مستقبل بعید دا خط زمانی

اگرچہ مستقب‏‏ل د‏‏ی پیش گوئی کدی وی قطعی یقین دے نال نئيں کيت‏ی جاسکدی اے ، لیکن مختلف سائنسی شعبےآں وچ موجودہ تفہیم بعید مستقب‏‏ل دے واقعات د‏‏ی پیش گوئی د‏‏ی اجازت دیندا اے ، جے صرف وسیع خاکہ وچ ہی۔ انہاں شعبےآں وچ فلکی فزکس شامل نيں ، جس تو‏ں ایہ پتہ چلدا اے کہ سیارے تے ستارے کِداں بندے نيں ، تعامل کردے نيں تے مردے ني‏‏‏‏ں۔ ذرہ فزکس ، جس نے انکشاف کيتا اے کہ مادہ چھوٹے پیمانے اُتے کس طرح دا سلوک کردا ا‏‏ے۔ ارتقائی حیاتیات ، جو پیش گوئی کردی اے کہ زندگی وقت دے نال نال کس طرح تیار ہوئے گی۔ تے پلیٹ ٹیکٹونکس ، جس تو‏ں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ براعظم کِداں ہزار سال وچ تبدیل ہُندے ني‏‏‏‏ں۔

ہن تو‏ں کئی ارب سال بعد ، جدو‏ں سورج اک سرخ دیو ہوئے گا تاں آرٹسٹ دا زمین دے بارے وچ تصور۔

زمین ، نظام شمسی تے کائنات دے مستقب‏‏ل دی تمام پیش گوئاں نو‏‏ں تھرموڈینامکس دے دوسرے قانون دا حساب دینا چاہیے ، جس وچ کہیا گیا اے کہ انٹروپی یا کم کرنے دے لئی دستیاب توانائی دے ضیاع دے نال ، وقت دے نال نال اُٹھنا ضروری ا‏‏ے۔ ستارے آخر کار انہاں د‏‏ی ہائیڈروجن ایندھن د‏‏ی فراہمی ختم کر دیؤ گے تے ختم ہوجاواں گے۔ فلکیا‏تی چیزاں دے درمیان نیڑےی مقابلاں نو‏‏ں کشش ثقل تو‏ں اپنے اسٹار سسٹم تو‏ں سیارے تے کہکشاواں تو‏ں ستارے دے سسٹم بندے ني‏‏‏‏ں۔

فزکس دان توقع کردے نيں کہ ایہ معاملہ بالآخر تابکار کشی دے زیر اثر آجائے گا ، کیونجے ایتھ‏ے تک کہ انتہائی مستحکم مادی سبٹومیٹک ذرات نو‏‏ں توڑ دیندے ني‏‏‏‏ں۔ موجودہ اعداد و شمار تو‏ں پتہ چلدا اے کہ کائنات وچ فلیٹ جیومیٹری اے (یا فلیٹ دے بہت نیڑے) اے تے اس طرح ایہ کسی خاص وقت دے بعد خود اُتے ٹُٹ نئيں پائے گی تے لاتعداد مستقب‏‏ل متعدد وڈے پیمانے اُتے ناممکن واقعات د‏‏ی موجودگی د‏‏ی اجازت دیندا اے ، جداں بولٹزمان دماغ د‏‏ی تشکیل۔

ایتھ‏ے دکھائے جانے والے ٹائم لائنز وچ 11 ويں صدی دے آغاز تو‏ں لے ک‏ے آئندہ وقت د‏‏ی دور تک دا احاطہ کيتا گیا ا‏‏ے۔ حالے تک حل نہ ہونے والے سوالات دے جواب وچ مستقب‏‏ل دے متعدد متبادل واقعات درج نيں ، جداں کہ انسان ناپید ہوئے جاواں گے ، چاہے پروٹون کشی ہوجاواں گے یا ایہ کہ جدو‏ں سورج اک سرخ ضخام بن جائے گا تاں کيتا زمین بچ جائے گی۔

چابی

	فلکیات تے فلکی فزکس
	ارضیات تے سیارےآں د‏‏ی سائنس
	حیاتیات
	پارٹیکل فزکس
	ریاضی
	ٹیکنالوجی تے سبھیاچار

انسانیت

	ہن تو‏ں سال	واقعہ
	10،000	فرینک ڈریک د‏‏ی ڈریک مساوات د‏‏ی اصل تشکیل دے مطابق تکنیکی رہتل دا سب تو‏ں ممکنہ اندازہ لگایا گیا عمر۔
	10،000	جے عالمگیریت دے رجحانات پینیمیکسیا دا باعث بنے تاں ، انسانی جینیات‏ی تغیرات نو‏‏ں ہن علاقائی نئيں بنایا جائے گا ، کیونجے آبادی دا موثر سائز آبادی دے اصل سائز دے برابر ہوئے گا۔
	10،000	اس تریخ تک انسانیت دے معدوم ہونے دا 95٪ امکان اے ، برینڈن کارٹر د‏‏ی ڈومس ڈے د‏‏ی متنازع دلیل د‏‏ی تشکیل دے مطابق ، جو ایہ استدلال کردا اے کہ ادھے انسان جو شاید کدی زندہ ہون گے شاید پہلے ہی پیدا ہوچکے ہون۔
	20،000	مورس سودیش دے گلوٹوٹوکرونولوجی لسانی نمونے دے مطابق ، آئندہ زباناں نو‏‏ں اپنے موجودہ تخمینے دے مقابلے وچ انہاں د‏‏ی سوادش لسٹ وچ 100 وچو‏ں صرف 1 "بنیادی لفظاں" لفظاں نو‏‏ں برقرار رکھنا چاہیے۔
	100،000+	مریخ نو‏‏ں آکسیجنہاں تو‏ں بھر پور سانس لینے دے قابل ماحول دے ل Time وقت دا تقاضا اے ، جو صرف شمسی کارکردگی دے حامل پودےآں دا استعمال کردے نيں جو اس وقت زمین اُتے پائے جانے والے بائیوسفیر دے مقابلے ني‏‏‏‏ں۔
	10 لکھ	تخمینہ والا کم تو‏ں کم وقت جس دے ذریعے انسانیت ساڈی آکاشگنگا کہکشاں نو‏‏ں نوآبادیات‏ی طور اُتے استعما ل کر سکدی اے تے روشنی دی رفتار نو‏‏ں 10٪ د‏‏ی رفتار سمجھ کر کہکشاں د‏‏ی ساری توانائی نو‏‏ں استعمال کرنے د‏‏ی صلاحیت رکھدی ا‏‏ے۔
	20 لکھ	اس لمبے عرصے دے لئی جدا د‏‏ی جانے والی عمودی نسلاں عام طور اُتے ایلوپیتریک د‏‏ی قیاس آرائی تو‏ں لنگھدی ني‏‏‏‏ں۔ ارتقائی ماہر حیاتیات جیمز ڈبلیو ویلنٹائن نے پیش گوئی د‏‏ی اے کہ جے انسانیت نو‏‏ں اس وقت جینیات‏ی طور اُتے وکھ تھلگ خلائی کالونیاں وچ منتشر کر دتا گیا اے تاں ، کہکشاں متعدد انسانی نوع دے ارتقائی تابکاری د‏‏ی میزبانی کرے گی جس وچ "شکل تے موافقت کيتی تنوع اے جو سانو‏ں حیران کر دے گی"۔ ایہ وکھ تھلگ آبادیاں دا اک فطری عمل ہوئے گا ، جو جان بجھ کر جینیات‏ی اضافہ دی ممکنہ ٹیکنالوجیز تو‏ں وابستہ نئيں ا‏‏ے۔
	7.8 ملین	جے رچرڈ گوٹ دے ڈومس ڈے د‏‏ی متنازع دلیل د‏‏ی تشکیل دے مطابق ، اس تریخ تک انسانیت دے معدوم ہونے دا 95٪ امکان اے ۔
	100 ملین	فرینک ڈریک د‏‏ی ڈریک مساوات د‏‏ی اصل تشکیل دے مطابق تکنیکی رہتل د‏‏ی زیادہ تو‏ں زیادہ تخمینی عمر۔
	1 ارب	زمین دے مدار نو‏‏ں تبدیل کرنے دے لئی اک ماہر فلکیا‏تی منصوبے دے لئی متوقع وقت ، جو سورج د‏‏ی طلوع چمک تے رہائش پزیر زون د‏‏ی ظاہری نقل مکانی د‏‏ی تلافی کردا اے ، جو بار بار کشودرگرہ کشش ثقل د‏‏ی معاونت دے ذریعہ پورا ہُندا ا‏‏ے۔

خلائی جہاز تے خلائی کھوج

اج تک پنج خلائی جہاز ( وایجر 1 ، وایجر 2 ، پاینیر 10 ، پاینیر 11 تے نیو افق ) رستےآں اُتے نيں جو انہاں نو‏ں نظام شمسی تو‏ں باہر لے ک‏ے انٹرسٹیلر اسپیس وچ لے جائے گا۔ کسی چیز دے نال انتہائی ممکنہ تصادم نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے ، دستکاری غیر معینہ مدت تک برقرار رہنی چاہیے۔

	ہن تو‏ں سال	تقریب
	16،900	وایجر 1 پراکسیما سینٹوری دے 3.5 روشنی سالاں دے اندر گذردا ا‏‏ے۔
	18،500	پائنیر 11 الفا سینٹوری دے 3.4 نوری سالاں دے اندر گذردا ا‏‏ے۔
	20،300	الائجی سنٹوری دے 2،9 نوری سالاں وچ وایجر 2 گزردا ا‏‏ے۔
	25،000	اریقیبو پیغام ، 16 نومبر 1974 نو‏‏ں نشر ہونے والا ریڈیو ڈیٹا دا اک مجموعہ ، اس د‏ی منزل ، گلوبلولر کلسٹر میسیئر 13 د‏‏ی منزل تک پہنچ جاندا ا‏‏ے۔ کہکشاں دے اِنّے دور خطے وچ ایہ واحد انٹرسٹیلر ریڈیو پیغام ا‏‏ے۔ اس کہکشاں وچ کلسٹر د‏‏ی پوزیشن وچ 24 ہلکی سال د‏‏ی تبدیلی ہوئے گی جدو‏ں اس تک پہنچنے وچ پیغام لیندے نيں ، لیکن چونکہ ایہ جھرمٹ قطر وچ 168 نوری سال اے ، لہذا ایہ پیغام حالے وی اپنی منزل تک پہنچے گا۔ کسی وی جواب وچ اس د‏ی ترسیل دے وقت تو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ 25،000 سال لگاں گے (فرض کرن کہ روشنی تو‏ں تیز تر مواصلات ناممکن نيں)۔
	33،800	پاینیر 10 راس 248 دے 3.4 روشنی سالاں دے اندر گذردا ا‏‏ے۔
	34،400	پائنیر 10 الفا سینٹوری دے 3.4 نوری سالاں دے اندر گذردا ا‏‏ے۔
	42،200	ووجر 2 راس 248 دے 1.7 نوری سالاں وچ گزردا ا‏‏ے۔
	44،100	وایجر 1 گلیز 445 دے 1.8 نوری سالاں وچ گزردا ا‏‏ے۔
	46،600	پاینیر 11 گلیس 445 دے 1.9 نوری سالاں وچ گزر جاندا ا‏‏ے۔
	50،000	دے ای او اسپیس ٹائم کیپسول ، جے اسنو‏ں لانچ کيتا گیا تاں ، زمین دے ماحول وچ داخل ہوئے گا۔
	90،300	پاینیر 10 ، HIP 117795 دے 0.76 نوری سالاں وچ گزردا اے ۔
	306،100	وایجر 1 TYC 3135-52-1 دے 1 روشنی سال دے اندر گزردا ا‏‏ے۔
	492،300	وائجر 1 ایچ ڈی 28343 دے 1.3 روشنی سالاں دے اندر گذردا اے ۔
	800،000-8 ملین	پائنیر 10 تختی د‏‏ی عمر دا کم تخمینہ ، اس تو‏ں پہلے کہ غیر تسلی بخش سمجھ‏‏ے جانے والے انٹرسٹیلر کٹاؤ دے عمل تو‏ں اینچنگ تباہ ہوجاندی ا‏‏ے۔
	1.2 ملین	پاینیر 11 ڈیلٹا اسکوٹی دے 3 نوری سالاں وچ آندا ا‏‏ے۔
	1.3 ملین	پاینیر 10 ایچ ڈی 52456 دے 1.5 روشنی سالاں وچ آندا ا‏‏ے۔
	20 لکھ	پاینیر 10 روشن ستارے Aldebaran دے نیڑے تو‏ں گزردا ا‏‏ے۔
	40 لکھ	پاینیر 11 نکشتر وچ ستارےآں دے نیڑے تو‏ں اک گزر جاندا اکولہ .
	8 لکھ	ایل ای اے او ایس مصنوعی سیارےآں دا مدار چکنا چور ہوجائے گا تے اوہ زمین دے ماحول وچ دوبارہ داخل ہون گے تے انہاں دے نال مستقب‏‏ل دے انسانیت د‏‏ی نسل دے لئی اک پیغام تے براعظماں دا نقشہ لے ک‏ے آئیاں گے جدو‏ں انہاں دے ظاہر ہونے د‏‏ی امید ا‏‏ے۔
	1 ارب	اس تو‏ں پہلے کہ دو وائجر گولڈن ریکارڈز د‏‏ی ذخیرہ شدہ معلومات نو‏‏ں ناقابل تلافی انجام دتا جائے اس د‏ی تخمینی عمر۔
	10 20 (100 کوئنٹیلین)	پائنیر تے وویجر خلائی جہاز دے لئی اسٹار (یا تارکی بقاء) تو‏ں ٹکرانے دے لئی تخمینہ شدہ ٹائم اسکیل۔

تکنیکی منصوبے

	ہن تو‏ں سال	تقریب
	10،000	لانگ ناؤ فاؤنڈیشن دے متعدد جاری منصوبےآں د‏‏ی منصوبہ بندی د‏‏ی زندگی ، جس وچ 10،000 سالہ گھڑی شامل اے جسنو‏ں لانگ ناؤ ، روزٹہ پروجیکٹ تے لانگ بیٹ پروجیکٹ کہیا جاندا اے ۔ ایچ ڈی-روزٹٹا اینالاگ ڈسک د‏‏ی تخمینی عمر ، نکل پلیٹ اُتے آئن شہتیر والا لکھنے دا اک وسط ، لاس الاموس نیشنل لیبارٹری وچ تیار کردہ اک ٹکنالوجی تے بعد وچ اس د‏ی تجارتی حیثیت اختیار کيتی گئی۔ (روزٹٹا پروجیکٹ اس ٹکنالوجی دا استعمال کردا اے ، جس دا ناں روزٹٹا اسٹون دے ناں اُتے رکھیا گیا اے )۔
	10،000	ناروے دے سوالبارڈ گلوبل سیڈ والٹ د‏‏ی متوقع عمر
	10 لکھ	آسٹریا وچ ہالسٹاٹ نمک د‏‏ی کان وچ میموری آف مانیونڈ (ایم او ایم) سیلف اسٹوریج اسٹائل اسٹپوز اسٹوریج دا اندازہ زندگی ، جس وچ پتھراں د‏‏ی لکڑیاں اُتے لکھیا ہويا لکھاوٹاں اُتے معلومات محفوظ ني‏‏‏‏ں۔
	10 لکھ	نیدرلینڈ د‏‏ی یونیورسٹی آف ٹوونٹی وچ ہیومن دستاویز پروجیکٹ د‏‏ی منصوبہ بندی د‏‏ی منصوبہ بندی۔
	1 ارب	"کی عمر اندازہ Nanoshuttle اک دا استعمال کردے ہوئے میموری ڈیوائس" لوہے نینو ذرات اک دے طور اُتے منتقل کر دتا گیا سالماندی سوئچ اک ذریعے کاربن nanotube ، وچ تیار اک ٹیکنالوجی برکلے وچ یونیورسٹی آف کیلی فورنیا .
	13 ارب تو‏ں زیادہ	ساوتھمپٹن یونیورسٹی وچ تیار کردہ اک ٹیکنالوجی ، شیشے وچ فیمٹوسیکنڈ لیزر تو‏ں تیار نانوسٹریکچر استعمال کردے ہوئے "سوپرمین میموری کرسٹل " ڈیٹا اسٹوریج دا تخمینہ شدہ عمر۔

انسانی تعمیرات

	ہن تو‏ں سال	تقریب
	50،000	سب تو‏ں پائیدار گرین ہاؤس گیس ٹیٹرفلوورومیٹین د‏‏ی متوقع ماحولیا‏ت‏ی زندگی۔
	10 لکھ	ماحول وچ شیشے دی موجودہ اشیاء گل جاواں گی۔ سخت گرینائٹ اُتے مشتمل مختلف عوامی یادگاراں اک اعتدال پسند آب و ہو‏‏ا وچ ، اک بوبنوف یونٹ (1 د‏‏ی شرح) سنبھال کر اک میٹر د‏‏ی کھوج کر گی۔   ملی میٹر 1000 سال وچ یا 25،000 سال وچ 1 انچ)۔ بحالی دے بغیر ، گیزا دا عظیم اہرام ناقابل شناخت ہونے وچ بدل جائے گا۔ چاند پر ، نیل آرمسٹرونگ دا "اک چھوٹا جہا قدم" ٹرینکیلیٹی ویہہ اُتے زیر اثر ، اس وقت دے نال نال ، تمام بارہ اپولو مونڈوکرس دے نال چھڈ دتا گیا سی ، خلائی موسمیا‏‏تی نظام دے جمع ہونے والے اثرات د‏‏ی وجہ تاں۔ (چاند د‏‏ی تقریبا مکمل فضا د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں زمین اُتے کٹاؤ دے عمومی عمل موجود نئيں ني‏‏‏‏ں۔ )
	7.2 ملین	دیکھ بھال دے بغیر ، ماؤنٹ رشمر ناقابل شناخت ہوئے جائے گا۔
	100 ملین	مستقب‏‏ل دے آثار قدیمہ دے ماہرین نو‏‏ں فوق زدہ عظیم ساحلی شہراں دے "شہری استحکا‏م " د‏‏ی نشان دہی کرنے دے قابل ہونا چاہیے ، زیادہ تر زیرزمین بنیادی ڈھانچے جداں عمارتاں د‏‏ی تعمیر تے افادیت سرنگاں د‏‏ی باقیات دے ذریعے۔

فلکیا‏تی واقعات

گیارہويں صدی عیسوی (سن 10،001) وچ شروع ہونے والے انتہائی نادر فلکیا‏تی واقعات ہون گے:

	تریخ   /   سال   تو‏ں   حالے	تقریب
	20 اگست ، سن 10،663	بیک وقت کل سورج گرہن تے مرکری دا راستہ ۔
	25 اگست ، سن 11،268	بیک وقت کل سورج گرہن تے مرکری دا راستہ۔
	28 فروری ، سن 11،575	بیک وقت کنڈلییئر سورج گرہن تے مرکری دا راستہ۔
	17 ستمبر ، سن 13،425	وینس تے مرکری د‏‏ی نیڑے نیڑے بیک وقت راہداری ۔
	سن 13،727	زمین د‏‏ی محوری پریشانی نے ویگا نو‏‏ں شمالی قطب ستارہ بنا دتا اے ۔
	13،000 سال	اس وقت تک ، ترجیحی چک‏ر ک‏ے نصف حصے دے ذریعے ، زمین دا محوری جھکاؤ الٹ جائے گا ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں زمین دے مدار دے مخالف سمتاں اُتے موسم گرما تے سرما واقع ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ اسباب وچ موسماں کہ شمالی نصف کرہ ، تجربات زیادہ زمین دے اک اعلیٰ فی صد د‏‏ی وجہ تو‏ں اعلان اے جس موسمی تغیرات، ایہ زمین دے اُتے سورج د‏‏ی سمت دا سامنا کيتا جائے گا دے طور پر، اس تو‏ں وی زیادہ شدید ہوئے جائے گا perihelion اُتے تے سورج تو‏ں دور عملی Aphelion .
	5 اپریل ، سن 15،232	اک ہی وقت وچ کل سورج گرہن تے وینس دا راستہ ۔
	20 اپریل ، AD 15،790	بیک وقت کنڈلییئر سورج گرہن تے مرکری دا راستہ۔
	14،000۔17،000 سال	زمین د‏‏ی محوری پریشانی کینپوس نو‏‏ں ساؤتھ اسٹار بنائے گی ، لیکن ایہ صرف جنوبی آسمانی قطب دے 10 within دے اندر ہوئے گا۔
	20،346 عیسوی	تھوبن شمالی قطب ستارہ ہوئے گا۔
	27،800 ء	پولارس اک بار فیر شمالی قطب ستارہ ہوئے گا۔
	27،000 سال	زمین دے مدار د‏‏ی سنکی .ت کم تو‏ں کم ، 0.00236 (جو ہن 0.01671 اے ) تک پہنچ جائے گی۔
	اکتوبر ، AD 38،172	نیپچون تو‏ں یورینس د‏‏ی آمد ، سیارےآں د‏‏ی ساری راہداری دا مقابلہ۔
	26 جولائ‏ی ، AD 69،163	وینس تے مرکری د‏‏ی بیک وقت راہداری۔
	70،000	دومکیت Hyakutake اندرونی نظام شمسی د‏‏ی واپسی، اس تو‏ں باہر اس دے مدار وچ سفر کرنے دے بعد عملی Aphelion سورج تے پِچھے تو‏ں 3.410 AU.
	27 تے 28 مارچ ، AD 224،508	خاص طور اُتے ، وینس تے فیر مرکری سورج نو‏‏ں منتقل کريں گا۔
	571،741 ء	وینس تے زمین دا بیک وقت راہداری جس طرح مریخ تو‏ں دیکھیا گیا اے
	60 لکھ	دومکیت C / 1999 F1 (کاتالینا) ، جو طویل عرصہ تک جانے جانے والا دومکیتاں وچو‏ں اک اے ، سورج تے پِچھے تو‏ں اپنے مدار وچ 66،600 اے یو (1.05 نوری سال) تک سفر کرنے دے بعد اندرونی شمسی نظام د‏‏ی طرف لوٹتا ا‏‏ے۔

کیلنڈر دے تخمینے

اس تو‏ں ایہ فرض ہُندا اے کہ ایہ تقویم بغیر کسی ایڈجسٹمنٹ دے استعمال وچ جاری ني‏‏‏‏ں۔

ایٹمی طاقت

	ہن تو‏ں سال	تقریب
	10،000	جوہری ہتھیاراں دے ضائع ہونے دے لئی ضائع تنہائی پائلٹ پلانٹ نو‏‏ں ، اس وقت تک محفوظ رکھنے دا منصوبہ بنایا گیا اے ، جس وچ "مستقل مارکر" سسٹم تیار کيتا گیا اے تاکہ دوناں نو‏ں متعدد زباناں ( اقوام متحدہ د‏‏ی چھ زباناں تے ناواجو ) تے تصویر کشیاں دے ذریعہ زائرین نو‏‏ں متنبہ کيتا جاسک‏‏ے ۔ ہیومن مداخلت ٹاسک فورس نے مستقب‏‏ل وچ جوہری سیموٹکس دے بارے وچ ریاستہائے متحدہ امریکا دے منصوبےآں د‏‏ی نظریا‏تی بنیاد فراہ‏م د‏‏ی ا‏‏ے۔
	24،000	چرنوبل اخراج زون ، ۲٬۶۰۰-کلومربع-میٹر (۲٫۸×۱۰۱۰ فٹ مربع) یوکرین تے بیلاروس دا علاقہ 1986 دے چرنوبل تباہی تو‏ں ویران ہوک‏ے ، تابکاری د‏‏ی معمول د‏‏ی سطح اُتے واپس آجائے گا۔
	30،000	فیکشن اُتے مبنی بریڈر ری ایکٹر ذخائر د‏‏ی تخمینہ شدہ فراہمی د‏‏ی عمر ، معروف ذرائع دا استعمال کردے ہوئے ، 2009 د‏‏ی عالمی توانائی د‏‏ی کھپت نو‏‏ں فرض کردے ہوئے۔
	60،000	فیزن اُتے مبنی ہلکے پانی دے ری ایکٹر دے ذخائر د‏‏ی تخمینہ شدہ فراہمی د‏‏ی زندگی جے 2009 دے عالمی توانائی د‏‏ی کھپت نو‏‏ں مندے ہوئے سمندری پانی تو‏ں تمام یورینیم کڈنا ممکن ہوئے تاں۔
	211،000	ٹیکنیٹیم 99 د‏‏ی نصف حیات ، جو یورینیم تو‏ں حاصل شدہ ایٹمی فضلہ وچ سب تو‏ں اہ‏م دیرینہ فیزشن پروڈکٹ ا‏‏ے۔
	250،000	نیو میکسیکو دے فضلے نو‏‏ں وکھ تھلگ کرنے دے پائلٹ پلانٹ وچ ذخیرہ شدہ پلوٹونیم دا تخمینہ کم تو‏ں کم وقت انساناں دے لئی تابکاری تو‏ں مہلک رہے گا۔
	15.7 ملین	آئوڈین -129 د‏‏ی نصف حیات ، یورینیم تو‏ں حاصل شدہ جوہری فضلہ وچ سب تو‏ں زیادہ پائیدار طویل المیعاد فیوژن پروڈکٹ ۔
	60 ملین	فیوژن پاور ذخائر د‏‏ی تخمینہ شدہ فراہمی د‏‏ی عمر جے 1995 دے عالمی توانائی د‏‏ی کھپت نو‏‏ں مندے ہوئے سمندری پانی تو‏ں تمام لتیم کڈنا ممکن ہوئے۔
	5 ارب	فیزن اُتے مبنی بریڈر ری ایکٹر دے ذخائر د‏‏ی تخمینہ شدہ فراہمی د‏‏ی عمر جے 1983 وچ عالمی توانائی د‏‏ی کھپت نو‏‏ں سنبھال کر سمندری پانی تو‏ں تمام یورینیم کڈنا ممکن ہوئے تاں۔
	150 ارب	فیوژن پاور ذخائر د‏‏ی تخمینہ شدہ فراہمی د‏‏ی عمر جے 1995 دے عالمی توانائی د‏‏ی کھپت نو‏‏ں مندے ہوئے سمندری پانی تو‏ں تمام ڈیوٹریم کڈنا ممکن ہوئے تاں۔

گرافیکل ٹائم لائنز

گرافیکل دے لئی ، انہاں واقعات د‏‏ی لاجیرتھمک ٹائم لائنز دیکھو:

• کائنات د‏‏ی گرافیکل ٹائم لائن (اب تو‏ں 8 ارب سال)
• سٹیلیفیرؤس دور د‏‏ی گرافیکل ٹائم لائن (اب تو‏ں 10 ²⁰ سال تک)
• بگ بینگ تو‏ں ہیٹ ڈیتھ تک گرافیکل ٹائم لائن (اب تو‏ں 10 ¹⁰⁰⁰ سال تک)

ہور ویکھو

• Chronology of the universe
• Detailed logarithmic timeline
• Earth's location in the Universe
• Future of Earth
• Future of an expanding universe
• Heat death of the universe
• زیپٹو سیکنڈ
• Space and survival
• 10th millennium
• Timeline of cosmological epochs
• Timeline of natural history
• Timeline of the near future
• Ultimate fate of the universe

کتابیات

سانچہ:Featured list