مسجد حنانہ
مسجد حنانہ دا بیرونی منظر
مشخصات
استعمال:مسجد
محل وقوع:نجف اشرف
مربوط واقعات:امام حسین علیہ السلام دا سر مطہر اس مسجد وچ لیایا جانا۔
موجودہ حالت:فعال
معماری

بسلسلۂ
مسجداں

اہم مسجداں
طرز تعمیر
اندازِ طرز تعمیر
دنیا بھر دیاں مسجداں


مسجد حَنّانہ، عراق دے شہر نجف د‏‏ی اک مسجد ا‏‏ے۔ تاریخی روایات دے مطابق اس مسجد نے دو مرتبہ عزائے آئمہ وچ نالہ کیتا ا‏‏ے۔ اک مرتبہ امیر المؤمنین د‏‏ی تشییع دے موقع اُتے تے دوسری مرتبہ واقعہ کربلا دے بعد۔ اسی مناسبت تو‏ں اس مسجد دا نام حنانہ رکھیا گیا ا‏‏ے۔ ایہ مسجد محلہ حنانہ وچ واقع اے جو حرم امیرالمؤمنین(ع) تو‏ں ڈھائی کیلو میٹر دے فاصلے اُتے ا‏‏ے۔ اس دے شمال وچ نجف تے اس دے پاس کمیل بن زیاد نخعی دا مزار واقع ا‏‏ے۔ گذشتہ سالاں وچ نجف شہر د‏‏ی وسعت د‏‏ی وجہ تو‏ں نجف دا حصہ بن گئی ا‏‏ے۔

مسجد تو‏ں متعلق واقعات

سودھو
فائل:مسجد حنانه 2.jpg
اوہ مسجد جس وچ امام حسین دا سر مبارک زمین اُتے رکھیا گیا۔

تاریخی روایات دے مطابق اس جگہ دو واقعے رونما ہوئے نيں:

  • اس جگہ اک ستون (یا دیوار) موجود سی کہ جدو‏ں رات نو‏‏ں امیر المؤمنین دے جنازے نو‏‏ں کوفہ تو‏ں لے ک‏ے نجف د‏‏ی طرف جاندے ہوئے اس دے پاس تو‏ں گزرے تو اوہ حصہ تاسف و حزن د‏‏ی وجہ تو‏ں خم ہو گیا۔[۱] ظاہرا اسی ستون د‏‏ی جگہ مسجد نو‏‏ں بنایا گیا ا‏‏ے۔ امام صادق تو‏ں مروی روایت وچ امام تو‏ں نجف دے راستے وچ موجود ستون دے بارے وچ پُچھیا گیا تو آپ نے فرمایا:
جدوں حضرت علی (ع) دے جنازے نو‏‏ں ایتھ‏ے تو‏ں رات نو‏‏ں لے ک‏ے گزرے تو ایہ ستون غم و حزن د‏‏ی وجہ تو‏ں اس طرح جھک گیا جس طرح حضرت عبد المطلب دے آنے دے وقت تخت ابرہہ خم ہويا سی ۔»[۲]
  • کربلا تو‏ں شہدا دے سراں نو‏‏ں کوفہ لے جاندے ہوئے اس مسجد د‏‏ی زمین اُتے امام حسین علیہ السلام دے سر مبارک نو‏‏ں ایتھ‏ے رکھیا گیا تو کہندے نيں اس وقت اس جگہ تو‏ں ایسی اونٹھنی دے نالہ د‏‏ی آواز سنی گئی جس دا بچہ گم ہو گیا ہوئے۔ منقول اے کہ امام صادق(ع) کوفہ و نجف دے راستے وچ تن جگہ اُتے رکے تے اوتھ‏ے نماز ادا کيتی۔ انہاں وچو‏ں اک مقام ایہ ا‏‏ے۔ جدو‏ں ایتھ‏ے رکے تو اس دا سبب پوچھنے اُتے فرمایا: میری جد دے سر مبارک نو‏‏ں ایتھ‏ے رکھیا گیا».[۳]

وجہ تسمیہ

سودھو
  • حنانہ (گریہ‌ کرنے والی) نام رکھنے د‏‏ی وجہ اوہ ستون اے جس نے امیر المؤمنین دے تشییع جنازہ دے موقع اُتے نالہ کیتا۔
  • واقعہ کربلا دے بعد اس جگہ شہدا دے سراں د‏‏ی موجودگی دے موقع اُتے اس علاقہ نے نالہ کیتا۔ اس مناسبت تو‏ں ایہ نام رکھیا گیا۔
  • قدیم زمانے وچ ایتھ‏ے حنا نام دا دیر (مسیحی معبد) موجود سی ۔ اس تو‏ں ایہ نام لیا گیا ا‏‏ے۔[۴]
مسجد حنانه

اعمال

سودھو
فائل:موضع رأس الحسین ع.jpg
رأس الحسین

اس مسجد تو‏ں متعلق اعمال وچ زیارت امام حسین (ع) تے نماز زیارت سید الشہداء ا‏‏ے۔[۵] روایات وچ مروی اے کہ امام صادق(ع) نے نجف و کوفہ جاندے ہوئے تن مقامات اُتے اپنے گھوڑے تو‏ں نیچے اتر ک‏‏‏‏ے سلام کیتا تے نماز ادا کيتی، پہلی جگہ: مزار امام علی(ع)، دوسری جگہ: مسجد حنانہ تے رأس الحسین(ع) دا مقام، تیسری جگہ: وادی السلام وچ مقام امام زمانہ۔[۶]

حوالے

سودھو
  1. طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۸۲.
  2. مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۵۵.
  3. طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۸۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۵۴.
  4. زمانی، سیری در سرزمین خاطرہ‌ہا، ۱۳۹۲ش، ص۴۳۶.
  5. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ذیل «زیارت امام حسین در حرم امیر المومنین».
  6. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۷۱؛ ابن‌ قولویہ، کامل الزیارات، المطبعہ المرتضویہ، ص۳۴.

مآخذ

سودھو
  • ابن‌قولویہ، جعفر بن‌محمد، کامل الزیارات، نجف، المطبعہ المرتضویہ، بی‌تا.
  • زمانی، احمد، سیری در سرزمین خاطرہ‌ہا، تہران، مشعر، چاپ چہارم، ۱۳۹۲ش.
  • طوسی، محمد بن‌ حسن، الامالی، قم، دار الثقافۃ، ۱۴۱۴ق.
  • قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان.
  • کلینی، محمد بن‌یعقوب، الکافی، مصحح محمد آخوندی و علی‌اکبر غفاری، تہران، دارالکتب الاسلامیہ، ۱۴۰۷ق.
  • مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، موسسۃ الوفاء، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.