محمد ابراہیم عطائی
| محمد ابراہیم عطائی | |
|---|---|
| جم |
|
| وفات |
|
ترمیم  | |
ماہر تعلیم محمد ابراہیم عطائی (۱۳۱۰ ش ھ ، قندھار - ۱۳۸۰ ش ھ ، کابل ) اک افغان مصنف تے مؤرخ سن جنھاں نے پشتو وچ لکھیا تے تحقیق کيتی۔
پس منظر
سودھومحمد ابراہیم عطائی ملیا عطا محمد اخوند (جو حاجی آخوند دے ناں توں مشہور نيں) دے بیٹے سن ۔ اس دا کنبہ تعلیم تے فضل دا حصہ سی تے اس دے والد اپنے زمانے دے اک ایداں دے شخص سن جو لکھاوٹ دیاں کتاباں پسند کردے سن ۔ انہاں دے بھائی ، ڈاکٹر عبدالقادر سلیمان ، نے مصر دی الازہر یونیورسٹی وچ الہیاتیات دی تعلیم حاصل کيتی تھی ، تے انہاں دے چھوٹے بھائی ، الحاج عبد الہادی عطائی ، نے کابل یونیورسٹی دے ادبیات دی فیکلٹی توں گریجویشن کيتا سی تے پشتو دے بہترین معاصر شاعراں وچوں اک نيں۔ تے تھوڑی جہی شاعری کہندا اے۔
محمد ابراہیم عطائی نے قندھار وچ چھیويں جماعت تک تے فیر دسويں جماعت دے آخر تک کابل وچ باقاعدگی توں تعلیم حاصل کيتی۔ اس دے بعد ، انہاں دی بیماری دی وجہ توں ، انہاں نوں باضابطہ تعلیم دتی گئی تے نجی علوم وچ نجی علوم دا مطالعہ کيتا گیا تے باقاعدگی توں مضامین دے ذریعہ اپنے علمی سطح وچ اضافہ ہويا۔ انہاں نے انگریزی تے اردو دے نال نال پشتو تے دری وچ وی لکھیا اے۔
عطائی نے اپنے سرکاری فرائض دے علاوہ ۱۳۳۴ وچ طلوع افغان دے چیف ایڈیٹر تے ۱۳۳۵ توں ۱۳۳۷ سال تک پریس دے ایڈیٹر دی حیثیت توں خدمات انجام دتیاں۔ ايسے سال ، ہلمند نشریاتی کارپوریشن دے سربراہ تے ہلمند جرگہ دے سربراہ ہونے دے علاوہ ، اس نے ہور فرائض وی انجام دتے۔
انہاں نے ۱۳۵۶ وچ بین الاقوامی سنٹر برائے پشتو اسٹڈیز دے قیام توں شعبہ ریسرچ دے ڈائریکٹر جنرل دی حیثیت توں اپنے کیریئر دا آغاز کيتا۔ ۱۳۵۹ وچ سوشل سائنسز میڈیم دے مشورے اُتے تے افغانستان دی اکیڈمی آف سائنسز دی منظوری توں ، انہاں نوں محقق دا تعلیمی درجہ دتا گیا تے بعد وچ اسنوں امیدوار دے تعلیمی درجے اُتے ترقی دے دتی گئی۔
عطائی ابراہیم اکیڈمی آف ایجوکیشن دے سرگرم کارکن ، محقق تے میڈیا شخصیت سن جنہاں نے افغانستان دی تقریبا نصف تریخ ، ادب ، لوک داستان ، بولی تے نسلی دے بارے وچ گہری تحقیق دی اے تے جاری دی اے۔
موت
سودھوماہر تعلیم محمد ابراہیم عطائی ۱۳۸۰ نوں کابل دے شہر مکروریان وچ دل دا دورہ پڑنے توں انتقال کر گئے تے انہاں نوں شہداء قبرستان وچ سپرد خاک کردتا گیا۔
تخلیقات
سودھو- افغانستان دی ہمعصر تریخ دا اک مختصر جائزہ ، سال ۱۳۸۲ ایڈیشن.[۱]
- جرگہ وطن ، وزارت نسلی تے قبائلی امور ، شعبہ تبلیغ تے اشاعت ، ۱۳۶۱ایڈیشن۔ [۲]
- پشتو زبانی کہانی (اک تجزیاتی مطالعہ) ، صافی اوقاف انتظامیہ ، ۱۳۷۶ ایڈیشن۔ [۳]
- پشتوناں تے بلوچاں دی پولیٹیکل کرانولوجی ، وزارت امور بارڈر امور ، ۱۳۶۸ ایڈیشن۔ [۴]
- قبائلی تنظیم تے تقسیم دا معاشی نظام دا اک انتولوجيکی مطالعہ - [۵]
- پشتون قبیلےآں دی اصطلاحی ڈکشنری (قانونی - مجرمانہ - انٹرایکٹو) - بین الاقوامی مرکز برائے پشتو مطالعات ، ۱۳۵۷ ۔ [۶]
- طوفان ہارٹ آف ایشیاء ، اکیڈمی آف سائنسز آف افغانستان ، ۱۳۵۹ایڈیشن۔ [۷]
- خیل تے ویش : خیل قبائلی تنظیم تے داوش دے معاشی نظام دے بارے وچ اک نسلی مطالعہ۔ افغانستان دی سائنس آف سائنسز اینڈ ریسرچ اکیڈمی ، سال ۱۳۶۰ ایڈیشن۔ [۸]
- بلوچ نیشنل لبریشن موومنٹ ، افغانستان دی اکیڈمی آف سائنسز ، سنٹر فار سوشل سائنسز ، ۱۳۶۴ ایڈیشن دا اک جائزہ۔ [۹]
- قومی عکس معاشرتی ریسرچ دے نقطہ نظر توں ، سنٹر برائے سوشل سائنس ، جمہوری جمہوریہ افغانستان دی اکیڈمی آف سائنسز ، ۱۳۶۳ایڈیشن۔ [۱۰]
- سبھیاچار دی سطح اُتے ہلمند ، وزارت اطلاعات و سبھیاچار ، سال ۱۳۴۴ ایڈیشن۔ [۱۱]