امروہہ دی لڑائی

معرکہ امروہہ
بسلسلہ ہندستان اُتے منگول حملے
تاریخ 20 دسمبر 1305ء مقام ضلع امروہہ 28.9043537°N 78.4673426°E / 28.9043537; 78.4673426 نتیجہ سلطنت دہلی دی فتح
محارب
خانیت چغتائی	سلطنت دہلی
کمانڈر اور رہنما
علی بیگ  (جنگی قیدی) ترتق  (جنگی قیدی)	ملک ناک سلطان غیاث الدین تغلق شاہ Bahram Aibah Mahmud Sartiah Qarmshi Qutta Takli Tulak
طاقت
30,000 – 50,000	30,000
ہلاکتیں اور نقصانات
20,000 قتل 9,000  (جنگی قیدی) (بعد وچ قتل کر دتے گئے)	نامعلوم
معرکہ امروہہ دا محل وقوع

معرکہ امروہہ 20 دسمبر 1305ء نوں وسط ایشیائی منگولاں دی خانیت چغتائی تے سلطنت دہلی دے افواج دے درمیان وچ پیش آیا۔ دہلی دیاں فوجاں نے ملک ناک دی سربراہی وچ علی بیگ تے ترتق دی زیر کمان منگول افواج نوں شکست فاش دتی۔ ایہ معرکہ موجودہ بھارتی صوبہ اترپردیش دے شہر امروہہ دے قریب پیش آیا سی۔

پس منظر

منگول خانیت چغتائی نے تیرہویں صدی عیسوی وچ سلطنت دہلی دی قلمرو اُتے متعدد دفعہ حملہ کیتا۔ تخت دہلی اُتے علاء الدین خلجی دے متمکن ہونے دے بعد منگولاں ولوں 1297ء، 1298ء، 1299ء تے 1303ء وچ چار حملے ہوئے۔ سنہ 1303ء دے حملے وچ منگول سلطنت دہلی دے پایہ تخت دہلی اُتے قابض ہونا چاہندے سن۔ جس دی وجہ توں سلطان علاء الدین نے آئندہ منگولاں دے حملیاں توں تحفظ دی خاطر کچھ ناگزیر اقدامات کیتے۔ سلطان خود نو تعمیر شدہ قلعہ سیری وچ اٹھ آئے، سرحدی چوکیاں تے قلعیاں دی مرمت کروائی تے کچھ نئے قلعے وی تعمیر کروائے تے نال ہی انہاں سرحدی علاقیاں وچ کچھ طاقت ور کمانداراں نوں تعینات کیتا۔

ہندوستان اُتے حملہ

علاء الدین خلجی دے انہاں مذکورہ اقدامات دے باوجود سنہ 1305ء وچ علی بیگ دی سرکردگی وچ منگولاں دا اک لشکر ہندوستان اُتے حملہ آور ہویا۔ وقائع نگار ضیاء الدین برنی نے علی بیگ نوں چنگیز خان دی اولاد دسیا اے لیکن در حقیقت اس دا تعلق منگولاں دے قبیلہ قنقرات توں سی تے اس نے اک چنگیزی شاہزادی نال شادی کیتی سی جو اوغدائی خان دے سلسلہ توں چنگیز خان دی اولاد سی۔ علی بیگ نوں دوسرے وڈے منگول سردار ترتق تے تاراگھائی دی حمایت تے تعاون حاصل سی۔ تاراگھائی تیسری مرتبہ ہندوستان اُتے حملہ آور ہویا سی۔ پہلی دفعہ، قتلغ خواجہ دی فوج وچ شامل ہو کر تے دوسری مرتبہ سنہ 1303ء وچ خود منگول افواج دی قیادت کردے ہوئے آیا۔ تاہم اس دفعہ ایسا معلوم ہُندا اے کہ منگول افواج دے دریائے جہلم عبور کرنے دے بعد اوہ واپس چلا گیا۔ علائی مورخ امیر خسرو نے "داول رانی" وچ لکھیا اے کہ اسنوں بعد وچ خود منگولاں نے مار دتا سی۔

حوالے

کتابیات

• Banarsi Prasad Saksena (1992). "The Khaljis: Alauddin Khalji", in Mohammad Habib and Khaliq Ahmad Nizami: A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526), Second 5, The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180. 
• Kishori Saran Lal (1950). History of the Khaljis (1290–1320). Allahabad: The Indian Press. OCLC 685167335. 
• Peter Jackson (2003). The Delhi Sultanate: A Political and Military History. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-54329-3. 
• René Grousset (1970). The Empire of the Steppes: A History of Central Asia. Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-1304-1. 
• Satish Chandra (2004). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206–1526) I. Har-Anand Publications. ISBN 978-81-241-1064-5.