ماتا گزری
ماتا گزری | |
|---|---|
 نوجمے گوبند رائے نوں پٹنا وچ خاتون سنگیتکاراں دی اگوائی وچ جشناں دوران ماں گزری جی (اپر-سجے)۔ | |
| ذاتی | |
| پیدائش | گزری سبھکی 1624 |
| وفات | ۱۷۰۵ (عمر 81) سرہند، پنجاب (موجودہ فتح گڑھ صاحب |
| موت دی وجہ | ہائیپوتھرمیا |
| مذہب | سکھ دھرم |
| شریک حہات | گرو تیغ بہادر (ویاہ ۴ فروری 1633) |
| اولاد | گرو گوبند سنگھ |
| والدین |
|
ماں گزری جی سیوا، سمرن، رواداری اتے سہج دے پنج امر شہید ہن۔ ماں گزری جی دا جم نگر کرتارپور وکھے گورو-گھر دے اننّ سیوک بھائی لال چند (سبھیکھیئے کھتری) دے سیارہ وکھے ماں بشن کور دی ککھوں ۱۶۱۹ ء وچ ہویا۔ اکّ مہان سنگھرشی تریخی شخصیت، دھرم محافظ سری گرو تیغ بہادر صاحب دے محل (دھرم سبیوی) اتے سربنس دانی سری گرو گوبند سنگھ جی دے ستکار یوگ ماں جی اتے بھارت دیس دی پہلی شہید عورت ہوئی اتے جس دا جیون، تیاگ، قربانی اتے شہیدی اتہاس نوں اکّ نواں موڑ دیویگی اتے بھارتی عورت دے مان-اعزاز نوں اچا اتے ستکارت تھاں حاصل کروا دیویگی۔ جس نال بھارتی عورت دا جیون اکّ سویمان اتے گورومئی انگڑائی لے لویگا۔
مڈھلا جیون
سودھوماں گزری جی دے پروار دے کجھ بندے اجوکے ہریانہ دے ضلع انبالہ دے نگر لکھنور (ہن لکھنور صاحب) توں جالندھر لاگے سری گرو ارجن دیوَ جی ولوں وسائے نگر کرتارپور آ وسے۔ ماں گزری جی اپنے چار سال دے بیٹے گوبند رائے (سری گرو گوبند سنگھ جی) سمیت بھائی کرپال چند اتے کجھ ہور سنگھاں دے نال سری گرو تیغ بہادر جی دے حکم مطابق پٹنا صاحب توں سری انندپور صاحب آؤندیاں ہویاں اپنے پرانے پیکے نگر لکھنور وکھے تقریباً چھ مہینے لئی رکے۔ بھائی لال چند تے ماں بشن کور نے اپنے من دی اچھا ستگرو جی پاس بڑی نمرتا نال پیش کیتی۔ گرو صاحب نے گورو-گھر دے اننّ سیوک پروار دی پیش کش پروان کر لئی، کجھ سماں بیتن مگروں ویلے دے ریتی رواجاں مطابق ماں گزری جی دا انند کم تیاگ ملّ (سری گرو تیغ بہادر صاحب جی) نال ۱۶۳۲ ء وچ ہویا۔ انند کم توں بعد ماں گزری جی اپنے شوہر سری گرو تیغ بہادر جی نال اپنے سوہرے سری گرو ہرگوبند صاحب اتے سسّ ماں نانکی جی دی سیوا وچ لین ہو گئے۔ ماں گزری جی دے جیون اتے سبھاء اتے ایہہ گرواک بالکل ڈھکدا اے۔
ماں
سودھوآپ نے گورو-پروار تے گورو-گھر دی ساری مریادا وچ پرپکّ ہو گئے۔ “دادا سوہرا” سری گرو ارجن دیو جی دی شہیدی اتے شہیدی مگروں دے گورو-گھر دے سارے حالات، ماں گزری جی دا روحانی بل ہور وی درڑہتا اتے سدکدلھی والا ہو گیا سی۔ ہن اوہ کسے بھینکر توں بھینکر سنکٹمئی حالات دا درڑہتا اتے سدکدلھی نال مقابلے دے اہل ہو گئی سی پٹنا وچ ہی ماں گزری جی نے ۲۲ دسمبر، ۱۶۶۶ نوں اکّ بالک نوں جم دتا جس دا نام گوبند رائے رکھیا گیا۔
شوہر دی شہیدی
سودھوکشمیری پنڈتاں دی بینتی تے تلکجنجھو لئی جدوں گرو تیغ بہادر صاحب نے ۱۱ جولائی ۱۶۷۵ چالے پائے تاں وچھوڑے دی گھڑی نوں ماں گزری نے بہت حوصلے اتے دلیری نال جھلیا اتے ۱۱ نومبر ۱۶۷۵ گرو تیغ بہادر جی دلی وچ سیس وارن توں پچھوں ۹ سال دے گرو گوبند سنگھ تے سکھ لہر نوں اگوائی دین دی ذمہ واری ماں گزری جی نوں نبھاؤنی پئی۔
آنندپور صاحب وچ عام طور تے ماحول جنگاں لڑائیاں والا بنیا ہی رہندا سی۔ اس لئی گرو گوبند سنگھ جی دی ٹریننگ اجیہی کیتی جس نے اوہناں وچ صرف روحانی گن ہی نہیں سگوں یودھیاں والے گن وی رہے جس کارن اوہ ‘سنت سپاہی’ بن سکے۔ ایوں جاپدا اے کہ صرف اپنے سپتر دے ہی نہیں سگوں اپنے پوتریاں دے کردار اساری وچ ماں گزری جی نے وڈا یوگدان پایا۔ ایہو کارن اے کہ اوہناں دے پوترے اپنے پیؤ دے پدّ چناں تے چلدے ہوئے دھرم، دیس تے قوم دی خاطر جاناں قربان کر گئے۔
پہاڑی راجے
سودھومغل فوج تے پہاڑی راجیاں دی لمبے ویلے تک آنندپور صاحب دی گھیرابندی توں بعد گرو گوبند صاحب نے آنندپور صاحب چھڈن دا فیصلہ کر لیا۔ ۵-۶ پوہ ۱۷۰۴ دی رات نوں سرسا ندی دے کنڈھے آ کے گرو صاحب دا پروار کھیرو-کھیرو ہو گیا۔ ماں گزری جی تے اوہناں دے پوتریاں نوں اوہناں دا رسوئیا گنگو مورنڈے ضلع روپڑ کول اپنے پنڈ سہیڑی لے آیا۔ اتھے آ کے لالچ وسّ گنگو نے ایہناں نوں سرہند دے صوبے وجید خان کول پکڑوا دتا، جس نے ایہناں نوں سرہند قلعے دے ٹھنڈے برج وچ قید کر دتا، جتھے ماں جی اتے بچیاں نوں اتِ دی سردی وچ بناں گرم کپڑیاں توں رکھیا گیا۔ اسے ہی برج توں ماں جی اپنی زندگی دے آخری دناں وچ ہر روز اپنے ۹ اتے ۷ سال دی عمر دے پوتریاں نوں اپنے دھرم تے سدرڑ رہن دی سکھیا دے کے صوبہ سرہند دی کچہری وچ بھیجدے رہے صوبے تے اس دے اہل کاراں ولوں ایہناں نوں طرحاں-طرحاں دے لالچ دتے گئے پر گرو دے لال اڈول رہے۔ آخرکار صوبے ولوں ایہناں نوں کندھاں وچ چن کے شہید کرن دا حکم دتا گیا تے گرو گوبند سنگھ دے ایہہ سوربیر پتر سکھی روایتاں نوں قائم رکھدے ہوئے شہیدیاں پا گئے۔ ماں گزری جی اپنے جگر دے ٹوٹیاں دا وچھوڑا نہ سہاردے ہوئے اکال پرکھ نوں پیارے ہو گئے۔