لطیف کریموف
لطیف کریموف | |
---|---|
(آذربائیجانی وچ: Lətif Hüseyin oğlu Kərimov) | |
جم | 4 نومبر 1906 |
وفات | 8 ستمبر 1991 (85 سال)[۱] |
مدفن | الے آف ہانر |
شہریت | روسی سلطنت |
عملی زندگی | |
پیشہ | مورخ فن ، بصری فنکار [۲] |
پیشہ ورانہ زبان | روسی [۳] |
شعبۂ عمل | قالین [۴] |
اعزازات | |
ترمیم |
لطیف حسین اوغلو کریموف ( آذری بولی بولی: Lətif Kərimov ) ) (17 نومبر 1906 شوشہ – 1991 وچ باکو ) آذربائیجان دا قالین ڈیزائنر سی جو مختلف فنکارانہ شعبےآں وچ اپنی خدمات دے نال نال بہت ساریاں کتاباں دے لئی ، جو آذربائیجان دے قالیناں دے مختلف ڈیزائناں نوں درجہ بندی تے بیان کردیاں نيں دے لئی جانیا جاندا اے۔
مڈھلا جیون
سودھولطیف کریموف شوشہ (اس وقت روسی سلطنت دا حصہ ، ہن آذربائیجان وچ ) وچ پیدا ہويا سی۔ اس دے والد مشہدی حسین اک ہیٹر سن تے اس دی والدہ ٹولی قالین بننے والیاں سن۔ 1910 وچ ، ایہ خاندان مشہد ، ایران چلا گیا تے شہر دے کاراباخی کوارٹر وچ آباد ہوگئے۔ چودہ سال دی عمر وچ مقامی مدرسے توں فارغ التحصیل ہونے دے بعد ، لطیف کریموف نے اک قالین دی دکان اُتے کم کرنا شروع کيتا تے اپنی والدہ دے نقش قدم اُتے چلدے ہوئے قالین بنائی دا فن سیکھنا شروع کيتا۔ اس ہنر وچ اس نے سبقت لے کے پورے ایران وچ وڈے پیمانے اُتے سفر کيتا۔ اس دے علاوہ ، کریموف دی باکسنگ توں لے کے ادب تے فنون لطیفہ توں متعلق مختلف دلچسپیاں سن۔ تہران وچ سوویت قونصل خانے نے انہاں نوں روسی ثقافتی کلب دا ممبر بننے دی دعوت دتی ، جتھے بعد وچ انہاں نے اوزیر حاجیبیوف دے ڈرامےآں وچ ہدایتکاری تے اداکاری دی تے آذری کوئر قائم کيتا۔ [۵]
کریموف نے سن 1920 دی دہائی دے آخر وچ ، معاشرتی تحریکاں وچ حصہ لیا جس وچ مشہد دے بنائے ہوئے اٹھ گھینٹے دے کم دے دن تے کم دے حالات وچ بہتری دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ 1929 وچ انہاں نوں تھیٹر دے فنون نوں فروغ دینے دے لئی اک سرکاری مشن اُتے افغانستان بھیجیا گیا سی۔ اُتے کریموف دو ماہ بعد افغانستان توں واپس آئگیا تے افغانستان دی سخت زندگی گزارنے دے قابل نہ سی۔ ايسے سال اس نے سوویت شہریت حاصل کرلئی ، تے ایران دی حکومت نوں ، اس دی معاشرتی شمولیت اُتے شبہ کردے ہوئے ، اس نے سوویت یونین جانے دا اختیار پیش کيتا ، جسنوں کریموف نے قبول کرلیا۔ [۵]
سوویت دور
سودھولطیف کریموف اپنے آبائی علاقہ شوشہ وچ سکونت اختیار کر گیا تے اس نے نوجوان قالین بنانے والی شوکت نال شادی کيتی۔ انہاں نوں کارپٹ فیکٹری وچ امپورٹر انسٹرکٹر مقرر کيتا گیا سی۔ اس دے علاوہ ، انہاں نے قالین بنائی دے ایرانی تراکیب نوں متعارف کروانے دے لئی کورسز دی بنیاد رکھی تے انہاں دا انعقاد کيتا جو کراباخ بنھن والےآں نوں معلوم نئيں سن ۔ انہاں پڑھ طلباء دے لئی جو ناخواندہ سن تے نوٹ نئيں لے سکدے سن ، انہاں نے گوشماس ( آذری شاعرانہ صنف ) تیار کيتا تاکہ انھاں بنائی دے طریقہ کار نوں یاد رکھیا جاسکے۔ بعد وچ انہاں نے ايسے طرح دے کورسز کیوبا تے بانوں ميں وی ترتیب دتے۔ [۵]
قالیناں دے علاوہ اس نے زیورات ، لکڑی دے نقش و نگار ، چین تے تانے بانے دے نمونےآں نوں کامیابی دے نال ڈیزائن کيتا تے عمارتاں دے اندرونی حصے نوں سجایا۔ 1937 وچ ، انہاں نے رستم مصطفائیف دے نال مل کے آل یونین زرعی نمائش دے آذری ہال دا ڈیزائن تیار کيتا۔ 1940 دی دہائی وچ جدوں اوہ نظامی میوزیم دے اندرونی حصے دی سجاوٹ کر رہے سن ، عظیم محب وطن جنگ چھڑ گئی ، تے کریموف نوں ایرانی نیوز ایڈیشن دے نشریاتی ادارے دے طور اُتے آذربائیجان دے ریاستی ریڈیو دی خدمات حاصل کيتیاں گئیاں۔ [۵]
1945 وچ ، اوہ آذربائیجان انسٹی ٹیوٹ آف آرٹس دے نیشنل اکیڈمی آف سائنسز وچ محکمہ فائن آرٹس دے سربراہ مقرر ہوئے۔ 1947 تے 1977 دے درمیان اس نے اورینٹل میوزک دی لغت مرتب کيتی۔ 1950 وچ انہاں نوں اسٹالن انعام ملیا ، جو سوویت یونین دا اعلیٰ درجہ دا ایوارڈ اے۔ [۶] 1954 وچ انہاں نے اپنی پہلی ذاتی نمائش دا اہتمام کيتا جس وچ قالین ، آرکیٹیکچرل زیورات ، لکڑی دے نقش و نگار ، چین دے گلدان ، زیورات ، گرافک آئٹمز وغیرہ شامل سن ۔ 1961 توں 1983 دے درمیان انہاں نے 1300 توں زیادہ آذری قالین اُتے مشتمل عناصر دی تریخ ، ترقی تے ساخت اُتے تن جلداں دی کتاب شائع کيتی۔ انہاں دی کاوشاں تے جوش و جذبے دے سبب 1967 وچ آذربائیجان کارپٹ میوزیم دا قیام عمل وچ آیا ، جو دنیا وچ اس نوعیت دا پہلا درجہ اے۔ [۷]
ان دے اعزاز وچ 1991 وچ آذربائیجان قالین میوزیم نوں ناں دتا گیا سی۔ [۸] +
سائنسی سرگرمیاں
سودھولطیف کریموف نے 1940 دی دہائی دے دوران فارسی براڈکاسٹر دی حیثیت توں کم کيتا۔ آئین گڑادگلی نے انہاں نوں 1946 وچ ریڈیو دے سربراہ شمس الدین عباسوف دے پاس پیش کيتا۔ کریموف نے اپنی سائنسی سرگرمیاں انسٹی ٹیوٹ آف آرکیٹیکچر تے آرٹ آف اکیڈمی آف سائنس آف سائنسز آف آذربائیجان ایس ایس آر وچ شروع کيتیاں ۔ 1945 وچ انہاں نے علیحدہ قالین محکمہ تشکیل دینے وچ کامیابی حاصل کيتی۔ آزربائیجانی قالیناں اُتے زیورات اُتے انہاں دی کتاب قالین اُتے آزربائیجانی زیورات تے نمونےآں دے بارے وچ جاننے دے لئی بہت اہمیت دی حامل اے۔ اس کتاب دے لئی ، لطیف کریموف نوں لینین گراڈ (اب سینٹ پیٹرزبرگ ) وچ آرٹ اسٹڈیز وچ اسکالر دی ڈگری توں نوازیا گیا۔ "آذربائیجان قالین" دا انہاں دا متناسب مونوگراف اس میدان وچ انہاں دی وڈی تحقیقی کم اے۔ پہلی جلد 1961 وچ شائع ہوئی۔ لطیف کریموف نے 1972 وچ باکو وچ قالین میوزیم دی تخلیق دا آغاز کيتا سی۔
حوالے
سودھو- ↑ فیسٹ آئی ڈی: https://id.worldcat.org/fast/1798701 — subject named as: Lătif Kărimov — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0141457 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۵ دسمبر ۲۰۲۲
- ↑ این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0141457 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ مارچ ۲۰۲۲
- ↑ این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0141457 — اخذ شدہ بتاریخ: ۷ نومبر ۲۰۲۲
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ سانچہ:In lang Latif Karimov. Bakupages.com
- ↑ سانچہ:In lang Latif Karim oglu Huseynov. The Great Encyclopædic Dictionary.
- ↑ سانچہ:In lang Wizard of Carpet Art by Dr. Roya Tagiyeva. Irs-az
- ↑ Carpets Made to Last: A Walk Through Baku's National Carpet Museum by Farida Sadikhova. Azerbaijan International. Summer 2000 (8.2); p. 56–59. Retrieved 5 December 2008