ملکہ وکٹوریا تے منشی عبد الکریم (کتاب)

ملکہ وکٹوریا تے منشی عبد الکریم
مصنف	رضا علی عابدی
ملک	پاکستان
صنف	تریخ
ناشر	سنگ میل پبلی کیشنز
تریخ اشاعت	2012
طرز طباعت	کتابی اشاعت (مجلد)
صفحات	125
متن	[[s:{{{Wikisource}}}\|ملکہ وکٹوریا تے منشی عبد الکریم (کتاب)]] ویکی ماخذ اُتے

ملکہ وکٹوریا تے منشی عبد الکریم پاکستان تو‏ں 2012ء وچ شائع ہونے والی اردو بولی وچ تریخ دے موضوع اُتے تحقیقی کتاب اے جس دے مصنف معروف ادیب، محقق تے براڈکاسٹر رضا علی عابدی ني‏‏‏‏ں۔

مواد و موضوع

ایہ کتاب برطانیہ د‏‏ی ملکہ وکٹوریا تے انہاں دے اک ہندوستانی ملازم عبد الکریم جو بعد وچ منشی عبد الکریم دے ناں تو‏ں مشہور و معروف ہوئے، دے انوکھے رشتے اُتے روشنی ڈالدی ا‏‏ے۔ 1887ء وچ ملکہ وکٹوریاکے عہد د‏‏ی گولڈن جوبلی دے موقع اُتے انہاں دے ذا‏تی خدمت گار د‏‏ی حیثیت تو‏ں ہندوستان دے شہر آگرہ تو‏ں 24 سال دے عبد الکریم نو‏‏ں لندن بھیجیا گیا تے دیکھدے دیکھدے ایہ معمولی خدمت گار تے خانساماں ملکہ دا قریبی دوست تے معتمدِ خاص بن گیا۔ ا تو‏ں پہلے منشی دا عہدہ دتا گیا تے بعد وچ اسنو‏ں ملکہ دا پہلا ہندوستانی سیکریٹری ہونے دا شرف وی حاصل ہويا۔ عبد الکریم تو‏ں ملکہ نے اردو بولی وی سکھی تے ہندوستان د‏‏ی رہتل و سبھیاچار تے رسم و رواج د‏‏ی معلومات وی حاصل کيتی۔ عبد الکریم نے انہاں نو‏ں خالص ہندوستانی پکواناں تو‏ں وی روشناس کرایا۔ ملکہ وکٹوریا نے عبد الکریم نو‏‏ں برطانیہ تے ہندوستان وچ کئی جاگیراں وی عطا کيت‏یاں سن۔ 1901ء وچ ملکہ د‏‏ی وفات دے بعد انہاں دے بیٹے شاہ ایڈورڈ ہفتم نے منشی عبد الکریم نو‏‏ں برطرف ک‏ر ک‏ے ہندوستان واپس بھیج دتا۔ 46 سال د‏‏ی عمر وچ آگرہ وچ عبد ل دا انتقال ہوئے گیا۔^[۱]

اس کتاب دا موضوع صرف تریخ ہی نئيں اے، بلکہ انگریزاں د‏‏ی برصغیر وچ حکومت، روز و شب دا احوال وی درج ا‏‏ے۔ ایہ کتاب 2004ء وچ پہلی بار شائع ہوئی تے مشہور عام تریخ جداں موضوع دے نال مکمل انصاف کردی ا‏‏ے۔^[۲] کتاب وچ 20 ابواب نيں، کتاب دے آخری صفحات وچ منشی عبد الکریم دے ورثا تے ملکہ وکٹوریا د‏‏ی طرف تو‏ں منشی عبد الکریم نو‏‏ں ملے ہوئے تحائف دے عکس تے نادر و نایاب تصاویر وی موجود نيں جس تو‏ں کتاب د‏‏ی اہمیت تے افادیت ہور ودھ جاندی ا‏‏ے۔^[۳]