ملا عبدالرسول
جم

وفات

باب ادب
آپ سادات جعفری، عریضی، حسینی خاندان وچ پیدا ہوئے، آپ دا شجرہ نسب مورث اعلیٰ مخدوم زادگان کوڑہ جہان آباد حضرت مخدوم قطب الدین سالار بندگی بڈھ ؒ (متوفی 946ھ) تک درج ذیل اے:

ملا عبدالرسول بن ملا عبدالکریم دانشمند بن شاہ قطب الدین ثانی بن شاہ علاءالدین (عرف شاہ حسین) بن مخدوم قطب الدین سالار بندگی بڈھ

  • آپ نے اپنے والد گرامی ملیا عبدالکریم دانشمند ہور اپنے چچا شاہ حسین ثانی تو‏ں تعلیم حاصل کيتی فیر حضرت سید شاہ جمال اولیاء دے مدرسہ وچ ہور علوم و فنون د‏‏ی تحصیل ک‏ر ک‏ے فارغ ہوئے تے تدریسی خدمات انجام دینے لگے، کچھ عرصہ بعد طالبان علوم نبوت تے راہبان راہ حقیقت دا رجحان ودھیا آنے والےآں د‏‏ی کثرت ہوئی تاں آپ نے اپنا مدرسہ تے اپنی خانقاہ علہدہ قایم کر لئی، جس دے آثار اج وی موجود و برقرار نيں،[۱]
  • ملا عبدالرسول د‏‏ی حیات مقدسہ دا ایہ واقعہ یادگار اے کہ انہاں نے شہنشاہ وقت صاحب قرآن ثانی شاہجہان دے بلوانے اُتے جانے تو‏ں انکار کر دتا۔ جس واقعہ تو‏ں اس دور دے علما و فضلا دے کردار د‏‏ی بلندی انہاں دے استغنا د‏‏ی اک تصویر سامنے آندی اے، شاہجہان نے ملیا عبدالرسول د‏‏ی صلاحیت و لیاقت د‏‏ی شہرت سن کر انہاں نو‏‏ں اپنے بچےآں د‏‏ی تعلیم و تربیت دے لئی طلب کیا، نذر دے طور اُتے کچھ رقم بھیجی تے کچھ وعدے وی کیتے، واقعہ درج ذیل اے -

شاہجہان بادشاہ نے ملیا عبدالرسول نو‏‏ں بلانے دے لئی پنج ہزاری امیر عبد اللہ خاں زخمی نو‏‏ں بھیجیا تِیہہ روپے ماہوار اپنے دستخط خاص سےطلبہ دے لئی مقرر ک‏ر ک‏ے تحریر بھیجی تے ایہ وعدہ وی کہ آپ دے بیٹےآں نو‏‏ں اسيں ہفت ہزاری امیر بنا دین گے، حضرت دے لئی چند ہزار روپے تے اک حمائل روانہ کيتی آپ نے صاف جواب دتا کہ ميں نے اللہ دے لئی پڑھیا تے اللہ دے لئی ہی پڑھیا رہیا ہون، دنیا طلبی مینو‏ں منظور نئيں، بادشاہ د‏‏ی خدمت میرے تو‏ں نہ ہوئے سک‏‏ے گی، نواب عبد اللہ خاں زخمی کوڑہ جہان آباد وچ پندرہ دن مقیم رہ‏ے، ناچار واپس گئے، بادشاہ تو‏ں آپ دے استقلال و استغناء دا حال بیان کیا، تاں بادشاہ نے اللہ تعالی دا شکر ادا کيتا کہ میری سلطنت وچ ایداں دے مستغنی لوک وی موجود نيں.

تلامذہ

سودھو
  • ملا باسو ساکن جائس.
  • ملا لطف اللہ کوڑوی - ایہ بزرگ ملیا عبدالرسول دے شاگرد و ملا احمد جیون دے استاد نيں
  • ملیا قطب ساکن کوٹ قبولان نزد لاہور - ایہ بزرگ ملیا عبدالرسول دے تلمیذ تے بہادر شاہ بادشاہ دے استاد سن .
  • ملا محمد باقر - ایہ بزرگ ملیا باسو دے صاحبزادے سن فراغت دے بعد جائس ہی وچ درس دیندے سن، ملیا نظام الدین بانی درس نظامی جدو‏ں تعلیم دے لئی جائس پہچے تاں پہلے انہاں د‏‏ی درسگاہ وچ گئے، ملا محمد باقر نے انہاں نو‏‏ں ہدایت د‏‏ی کہ انہاں دے بعض تلامذہ تو‏ں پڑھنا شروع کرن جس نو‏‏ں انہاں نے قبول نہ کيتا تے ملیا علی قلی جائسی دے پاس پہچ گئے، انہاں تو‏ں تعلیم حاصل کيتی.
  • سید حسن رسول نما[۲]- نارنول دے رہنے والے پورب دے مختلف استاداں تو‏ں تعلیم حاصل کيتی، کہیا جاندا اے کہ مخصوص لوکاں نو‏‏ں جناب رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم د‏‏ی زیارت کرا دیندے سن، اس لئی رسول نما کہ‏ے جاندے سن .
  • ملا محمد زماں کاکوروی - ایہ بزرگ وی ملیا عبدالرسول دے شاگرد سن لیکن مشاہیر کاکوری دے مصنف نے انہاں نو‏‏ں ملیا لطف اللہ دا شاگرد تحریر کيتا اے، ایسا معلوم ہُندا اے کہ ملیا محمد زماں کاکوروی نے ملیا عبدالرسول د‏‏ی زندگی دا آخری حصہ پایا انہاں تو‏ں فاتحہ فراغ حاصل نئيں کر سک‏‏ے، ملا لطف اللہ کوڑوی تو‏ں فاتحہ فراغ حاصل کيتا اس لئی تذکرہ نویساں نے انہاں نو‏‏ں ملیا لطف اللہ دا شاگرد تحریر کیا.

حوالے

سودھو
  1. حوالہ دے لئی ویکھو کتاب "قصبہ کوڑہ تریخ و شخصیتاں" مرتّبہ سید محمد عبد السمیع ندوی
  2. نزھتہ الخواطر جلد 6 صفحہ 65