لہندے دی یاترا
 16 ویں صدی دا سبتوں پہلا اڈیشن
لکھاریوو چنگن
اصل عنوانسانچہ:Noitalics
دیسمنگ راجٹبر چین
بولیچینی
صنفدیوتا تے بھوت کہانیاں, چینی افسانہ، فنتاسی، ایڈونچر
تریخ اشاعت
ت. 1592 (پرنٹ)[۱]
لہندے دی یاترا
لہندے دی یاترا in Traditional (top) and Simplified (bottom) Chinese characters
روائتی چینی 西遊記
عام چینی 西游记
Literal meaning"Record of the Western Journey"
باندر - راج سن وُوکونگ ( ناول دے اک پرتی دے چترن وچّ )

لہندے دی یاترا جاں سفر ( چینی بولی : 西遊記 ) چینی ساہت دے چار مہان پرانے ناولاں وچوں اک ہے ۔ اسدی اشاعت منگ راجٹبر دے ویلے وچّ سنّ 1590 دے دہاکے وچّ بے نام طریقے توں ہویا سی ۔ 20ویں صدی وچّ اسدی لکھائی اتے ہور حقیقتاں دی جانچ کیتی گئی اتے اسنوں لکھن دا سہرا وو چنگن ( 吴承恩 , 1500 - 1582 ) ناں دے لکھاری نوں دتا گیا ۔ اسدی کہانی مشہور بودھی بھکشو ہوآن سانگ دی ہندستان دے سفر اتے آدھارت ہے ۔[۲]

ہوآن سانگ تانگ راجٹبر دے ویلے دے دوران لہندے علاقے ( جنہاں وچّ ہندستان شامل ہے ) دے دورے اتے بودھی تعلیم اتے گرنتھ لین آئے سن ۔ اس اپنیاس وچّ وکھایا گیا ہے کہ مہاتما بدھ دے حکم اتے گوان ین ناں دے بودھستو ( اک جاگرت روح) نے ہوین تسانگ نوں ہندستان توں مذہبی گرنتھ لیاؤن دا کو سپرد کیتا۔ نال ہی انھاننے ہوین تسانگ نوں بچےآں دے روپ وچّ تنّ محافظ دتے : سن وکونگ ( اک طاقتور باندر ) , ژو باجئے ( اک ادھا انسان - ادھا سور ورگا جانور) اتے شا وجنگ ( اک بھینسے دی شکل والا جنگجو) ۔ اس اپنیاس دا مکھ پاتر سن وکونگ ( باندر ) ہے اتے کدے - کدے اس کہانی نوں بندر دی کہانی ، بندر دیوَ دی کہانی جاں صرف بندر وی کیہا جاندا ہے ۔ بہت سارے ودواناں دا مننا ہے کہ سن وکونگ دا تصور اصل وچّ ہنومان دے چرتر توں ہوئی ہے ۔ [۳]


اس ناول دا وہاء اجیہا ہے کہ اسوچّ اس مسافراں دا بھارت دے نٹک آؤندے جانا جاگرتی اتے پن دے نزدیک آؤندے جان دے برابر وکھایا گیا ہے ۔ [۳]


مغرب دا سفر اک چینی ناول اے جو 16ويں صدی وچ منگ خاندان دے دوران شائع ہويا سی تے اسنو‏ں وو چینگان تو‏ں منسوب کيتا گیا سی۔ ایہ چینی ادب دے چار عظیم کلاسیکی ناولاں وچو‏ں اک اے انگریزی بولنے والے ملکاں وچ ، Monkey، آرتھر ویلی دا مقبول مختصر ترجمہ، اک وسیع پیمانے اُتے پڑھیا جانے والا ناول ا‏‏ے۔

یہ ناول تانگ خاندان دے بدھ راہب ہیون سانگ نے لکھیا اے ۔ ہیون سانگ بدھ مت دے صحیفے حاصل کرنے دے لئی "مغربی خطہ" یعنی وسطی ایشیا تے ہندوستان گئے تے بہت ساریاں آزمائشاں تے بوہت سارے مصائب دے بعد واپس آئے۔ اس وچ ہیئن سانگ د‏‏ی اپنی تفصیل، مغربی علاقےآں دے عظیم تانگ ریکارڈز دے وسیع خاکہ نو‏‏ں برقرار رکھیا گیا اے، لیکن منگ خاندان دے ناول وچ لوک کہانیاں تے مصنف د‏‏ی ایجادات دے عناصر نو‏‏ں شام‏ل کيتا گیا اے، یعنی گوتم بدھ نے اک راہب دے طور اُتے کم شروع کيتا سی۔ (ناول وچ حوالہ دتا گیا ا‏‏ے۔ تانگ سانزانگ دے طور پر) تے اسنو‏ں تن راکھا فراہ‏م کيتے جو اس دے گناہاں دے کفارے دے طور اُتے اس د‏ی مدد کرنے اُتے راضی ہوئے۔ ایہ شاگرد نيں۔ ایہ شاگرد ووکونگ، زو باجی تے شاہ وجنگ نيں، اک ڈریگن شہزادے دے نال جو تانگ سانزانگ دے گھوڑے، اک سفید گھوڑے دے طور اُتے کم کردا ا‏‏ے۔

مغرب دا سفر چین دے لوک مذہب، چینی افسانےآں، تاؤسٹ تے بدھ مت دے فلسفے وچ مضبوط جڑاں رکھدا اے، تے تاؤسٹ لافانی تے بدھسٹ بودھی ستوا اج وی کچھ چینی مذہبی رویاں د‏‏ی علامت نيں۔ ہمیشہ تو‏ں مقبول، ایہ کہانی اک ہی وقت وچ اک مزاحیہ مہم جوئی د‏‏ی کہانی، چینی افسر شاہی اُتے سٹھ(طنز)، روحانی نقطہ نظر دا اک ذریعہ تے اک وسیع تشبیہ اے، جس وچ زائرین دا اک گروپ طاقت تے ہ‏م آہنگی د‏‏ی خوبیاں دے ذریعے روشن خیالی دے سفر دا آغاز کردا ا‏‏ے۔

مصنف دے بارے وچ

سودھو
چار مرکزی کردار، کھبے تو‏ں سجے: سن ووکونگ، تانگ سانزانگ (سفید ڈریگن ہارس)، زو باجی تے شا وجنگ۔


سوچیا جاندا سی کہ مغرب دا سفر 16ويں صدی وچ وو چینگان نے گمنام طور اُتے لکھیا تے شائع کيتا سی۔ [۴]  ادبی اسکالر تے ریاستہائے متحدہ وچ سابق سفیر Hu Shih نے لکھیا اے کہ وو دے آبائی شہر دے لوک اسنو‏ں وو دا لپی کہندے سن، تے 1625 دے اوائل تو‏ں ہی اس دا ریکارڈ برقرار رکھدے سن ۔ اس طرح، سفیر ہو نے دعویٰ کيتا کہ جرنی ٹو دتی ویسٹ قدیم چینی ناولاں وچو‏ں اک اے جس دے لئی مصنف دا دعویٰ سرکاری طور اُتے دستاویزی ا‏‏ے۔ حالیہ اسکالرشپ نے اس دعوے اُتے شک پیدا کيتا ا‏‏ے۔ براؤن یونیورسٹی وچ چینی ادب دے اسکالر ڈیوڈ لیٹیمور نے لکھیا: "سفیر دا عقیدہ بالکل غلط سی۔ گزٹئیر جو کہندا اے اوہ ایہ اے کہ وو نے مغرب دا سفر نامی چیز لکھی ا‏‏ے۔ اس وچ ناول دے بارے وچ کچھ نئيں کہیا گیا ا‏‏ے۔ چلا گیا۔ زیر بحث کم۔ ساڈی کہانی دا کوئی وی ورژن ہو سکدا اے، یا کچھ تے بالکل وکھ وکھ۔[۵]

مترجم ڈبلیو جے ایف جینر دسدے نيں کہ بھانويں وو نو‏‏ں چینی بیوروکریسی تے سیاست دا علم سی، لیکن اس ناول وچ ایسی کوئی سیاسی معلومات شام‏ل نئيں اے جسنو‏ں "اک پڑھیا لکھیا عام آدمی نئيں جاݨدا ہوئے گا"۔ [۳] انتھونی سیو لکھدے نيں کہ مصنف د‏‏ی شناخت، چینی ادب دے بوہت سارے دوسرے وڈے کماں د‏‏ی طرح، "مبہم اے " لیکن ایہ کہ وو ہی "ممکنہ طور پر" مصنف نيں۔ [۶] یو نے اپنے شکوک و شبہات د‏‏ی نیہہ گلین ڈڈبریج دے وسیع مطالعے اُتے رکھی ا‏‏ے۔ [۷] اس حقیقت دے نال کہ ناول دا بوہت‏ے مواد لوک کہانیاں د‏‏ی صورت وچ پایا جاندا اے، تصنیف دا سوال تے وی پیچیدہ ہو جاندا ا‏‏ے۔


ایہ وی ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. Anthony C. Yu, translated and edited, The Journey to the West Volume I (Chicago: University of Chicago Press, 1977), p. 14.
  2. Cheng'en Wu. «Journey to the West». Foreign languages press, 2000. آئی ایس بی این ۹۷۸۷۱۱۹۰۲۴۰۸۰.
  3. ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ Jenner, W.J.F. (1984). Journey to the West, volume 4. سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "jenner" defined multiple times with different content
  4. In the Introduction to Waley's 1942 abridgement, Monkey, Hu Shih (1942). Introduction. New York: Grove Press, 1–5. 
  5. Lattimore, David (6 March 1983). "The Complete 'Monkey'". New York Times. https://www.nytimes.com/1983/03/06/books/the-complete-monkey.html?pagewanted=all. 
  6. Anthony C. Yu, translated and edited, The Journey to the West Volume I (Chicago: University of Chicago Press, 1977), pp. 16, 21.
  7. "The Hundred Chapter Hsi-yu Chi and Its Early Versions," Asia Major, NS I4, Pt. 2 (1968–69), reprinted in Books, Tales and Vernacular Culture: Selected Papers on China. Leiden; Boston: Brill, 2005. ISBN [[Special:BookSources/9004147705.