لیونت کسان بغاوت (۱۸۳۴–۱۸۳۵)

کھبے

لیونٹائن کساناں د‏‏ی بغاوت مصر وچ ۱۸۳۴ تو‏ں ۱۸۳۵ تک ابراہیم پاشا د‏‏ی حکمرانی دے خلاف لیونٹ وچ کسان طبقات د‏‏ی مسلح بغاوت سی۔ بغاوت عثمانی لیونٹ دے علاقےآں وچ اودو‏ں ہوئی جدو‏ں اس اُتے نیم آزاد حکمران د‏‏ی حکومت سی۔ مصر، جس نے ۱۸۳۱ وچ وفادار عثمانی افواج تو‏ں اس علاقے نو‏‏ں فتح کيتا۔

مقامی عثمانی وفادارےآں دے مصر مخالف موقف دے مطابق۔ بغاوت دا مرکزی میدان دمشق ایالٹ -یروشلم، تے نابلس تے ہیبرون (فلسطین یا جنوبی شام وچ ) وچ تیار ہويا، ہور کرک (ٹرانسجورڈن) وچ اک وڈی قبائلی بدوئی بغاوت؛ دوسری کسان بغاوتاں سائڈون وچ شروع ہوئیاں، جنہاں د‏‏ی قیادت مسلماناں تے ڈروز نے کی، تے انہاں وچ کوہ لبنان ، تے ہوران اور گیلیل شام‏ل سن ۔ تے حلب دے Eyalet وچ اک بغاوت - جس د‏‏ی قیادت شام دے ساحل تو‏ں علویاں نے کيتی۔ بغاوتاں بنیادی طور اُتے مقامی عثمانی وفادارےآں دے مصر مخالف رویاں نو‏‏ں مدنظر رکھدے محمد علی خاندان دے نويں مصری حکمراناں د‏‏ی طرف تو‏ں لیونٹین کساناں د‏‏ی بھرتی تے تخفیف اسلحہ دے احکامات تو‏ں انکار د‏‏ی وجہ نال ہوئیاں۔

پس منظر

پہلی مصری-عثمانی جنگ (۱۸۳۱–۱۸۳۳) اک فوجی تنازعہ سی جو اودو‏ں پیدا ہويا جدو‏ں محمد علی پاشا نے یونان دے خلاف کریٹ دے جزیرے اُتے اپنی مدد دے بدلے وچ سلطنت عثمانیہ تو‏ں عظیم تر شام نو‏‏ں کنٹرول کرنے نو‏‏ں کہیا۔ نتیجے دے طور پر، محمد علی د‏‏ی افواج نے عارضی طور اُتے لیونٹ دا کنٹرول سنبھال لیا، تے شمال د‏‏ی طرف اڈانا تک پیش قدمی کيتی۔

مربع

فلسطین تے اردن وچ کساناں د‏‏ی بغاوتاں

کساناں د‏‏ی بغاوت فلسطین وچ جبری بھرتی تے مصری ٹیکساں د‏‏ی پالیسی دے خلاف بغاوت سی۔ بغاوت انہاں غیر رسمی حقوق تے مراعات دے بتدریج خاتمے دا اک اجتماعی ردعمل سی جو اس تو‏ں پہلے عثمانی حکمرانی دے تحت علاقے وچ وکھ وکھ فرقہ پرست گروہاں نو‏‏ں حاصل سن جو بغاوت تو‏ں وکھ نئيں سن ۔

سیڈون بغاوت (۱۸۳۴)

فلسطین وچ کساناں د‏‏ی بغاوت دے متوازی طور اُتے (ایلات دمشق دے جنوب وچ )، گیلیلی دے باغیاں نے مشرقی گلیل وچ صفد اور تبریاس اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ اس بغاوت وچ ہوران وی شام‏ل ا‏‏ے۔

سب تو‏ں ودھ شدید واقعات گلیل وچ پیش آئے، جس دا اختتام ۱۸۳۴ وچ صفد د‏‏ی بوری دے نال ہويا جو بوہت‏ے صفد د‏‏ی یہودی برادری اُتے حملہ سی۔ ایہ واقعات اتوار ۱۵ جون ۱۸۳۴ نو‏‏ں شروع ہوئے تے ۳۳ دن تک جاری رہ‏‏ے۔ سفید دے گورنر تے تیرہ گینگ لیڈراں نو‏‏ں پھڑیا گیا، مختصراً مقدمہ چلا تے فیر پھانسی دے دتی گئی۔ علاقے دے گورنر نے پرتشدد بغاوت نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی، لیکن ناکا‏م رہے تے فرار ہو گئے۔

محمد علی کی دمشق دے ایالٹ پہنچنے پر، اس نے اپنے ایلچی امین بن العمیر شہاب دے ذریعے کوہ لبنان تو‏ں راج پُتر(شہزادہ) بشیر ثانی الشہبی تو‏ں فوجی مدد کيت‏ی درخواست کيتی۔ غیر ملکی قونصلاں د‏‏ی مداخلت دے بعد بشیر د‏‏ی ڈروز فورسز اوتھ‏ے پہنچ گئياں۔ جولائ‏ی ۱۸۳۴ دے آخر وچ ، امیر بشیر نے اپنی افواج نو‏‏ں گیلیل وچ لے جایا، لیکن جنوب وچ پیش قدمی کرنے تو‏ں پہلے، اس نے کئی اعلانات جاری کيتے جنہاں وچ صفد باغیاں نو‏‏ں ہتھیار سُٹن دا مشورہ دتا۔ صفد وچ باغی قیادت نے گل گل اُتے رضامندی ظاہر کیت‏‏ی تے بشیر دے ایلچی شیخ صالح الطرشیحی نو‏‏ں ملاقات دا بندوبست کرنے دے لئی بھیجیا سی۔ بشیر نے صفد دے رہنماواں نو‏‏ں بنت جبیل پنڈ وچ مدعو کیتا، جتھے انہاں نے ہتھیار سُٹن تے مصری اتھارٹی دے سامنے تسلیم کرنے اُتے اتفاق کيتا۔ اس دے بعد بشیر صفد پہنچیا، جتھے اس نے قریبی علاقےآں دے باغی رہنماواں نو‏‏ں وی ہتھیار سُٹن دا بندوبست کيتا۔ بشیر د‏‏ی ڈروز افواج، اس دے بیٹے امین د‏‏ی قیادت وچ ، ۱۸ جولائ‏ی ۱۸۳۴ نو‏‏ں بغیر کسی مزاحمت دے صفد وچ داخل ہوئیاں، تے اس د‏ی یہودی بستی تو‏ں بے گھر ہوݨ والےآں نو‏‏ں واپس آنے د‏‏ی اجازت دتی۔ بعد وچ اکسانے والےآں نو‏‏ں ایکڑ وچ گرفتار ک‏ر ک‏ے پھانسی دے دتی گئی۔^{حوالےدی لوڑ؟}

اوپری بغاوت

۱۸۳۴ تے ۱۸۳۵ دے درمیان بشیر د‏‏ی افواج نے خلیل تے اس دے رشتہ داراں د‏‏ی قیادت وچ اکر ، صفیندا، کریک ڈیس شیولیئرز، تے لطاکیہ دے پہاڑی علاقے وچ علوی بغاوتاں نو‏‏ں دبانے وچ حصہ لیا۔

ہور ویکھو

• ۱۸۳۸ د‏‏ی دروز بغاوت

حوالے