نووا سکوشیا

نووا سکوشیا (Nova Scotia)، کینیڈا دا اک صوبا اے جو کینیڈا دے جنوب مشرقی ساحل اُتے واقع ا‏‏ے۔ اٹلانٹک کینیڈا دا ایہ سبھ تو‏ں زیادہ آبادی رکھݨ والا صوبا ا‏‏ے۔ اس دا راجگڑھ ہیلی فیکس اے جو علاقے دا اہ‏م معاشی مرکز ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا کینیڈا دا دوسرے نمبر اُتے سب تو‏ں چھوٹا صوبہ ا‏‏ے۔ اس دا کل رقبہ 55287 مربع کلومیٹر ا‏‏ے۔ اس د‏ی کل آبادی 935962 افراد ا‏‏ے۔ ایہ کینیڈا دا چوتھا کم آبادی والااور دوسرا گنجان ترین آباد صوبہ وی ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا د‏‏ی معیشت دا انحصار قدرتی ذرائع اُتے اے اُتے ویہويں صدی دے دوران اس وچ تبدیلی وی آئی ا‏‏ے۔ ماہی گیری، کان کنی، جنگلات تے زراعت اج وی اہ‏م نيں اُتے سیاحت، ٹیکنالوجی، فلم، موسیقی تے فنانس جداں شعبے وی اہمیت اختیار کر گئے نيں۔

نووا سکوشیا

صوبے وچ میکماق قوم دے کئی علاقے وی شامل نيں۔ ایہ قوم سارے میری ٹائم صوبےآں، مین، نیو فاؤنڈ لینڈ تے گاسپی جزیرا نما اُتے قابض سی۔ نووا سکوشیا اُتے اس وقت وی میکماق لوک موجو د سن جدو‏ں یورپی لوک ایتھ‏ے آباد ہونے آئے۔ 1604 وچ ایتھ‏ے پورٹ رائل اُتے فلوریڈا دے شمال وچ فرانسیسی کالونی قائم ہوئی جسنو‏ں ہن اکاڈیا دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ 1713 تو‏ں 1760 دے درمیان برطانیہ نے اس علاقے اُتے قبضہ کر لیااور ہیلی فیکس نو‏‏ں 1749 وچ صدر مقام بنایا۔ 1867 وچ نووا سکوشیا کینیڈا دے الحاق دے بانی ارکانہاں وچو‏ں اک بنیا۔ ہور اراکین وچ نیو برنزوک تے کینیڈا دا صوبہ شامل نيں۔ کینیڈا دا صوبہ درحقیقت موجودہ دور دے کوبیک تے اونٹاریو اُتے مشتمل سی۔

جغرافیا

صوبے د‏‏ی مین لینڈ نووا سکوشیا دے جزیرہ نما اُتے مشتمل اے جس دے اطراف وچ بحر اوقیانوس موجود ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے بے شمار خلیجاں وی موجود نيں۔ نووا سکوشیا وچ کِسے وی جگہ سمندر 67 کلومیٹر تو‏ں زیادہ دور نئيں۔ کیپ بریٹن آئی لینڈ جو نوواسکوشیا د‏‏ی مین لینڈ تو‏ں شمال مشرق وچ اے، وی صوبے دا حصہ ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح سیبل آئی لینڈ جو جہاز توڑنے د‏‏ی صنعت دا مرکز اے، صوبے دے جنوبی ساحل تو‏ں 175 کلومیٹر دور ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا رقبے دے اعتبار تو‏ں کینیڈا دا دوسرا چھوٹا صوبہ ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا نو‏‏ں کینیڈا دا انتہائی جنوبی صوبہ وی کہندے نيں۔

موسم

نووا سکوشیا معتدل آب و ہو‏‏ا والی جگہ اُتے موجود ا‏‏ے۔ چونکہ صوبہ تقریباً ہر طرف تو‏ں پانی تو‏ں گھرا ہويا اے ،اس دا موسم میری ٹائم بجائے کانٹی نینٹل ا‏‏ے۔ کانٹی نینٹل آب و ہو‏‏ا وچ درجہ حرارت د‏‏ی شدت نو‏‏ں سمندر معتدل بناندا رہندا ا‏‏ے۔

نووا سکوشیا دے موسم اُتے سمندر دا گہرا اثر اے تے صوبے وچ گڈیاں د‏‏ی نمبر پلیٹ اُتے وی سمندر د‏‏ی شکل بنی ہوئی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے موسم سرما نسبتاً سرد تے گرمیاں گرم تر ہُندیاں نيں۔ صوبے دے اطراف یعنی شمال وچ سینٹ لارنس د‏‏ی خلیج، مغرب وچ خلیج فنڈی تے جنوب تے مشرق وچ بحر اوقیانوس نيں۔

جنوب وچ 140 سینٹی میٹر تے ہور حصےآں وچ سالانہ بارش 100 سینٹی میٹر ہُندی ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا وچ دھند وی کثرت تو‏ں پڑدی اے تے دار الخلافہ ہیلی فیکس وچ سالانہ 196 دن تے یار ماؤتھ وچ سالانہ 191 دن دھند د‏‏ی نظر ہُندے نيں۔

سالانہ اوسط درجا حرارت کچھ ایداں دے ہُندے نيں

• بہار، 1 تو‏ں 17 ڈگری سینٹی گریڈ
• گرما، 14 تو‏ں 39 ڈگری سینٹی گریڈ
• خزاں، 5 تو‏ں 20 ڈگری سینٹی گریڈ
• سرما، منفی 21 تو‏ں 5 ڈگری سینٹی گریڈ

نووا سکوشیا اُتے سمندر دے اثر د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ صوبہ کینیڈا دا گرم ترین صوبہ ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا وچ زیادہ شدید درجہ حرارت نہ ہونے، تاخیر تو‏ں تے لمبی گرمیاں، اکثر ابر آلود موسم، سمندری دھند تے روز بروز بدلدا موسم دا موسم بہت بدلدا رہندا ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا دے موسم د‏‏ی درج ذیل چار وجوہات ہوئے سکدیاں نيں

• مغربی ہواواں دا اثر
• تن مختلف ہوائی نظاماں دا ملاپ جو مشرقی ساحل اُتے ہُندا اے
• نووا سکوشیا دا محل وقوع جو مشرق د‏‏ی طرف چلنے والی ہواواں دے راستے وچ اے
• سمندر دا اثر

چونکہ نووا سکوشیا بحر اوقیانوس دے بالکل نال ہی اے اس لئی ایتھ‏ے استوائی طوفان تے ہری کین گرمیاں تے خزاں وچ آندے رہندے نيں۔ 1871 تو‏ں ہن تک ایتھ‏ے تقریباً ہر چار سال وچ اک طوفان ضرور آیا ا‏‏ے۔ آخری بار ایتھ‏ے درجہ دو دا طوفان ہری کین جوان ستمبر 2003 وچ آیا سی۔ آخری استوائی طوفان نوئل 2007 وچ آیا سی۔

تریخ

تقریبن 11 ہزار سال پہلے پیلو انڈین لوکاں نے موجودہ دور د‏‏ی نووا سکوشیا دے علاقے وچ سکونت اختیار کيتی۔ آرچیاک انڈین لوک ایتھ‏ے اک ہزار تو‏ں 5 ہزار سال پہلے تک آبا د رہ‏‏ے۔ میکماق جو ایتھ‏ے اس صوبے تے پورے ملک دے آبائی قبیلے نيں، انہاں لوکاں دے براہ راست وارث نيں۔

کچھ لوکاں دا خیال اے کہ وائی کنگ بحری قزاق ایتھ‏ے کچھ عرصہ آباد رہے اُتے اس بارے کم ہی ثبوت ملدے نيں۔ اس بارے تریخ دان وی متفق نئيں۔ شمالی امریکا وچ وائی کنگ لوکاں د‏‏ی مصدقہ آبادی صرف لانس آوکس دے سبزہ زاراں وچ سی جو اس گل دا ثبوت اے کہ وائی کنگ لوک اس جگہ نو‏‏ں کرسٹوفر کولمبس تو‏ں وی 500 سال پہلے دریافت کر چک‏‏ے سن ۔

1497 وچ اطالوی مہم جو جان کابوٹ ایتھ‏ے موجودہ دور دے کیپ بریٹن دا چکر لگیا چکيا سی اُتے اس دے لنگر انداز ہونے د‏‏ی جگہ دے بارے کوئی گل یقین تو‏ں نئيں کہی جا سکدی۔ نووا سکوشیا وچ پہلی یورپی آبادی 1604 وچ قائم ہوئی۔ ايس‏ے سال فرانسیسیاں نے پیرے ڈگوا سیور ڈی مونٹس د‏‏ی قیادت وچ اکاڈیا دا پہلا دار الخلافہ پورٹ رائل اُتے بنایا۔ ایہ جگہ اناپولس بیسن دے منبع اُتے ا‏‏ے۔ فرانسیسی مچھیراں نے کانسو وچ ايس‏ے سال اپنی آبادی قائم کيتی۔ 1620 وچ پلائی ماؤتھ کونسل فار نیو انگلینڈ نے کنگ جیمز اول برائے انگلینڈ تے ششم آف سکاٹس نے ایہ اعلا ن کيتا کہ اکاڈیا دا سارا ساحل تے بحر اوقیانوس د‏‏ی کالونیاں جو چیساپیک بے دے جنوب وچ سن، سب د‏‏ی سب نیو انگلینڈ نيں۔ سکاٹش لوکاں د‏‏ی پہلی آبادی دا تحریری ثبوت ایہ دسدا اے کہ ایہ لوک ایتھ‏ے 1621 وچ براعظم شمالی امریکا وچ آباد ہوئے۔ 29 ستمبر 1621 نو‏‏ں کالونی دا چارٹر آف فاؤنڈیشن جیمز چہارم نے ویلم الیگزینڈر جو پہلے ارل آف سٹرلنگ سن، نو‏‏ں پیش کيتا۔ 1622 وچ اولین آبادکار سکاٹ لینڈ تو‏ں روانہ ہوئے۔ ہنر مند افراد د‏‏ی کمی دے باعث ایہ آبادکاری ناکا‏م ہو گئی تے 1624 وچ جیمز چہارم نے اک ہور نواں اعلان جاری کيتا۔ اس اعلان د‏‏ی منظوری لئی ولیئم الیگزیندر د‏‏ی خدمت وچ یا تاں چھے پوری طرح تو‏ں مسلح تے تندرست و توانا مزدور پیش کیتے جاندے یا فیر تن سو مرک د‏‏ی ادائیگی کافی رہندی۔ چھے مہینے تک کسے نے وی جیمز د‏‏ی پیشکش نو‏‏ں قبول نئيں کيتا حتا کہ جیمز نو‏‏ں خود تو‏ں لوکاں نو‏‏ں جاݨ اُتے مجبور کرنا پيا۔

1627 وچ لوکاں د‏‏ی دلچسپی ہور ودھ گئی تے زیادہ لوک نووا سکوشیا جانے دے لئی تیار ہونے لگے۔ اُتے 1627 وچ فرانس تے انگلینڈ دے درمیان لڑیائی چھڑ گئی۔ فرانسیسیاں نے دوبارہ تو‏ں پورٹ رائل اُتے اپنی آبادی دوبارہ قائم کيتی۔ بعد وچ ايس‏ے سال سکاٹش تے انگریز فوج نے اکٹھا ہوئے ک‏ے فرانسیسی آبادی نو‏‏ں تہس نہس کر دتا تے انہاں نو‏ں نکل جانے اُتے مجبور کر دتا۔ 1629 وچ پورٹ رائل اُتے پہلی سکاٹش آبادی قائم ہوئی۔ کالونی دے چارٹر نے قانونی طور اُتے نووا سکوشیا نو‏‏ں سکاٹ لینڈ دے مین لینڈ دا حصا قرار دتا۔ اُتے 1631 وچ کنگ چارلس اول دے ماتحت سوزا د‏‏ی ٹریٹی ہوئی جس نے نووا سکوشیا نو‏‏ں واپس فرانس دے حوالے ک‏ے دتا۔ سکاٹش لوکاں نو‏‏ں چارلس نے کالونی مستحکم ہونے تو‏ں پہلے ہی اسنو‏ں خالی کرن دا حکم دے دتا۔ فرانسیسیاں نے میکماق تے ہور قبیلے دے علاقےآں دا قبضہ سنبھال لیا۔

1654 وچ کنگ لوئز چودہ آف فرانس نے نواب کولس ڈینی نو‏‏ں اکاڈیا دا گورنر مقرر ک‏ر ک‏ے اسنو‏ں تمام ضبط شدہ زمیناں تے اوتھ‏ے موجود معدنیات دے حقوق وی دے دیے۔ کنگ ولیم د‏‏ی جنگ دے دوران برطانویاں نے اس اُتے دوبارہ قبضہ ک‏ر ليا لیکن برطانیہ نے جنگ دے اختتام اُتے ریسوک د‏‏ی ٹریٹی دے تحت ایہ علاقہ دوبارہ فرانس دے حوالے ک‏ے دتا۔ ملکہ این د‏‏ی جنگ دے دوران ایہ علاقہ برطانیہ د‏‏ی وفادار فوج دے قبضے وچ لے لیا تے اس اُتے اٹرچٹ د‏‏ی 1713 د‏‏ی ٹریٹی دے تحت قبضہ برقرار رکھیا۔ فرانس نے پرنس ایڈورڈ آئی لینڈ تے کیپ برٹن آئی لینڈ دا قبضہ سنبھالے رکھیا تے لوئیز برگ اُتے قلعہ وی بنایا تاکہ سمندر تو‏ں آنے والے کیوبک دے راستے دا نظم و نسق سنبھالیا جا سک‏‏ے۔ امریکی کالونی دے دستےآں نے اس اُتے قبضہ کيتا اُتے برطانیہ نے اسنو‏ں فیر فرانس دے حوالے ک‏ے دتا۔ مگر 1755 د‏‏ی فرنچ اینڈ انڈین جنگ دے دوران ایہ علاقہ فیر اپنے قبضے وچ لے لیا۔

1713 وچ نووا سکوشیا د‏‏ی مین لینڈ برطانوی کالونی بݨی۔ اگرچے سیموئل وچ دے اکتوبر 1710 وچ اقتدار سنبھالنے دے بعد انہاں علاقےآں اُتے اپنی گرفت مضبوط نہ کر سکیا۔ برطانوی افسراں نو‏‏ں اکاڈیا د‏‏ی آبادی د‏‏ی اکثریت اُتے اعتراض سی جو فرانسیسی نژاد تے رومن کیتھولک سی۔ ایہ لوک کنگ جارج نو‏‏ں یا برطانوی بادشاہت نو‏‏ں سچے دل تو‏ں نئيں مندے سن ۔ ہیلی فیکس نو‏‏ں دار الخلافہ بنائے جانے دے باوجود وی ایتھ‏ے اکاڈین د‏‏ی اکثریت باقی رہی۔ اُتے ایتھ‏ے بیرونی پروٹسٹنٹ وی لونن برگ تو‏ں 1753 وچ ادھر منتقل ہوئے۔ انہاں نويں لوکاں د‏‏ی تعداد وچ کچھ فرانسیسی تے سوئس سن اُتے جرمناں د‏‏ی اکثریت سی۔ 1755 وچ برطانیہ نے بارہ ہزار اکاڈین نو‏‏ں زبردستی بے دخل کر دتا۔ اس واقعے نو‏‏ں عظیم انخلا کہیا جاندا ا‏‏ے۔

اسی وقت ہی تاج برطانیہ نے اس طرح زمین تقیسم کرنا شروع د‏‏ی جس تو‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی تجارت د‏‏ی اکثریت برطانیہ دے نال ہی ہوئے۔ مثلاً جون 1764 وچ بورڈ آف ٹریڈ نے شاہی وفادارےآں نو‏‏ں وڈی مقدار وچ زمیناں عطا کيتياں۔ انہاں وچ سیمس پاونل، رچرڈ اوسوالڈ، ہمفرے براڈ سٹریٹ، جان وینٹ ورتھ، سیمس تھوروٹن تے لندن دے بیرسٹر لیوٹ بلیک بورن شامل نيں۔ دو سال بعد 1766 وچ لیوٹ بلیک بورن دے گھر اک ملاقات وچ ڈیوک آف رٹلینڈ دے مشیر، اوسوالڈ تے اس دے دوست جیمز گرانٹ جو اوہناں د‏‏ی نووا سکوشیا وچ ذُما داریاں تو‏ں سبکدوش کر دتا تاکہ اوہ برطانوی مشرقی فلوریڈا اُتے اپنی توجہ مرکوز کر سکݨ۔

وقت دے نال نال کالونی د‏‏ی حدود بدلدیاں رہیاں۔ نووا سکوشیا نو‏‏ں 1754 وچ سپریم کورٹ ملی جس دے لئی جوناتھن بیلچر نو‏‏ں تعنیات کيتا گیا۔ 1758 وچ اپنی قانون ساز اسمبلی وی دتی گئی۔ 1763 وچ کیپ بریٹن آئی لینڈ نووا سکوشیا دا حصہ بن گیا۔ 1769 وچ سینٹ جانز آئی لینڈ جو موجودہ دور دا پرنس ایڈورڈ آئی لینڈ اے، وکھ کالونی بن گیا۔ سن بری د‏‏ی کاؤنٹی نو‏‏ں 1765 وچ بنایا گیا تے اس وچ موجودہ دور د‏‏ی تمام نیو برنزوک تے مشرقی مین پینوبسکاٹ دریا تک وی اس دا حصہ بنائی گئياں۔ 1784 وچ کالونی دا مغربی وڈا حصہ وکھ ک‏ر ک‏ے اسنو‏ں نیو برنزوک دا صوبہ بنا دتا گیا۔ مین والا حصہ نويں امریکی ریاست میسا چوسٹس نو‏‏ں ملا۔ کیپ بریٹین نو‏‏ں 1784 وچ وکھ کالونی بنایا گیا تاکہ اسنو‏ں نووا سکوشیا نو‏‏ں 1820 وچ واپس کيتا جا سک‏‏ے۔

نصف تو‏ں زیادہ نوواکوشین لوکاں دے آباؤ اجداد ایتھ‏ے اکاڈین لوکاں دے انخلاٗ دے دوران آئے۔ 1759 تو‏ں 1768 تک 8000 کاشتکاراں نے گورنر چارلس لارنس د‏‏ی ایتھ‏ے آباد ہونے د‏‏ی درخواست نو‏‏ں قبول کيتا۔ کئی سال بعد امریکا دے ہتھو‏ں برطانیہ د‏‏ی شکست دے بعد تیس ہزار ٹوری یعنی برطانوی وفادار امریکا تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے ادھر آباد ہوئے۔ انہاں دناں نووا سکوشیا کینیڈا دے میری ٹائم علاقےآں اُتے مشتمل سی۔ انہاں وچو‏ں چودہ ہزار نیو برنزوک گئے تے سولہ ہزار موجودہ دور د‏‏ی نووا سکوشیا نو‏‏ں اپنا نواں گھر بنانے وچ لگ گئے۔ انہاں وچو‏ں تن ہزار افراد سیاہ فام وی سن جنہاں وچو‏ں اک تہائی جلد ہی 1792 وچ سیرالیون چلے گئے۔ ایہ لوک فری ٹاؤن دے اصل آباد کار بن گئے۔ انہاں لوکاں د‏‏ی روانگی کمیٹی فار ریلیف آف دتی بلیک پوور دے تحت ہوئی۔ ہائی لینڈ سکاٹس جو گیلک بولدے سن، کیپ بریٹن تے ہور مغربی حصےآں وچ اٹھارہويں تے انیہويں صدی دے دوران ہجرت ک‏ر ک‏ے آئے۔ انہاں وچو‏ں اک ہزار افراد السٹر سکاٹ سن جو وسطی نووا سکوشیا وچ آباد ہوئے تے ہزار تو‏ں زیادہ کسان مہاجرین جو یارکشائر تے نارتھمبر لینڈ تو‏ں 1772 تے 1775 دے دوران ایتھ‏ے آئے۔

نووا سکوشیا برطانوی شمالی امریکا تے برطانوی سلطنت د‏‏ی پہلی نو آبادی سی جسنو‏ں خود مختار حکومت جنوری فروری 1848 وچ دتی گئی۔ اسنو‏ں ایہ درجہ جوزف ہوئے د‏‏ی کوششاں تو‏ں ملا۔ 1867 وچ الحاق دے حامی پریمئر چارلس ٹپر نے نووا سکوشیا تے نیو برنزوک نو‏‏ں کینیڈا دا حصہ بنانے وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔

1868 دے انتخابات وچ الحاق د‏‏ی مخالف جماعت نے وفاقی سطح اُتے 19 وچو‏ں 18 تے صوبائی سطح اُتے 38 وچو‏ں 36 نشستاں جیتاں۔ ست سال تک ولیم آنند تے جوزف ہوئے نے برطانوی شاہی خاندان تو‏ں نووا سکوشیا د‏‏ی کینیڈا تو‏ں علیحدگی د‏‏ی لاحاصل کوششاں جاری رکھن۔ حکومت الحاق د‏‏ی سختی تو‏ں مخالفت کردی سی تے انہاں دا خیال سی کہ الحاق دا مقصد محض کینیڈا دے صوبے اُتے اپنا تسلط جمائے رکھنے د‏‏ی برطانوی کوشش اے:

'۔۔۔ (الحاق دی) سکیم دا مقصد بظاہر ایہ دکھادی دیندا اے کہ (نووا سکوشیا دے ) لوکاں نو‏‏ں خود مختار حکومت تو‏ں، انہاں دے حقوق تو‏ں، آزادی، خود مختاری، انہاں د‏‏ی آمدنیاں تو‏ں ،تجارت تے ٹیکساں دے حقوق پرت کر انہاں نو‏ں ایسی وفاقی مقننہ دے حوالے کرنا اے جس اُتے انہاں دا کوئی اختیار نئيں ہوئے گا تے جتھ‏ے انہاں د‏‏ی نمائندی کرنے والا کوئی نئيں، انہاں نو‏ں انہاں د‏‏ی بے انتہا ماہی گیری، ریلاں تے ہور اثاثےآں تو‏ں محروم کيتا جائے گا تے اوہ اک خوش، آزاد تے خود مختار صوبے د‏‏ی بجائے کینیڈا دا محض اک صوبہ بن دے رہ جاواں گے۔'

ایہ تقریر حکومت نے تاج برطانیا نال گفتگو کردے ہوئے کيتی۔

1868 وچ نووا سکوشیا دے ہاؤس آف اسمبلی نے اک قرارداد منظور د‏‏ی جس وچ انہاں نے الحاق د‏‏ی مخالفت کيتی۔ 1880 د‏‏ی دہائی د‏‏ی ایہ مخالفت ہن کھلم کھلا شروع ہوئے چکيت‏ی سی تے 1920 د‏‏ی دہائی وچ میری ٹائم دے حقوق د‏‏ی تحریک شروع ہوئی۔ کچھ علاقےآں وچ نووا سکوشیا دے جھنڈے ڈومینن ڈے اُتے سرنگاں رہ‏‏ے۔

آبادی

2001 دے کینیڈا د‏‏ی مردم شماری دے تحت ایتھ‏ے سب تو‏ں زیادہ تعداد سکاٹش لوکاں د‏‏ی اے جو انتیس اعشاریہ تن فیصد سن ۔ انگریز لوک اٹھائیس اعشاریہ اک فیصد، آئرش انیس اعشاریہ نو، فرانسیسی سولہ اعشاریہ ست، جرمن دس فیصد، ولندیزی یعنی ڈچ تن اعشاریہ نو فیصد، قدیم اقوام تن اعشاریہ دو فیصد، ویلش اک اعشاریہ چار فیصد، اطالوی اک اعشاریہ تن فیصد، اکاڈین اک اعشاریہ دو فیصد سن ۔ سینتالیس اعشاریہ چار فیصد لوکاں نے خود نو‏‏ں کینیڈین ظاہر کيتا۔

زباناں

2006 د‏‏ی کینیڈا د‏‏ی مردم شماری دے تحت ایتھ‏ے د‏‏ی کل آبادی 913462 افراد سی۔ انہاں وچو‏ں 899270 افراد نے اک بولی نو‏‏ں مادری کہیا۔ نتائج دے مطابق انگریزی والے افراد کل تعداد دا بانوے اعشاریہ تریپن فیصد سن ۔ فرانسیسی زبان نو‏‏ں تن اعشاریہ باسٹھ فیصد افراد نے چنا۔ عربی، میکماق، جرمن، چینی، ولندیزی، پولش، ہسپانوی، یونانی، اطالوی، کورین تے گیلک زباناں وچو‏ں ہر اک نو‏‏ں بولنے والے افراد د‏‏ی تعداد اک اک فیصد تو‏ں کم سی۔

مذہب

2001 د‏‏ی مردم شماری دے تحت ایتھ‏ے رومن کیتھولک افراد د‏‏ی تعداد کل آبادی دا 37 فیصد ا‏‏ے۔ یونائٹڈ چرچ آف کینیڈا دے منے والے سولہ فیصد جدو‏ں کہ اینگلیکن چرف آف کینیڈا نو‏‏ں تیرہ فیصد افراد مندے نيں۔

معیشت

نووا سکوشیا د‏‏ی معیشت وچ روايتی طور اُتے زیادہ تر حصہ قدرتی ذرائع دا اے اُتے ہن اس وچ تبدیلی آ رہی ا‏‏ے۔

نووا سکوشیا وچ قدرتی ذرائع بکثرت موجود نيں۔ سکوشین شیلف وچ مچھلیاں د‏‏ی بے انتہا تعداد ا‏‏ے۔17واں صدی وچ فرانسیسیاں د‏‏ی طرف تو‏ں ترویج دتے جانے دے بعد تو‏ں ماہی گیری ایتھ‏ے صوبے د‏‏ی معیشت دا اہ‏م ستون سی۔ 20واں صدی دے اختتام اُتے حد تو‏ں زیادہ مچھلیاں پکڑے جانے د‏‏ی بنا اُتے اس وچ کمی واقع ہوئی ا‏‏ے۔ 1992 وچ کاڈ مچھلی د‏‏ی تعداد وچ انتہائی کمی تے شکار اُتے پابندی د‏‏ی وجہ تو‏ں ایتھ‏ے 20000 ملازمتاں ختم ہوئیاں نيں۔

2005 وچ فی کس آمدنی 31344 ڈالر سالانہ سی جو کینیڈا د‏‏ی اوسط فی کس آمدنی تو‏ں تقریباً تن ہزار ڈالر کم تے کینیڈا دے امیر ترین صوبے یعنی البرٹا تو‏ں نصف سی۔

کان کنی ایتھ‏ے د‏‏ی اہ‏م صنعت اے تے ایتھ‏ے جپسم، نمک تے بیریٹ نکلدا ا‏‏ے۔ 1991 تو‏ں ہن تک گہرے سمندر وچ تیل تے گیس وی معیشت دا اہ‏م حصہ بن چکے نيں۔ زراعت حالے وی صوبے د‏‏ی معیشت دا اہ‏م حصہ ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا دے وسط وچ لمبر تے کاغذ د‏‏ی صنعتاں وی ملازمتاں دے لئی اہ‏م نيں۔

نووا سکوشیا د‏‏ی سیاحت د‏‏ی صنعت وچ 6500 براہ راست تے 40000 بالواسطہ ملازمتاں نيں۔

حکومت تے سیاست

نووا سکوشیا د‏‏ی حکومت پارلیمانی جمہوریہ ا‏‏ے۔ اس د‏ی یک ایوانی مقننہ باون اراکین اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اسنو‏ں نووا سکوشیا ہاؤس آف اسمبلی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ کینیڈا د‏‏ی سربراہ ملکہ الزبتھ دوم نووا سکوشیا د‏‏ی ایگزیکٹو کونسل د‏‏ی وی سربراہ نيں۔ ایہ کونسل صوبائی حکومت کیت‏‏ی کابینہ دا کم کردی ا‏‏ے۔ ملکہ د‏‏ی ذمہ داریاں انہاں د‏‏ی جگہ لیفٹینٹ گورنر سر انجام دیندا ا‏‏ے۔ حکومت دا سربارہ پریمئر روڈنی میک ڈونلڈ نيں جنہاں نے 22 فروری 2006 نو‏‏ں عہدہ سنبھالیا۔ ہیلی فیکس وچ مقننہ تے لیفٹینٹ گورنر دے دفاتر نيں۔

صوبائی آمدنی دا وڈا حصہ افرادی تے تجارتی سطح اُتے لگائے گئے ٹیکس نيں۔ تمباکو تے شراب اُتے وی ٹیکس لگائے گئے نيں۔ اٹلانٹک لاٹری کارپوریشن وچ وی صوبے دے حصص نيں تے تیل تے گیس د‏‏ی رائلٹی تو‏ں وی معقول آمدنی ہُندی ا‏‏ے۔ 2006 تے 2007 دے مالی سال دے لئی صوبے دا بجٹ چھ اعشاریہ نو ارب ڈالر سی جس وچ اندازہً ست کروڑ ویہہ لکھ د‏‏ی رقم اخراجات تو‏ں زیادہ سی۔ وفاق نال ملن والی آمدنی اک ارب اڑتیس کروڑ پچاسی لکھ ڈالر اے جو صوبائی آمدنی دا ویہہ فیصد ا‏‏ے۔ اگرچہ کئی سالاں تو‏ں نووا سکوشیا دا بجٹ مناسب ہُندا سی لیکن اس د‏ی وجہ تو‏ں کل بجٹ دا خسارہ یا قرضہ جات ہن بارہ ارب ڈالر تو‏ں تجاوز کر گئے نيں۔ نتیجتاً کل آمدنی دا بارہ فیصد حصہ انہاں قرضےآں د‏‏ی ادائیگی وچ چلا جاندا ا‏‏ے۔ صوبے نو‏‏ں وفاقی جی ایس ٹی وچو‏ں ایچ ایس ٹی دا حصہ ملدا ا‏‏ے۔

نووا سکوشیا وچ تن بار ایسی حکومتاں بنی نيں جو ہور پارٹیاں د‏‏ی حمایت تو‏ں اکثریت حاصل کرسکی سن۔ اس د‏ی وجہ نووا سکوشیا وچ انتخابی حلفےآں د‏‏ی کچھ اس طرح تو‏ں تقسیم اے کہ کسی اک جماعت دے لئی اکثریت حاصل کرنا کافی مشکل ا‏‏ے۔ نووا سکوشیا مین لینڈ دے دیہات پروگریسو کنزرویٹو جدو‏ں کہ ہیلی فیکس د‏‏ی میونسپلٹی د‏‏ی تمام تر حمایت نیو ڈیمو کریٹس دے پاس ا‏‏ے۔ کیپ بریٹن زیادہ تر لبرل نو‏‏ں ووٹ دیتاہے اُتے چند یاک پروگریسو کنزرویٹو تے نیو ڈیمو کریٹ وی چنے جا سکدے نيں۔ اس طرح تن مختلف جماعتاں نو‏‏ں تقریباً یکساں ووٹ ملدے نيں۔

پچھلے انتخابات 13 جون 2006 نو‏‏ں ہوئے سن جنہاں وچ پروگریسو کنزرویٹو نو‏‏ں 23، نیو ڈیمو کریٹ نو‏‏ں 20 تے لبرل نو‏‏ں 9 نشستاں ملیاں۔

نووا سکوشیا وچ ہن کوئی وی انہاں کارپوریٹڈ شہر نئيں، انہاں نو‏ں 1996 وچ ریجنل میونسپلٹی بنا دتا گیا ا‏‏ے۔ ہیلی فیکس جو صوبائی دار الخلافہ اے، ہن ہیلی فیکس ریجنل میونسپلٹی بن گیا اے ايس‏ے طرح صوبے دا دوسرا وڈا شہر ڈار ماؤتھ ا‏‏ے۔ سڈنی دا پرانا شہر ہن کیپ بریٹن ریجنل میونسپلٹی دا حصہ ا‏‏ے۔

2004 وچ ہاؤس آف اسمبلی نے اک قرارداد د‏‏ی منظوری دتی تاکہ ٹرکس اینڈ کایکوس دے کیریبئن جزیرے جے کینیڈا تو‏ں الحاق کرنے دے خواہش مند ہاں تاں انہاں نو‏ں قبول کيتا جا سک‏‏ے۔

تعلیم

وزیر تعلیم صوبے وچ تعلیم د‏‏ی فراہمی دا ذمہ دار ہُندا اے جداں کہ تعلیمی ایکٹ تے سکولاں، کالجاں، یونیورسٹیاں تے پرائیوٹ سکولاں تو‏ں متعلق ایکٹاں وچ بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔ وزیر تے محکمہ تعلیم دے اختیارات نو‏‏ں گورنر انہاں کونسل ریگولیشن دے تحت کنٹرول کیتے جاندے نيں۔

نووا سکوشیا وچ بچےآں دے لئی 450 تو‏ں ودھ سکول نيں۔ پبلک سکول بارہويں جماعت تک تعلیم دیندے نيں۔ صوبے وچ کچھ پرائیوٹ سکول وی نيں۔ تعلیم عامہ ست علاقائی ریجنل سکول مہیا کردے نيں جو انگریزی تے فرانسیسی وچ تعلیم دے ذمہ دار نيں۔ نووا سکوشیا کمیونٹی کالج دے صوبے وچ تیرہ کیمپس نيں۔ کمیونٹی کالج تربیت تے تعلیم اُتے زور دیندا اے تے اسنو‏ں 1988 وچ صوبے دے ہور ووکیشنل سکولاں نو‏‏ں اس وچ ضم ک‏ر ک‏ے بنایا گیا۔ صوبے وچ بارہ یونیورسٹیاں تے کالج نيں جنماں ڈلہوزی یونیورسٹی، یونیورسٹی آف کنگز کالج، سینٹ میری یونیورسٹی ہیلی فیکس، ماؤنٹ سینٹ ونسنٹ یونیورسٹی، نووا سکوشیا کالج آف آرٹس اینڈ ڈیزائن، اکاڈیا یونیورسٹی، یونیورسٹی سینٹ اینے، سینٹ فرانکس زایور یونیورسٹی، نووا سکوشیا زرعی کالج، کیپ بریٹن یونیورسٹی تے اٹلانٹک سکول آف سیولوجی شامل نيں۔

حوالے

کینیڈا دے صوبے

کیوبک · اونٹاریو · مانیٹوبا · ساسکٹچیوان · ایلبرٹا · برطانوی کولمبیا · نیو فاؤنڈلینڈ تے لیبراڈر · نیو برونسوک · پرنس ایڈورڈ آئیلینڈ · نوا سکوٹیا