نورستانی لوک
| کل آبادی | |
|---|---|
| (تقریبا 125,000–300,000[۱][۲]) | |
| گنجان آبادی والے علاقے | |
| صوبہ نورستان (بطور مادری) | |
| زباناں | |
| نورستانی بولیاں, پشتو تےفارسی (بطور سرکاری) | |
| مذہب | |
| اسلام | |
| متعلقہ نسلی گروہ | |
| کیلاش - پشتون |
نورستانی لوک (پشتو:نورستانی خلق)افغانستان دے شمالی-مشرقی صوبے نورستان وچ آباد اک قوم جو نورستانی بولیاں دا استعمال بطور مادری زبان (تے نال ہی پشتو دا استعمال بطور سرکاری زبان) کردے ہنیں۔انہاں دا مذہب ویدی مشرکانہ مذہب (ہندومت توں متعلقہ مذہب) ہوندا سی حتٰی کہ 19ویں صدی وچ پشتون شہنشاہ امیر عبدالرحمان خان نے ایہ علاقہ فتح کیتا تے انہاں نے اسلام قبول کیتا۔ انہاں دے اس مقام نوں پہلے کافرستان کہیا جاندا سی جس دا مطلب کافراں دے رہن دی جگہ،لیکن جدوں پٹھاناں نے ایہ جگہ فتح کیتی تاں ایتھے دے لوکاں نوں اسلام قبول کروایا اس لئی اس جگہ دا نام نورستان پئے گیا جس کدا مطلب ہے کہ روشنیاں والی تھاں۔
نورستانی اتلے افغانستان دے نورستان علاقے وچّ رہن والی اک قوم ہے ۔ نورستان دے لوک اپنے سنہرے والاں ، ہری - نیلی اکھاں اتے گورے رنگ لئی جان جاندے ہن ۔ اننیسوی صدی دے انت تکّ نورستانیاں دا دھرم ہندو دھرم توں ملدا جلدا اک پرانا ہند - ایرانی دھرم سی اتے نورستان نوں ارد - گرد دے مسلمان علاقےآں دے لوک کافرستان دے نام توں جاندے سن ۔ [۳] سینکڑیاں - ہزاراں سالاں تکّ اتھے دے لوک آزاد رہے اتے اتھے تکّ کہ پندرہوی صدی دے حملہ آور امیر تیمور نوں وی ہرا دتا ۔ 1890 دے دہاکے وچّ افغانستان دے امیر عبدالر رحمٰن خان نے اس علاقے اتے حملیاں دے بعد اس اتے قبضہ کر لیا ۔ اسدے بعد اتھے دے لوکاں نوں مجبوراً مسلمان بناؤنا پیا اتے اس علاقے دا نام وی بدل کر نورستان کر دتا گیا ، جسدا مطلبّ ہے نور ( یعنی روشنی ) دا تھاں ۔[۴][۵][۶][۷][۸] اتھے دے لوکاں دے ریتی - رواج اتے مذہبی مانتاواں وچّ ہنے وی اوہناں دے اسلام توں پہلے دے دھرم دے نشان ملدے ہن ۔
نورستان نال لگے ہوئے پاکستان دے اتلے - لہندے چترال علاقے دے کیلاش نورستانیاں نال ملدے - جلدے ہن ، لیکن اوہ اننیسوی صدی وچّ برطانوی راج دے ماتحت ہندستان وچّ آؤندے سن ، اسلئی اوہ عبدالر رحمٰن خان دے حملیاں توں بچے رہے اتے اوہناں وچوں کئی ہنے وی اپنے پوروجاں دے دھرم دے ساتھی ہن ۔ وکھ - وکھ نورستانی اتے کلاش علاقےآں وچّ بولی دا وی انتر ہے ، لیکن ایہہ ساری بولیاں داردی بولیاں وچّ ہی گنی جاندیاں ہے ۔
=ایہ وی ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےLOCلئی۔ - ↑ http://www.geohive.com/cntry/afghanistan.aspx
- ↑ Kalash Religion
- ↑ «With Camera to India, Iran and Afghanistan: Access to Multimedia Sources of the Explorer, Professor Dr. Morgenstierne (1892-1975)». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۱-۰۷-۲۱. دریافتشده در ۲۰۱۶-۱۲-۲۹.
- ↑ Martin Ewans, Afghanistan: a short history of its people and politics, Harper Perennial, 2002, p.103
- ↑ A Former Kafir Tells His 'Tragic Story'. Notes on the Kati Kafirs of Northern Bashgal (Afghanistan) / Max Klimburg, Eat and West, Vol. 58 - Nos. 1-4 (December 2008), pp. 391-402
- ↑ Reflections of the Islamisation of Kafiristan in Oral Tradition / Georg Buddruss Journal of Asian Civilizations - Volume XXXI - Number 1-2 - 2008, Special Tribute Edition, pp. 16-35
- ↑ 'The pacification of the country was completed by the wholly gratuitous conquest of a remote mountain people in the north-east, the non-Muslim Kalash of Kafiristan (Land of the Unbelievers), who were forcibly converted to Islam. Their habitat was renamed Nuristan (Land of Light).' Angelo Rasanayagam, Afghanistan: A Modern History, I.B. Tauris, 2005, p.11