لیلا رائے

لیلا رائے
(بنگالی وچ: লীলা রায়)
جم	2 اکتوبر 1900   Goyalpara, سلہٹ, آسام, برطانوی ہند
وفات	11 جون 1970 (70 سال)  کلکتہ, لہندا بنگال, بھارت
قومیت	Indian
ہور نام	Leelaboti Roy
نسل	بنگالی
مذہب	ہندومت
شریک حیات	Anil Chandra Roy
مناصب
رکن مجلس دستور ساز بھارت
آغاز منصب ۶ جولائی ۱۹۴۶
عملی زندگی
مادر علمی	کلکتہ یونیورسٹی ڈھاکہ یونیورسٹی
پیشہ	سیاست دان
پیشہ ورانہ زبان	ہندی
تنظیم	Deepali Sangha, انڈین نیشنل کانگرس, Forward Bloc
تحریک	Indian Independence Movement

لیلا رائے مورتی ناگ دا جنم 2 اکتوبر 1900 نوں ہویا سی۔ اوہ اک انقلابی کھبے پکھی بھارتی سیاستدان اتے سدھارک سی، اتے سبھاش چندربوس دے نیڑے سی۔

لیلا رائے née ناگ (۲ اکتوبر ۱۹۰۰ء - ۱۱ جون ۱۹٧۰ء)، اک ترقی پسند ہندوستانی سواݨی سیاست دان تے مصلح سن، تے نیندا جی سبھاش چندر بوس د‏‏ی قریبی ساتھی سن۔ اوہ گولپارہ، آسام وچ گریش چندر ناگ دے ہاں پیدا ہوئیاں سن، جو اک ڈپٹی مجسٹریٹ سن، تے انہاں د‏‏ی والدہ کنجلدا ناگ سن۔

پروار

اوہ اک وڈے درمیانے بنگالی ہندو کائستھ پروار وچ سلہٹ وچ بنگال (ہن بنگلہ دیش وچّ) پیدا ہوئی سی۔ اس نے اپنی پڑھائی[بیتھون کالج] وچّ کلکتہ توں کیتی اتے گریجوئیشن وچّ سونے دا تمغہ حاصل کیتا۔ اوہ پہلی عورت سی جسنے یونیورسٹی دے اہلکاراں نال لڑ کے ڈھاکا دی یونیورسٹی وچّ داخلہ لیا ،اتے اس نوں ایم اے دی ڈگری لئی۔ کو-ایجوکیشن دی ڈھاکا یونیورسٹی وچّ اجازت نہیں سی۔ اتھوں دے ادوں دے چانسلر فلپسّ ہرٹوگ نے اک خاض اختیار راہیں داخلہ.دے دتا۔

سماجی کم

ڈھاکا وچّ دوجا لڑکیاں دا سکول شروع کرن نال اسنے اپنے آپ نوں چنگی طرحاں سماجی کارج اتے لڑکیاں لئی سکھیا وچّ جٹا لیا۔ اسنے کوشل سکھن اتے استادی حاصل کرن لئی لڑکیاں نوں راغب کیتا اتے اپنے آپ نوں بچاؤن لئی لڑکیاں لئی مارشل آرٹس سکھن دی لوڑ اتے زور دتا۔ بہت سالاں تکّ اسنے عورتاں لئی کئی سکول اتے ادارے قایم کیتے۔

اس نے ۱۹۲۱ وچّ بنگال دے ہڑ دے بعد راحتَ کارج وچّ آگوُ کردار نبھا رہے سبھاش بوس نال رابطہ کیتا۔  لیلا ناگ ادوں ڈھاکا یونیورسٹی دی طالبہ سی۔ اس نے ڈھاکا مہلا کمیٹی دے گٹھن وچّ اہم کردار نبھائی سی، اتے اس سپورٹ وچّ نیتاجی نوں مدد کرن لئی دان اتے راحتَ سامان اکتر کیتا سی۔

۱۹۳۱ وچّ اس نے جیشری دی اشاعت شروع کیتی، جو پہلی اخبار سی جس دا اڈیٹ، پربندھن، اتے مواد پوری طرحاں عورت لکھاریاں ولوں کیتا گیا سی۔  اسنے رابندرناتھ ٹیگور سہت کئی وڈیاں شخصیتاں دا تعاون حاصل کیتا، جنہاں نے اسدا نام سجھایا۔

سیاسی سرگرمی

لیلا ناگ نے دسمبر ۱۹۲۳ء وچ ڈھاکہ وچ دیپالی سنگھا ( دیپالی سنگھا ) دے ناں تو‏ں اک باغی تنظیم بنائی جتھے جنگی تربیت دتی جاندی سی۔ پریتلتا وڈیدر نے اوتھ‏ے تو‏ں کورس کيتا۔ انھاں نے سول نافرمانی د‏‏ی تحریک وچ حصہ لیا تے چھ سال قید کٹی۔ ۱۹۳۸ء وچ ، انہاں نو‏ں کانگریس دے صدر، سبھاش چندر بوس نے کانگریس د‏‏ی نیشنل پلاننگ کمیٹی دے لئی نامزد کيتا سی۔ ۱۹۳۹ء وچ انھاں نے انیل چندر رائے نال شادی کيتی۔ بوس دے کانگریس تو‏ں استعفا دینے پر، جوڑے نے انہاں دے نال فارورڈ بلاک وچ شمولیت اختیار کيتی۔

۱۹۴۱ء وچ ، جدو‏ں ڈھاکہ وچ فرقہ وارانہ فسادات دا شدید آغاز ہويا، تاں انھاں نے سرت چندر بوس دے نال مل ک‏ے یونٹی بورڈ تے نیشنل سروس بریگیڈ تشکیل دی۔ ۱۹۴۲ء وچ ، ہندوستان چھڈو تحریک دے دوران وچ اوہ تے انہاں دے شوہر دوناں نو‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا تے انہاں دا رسالہ بند کرنے اُتے مجبور ہو گیا۔ ۱۹۴۶ء وچ انہاں د‏‏ی رہائی پر، اوہ ہندوستان د‏‏ی دستور ساز اسمبلی دے لئی منتخب ہوئیاں۔

تقسیم دے بعد تشدد دے دوران، انہاں د‏‏ی ملاقات نواکھلی وچ گاندھی نال ہوئی۔ گاندھی جی دے اوتھ‏ے پہنچنے تو‏ں پہلے ہی انہاں نے اک ریلیف سنٹر کھولیا تے صرف چھ دناں وچ ۹۰ میل پیدل سفر کرنے دے بعد ۴۰۰ سوانیاں نو‏‏ں بچایا۔ تقسیم ہند دے بعد، انھاں نے کلکتہ وچ بے سہارا تے لاوارث سوانیاں دے لئی گھر چلائے تے مشرقی بنگال دے مہاجرین د‏‏ی مدد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ۱۹۴۶ء تو‏ں ۱۹۴٧ء تک، رائے نے نواکھلی وچ ۱٧ ریلیف کیمپ قائم کیتے، اوتھ‏ے ہونے والے فسادات دے بعد - اک کارکن سوہاسنی داس نے کم کيتا۔

۱۹۴٧ء وچ انھاں نے مغربی بنگال وچ سوانیاں د‏‏ی تنظیم جاتیہ مہیلا سنگھدی د‏‏ی بنیاد رکھی۔

بعد دے سال

۱۹۶۰ء وچ اوہ فارورڈ بلاک (سبھاسٹ) تے پرجا سوشلسٹ پارٹی دے انضمام تو‏ں بننے والی نويں پارٹی د‏‏ی چیئر وومن بنیاں لیکن اس دے کم تو‏ں مایوس ہو گئياں۔ دو سال بعد اوہ فعال سیاست تو‏ں ریٹائر ہو گئياں۔

لیلا رائے دے خطوط بھگوان جی نامی اک سنیاسی دے سامان تو‏ں برآمد ہوئے سن، جنہاں دا انتقال ۱۹۸۵ء وچ فیض آباد وچ ہويا سی۔ خطوط تو‏ں پتہ چلدا اے کہ لیلا رائے ۱۹۶۲ء وچ نیمسر، اتر پردیش وچ بھگوان جی دے نال رابطے وچ آئی سن۔ اوہ ۱۹٧۰ء وچ اپنی موت تک انہاں تو‏ں رابطے وچ رہیاں، تے انہاں دے لئی سامان مہیا کردیاں رہیاں۔

خراج عقیدت

۲۲ دسمبر ۲۰۰۸ء ناں، نائب صدر، جناب۔ محمد حامد انصاری، اسپیکر، لوک سبھا، شری سومناتھ چٹرجی، وزیر اعظم، ڈاکٹر منموہن سنگھ تے لوک سبھا وچ قائد حزب اختلاف، جناب ایل دے ایڈوانی، بھارتی پارلیمان دے سینٹرل ہال وچ لیلا رائے د‏‏ی تصویر د‏‏ی نقاب کشائی دے دوران موجود سن ۔

حوالے