ناظر (فرشتہ)

ناظران (آرامی: עִיר, iyr)(کلمہ نویسی : ir) اک بائبلی اصطلاح اے کہ جو فرشتےآں دے لئی بائبل وچ استعمال ہوئی ا‏‏ے۔ ایہ اصطلاح واحد تے جمع دونے طرح تو‏ں استعمال وچ آندی ا‏‏ے۔ جداں کہ دوسری صدی پہلے مسیح وچ کتاب دانی ایل وچ انہاں دتی پاکبازی دا حوالہ دیاگیاا‏‏ے۔ پہلی تے دوسری صدی پہلے مسیح وچ مرتبہ کتاب ادریس جو غیر مستند روایات د‏‏ی بنیاد اُتے اے وچ شر تے خیر دے دونے ناظران دا حوالہ انہاں د‏‏ی باغیانہ و سرکش فطرت نو‏‏ں نظر وچ رکھکر دیاا‏‏ے۔ اُتے عبرانی وچ اس لفظ تو‏ں مراد بیدار تے ہوشیار ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ کلدانی وچ اس تو‏ں مراد محافظ تے مراقب و نگران ا‏‏ے۔

ولی میخائیل دے کلیسا (واقع کلفٹن ھیمپڈن، آکسفورڈ شائر برطانیہ) دے مینار د‏‏ی لپیٹ وچ ناظر فرشتہ

دانی ایل

عہدنامہ قدیم د‏‏ی کتاب دانی ایل یا کتاب دانیال دے باب 4 د‏‏ی آیات 13، 17 تے23ماں ناظران دے درجے دا شمار بطور راست باز و پاکباز کیاگیااے:
13۔ ميں نے اپنے پلنگ اُتے اپنی دماغی رویا اُتے نگاہ د‏‏ی تے کیہ دیکھدا ہاں کہ اک نگہبان ہاں اک قُدسی آسمان تو‏ں اُترا۔ 17۔ ایہ حُکم نگہباناں دے فیصلہ تو‏ں اے تے ایہ امر قُدسیاں دے کہنے دے مُطابق اے تاکہ سب دتی حیات پہچان لاں کہ حق تعالیٰ آدمیاں د‏‏ی مملکت وچ حُکمرانی کردا اے تے جس نو‏‏ں چاہندا اے اُسنو‏‏ں دیندا اے بلکہ آدمیاں وچو‏ں ادنیٰ آدمیاں د‏‏ی مُملکت وچ حُکمرانی کردا اے تے جس نو‏‏ں چاہندا اے اُسنو‏‏ں دیندا اے بلکہ آدمیاں وچو‏ں آدنیٰ آدمی نو‏‏ں اُس اُتے قائم کردا ا‏‏ے۔
23۔ تے جو بادشاہ نے دیکھیا کہ اک نگہبان ہاں اک قُدسی آسمان تو‏ں اُترا تے کہنے لگیا کہ درخت نو‏‏ں کٹ ڈالو تے اُسنو‏‏ں برباد کرو لیکن اُس د‏‏ی جڑاں دا کُندہ زمین وچ باقی رہنے دو بلکہ اُسنو‏‏ں لوہے تے تابنے دے بندھن تو‏ں بندھا ہُوا میدان د‏‏ی ہری گھاس وچ رہنے دو کہ اوہ آسمان د‏‏ی شبنم تو‏ں تر ہوتے جدو‏ں تک اُس اُتے ست دور نہ گُزر جان اُس دا بخرہ زمین دے حیواناں دے نال ہوئے۔
یہ اصطلاح بخت نصر نے متعارف کروائی سی جدو‏ں اس نے کہاکہ : اس نے اک ناظر(واحد صیغہ) اک پاکباز نو‏‏ں دیکھیا جو جنت تو‏ں اس د‏ی طرف اتاراگیاسی ۔ اس نے تفصیلی بتایاکہ کِداں اسنو‏ں خواب وچ " اک ناظر نے کہاکہ بخت نصر گھاس کھائے گا تے پاگل ہو جائے گا ایہی سزا اے کہ جس دا حکم ناظران نے مقدسین دے کلمہ دے مطالبے اُتے جاری کیاا‏‏ے۔ تاکہ دنیا والے جان لاں کہ ایہ حکم بادشاہاں دے بادشاہ د‏‏ی طرف تو‏ں اے جو عظیم ترین اے "
دانی ایل (دانیال )نے تفصیل سننے دے بعد اک ساعت تک سوچیا تے ایويں گویاہواجسکی تفصیل کتاب دانی ایل دے باب 4 د‏‏ی آیات 23 تے 24ماں موجود اے: 23۔ تے جو بادشاہ نے دیکھیا کہ اک نگہبان ہاں اک قُدسی آسمان تو‏ں اُترا تے کہنے لگیا کہ درخت نو‏‏ں کٹ ڈالو تے اُسنو‏‏ں برباد کرو لیکن اُس د‏‏ی جڑاں دا کُندہ زمین وچ باقی رہنے دو بلکہ اُسنو‏‏ں لوہے تے تابنے دے بندھن تو‏ں بندھا ہُوا میدان د‏‏ی ہری گھاس وچ رہنے دو کہ اوہ آسمان د‏‏ی شبنم تو‏ں تر ہوتے جدو‏ں تک اُس اُتے ست دور نہ گُزر جان اُس دا بخرہ زمین دے حیواناں دے نال ہوئے۔
24۔ اے بادشاہ اس د‏ی تعبیر تے حق تعالیٰ دا اوہ حُکم جو بادشاہ میرے خُداوند دے حق وچ ہُوا اے ایہی ا‏‏ے۔
لوتھریت پروٹسٹنٹ مصلح جوہان ویگان نے تشریح بیان کردے ہوئے کہاہے کہ بخت نصر نے جو ناظر اپنے خواب وچ دیکھاتھا اوہ یاتو خود خدا سی یاخداکابیٹا۔ اس نے نظریہءتثلیث نو‏‏ں ہور تقویت دیندے ہوئے آئت 17 ( ایہ حُکم نگہباناں (ناظر)کے فیصلہ تو‏ں اے ) تے آئت 24 (تے حق تعالیٰ دا اوہ حُکم جو بادشاہ میرے خُداوند دے حق وچ ہُوا اے ایہی اے ) ملادیاا‏‏ے۔
پر سیکولر دانشوراں نے انہاں ناظران یا نگہباناں (پاکبازاں) د‏‏ی اس اصطلاح نو‏‏ں کتاب دانی ایل دے مصنف نے صرف بخت نصر اُتے خدا د‏‏ی طاقت و قوت دے اظہار دے لئی استعمال کیاہے تاکہ بخت نصر جان لے کہ بنی اسرائیل دا خدا بابل دے خداواں تو‏ں بہت عظیم ترین ا‏‏ے۔

کتاب حنوک

کتاب حنوک دے پہلے حصے وچ ناظران فرشتےآں دے سقوط دا بیان ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ کتاب ادریس دا دوسرا حصہ انہاں فرشتےآں دے بیان اُتے مبنی اے جو پنجويں آسمان وچ سن مگر سقوط کردئے گئے۔ جدو‏ں کہ کتاب ادریس دا تیسرا حصہ غیر سقوط شدہ ناظران دے بیان اُتے مبنی ا‏‏ے۔

کتاب حنوک اول

اس حصے وچ بیان اے کہ ناظر فرشتےآں نو‏‏ں بطور نگہبان آسمان تو‏ں زمین اُتے بھیجاگیاتاکہ اوہ انساناں د‏‏ی نگہبانی کرن مگر انہاں نے غیر فطری طور اُتے انسان عورتاں تو‏ں رغبت قائم کيتی۔ تے اپنے سردار شیحما زے دے خلاف قاعدہ حکم اُتے انسان عورتاں تو‏ں اختلاط کیتا تے عمل تولید جاری کیتا۔ اس سردار شیحما زے تے اس دے دیگرماتحتاں نے انساناں نو‏‏ں ایداں علوم (اسلحہ سازی، لوازم آرائشی و زیبائشی، آئینہ بندی، جادو تے ہور ہنر و فنون) سکھائے کہ جو انسان درجہ بدرجہ وقت دے نال نال خود سیکھتا یا ایجاد و دریافت کرتامگر انہاں ناظران نے ایہ تمام علوم و ہنر یک بہ یک انساناں نو‏‏ں سکھلادئے۔ سر انجام اللہ تعالیٰ نے طوفان نوح بھیجیا تاکہ اوہ اناکیم نو‏‏ں تباہ کرکے زمین نو‏‏ں انہاں دے وجود تو‏ں پاک کر دے۔ مگر اس تو‏ں پہلے اللہ نے یوریل یا جبرائیل نو‏‏ں بھیجیا تاکہ اوہ نوح نو‏‏ں خبردار کرے کہ نسل آدم دا کاتمہ مقصود نئيں ا‏‏ے۔ مگر سقوط کردہ فرشتے یا ناظران نو‏‏ں زمین د‏‏ی وادیاں وچ یوم الدین تک محدود کر دیاگیاعہدنامہ جدید د‏‏ی کتاب یہوداہ دے باب 1 د‏‏ی آئت 6 وچ اے کہ:
تے جِن فرِشتاں نے اپنی حُکُومت نو‏‏ں قائِم نہ رکھّا بلکہ اپنے خاص مقام نو‏‏ں چھڈ دِیا اُنہاں نو‏‏ں اُس نے دائمی قَید وچ تارِیکی دے اَندر روزِ عظیم د‏‏ی عدالت تک رکھّا ا‏‏ے۔
کتاب ادریس وچ 200 ایداں فرشتےآں تے انہاں دے سرداراں دے ناں د‏‏ی فہرست وی ا‏‏ے۔ ایہ فرشتے آسمان تو‏ں بھیجے گئے مگر انہاں نے غیر فطری طور اُتے انسان عورتاں تو‏ں تعلقات قائم کیتے تے انساناں نو‏‏ں ممنوعہ (نامحمود)علوم وی سکھائے۔ 7 اِسی طرح سدُوم تے عمُورہ تے اُنہاں دے آس پاس دے شہر جو اِنہاں د‏‏ی طرح حرامکاری وچ پے گئے تے غَیر جِسم د‏‏ی طرف راغِب ہُوئے ہمیشہ د‏‏ی اگ وچ گِرفتار ہوک‏ے جایِ عِبرت ٹھہرے نيں۔

کتاب حنوک دوم

ادریس د‏‏ی دوسری کتاب وچ وی ناظران د‏‏ی طرح اک ناں "گریگوری" استعمال ہواہے جسکامعنی ناظر یا ناظر فرشتہ ا‏‏ے۔ ایہ اصطلاح کتاب حنوک دے پہلے حصے وچ بیان شدہ ناظران دے ورگی ا‏‏ے۔ لفظ گریگوری دراصل اک یونانی لفظ ἐγρήγοροι egrḗgoroi, pronounced /ɛˈɡriɡɒri دا سلافیہ زبان وچ ترجمہ ا‏‏ے۔ جس دا معنی بیدار یا نگہبان ہی ا‏‏ے۔ قامت دے لحاظ تو‏ں ایہ گریگوری سدیو د‏‏ی طرح سن تے انہاں دتی تعداد بہت زیادہ سی۔ کتاب ادریس دے باب 18 وچ مذکور اے کہ ایہ گریگوری فرشتے پنجويں آسمان اُتے اپنے سردار ساتانائیل دے ہمراہ رہندے سن تے انہاں نے حکم عدولی کيتی۔ کتاب ادریس دے دوسرے حصے دا اک نسخہ انہاں دتی تعداد 200 ہزار تو‏ں وی زیادہ بتاتاا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں چند زمین اُتے اتارے گئے ایتھ‏ے انہاں نے غیر فطری جنسی اختلاط کردے ہوئے انسان نما عورتاں تو‏ں پیداوا‏‏ر د‏‏ی ۔

حوالے

اسرار عالم د‏‏ی کتاباں Archived 2017-09-20 at the وے بیک مشین

• Boccaccini, edited by Gabriele (2005). Enoch and Qumran origins : new light on a forgotten connection, [Nachdr.]., Grand Rapids (Mich.): W. B. Eerdmans. ISBN 0-8028-2878-7. 
• Charlesworth, edited by James H. (2010). The Old Testament pseudepigrapha.. Peabody, Mass.: Hendrickson. ISBN 1-59856-491-9. 
• DDD, Karel van der Toorn, Bob Becking, Pieter W. van der Horst, (1998). Dictionary of deities and demons in the Bible (DDD), 2., extensively rev. ed., Leiden: Brill. ISBN 9004111190. 
• Meadowcroft, T. J. (1995). Aramaic Daniel and Greek Daniel : a literary comparison. Sheffield: Sheffield Acad. Press. ISBN 1-85075-551-5. 
• Nickelsburg, George W.E. (2004). 1 Enoch : a new translation : based on the Hermeneia commentary. Minneapolis: Fortress Press. ISBN 0-8006-3694-5. 
• Orlov, Andrei A. (2011). Dark mirrors : Azazel and Satanael in early Jewish demonology. Albany: State University of New York Press. ISBN 1-4384-3951-2. 
• Platt, Rutherford H. (2004). Forgotten Books of Eden., Reprint, Forgotten Books, 239. ISBN 1-60506-097-6. 
• Porteous, Norman W. (1965). Daniel : a commentary. Philadelphia: Westminster Press. ISBN 0-664-22317-6. 
• SDA Commentary on Daniel (1980). Commentary on Daniel and the Revelation : from the Seventh-day Adventist Bible Commentary., Reprint, Hagerstown, Md.: Review and Herald Pub. Association. ISBN 0-8280-2380-8. 
• Ward, Andrew Collins ; additional research by Richard (2001). From the ashes of angels : the forbidden legacy of a fallen race. Rochester, Vt.: Bear & Co.. ISBN 978-1-879181-72-4.