ولیئم براؤن
وِلیئم براؤن | |
جنمستھان : | میلروز، سکاٹ لینڈ |
جمݨ دیہاڑ : | 13 دسمبر 1922 |
مرن دیہاڑ : | 5 دسمبر 1984 |
مرنستھان : | سکاٹ لینڈ |
کم : | فوجی افسر |
فوج : | برٹش انڈیا آرمی، پاک فوج |
رینک : | میجر |
جنگ : | پہلی پاک بھارت جنگ |
اعزاز : | ستارہ امتیاز |
میجر وِلیئم الیگزینڈر براؤن برٹش انڈیا تے بعد وچ پاکستان وچ اک برطانوی فوجی افسر سی ۔ متحدہ انڈیا دی ونڈ توں بعد اوہناں نے جموں و کشمیر دے حکمران مہاراجے تے اوہدے گماشتےآں دے خلاف کامیاب بغاوت دی قیادت کیتی جیہدے نتیجے وچ گلگت ایجنسی پاکستان دا حصہ بݨ گئی ۔
مُڈھلا جیون
سودھومیجر براؤن سکاٹ لینڈ دے شہر میلروز وچ پیدا ہوئے ۔ اوہناں دے والد پہلی جنگ عظیم دے دوران گورڈن ہائی لینڈرز دے نال خدمات انجام دتیاں تے اوہناں نوں ملٹری کراس نال نوازیا گیا سی ۔ اوہناں دے پڑدادا الیگزینڈر لینگ براؤن 1886 توں 1892 دے درمیان ہاک برگ دے لبرل یونیئنسٹ رکن پارلیمنٹ رہ چکے سی ۔ وِلیئم براؤن نے ایڈنبرا دے سینٹ میری اسکول ، میلروز تے جارج واٹسن کالج وچ تعلیم حاصل کیتی سی ۔ 1941 وچ سکول دی تعلیم مکمل کرن توں بعد اوہناں نے ارگیل تے سدھر لینڈ پہاڑی علاقےآں وچ داخلا لیا تے دسمبر وچ برصغیر دا رخ کیتا ۔
اِنڈیا (پاک و ہند) وچ
سودھوہندوستان پہنچݨ تے بنگلور وچ افسر کیڈٹ ٹریننگ یونٹ وچ شرکت کیتی تے اوہناں نوں دسویں/بارہویں فرنٹیئر فورس رجمنٹ وچ بطور سیکنڈ لیفٹیننٹ مقرر کیتا گیا۔ چھیتی ای اوہناں دا شمال مغربی سرحدی صوبے وچ جنوبی وزیرستان اسکاؤٹس دے نال خدمات انجام دیݨ لئی فرنٹیئر کور وچ تبادلہ ہو گیا ۔ 1943 وچ اوہناں نوں گلگت ایجنسی وچ تعینات کیتا گیا جتھے اوہناں نے اگلے تِن ورھے گزارے تے شینا تے بروشسکی زباناں سِکھیاں ۔ 1946 وچ اوہناں نے شمالی وزیرستان وچ ٹوچی اسکاؤٹس دے نال مختصر طور تے خدمات انجام دتیاں تے 1947 وچ اوہناں نوں سکاؤٹس دے قائم مقام کمانڈنٹ دی حیثیت نال چترال وچ تعینات کر دتا گیا ۔
گِلگت آپریشن
سودھو3 جون 1947 نوں گلگت ایجنسی نوں ریاست جموں تے کشمیر دے کنٹرول وچ منتقل کردتا گیا ۔ مہاراجا ہری سنگھ نے اپݨے ولوں اس علاقے تے حکومت کرن لئی گھنسارا سنگھ نوں گلگت دا گورنر مقرر کر دتا ۔ 22 اکتوبر 1947 نوں پاک فوج دی مدد نال کشمیر دی ملیشیا نے جموں و کشمیر نوں آزاد کروݨ لئی جدوجہد شروع کیتی ۔ 26 اکتوبر 1947 نوں ہری سنگھ نے اعلان کیتا کہ جموں و کشمیر ہندوستان میں شامل ہوؤ گا تے الحاق دی دتساویز تے دستخط کیتے جاݨ گے ۔ مہاراجے دا فیصلہ متنازعہ سی کیونکہ اوہ ایک ہندو ڈوگرا حکمران سی جیہڑا مسلم اکثریتی آبادی تے حکومت کردا سی ۔ ریاست جموں و کشمیر اُتے ڈوگرا حکومت نوں مقامی لوک پسند نئیں کر دے سی ۔ اک کشمیری اسکالر پریم ناتھ بزاز نے اپݨی کتاب وچ ڈوگرا راج دے بارے لِکھیا : "ڈوگرےآں نے ہمیشا جموں نوں اپݨا گھر تے کشمیر نوں مفتوحہ علاقہ سمجھیا اے ۔ ریاست وچ اک طرحاں دی ڈوگرا سامراجیئت قائم اے جیہدے وچ ساریاں غیر ڈوگرا برادریاں تے طبقےآں نوں کمتر درجہ دتا گیا ۔ ڈوگرا سامراج نے ایتھے بدحالی ، دھکا ، جسمانی تے ذہنی اذیئت تے بگاڑ دے سوا کچھ نئیں کیتا ۔" میجر براؤن دا خیال سی کہ پورے کشمیر بشمول گلگت نوں وی اس حقیقت نوں مد نظر رکھدے ہوئے پاکستان وچ شامل ہوݨا چاہیدا اے کیونکہ ایتھے دی آبادی بنیادی طور تے مسلمان اے ۔ میجر براؤن نے گھنسارا سنگھ اُتے زور دتا کہ اوہ ہری سنگھ دے بھارت نال الحاق دے بارے وچ مقامی مسلم کمیونٹی دی خواہشات پتا کرے نالے اوہنوں خبردار کیتا کہ خون خرابے توں بچݨ لئی کچھ اقدامات کرنے پیݨ گے ۔ میجر براؤن نے گھنسارا سنگھ ولوں انتباہ نوں نظرانداز کرن تے اوہدے ارادے بھانپݨ توں بعد اک آپریشن دی منصوبہ بندی کرنا شروع کر دتی جیہنوں آپریشن دتا خیل دے ناں نال جاݨیا جاندا اے ۔ میجر براؤن گلگت دے لوکاں وچ مہاراجا مخالف جذبات نال بخوبی واقف سی ۔ 31 اکتوبر 1947 نوں میجر براؤن دی کمان وچ گلگت اسکاؤٹس نے گلگت ریذیڈنسی دا گھیراؤ کیتا تے گھنسارا سنگھ نوں حراست وچ لے لیا ۔ اس توں بعد میجر براؤن نے درخواست کیتی پاکستان توں فوجی دستے بھیجے جاݨ تے 1 نومبر 1947 اوہناں نے اک فوجی انتظامیہ قائم کر لئی ۔ کنٹرول سنبھالݨ توں بعد میجر براؤن نے اپݨے دستے دے اک بڑے حصے توں گلگت استور دے ناں نال اک آزاد جمہوریا قائم کرن دے منصوبے دے بارے وچ معلومات حاصل کیتی ۔ 2 نومبر نوں اوہناں نے گلگت ریذیڈنسی اُتے پاکستانی پرچم لہرایا تے گلگت دا پاکستان نال الحاق کرن دا اعلان کیتا ۔ فیر اوہناں نوں شمال مغربی سرحدی صوبے دے گورنر سر جارج کننگھم نے خطے وچ امن و امان دی بحالی دی ہدایت دتی ۔ 16 نومبر نوں حکومت پاکستان نے اپݨا اقتدار سنبھالݨ لئی بطور پولیٹیکل ایجنٹ محمد عالم نوں گلگت بھیجیا تے 18 نومبر نوں گلگت تے اوہدیاں گوانڈھی ریاستاں نے پاکستان نال الحاق کر لیا ۔ میجر براؤن 12 جنوری 1948 تک گلگت اسکاؤٹس نوں کمانڈ کر دے رہے بعد وچ اسلم خان نوں اوہناں دی تھاں متعین کردتا گیا ۔ بھارتی حکومت نے میجر براؤن دے ایہناں اقدامات دی مذمت کیتی تے ایہنوں بغاوت قرار دتا جدکہ پاکستانی حکومت نے ایہناں نوں سراہیا کہ ایہدے وچ لوکاں دی مکمل حمایت حاصل اے ۔ میجر براؤن نے بعد وچ آپ کہیا کہ میرے اقدامات غدارانہ ہوسکدے نیں پر ایہدے باوجود میں جو کیتا اوہ میری سوچ وچ بلکل ٹھیک اے ۔ میجر براؤن نوں ایہ وی سہرا دتا جاندا اے کہ اوہناں نے گلگت وچ ہندو آبادی نوں نقصان پہنچݨ توں بچایا ۔ میجر براؤن نے خون خرابے نوں روکݨ لئی کم کیتا ۔
چھیکڑلا جیون
سودھوجنوری 1948 وچ گلگت توں واپسی توں بعد میجر براؤن اگلے دو ورھے لئی فرنٹیئر کانسٹیبلری وچ منتقل ہو گئے ۔ جولائی 1948 وچ برطانوی حکومت نے اوہناں نوں آرڈر آف برٹش امپائر دا ممبر بݨا دتا ۔ میجر براؤن 1959 تک پاکستان وچ رہے فیر اوہ برطانیا اپݨے گھر والےآں کول چلے گئے ۔ 1960 وچ اوہناں نے سکاٹ لینڈ، سینٹ بوسویلز وچ اک لیوری یارڈ اینڈ رائیڈنگ اسکول قائم کیتا ۔ 5 دسمبر 1984 نوں 62 ورھے دی عمر وچ اوہ دل دا دورہ پیݨ نال فوت ہو گئے ۔ 1993 وچ حکومت پاکستان نے میجر براؤن نوں مرن مگروں ستارہ امتیاز عطا کیتا ۔