میکموہن لائن
میکمہون لائن بھارت اتے تبت دے وچّ سرحدی لائن ہے ۔ ایہہ اصل وچّ سنّ 1914 وچّ بھارت دی اوس ویلے دی برٹش سرکار اتے تبت دے وچّ شملہ سمجھوتے دے تحت آئی سی ۔ 1914 دے بعد توں اگلے کئی سالاں تکّ اس سرحدی لائن دی حقیقت کئی ہور مسئلےآں دے کارن کتے چھپ گئی سی ، پر 1935 وچّ اولف کیرو ناں اک انگریز پربندھکی اہلکار نے اوس ویلے دی انگریز سرکار نوں اسنوں سرکاری طور اتے لاگوُ کرن دی استدعا کیتی۔ 1937 وچّ سروے آف انڈیا دے اک نقشہ وچّ میکمہون لائن نوں سرکاری بھارتی سرحد لائن دے روپ وچّ اتے وکھایا گیا سی ۔
اس سرحد لائن دا نام سر ہینری میکمہون دے نام اتے رکھیا گیا سی ، جنھاندا اس سمجھوتے وچّ اہم کردار سی اتے اوہ بھارت دی اوس ویلے دی انگریز سرکار دے سیکٹری خارجہ سن ۔ سارا ہمالہ توں ہندی ہوئی سرحد لائن لہندے وچّ بھوٹان توں 890 کلومیٹر اتے چڑھدے وچّ برہم پتر دریا تکّ 260 کلومیٹر تکّ پھیلی ہے ۔ جتھے بھارت دے مطابق ایہہ چین دے نال اسدی سرحد ہے ، اوہی ، چین 1914 دے شملہ سمجھوتے نوں مننے نال انکار کردا ہے ۔ چین دے مطابق تبت آزاد راج نہیں سی اتے اسدے کول کسے وی پرکار دے سمجھوتے کرن دا کوئی اختیار نہیں سی ۔ چین دے سرکاری مانچتراں وچّ میکمہون لائن دے دکھن وچّ 56 ہزار مربع میل دے علاقے نوں تبتی نجی علاقے دا حصہ منیا جاندا ہے ۔ اس علاقے نوں چین وچّ دکھن تبت دے نام توں جانیا جاندا ہے ۔ 1962 - 63 دی بھارت - چین لڑائی دے سمیں چینی فوجاں نے کجھ چر لئی اس علاقے اتے اختیار وی جما لیا سی ۔ اس کارن ہی موجودہ ویلے تکّ اس سرحد لائن اتے رولا بنا ہویا ہے ، لیکن بھارت - چین دے وچّ جغرافیائی سرحد لائن دے روپ وچّ اسنوں ضرور منیا جاندا ہے ۔
حوالے
سودھوباہری جوڑ
سودھو- نئے دور میں پرانی غلطیاں۔ یاہو جاگرن۔ ۔٢٩ اپریل، ٢٠٠٩
نقشے
سودھو- تریخی نقشےآں وچ میکمہون ریکھا
-
"امپیریل گیزیٹ آف انڈیا"، آکسفورڈ یونیوٹی رسپریس، ١٩٠٩ دا اک نقشہ اوپر سجے تے چڑھدے حصے دی باہری ریکھا دکھاندا ہے -
"امپیریل گیزیٹیر آف انڈیا" دا سرکاری نقشہ، نام: بھارت تے پڑوسی دیش۔ اس وچ باہری ریکھا برطانوی راج اور چینی سلطنت دی سرحد دکھاندی ہے۔ -
ی تریخ