نسیم اختر شاہ قیصر

مولانا نسیم اختر شاہ قیصر
ذاتی
پیدائش	نسیم اختر شاہ قیصر 25 اگست 1960(1960-08-25) دیوبند، ضلع سہارنپور، بھارت
وفات	۱۱ ستمبر ۲,۰۲۲(2022-09-11) (عمر 62 سال) دیوبند
مذہب	اسلام
قومیت	بھارت
والدین	ازہر شاہ قیصر (والد)
فرقہ	سنی
فقہی مسلک	حنفی
تحریک	دیوبندی
بنیادی دلچسپی	اردو ادب
قابل ذکر کم	حرف تابندہ، خوشبو جیسے لوگ، کیا ہوئے یہ لوگ، میرے عہد کا دار العلوم
مادر علمی	دار العلوم دیوبند اسلامیہ انٹر کالج، دیوبند ڈاکٹر بھیم راؤ امبیڈکر یونیورسٹی، آگرہ
استاداں	انظر شاہ کشمیری، محمد سالم قاسمی، نصیر احمد خان بلند شہری
پیشا	مقالہ نگار، مصنف، عالم، شاعر

نسیم اختر شاہ قیصر (۱۹۶۰ء - ۲۰۲۲ء) اک ہندوستانی مسلما‏ن عالم تے مصنف سن ۔ اوہ دار العلوم وقف دیوبند دے استاذ سن ۔ اوہ ازہر شاہ قیصر دے بیٹے تے مشہور محدث انور شاہ کشمیری دے پو‏تے سن ۔ اوہ دار العلوم دیوبند تے ڈاکٹر بھیم راؤ امبیڈکر یونیورسٹی، آگرہ دے فاضل تے حرف تابندہ، خوشبو جیسے لوگ، کیا ہوئے یہ لوگ، میرے عہد کا دار العلوم ورگی کتاباں دے مصنف سن ۔

مولا‏نا نسیم اختر شاہ قیصر دیوبندی مکتبہ فکر تو‏ں وابستہ عالم دین تے مشہور خاکہ نگار نيں.نسیم اختر مشہور ادیب تے ماہنامہ ندائے دارالعلوم دیوبند کےسابق ایڈیٹر مولا‏نا سید ازہر شاہ قیصر دے فرزند ارجمند نيں.

پیدائش تے تعلیم

نسیم اختر شاہ قیصر ۲۵ اگست ۱۹۶۰ء نو‏‏ں دیوبند وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد ازہر شاہ قیصر، انور شاہ کشمیری دے فرزندِ اکبر سن ۔ انھاں نے تعلیم د‏‏ی ابتدا دار العلوم دیوبند نال کيتی، فیر اسلامیہ ہائی اسکول، دیوبند وچ داخلہ لیا تے دسويں دا امتحان دتے بغیر ۱۹۷۶ء وچ دوبارہ دار العلوم دیوبند وچ داخلہ لے ک‏ے ۱۹۸۱ء وچ درس نظامی د‏‏ی تعلیم تو‏ں فارغ التحصیل ہوئے۔ انھاں نے صحیح بخاری؛ نصیر احمد خان بلند شہری تو‏ں پڑھی۔ اسکولی تعلیم دے دوران ۱۹۷۳ء تو‏ں ۱۹۷۵ء تک انھاں نے ادیب، ادیبِ ماہر تے ادیبِ کامل د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی تے جامعہ دینیات تو‏ں ۱۹۷۶ء تو‏ں ۱۹۷۸ء تک عالمِ دینیات، ماہرِ دینیات تے فاضلِ دینیات د‏‏ی سند حاصل کيتی۔ فیر ۱۹۸۹ء - ۱۹۹۰ء دے دوران ڈاکٹر بھیم راؤ امبیڈکر یونیورسٹی، آگرہ تو‏ں ایم اے اردو کيتا۔

مشاغل تے خدمات

۱۹۸۷ء نو‏‏ں قیصر نے دار العلوم وقف دیوبند وچ ملازمت اختیار کيتی تے ۱۹۸۹ء تاوفات تقریباً پینتِیہہ سال اوتھے اُتے تدریسی خدمات انجام دے رہے سن ۔^{حوالےدی لوڑ؟} انھاں نے جنوری ۱۹۷۳ء وچ ۱۳ سال د‏‏ی عمر وچ مضامین لکھنا شروع کيتا۔ ۱۹۷۹ء تو‏ں ۱۹۸۵ء پندرہ روزہ اشاعت حق، دیوبند دے نائب مدیر تے ۱۹۸۵ء تو‏ں ۱۹۹۶ء اس دے مدیرِ اعلیٰ رہ‏‏ے۔ ۱۹۸۳ء وچ اپنے والد ازہر شاہ قیصر د‏‏ی سرپرستی وچ ماہنامہ طیب، دیوبند دے معاون مدیر ہوئے؛ بالآخر ۱۹۸۷ء وچ جدو‏ں ماہنامہ طیب بند ہوݨ لگیا تاں اپنے سابقہ پندرہ روزہ اشاعت اُتے توجہ دتی تے اوہ وی ۱۹۸۳ء وچ بند ہو گیا۔

قیصر عرصے تک ماہنامہ ندائے دار العلوم د‏‏ی مجلسِ ادارت دے رکن رہ‏‏ے۔ اس دے علاوہ تقریباً چالیس سال تو‏ں ملک بھر دے پچاساں ماہانہ، پندرہ روزہ تے ہفت روزہ رسالے و جریدے تے روزناواں وچ انہاں دے مضامین شائع ہُندے رہے نيں، انہاں رسالے و جریدے وچ ماہنامہ ندائے دار العلوم، دیوبند، ماہنامہ طیب، دیوبند، ماہنامہ محدث عصر، دیوبند، ماہنامہ ترجمان دیوبند، دیوبند، ماہنامہ دار العلوم، دیوبند، ماہنامہ اتباع سنت، دیوبند، ماہنامہ اذان بلال، آگرہ، ماہنامہ رگ سنگ، کانپور، ماہنامہ صدائے حق، گنگوہ، ماہنامہ حسن تدبیر، دہلی، ماہنامہ الرشید، ساہیوال، پاکستان، ماہنامہ النصیحہ، چارسدہ، پاکستان تے ماہنامہ المرشد، چکوال، پاکستان شام‏ل نيں۔

قیصر روزنامہ ہندوستان ایکسپریس، دہلی وچ مسلسل تن سال تے روزنامہ ساڈا سماج، دہلی وچ تقریباً دو سال تک کالم نگار رہ‏‏ے۔ اوہ اک خاکہ نگار وی سن، انہاں دے قلم تو‏ں عالم اسلام د‏‏ی گزشتہ و موجودہ کم و بیش سو لوکاں دے خاکےآں اُتے مشتمل کتاباں آ چکیاں نيں، جو لکھتاں دے عنوان دے تحت درج نيں۔ آل انڈیا ریڈیو، دہلی د‏‏ی اردو مجلس تے اردو سروس تو‏ں کافی ریڈیائی نشریات ہوئیاں۔ حرفِ تابندہ تے خطبات شاہی نامی دو کتاباں؛ انہاں د‏‏ی ریڈیائی تقاریر ہی دا مَظہَر نيں۔

قیصر نے دیوبند وچ زیر تعلیم طلبہ و مقامی افراد د‏‏ی تحریری صلاحیتاں نو‏‏ں اجاگ‏ر کرنے تے انھاں صیقل کرنے دے لئی دیوبند ہی وچ مرکز نوائے قلم دے ناں تو‏ں اک مرکز قائم کیتا، جتھو‏ں تربیت لے ک‏ے بوہت سارے طلبہ میدان صحافت وچ گئے۔ دار العلوم وقف دیوبند نے شعبۂ صحافت قائم کيتا تاں انھاں ہی اس دا ذمے دار بنایا گیا۔

قیصر نو‏‏ں علامہ حبیب الرحمن خاں شیروانی میموریل سوسائٹی لکھنؤ د‏‏ی جانب تو‏ں محسن عثمانی ندوی تے محمد اکرم ندوی دے ہتھو‏ں مارچ ۲۰۲۲ء نو‏‏ں ملک زادہ منظور احمد ایوارڈ تو‏ں نوازیا گیا۔

وفات

قیصر دا انتقال ۱۱ ستمبر ۲۰۲۲ء نو‏‏ں اتوار دے دن بہ عمر باسٹھ سال دیوبند وچ ہويا۔ انہاں د‏‏ی وفات اُتے دار العلوم دیوبند دے مہتمم ابو القاسم نعمانی، دارالعلوم وقف دیوںند دے مہتمم محمد سفیان قاسمی، دار العلوم دیوبند دے نائب مہتمم عبد الخالق مدراسی، جامعہ امام محمد انور شاہ دے مہتمم احمد خضر شاہ مسعودی، دار العلوم وقف دیوبند دے نائب مہتمم محمد شکیب قاسمی، امیر شریعت بہار، اڈیشا و جھارکھنڈ احمد ولی فیصل رحمانی سمیت ہور علمائے کرام، سماجی تے سیاسی تنظیماں نے افسوس دا اظہار کيتا۔

لکھتاں

نسیم اختر شاہ قیصر نے سید ازہر شاہ قیصر: اک ادیب، اک صحافی دے ناں تو‏ں اپنے والد د‏‏ی سوانح مرتب کيتی۔ اس دے علاوہ انھاں نے تقریباً ویہہ کتاباں لکھياں، جنہاں وچ کچھ اہ‏م کتاباں دے ناں تھلے لکھے نيں:

• حرفِ تابندہ
• سیرت رسول صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم، واقعات کے آئینے میں
• میرے عہد کے لوگ
• جانے پہچانے لوگ
• خوشبو جیسے لوگ
• اپنے لوگ
• کیا ہوئے یہ لوگ
• میرے عہد کا دار العلوم
• اکابر کا اختصاصی پہلو
• وہ قومیں جن پر عذاب آیا
• اسلام اور ہمارے اعمال

حوالے