی۔ کیونکہ پہلی وڈی لڑائی دے ٹینکاں چ کئی تکنیکی رپھڑ سن اس واسطے اے کوئی بوتا کم نا کر سکیا۔ مگر کمانڈراں نوں اس گل دا اندازہ ہو گیا کے ٹینک اک کم دی شے اے۔

پہلی وڈی لڑائی

پہلی وڈی لڑائی توں بعد امریکہ، روس، برطانیہ، فرانس تے جرمنی چ ٹینک دی ٹیکنالوجی دے اتے تیزی نال کم شروع ہو گیا۔ جرمنی نے سب توں پہلاں ٹینکاں نوں ورتن دا اک نوا ول کڑیا تے اینوں دوجی جنگ عظیم چ بوت زبردست نتیجیاں دے نال ورتیا۔ دوجی وڈی لڑائی چ جرمنی نے ٹینکاں توں تیزی دے نال حملہ کرا کے اک ہفتے چ فرانس نوں ہرا دتا تے مل مار لیا۔ ایہ لڑائی اونے بہتر ولاں تے ہتھیاراں دے نال تے فرانس دیاں جنگی یملیاں دی وجہ توں وی جتی سی۔

دوجی وڈی لڑائی

دوجی وڈی لڑائی چ پہلی واری ٹینکاں نوں زبردست فائدہ چکدے ہوئیاں ورتیا گیا سی۔ جرمنی دے اک جنگی پلینر دے دسیا کے جتھے ٹینک ہون گے اوتھے ہی جنگ دی وڈی لڑائی ہوۓ گی۔ اودی گل درست ثابت ہوئی تے جرمنی نے ٹینکاں توں برپور فیدا چکیا تے فرانس تے یورپ دے بوتے علاقے تے قبصہ کر لیا۔ جرمنی افریقہ چ برطانیہ دے نال دوجی وڈی لڑائی چ لڑدا ریا yd ٹیم دے اتے لاجسٹک مدد نا ملن تے جنگ ہار گیا۔ روس چ وی شروع چ جرمنی روس دے بہتر ٹینک T-34 توں مار کھاندا ریا مگر فیر جرمنی نے نواں ٹینک بنایا جینے اس کمی نوں پورا کر دتا۔ مگر روس نے گنتی چ جرمنی نوں پچھے چھڑ دتا۔ اوناں بوت زيادہ ٹینک جنگ دے دوران بناۓ۔ ٹینکاں دی سب توں وڈی جنگ دوجی جنگ عظیم چ جرمنی تے روس دے درمیان کرک دے پنڈ چ ہوئی۔ جرمنی کول بہتر ٹینک سن مگر روس کول بوتی گنتی چ ٹینک سن جیدے توں جرمنی مار کھا گیا۔ کرسک دی لڑائی چ تقریبا 8000 ٹینک سن جیناں چوں 3000 جرمنی تے 5000 روس دے سن۔

ٹھنڈی لڑائی

ٹھنڈی جنگ چ نیٹو تے وارسا پیکٹ دے درمیان ہتھیاراں دی دوڑ لگ گئی جیدے چ ٹینک دی ٹیکنالوجی نوں بوت تیزی دے نال ترقی دتی گئی۔ دوجی وڈی لڑائی چ نکی دوری تک لڑن واسطے ٹینک دا ڈیزائن مکمل سی مگر ٹھنڈی جنگ چ دوجی وڈی لڑائی چ بنائیاں گئیاں ٹیکنالوجیاں: وڈے برج، چنگی سسپنشن، ودیا انجن، ٹلوان آلا بکتر تے وڈے ناپ دی توپ، دی نیو اتے نویاں ٹیکناجیاں بنائیاں جیناں چ ودیا توپ چلان دا طریقہ، توپ دا نشانہ پکا رکھن واسطے گائروسکوپ دا ورتن، ریڈیو نال گل بات کرن چ بہتری، ڈریوراں دا ارام تے لیزر تے انفراریڈ دے سمان دی ٹینک چ نیو شامل اے۔ اسے ویلے چ ٹینکاں نوں مارن واسطے میزائل وی چنگے ہوندے گۓ اس لئی ٹینک دے بکتر نوں وی ودیا کیتا گیا۔ ٹینک دے بکتر چ اک نوی شے Explosive Reactive Armour سی۔ اے ٹیلاں جیاں ہوندیاں نے جیدے تے جدوں کوئی گولا لگے تے پھٹ جاندیاں نے تے ٹینک بچا ریندا اے۔ اسے دوران ٹینکاں دے گولیاں چ اک نوی شے Sabot گولا آیا۔ اے ہر قسم دے بکتر نوں توڑن دی خاصیت رکھدا اے۔ اینوں ماڑے یورینیم یا ٹنگسٹن توں بنایا جاندا اے۔

ٹینک
کم:	بکتر والی لڑاکا گڈی
پہل واری بنان آلا دیس :	برطانیہ
ورتن دی تریخ:	1916 توں ہن تک

روس نے سرد جنگ چ ٹی-80 ٹینک بنایا ایدے چ پہلی واری اک گیس ٹربائن انجن لگیا ہویا سی(دوجیاں ٹینکاں چ ڈیزل انجن ہوندا اے سواۓ ایم 1 ایبرم دے)۔ اس انجن دی وجہ توں اے بوت تیزی دے نال ٹر سکدا سی تے اس ٹینک دے مقابلے دا نیٹو کول کوئی ٹینک نئیں سی۔ نیٹو نے حساب لایا کے اگر ٹی-80 ٹینکاں توں روس نے حملہ کیتا تے یورپ دا کافی حصہ اونے دے کول آجاۓ گا تے ٹی-80 نوں روکن واسطے کوئی ٹینک نئیں ہوۓ گا۔ اس واسطے امریکہ نے اپاشے ہیلیکاپٹر بنایا جیڑا کے ٹینک نال لڑن واسطے سب توں بہترین مشین منی جاندی اے۔ سرد جنگ دے دوران مختلف لڑائیاں چ جیڑیاں اسرائیل لڑیاں گئیاں اوناں چ اے حساب لایا گیا کے ہیلیکاپٹر ٹینکاں نوں روکن واسطے زبردست مشین نیں۔

اج کل

ٹھنڈی جنگ دے ختم ہون توں بعد سارے جگ چ جنگی بجٹ کٹا دتا گیا مگر ٹینکاں دی ٹیکنالوجی چ فیر وی بہتری آندی رئی۔ جرمنی نے لیپرڈ 2 ٹینک بنایا جیڑا کے دوجے تمام ٹینکاں توں بہتر اے۔ ایدی گولے مارن دی طاقت یا باقی شیواں تے دوجیاں ٹینکاں دے نال دیاں نے مگر ایدے چ انٹرنیٹ ورگی بات چیت ہو سکدی اے جس دی وجہ توں ہر ویلے اے لڑائی دے کسے وی کونے دی سیانف اونوں لب سکدی اے جیدی وجہ توں اوہ دوجے ٹینکاں توں بہتر کم کردا اے۔

ڈیزائن

ٹینک چ تین خصوصیتاں ہوندیاں نیں: گولا سٹن دا زور، بچاؤ تے ہر پاسے ٹرن دی صلاحیت۔ کوئی وی ٹینک ایناں تیناں خصوصیتاں چ مکمل نئیں ہوسکدا۔ کیونجے اگر اس ٹینک چ وڈی بندوق لادتی جاۓ، موٹا بکتر تے وڈا انجن لا دتا جاۓ تے فیر ایدی قیمت اینی ود جاۓ گی کے اینوں بوتی گنتی چ بنانا بوت مینگا ہوۓ گا۔ مثال دے طور تے امریکی ایم 1 ایبرم چ نوی ٹیکنالوجی، بہترین بکتر تے توپ فٹ اے مگر ایدا وزن بوت زیادہ اے تے ایدی وجہ توں اک وڈا انجن لگیا ہویا اے جیڑا بوت بالن کھاندا اے جس دی وجہ توں ایدی ہر جگہ جان دی صلاحیت نوں مسئلہ پیندا اے۔

دوجی جنگ عظیم چ اتحادی فوجاں دے سادہ ڈیزائن آلے سستے شرمن تے ٹی-34 ٹینکاں نے جرمناں دے بہتر تے مینگے ٹائیگر ٹینک نوں ہرا دتا۔ ٹائیگر ٹینک نوں ایدر اودر لے کے جانا ایدے وزن دی وجہ توں اک مسئلہ سی تے ایدی مرمت وی جرمن فوج واسطے اک مسئلہ سی۔ ٹینک دے مکینکی مسئلیاں دی وجہ توں سادہ تے کم تر ٹینکاں نے اپنے نوں بہتر ٹینک نوں ہرا دتا۔

دوجی جنگ عظیم توں بعد کئی تبدیلیاں لا کے اینوں بہتر بنایا گیا اے۔ ایدے وچ بہتر تے ہلکی بکتر، طاقتور توپ تے انجن لا کے ٹینک نوں بوت بہتر کر دتا گیا اے۔ کئی خاص ٹینک سامنے آۓ نیں جیناں چ سوویت ٹی-64 گولے دی طاقت چ، اسرائیلی میرکاوا بچاؤ چ تے امریکی ایم-551 کلا ٹینک ریا کئی وریاں واسطے جیڑا پیراشوٹ توں سٹیا جا سکدا سی۔

ٹینک اسلحہ

ٹینکاں دے سب توں خاض اسلحہ اودھی اک وڈی گن ہوندی اے، جیڑی اینوں باقی سارے فوجی اسلحے توں وکھریاں کردی اے۔ اے گن اک کمدے لوۓ دے ڈبے وچ لگی ہوندی اے جینوں ٹرٹ آخدے نیں۔ ماڈرن ٹینک گن 105 توں 125 میلی میٹر کھلی ہوندی اے تے ایدی لمبائی بنان آلے دیس دی مرضی نال ہوندی اے۔ اس گن نال کئی قسم دے گولے مارے جاندے نیں: کائنیٹک انرجی پینیٹریٹر، بمب گولا تے سکواش ہیڈ۔ اس دے نال نال دور تک مار کرن آلے میزائل وی چلاۓ جاسکدے نیں۔ نرم دشمن دے خلاف شریاں آلے گولا وی چلایا جاسکدا اے۔

گن نوں اچی نیویں تھاواں تے ٹردیاں اک گائروسکوپ نال نشانے تے رکھیا جاندا اے، اس طرح گن ٹینک ٹردیاں وی چلائی جاسکدی اے۔ گن دا توؤاں کھڈکیاں نال کڈ دتا جاندا اے تاکہ اندر نا بیٹھے۔ نشانے لبن لئی ٹینک اتے کیمرے لگے ہوندے نیں جیڑۓ گپ نیرے چ وی ویکھ سکدے نیں۔ پہلاں کمانڈر نوں آپ اتے بیہہ کہ اکھ نال دشمن ویکھنا ہوندا سی۔ اونوں کوئی وی سنائپر گولی مارسکدا سی اس لئی ایہ کم آہستہ آہستہ مک گیا۔

ٹینک 1 میل توں دور وی ماردا اے تے اس دوری تے نانہ لان لئی اک نکی رائفل ورتی جاندی اے۔ ایدی گولی جدوں نشانے تے لگدی اے رنگلا توؤاں بنندا اے جیدے فورن بعد گن چلا دتی جاندی اے۔ اس دے نال نال لیزر نال وی نشانہ لایا جاندا اے۔

ٹینک اپنی مین گن دے نال نال 2-3 اور گناں وی ورتدا اے۔ ایناں نال دشمن فوجیاں تے ہیلیکاپٹراں نال لڑدا اے۔

ٹینک بچاؤ

ٹینک دے بچاؤ دے تین تریقی ہوندے نیں: لکنا، بکتر تے ایکٹوو بچاؤ سسٹم۔ لکن لئی ٹینک اتے فوجی پینٹ ہوندا اے جیڑا اونوں اپنے ماحول وچ لکا لیندا اے۔ ایدے نال نال ٹینک اپنی گرمی نوں کٹ کرن لئی گرمی کچھ پینٹ دا کوٹ وی ورتدا اے جیڑا دوروں انفراریڈ کیمریاں چ ٹینک نوں غائب کر دیندے نيں۔ ایدے نال نال اتے RAM پینٹ وی کیتا جاندا اے اس طرح 10 کلومیٹر دوروں کوئی ہیلیکاپٹر یا جعاز ریڑار نال ٹینک ویکھن چ مشکل ہوندی اے۔

ٹینک تے ٹینک دے کریو نوں مختلف قسم دے خطریاں توں بچان لئی ٹینک دے بکتر دا بوت چنگا ہونا ضروری اے۔ ٹینک دے بکتر دا کم اینوں دوجیاں ٹینکاں توں چلاۓ گۓ کائنیٹک انرجی پینیٹریٹر تے ٹینک بمب توں بچانا ہوندا اے اس توں علاوہ ایہ انفینٹری راکٹ، بکتر شکن میزائل، بارودی سرنگاں، بمب، آرٹلری توپاں دے گولیاں تے تابکاری توں وی بجاندا اے۔ دوجی وڈی جنگ تک سٹیل پلیٹ بکتر ورتیا جاندا سی۔ شیپڈ گولے دے ورتن نال سٹیل پلیٹ بکتر نوں ورتنا چھڈ دتا گیا۔

برطانوی انجنیئراں نے چوبہم بکتر بنایا۔ اے خاص قسم دا بکتر اج تک ورتیا جاندا اے۔ اس وچ مختلف قسم دے میٹیریئل کھٹے ورتے جاندے نیں۔ سیرامک تے پلاسٹک نوں ریزن وچ سٹیل پلیٹاں دے وشکار سخت کردتا جاندا اے، ایہ ٹینک بمباں نوں روک لیندا اے۔ شیپڈ گولے تے کانیٹک انرجی پینیٹریٹر نوں روکن لئی سٹیل دی تھاں ڈپلیٹڈ یورینیم دیاں پلیٹاں ورتنیاں شروع کر دتیاں گئیاں جیڑیاں بوت سخت ہوندیاں نيں۔

مگر اس چوبہم بکتر نوں اور بچان لئی ریایکٹوو آرمر بنایا گیا۔ ایہ بکتر نکیاں ٹائلاں ہوندیاں نیں جیڑياں بکتر دے اتے لا دتیاں جاندیاں نیں۔ اس اتے جدوں کوئی گولا آکے وجے تہ اوہ پھٹ جاندا اے تے گولے نوں دور کر دیندا اے۔ اس بکتر نوں توڈن لئی دو بمباں آلے میزائل ورتے جاندے نیں۔ جیناں دا توڑ موٹا ریایکٹوو بکتر اے۔

ناں

شبد ٹینک پہلی واری انگریزاں نے 1915 وچ اپنی زمینی جہاڑ لئی ورتیا تاں ج ایہ دنیا دیاں اکھاں توں چھپیا روے۔ ٹینک دا شبد پنجابی شبد ٹینکی نال رلدا اے جیدا مطلب اے پانی دی تھاں۔ خورے بنان والے ایس دے پانی رکھن والے ٹانچے نوں ویکھ کے ایہنوں پانی دی ٹینکی سدن لگ گۓ۔ ونسٹن چرچل نے وی اپنی جیون کہانی وچ ایہدے بارے لکھیا اے جے ایہنوں لکاں لئی ایہدا ایہ ناں رکھیا گیا سی۔

بارلے جوڑ

اتہ پتہ