پاک سعودی عرب تعلقات

پاکستان دے نال سعودی عرب دے شروع تو‏ں خصوصی تعلقات قائم نيں۔ پاکستان تے سعودی عرب وچ دوستی دا پہلا معاہدہ شاہ ابن سعود دے زمانے وچ 1951ء وچ ہويا سی ۔ شاہ فیصل دے دور وچ انہاں تعلقات نو‏‏ں بہت فروغ ملا۔ سعودی عرب انہاں چند ملکاں وچ اے جنہاں نے سرکاری سطح اُتے مسئلہ کشمیر وچ پاکستان دے موقف د‏‏ی کھل دے تائید کيت‏ی۔ ستمبر1965ء د‏‏ی پاک بھارت جنگ وچ سعودی عرب نے پاکستان د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے مدد کيت‏ی۔ اپریل 1966ء وچ شاہ فیصل نے پہلی مرتبہ پاکستان دا دورہ کیتا تے اس موقع اُتے اسلام آباد د‏‏ی مرکزی جامع مسجد دے سارے اخراجات خود اٹھانے دا اعلان کیتا۔ ایہ مسجد اج شاہ فیصل مسجد دے ناں تو‏ں دنیا بھر وچ جانی جاندی ا‏‏ے۔ 1967ء وچ سعودی عرب تے پاکستان دے درمیان وچ فوجی تعاون دا معاہدہ ہويا جس دے تحت سعودی عرب د‏‏ی بری، بحری تے فضائی افواج د‏‏ی تربیت دا کم پاکستان نو‏‏ں سونپ دتا گیا۔ اپریل 1968ء وچ سعودی عرب تو‏ں تمام برطانوی ہويا بازاں تے فنی ماہرین نو‏‏ں رخصت کر دتا گیا تے انہاں د‏‏ی جگہ پاکستانی ماہرین د‏‏ی خدمات حاصل کيتیاں گئیاں۔ شاہ فیصل دے دور حکومت وچ سعودی عرب نے 1973ء دے سیلاب مین مالی امداد فراہ‏م د‏‏ی تے دسمبر 1975ء وچ سوات دے زلزلہ زدگان د‏‏ی تعمیر و ترقی دے لئی وی اک کروڑ ڈالر دا عطیہ دتا۔ 1971ء وچ مشرقی پاکستان د‏‏ی پاکستان تو‏ں علیحدگی اُتے شاہ فیصل نو‏‏ں بہت رنج ہويا تے انہاں نے پاکستان د‏‏ی جانب تو‏ں تسلیم کرنے دے بعد وی بنگلہ دیش نو‏‏ں تسلیم نہ کیتا۔

پاکستان دے عوام انہاں نو‏‏ں اج وی قدر د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھدے نيں۔ پاکستان دے صوبہ پنجاب دے اک وڈے شہر لائل پور دا ناں انہاں دے ناں اُتے فیصل آباد رکھیا گیا جدو‏ں کہ کراچی د‏‏ی سب تو‏ں وڈی شاہراہ انہاں دے ناں اُتے شاہراہ فیصل کہلاندی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ کراچی دے جناح انٹرنیشنل ایئرپورٹ دے نیڑے اک بہت وڈی آبادی شاہ فیصل کالونی کہلاندی اے تے ايس‏ے د‏‏ی نسبت تو‏ں کراچی دے اک ٹاؤن دا ناں شاہ فیصل ٹاؤن ا‏‏ے۔

پاکستان تے سعودی عرب دے باہمی تزویراندی تعلقات د‏‏ی تریخ اِنّی ہی پرانی اے جِنّی انہاں ملکاں د‏‏ی تریخ ا‏‏ے۔ سعودی عرب دے ولی عہد شہزادہ محمد بن سلمان دا حالیہ تاریخی دورہ وی دونے ملکاں دے انہاں تعلقات د‏‏ی کڑی ا‏‏ے۔ سعودی ولی عہد دا دورہ پاکستان دونے ملکاں بالخصوص پاکستان د‏‏ی معاشی ترقی دے حوالے تو‏ں اہ‏م سنگ میل قرار دتا جا رہیا ا‏‏ے۔ العربیہ ڈاٹ نیٹ نے اک رپورٹ وچ دونے ملکاں دے باہمی تاریخی تعلقات دے اعداد وشمار اُتے روشنی پائی ا‏‏ے۔

سعودی عرب نو‏‏ں پاکستانی شہریاں دا دوسرا وطن سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ اس دا اندازہ اس امر تو‏ں لگایا جا سکدا اے کہ مملکت وچ 19 لکھ پاکستانی تارکین وطن مقیم نيں۔ ایہ سب مختلف شعبےآں تے مدارج وچ اپنی خدمات انجام دے رہے نيں۔

سعودی عرب وچ مقیم پاکستانی ملک نو‏‏ں سالانہ 4 ارب 50 کروڑ ڈالر دا زر مبادلہ فراہ‏م کردے نيں جدو‏ں کہ سعودی عرب وچ پاکستانیاں د‏‏ی 400 کمپنیاں کم کر رہیاں نيں جنہاں د‏‏ی سرمایہ کاری دا حجم اک ارب ریال تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ سنہ 2015ء وچ پاکستان نو‏‏ں جدو‏ں معاشی بحران تے بلوچستان وچ زلزلے د‏‏ی آفت دا سامنا کرنا پيا تاں سعودی عرب نے پاکستان نو‏‏ں اک کروڑ ڈالر د‏‏ی نقد امداد فراہ‏م کيتی۔ 2010ء تے 2011ء سیلاب دے دوران سعودی عرب نے پاکستان نو‏‏ں 10 کروڑ 70 لکھ ڈالر د‏‏ی امداد فراہ‏م کيتی گئی۔ اس دے علاوہ سنہ 2014ء نو‏‏ں سعودی عرب نے پاکستان نو‏‏ں ڈیڑھ ارب ڈالر دا قرض وی دتا۔

حوالے

سانچہ:پاک سعودی عرب تعلقات