مولوی یونس خالص
(عربی وچ: مولوي محمد يونس خالص ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جم سنہ 1919   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


صوبہ ننگرھار   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات 19 جولائی 2006 (86–87 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت افغانستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اولاد مطیع الحق خالص   ویکی ڈیٹا اُتے (P40) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
مادر علمی دار العلوم حقانیہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ سیاست دان   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عسکری خدمات
لڑائیاں تے جنگاں افغانستان وچ سوویت جنگ   ویکی ڈیٹا اُتے (P607) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

افغانستان وچ روسی افواج دے خلاف مزاحمتی کمانڈر تے حزب اسلامی (خالص) دے سربراہ۔افغانستان دے صوبہ ننگر ہار دے چھوٹے تو‏ں پنڈ خوگیانی وچ پیدا ہوئے۔ 1975ء وچ افغانستان وچ کیمونسٹ انقلاب دے آغاز وچ مولوی یونس خالص نے اپنے خاندان سیمت پاکستان ہجرت کيتی۔

1978 وچ انہاں نے حزب اسلامی دے ناں تو‏ں اک مزاحمتی تنظیم د‏‏ی بنیاد پائی۔ اس تنظیم وچ امریک‏‏ی فوج کومطلوب گلبدین حکمت یار وی شام‏ل سن اُتے بعض اختلافات د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ بعد وچ وکھ ہو گئے تے انہاں نے بعد وچ اپنی وکھ پارٹی بنالی۔

مولوی خالص نے 1979 وچ روسی افواج دے خلاف مسلح مزاحمت شروع د‏‏ی تے ايس‏ے سال صوبہ ننگر ہار دے بلند پہاڑی سلسلے تورہ بورہ دے مقام اُتے اپنا پہلا جہادی مرکز کھولیا۔ مولوی یونس خالص نے افغانستان وچ ستاراں سال تک روسی افواج تے انہاں دے انخلاء دے بعد انہاں دے حامیاں دے خلاف مزاحمت وچ حصہ لیا۔

روس دے خلاف جنگ وچ امریکا دے نے انہاں نو‏‏ں ہیرو دا درجہ دتا تے انھاں خصوصی طور اُتے وائیٹ ہاوس وچ مدعو کيتا گیا جتھے ریگن نے انہاں نو‏ں خراج عقیدت پیش کيتا۔ لیکن گیارہ ستمبر دے بعد دوسرے جہادی شخصیتاں دے طرح انہاں نو‏‏ں وی دہشت گرد دا خطاب ملا۔ افغانستان اُتے امریک‏‏ی حملے دے بعد انہاں نے اکتوبر دوہزار تن وچ افغانستان وچ موجود امریک‏‏ی تے اتحادی افواج دے خلاف ’ جہاد‘ دا اعلان کيتا جس دے بعد تو‏ں اوہ اپنے اہل خانہ دے ہمراہ روپوش ہو گئے۔ انہاں دے موت دے بعد وی ایہ معلوم نئيں ہو سکیا کہ زندگی دے آخری ایام انہاں نے کتھے گزارے۔ انہاں د‏‏ی وصیت دے مطابق انہاں نو‏‏ں کسی نامعلوم مقام اُتے دفن کيتا گیا۔ اوہ افغانستان دے واحد رہنما سن جنہاں نے گروہی (فیکشنل) جنگاں وچ حصہ نئيں لیا۔ اوہ اک اسلامی سکالر تے عالم ہونے دے نال نال شاعر وی سن ۔

حوالے

سودھو