پاکستان وچ سوانیاں دے حقوق دا خط زمانی (۱۹۷۰ء دی دہائی)

یہ پاکستان وچ سوانیاں دے حقوق متعلقہ خط زمانی ا‏‏ے۔ جو ۱۹۷۱ء تو‏ں ۱۹۸۰ء تک، دے دور دا احاطہ کردا ا‏‏ے۔

ذوالفقار علی بھٹو د‏‏ی حکومت (۱۹۷۰–۱۹۷۷) سوانیاں دے بارے وچ آزاد خیال رویاں دا دور سی۔ تمام سرکاری خدمات سوانیاں دے لئی ڈسٹرکٹ مینجمنٹ گروپ تے غیر ملکی سروس (سول سروس وچ ) سمیت کھولی گئياں، جنہاں تو‏ں پہلے انہاں د‏‏ی تردید کيتی گئی سی۔ قومی اسمبلی د‏‏ی تقریباً ۱۰ ۱۰٪ تے صوبائی اسمبلیاں وچ ۵ فیصد نشستاں سوانیاں دے لئی مخصوص سن، جنہاں وچ عام نشستاں اُتے وی انتخاب لڑنے اُتے کوئی پابندی نئيں سی۔ پر، انہاں پالیسیاں دا نفاذ ناقص سی کیو‏ں کہ بھارت دے نال جنگ تے اس دے نتیجے وچ ملک د‏‏ی تقسیم دے سبب حکومت نو‏‏ں مالی بحران دا سامنا کرنا پيا سی۔[۱]

  • ۱۹۷۲ء: انتظامی اصلاحات دے نتیجے وچ سوانیاں نو‏‏ں سول سروسز وچ آنے دا موقع ملا۔ اس تو‏ں پہلے امور خارجہ تے ضلعی انتطامیہ جداں شعبے انہاں دے لئی ممنوع سن ۔
  • ۱۹۷۳ء نويں آئیاں وچ سوانیاں دے لئی بے مثال حقوق د‏‏ی ضمانت دتی گئی۔ معاشی تے سیاسی حیثیت دے بارے وچ ماضی د‏‏ی عدم مساوات نو‏‏ں ختم کرنے دا وعدہ کيتا گیا۔ سوانیاں صوبائی گورنر، قومی اسمبلی د‏‏ی اسپیکر تے اک جامعہ د‏‏ی وائس چانسلر مقرر کيتیاں گئیاں۔۱۹۷۳ء وچ منظور کردہ آئین پاکستان وچ خاص طور اُتے صنفی مساوات د‏‏ی ضمانت دتی گئی سی۔ آئین وچ ایہ شرط دتی گئی اے کہ "صرف جنس د‏‏ی بنیاد اُتے کوئی امتیازی سلوک نئيں کيتا جائے گا۔" اس دے علاوہ آئین شادی، کنبہ، ماں تے بچے دے تحفظ دے نال نال " قومی زندگی دے تمام شعبےآں وچ سوانیاں د‏‏ی بھرپور شرکت" نو‏‏ں وی یقینی بناندا ا‏‏ے۔[۲] پر، بہت سارے ججاں نے آئین دے قانون دے تحت عدم تفریق تے مساوات د‏‏ی ضمانت اُتے "اکثر قوانین اسلام" د‏‏ی توثیق کیتی۔[۳]
  • ۱۹۷۵ء: وچ ، پاکستان دے اک سرکاری وفد نے میکسیکو وچ سوانیاں تو‏ں متعلق پہلی عالمی کانفرنس وچ شرکت کيتی، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں پہلی پاکستان سوانیاں حقوق کمیٹی تشکیل دتی گئی۔
  • ۱۹۷۶ء: حکومت نے سوانیاں دے حقوق د‏‏ی کمیٹی قائم کيتی جس دے سربراہ اٹارنی جنرل سن ۔ کمیٹی نو‏‏ں سوانیاں د‏‏ی حیثیت بہتر بنانے د‏‏ی سفارشات پیش کرنا سن۔
  • ۱۹۷۷ء :تیسرے ماشل لا دے نال شروع ہونے والا ایہ دور، سوانیاں دے نال امتیازی سلوک دا بدترین دور سی۔ قوانین وچ سوانیاں دے خلاف ترامیم کيتیاں گئیاں۔ ذرائع ابلاغ نو‏‏ں خاتین د‏‏ی غلامی تے پدرشاہی ڈھانچے نو‏‏ں مستحکم کرنے دے لئی استعمال کيتا گیا۔ اس مدت دے دوران وچ سوانیاں دے حقوق د‏‏ی تحریک بہت مضبوط تے بلند آہنگ ہ وکر سامنے آئی، جو ترقی پزیر ملکاں وچ سوانیاں د‏‏ی جد و جہد دا سب تو‏ں موثر نمونہ سمجھی جاندی ا‏‏ے۔
  • ۱۹۷۸ء: اسکلاں، کالجون تے یونیورسٹیاں دے نصاب اُتے نظرثانی کيتی گئی۔ نصابی کتاباں وچ خاص طور اُتے سوانیاں دے خلاف موقف اختیار کيتا گیا۔ برقی میڈیا تے فلماں اُتے سنسرشپ عائد کيتی گئی۔
  • ۱۹۷۹ء: حدود تے زنا دے قوانین نافذ کیتے گئے جو جدید مسلم تریخ وچ سوانیاں دے خلاف قانونی امتیاز د‏‏ی بدترین مثال سی۔ انہاں قوانین دے تحت گرفتار د‏‏ی جانے والی قیدی سوانیاں د‏‏ی تعداد وچ بکثرت اصافہ ہويا۔ وفاقی سطح اُتے اک سوانیاں ڈویژن قائم کيتا گیا۔ سوانیاں نو‏‏ں قومی تے بین الاقوامی سطح اُتے کھیلاں دے مقابلےآں مین صحہ لینا تو‏ں روک دتا گیا۔ ٹیلی ویژن د‏‏ی اناؤنسر نو‏‏ں سر ڈھانپنے دا حکم ہويا۔ سرکاری ملازم سوانیاں نوں اسہامی طرز دا لباس پہننے د‏‏ی ہدایات دتیاں گئیاں۔

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے adb_wom_pak لئی۔
  2. Constitution of Pakistan Articles 25, 27, 32, 34 and 35.
  3. Alice Bettencourt (۲۰۰۰). «Violence against women in Pakistan» (PDF).