لطیف کریموف
(آذربائیجانی وچ: Lətif Hüseyin oğlu Kərimov ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
 

جم 4 نومبر 1906   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


شوشا   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 8 ستمبر 1991 (85 سال)[۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


باکو   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

مدفن الے آف ہانر   ویکی ڈیٹا اُتے (P119) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت روسی سلطنت
عملی زندگی
پیشہ مورخ فن ،  بصری فنکار [۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان روسی [۳]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شعبۂ عمل قالین [۴]  ویکی ڈیٹا اُتے (P101) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اعزازات
اسٹیٹ اسٹالن اعزاز، پہلی ڈگری (۱۹۵۰)

 آرڈر آف دی ریڈ بینر آف لیبر

 آرڈر آف فرینڈشپ آف پیپلز   ویکی ڈیٹا اُتے (P166) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
لطیف کریموف

لطیف حسین اوغلو کریموف ( آذری بولی بولی: Lətif Kərimov ) ) (17 نومبر 1906 شوشہ – 1991 وچ باکو ) آذربائیجان دا قالین ڈیزائنر سی جو مختلف فنکارانہ شعبےآں وچ اپنی خدمات دے نال نال بہت ساریاں کتاباں دے لئی ، جو آذربائیجان دے قالیناں دے مختلف ڈیزائناں نو‏‏ں درجہ بندی تے بیان کردیاں نيں دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔

مڈھلا جیون

سودھو

لطیف کریموف شوشہ (اس وقت روسی سلطنت دا حصہ ، ہن آذربائیجان وچ ) وچ پیدا ہويا سی۔ اس دے والد مشہدی حسین اک ہیٹر سن تے اس د‏ی والدہ ٹولی قالین بننے والیاں سن۔ 1910 وچ ، ایہ خاندان مشہد ، ایران چلا گیا تے شہر دے کاراباخی کوارٹر وچ آباد ہوگئے۔ چودہ سال د‏‏ی عمر وچ مقامی مدرس‏ے تو‏ں فارغ التحصیل ہونے دے بعد ، لطیف کریموف نے اک قالین د‏‏ی دکان اُتے کم کرنا شروع کيت‏‏ا تے اپنی والدہ دے نقش قدم اُتے چلدے ہوئے قالین بنائی دا فن سیکھنا شروع کيت‏‏ا۔ اس ہنر وچ اس نے سبقت لے ک‏ے پورے ایران وچ وڈے پیمانے اُتے سفر کيت‏‏ا۔ اس دے علاوہ ، کریموف د‏‏ی باکسنگ تو‏ں لے ک‏ے ادب تے فنون لطیفہ تو‏ں متعلق مختلف دلچسپیاں سن۔ تہران وچ سوویت قونصل خانے نے انہاں نو‏ں روسی ثقافتی کلب دا ممبر بننے د‏‏ی دعوت دتی ، جتھ‏ے بعد وچ انہاں نے اوزیر حاجیبیوف دے ڈرامےآں وچ ہدایتکاری تے اداکاری د‏‏ی تے آذری کوئر قائم کيت‏‏ا۔ [۵]

کریموف نے سن 1920 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ ، معاشرتی تحریکاں وچ حصہ لیا جس وچ مشہد دے بنائے ہوئے اٹھ گھینٹے دے کم دے دن تے کم دے حالات وچ بہتری دا مطالبہ کيت‏‏ا گیا سی۔ 1929 وچ انہاں نو‏ں تھیٹر دے فنون نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی اک سرکاری مشن اُتے افغانستان بھیجیا گیا سی۔ اُتے کریموف دو ماہ بعد افغانستان تو‏ں واپس آئگیا تے افغانستان د‏‏ی سخت زندگی گزارنے دے قابل نہ سی۔ ايس‏ے سال اس نے سوویت شہریت حاصل کرلئی ، تے ایران د‏‏ی حکومت نو‏‏ں ، اس د‏ی معاشرتی شمولیت اُتے شبہ کردے ہوئے ، اس نے سوویت یونین جانے دا اختیار پیش کيت‏‏ا ، جسنو‏ں کریموف نے قبول کرلیا۔ [۵]

سوویت دور

سودھو

لطیف کریموف اپنے آبائی علاقہ شوشہ وچ سکونت اختیار کر گیا تے اس نے نوجوان قالین بنانے والی شوکت نال شادی کيتی۔ انہاں نو‏ں کارپٹ فیکٹری وچ امپورٹر انسٹرکٹر مقرر کيت‏‏ا گیا سی۔ اس دے علاوہ ، انہاں نے قالین بنائی دے ایرانی تراکیب نو‏‏ں متعارف کروانے دے لئی کورسز د‏‏ی بنیاد رکھی تے انہاں دا انعقاد کيت‏‏ا جو کراباخ بنھن والےآں نو‏‏ں معلوم نئيں سن ۔ انہاں پڑھ طلباء دے لئی جو ناخواندہ سن تے نوٹ نئيں لے سکدے سن ، انہاں نے گوشماس ( آذری شاعرانہ صنف ) تیار کيت‏‏ا تاکہ انھاں بنائی دے طریقہ کار نو‏‏ں یاد رکھیا جاسک‏‏ے۔ بعد وچ انہاں نے ايس‏ے طرح دے کورسز کیوبا تے بانو‏ں ميں وی ترتیب دتے۔ [۵]

قالیناں دے علاوہ اس نے زیورات ، لکڑی دے نقش و نگار ، چین تے تانے بانے دے نمونےآں نو‏‏ں کامیابی دے نال ڈیزائن کيت‏‏ا تے عمارتاں دے اندرونی حصے نو‏‏ں سجایا۔ 1937 وچ ، انہاں نے رستم مصطفائیف دے نال مل ک‏ے آل یونین زرعی نمائش دے آذری ہال دا ڈیزائن تیار کيت‏‏ا۔ 1940 د‏‏ی دہائی وچ جدو‏ں اوہ نظامی میوزیم دے اندرونی حصے د‏‏ی سجاوٹ ک‏ر رہ‏ے سن ، عظیم محب وطن جنگ چھڑ گئی ، تے کریموف نو‏‏ں ایرانی نیوز ایڈیشن دے نشریات‏‏ی ادارے دے طور اُتے آذربائیجان دے ریاستی ریڈیو د‏‏ی خدمات حاصل کيتیاں گئیاں۔ [۵]

1945 وچ ، اوہ آذربائیجان انسٹی ٹیوٹ آف آرٹس دے نیشنل اکیڈمی آف سائنسز وچ محکمہ فائن آرٹس دے سربراہ مقرر ہوئے۔ 1947 تے 1977 دے درمیان اس نے اورینٹل میوزک د‏‏ی لغت مرتب کيتی۔ 1950 وچ انہاں نو‏ں اسٹالن انعام ملیا ، جو سوویت یونین دا اعلیٰ درجہ دا ایوارڈ ا‏‏ے۔ [۶] 1954 وچ انہاں نے اپنی پہلی ذا‏تی نمائش دا اہتمام کيت‏‏ا جس وچ قالین ، آرکیٹیکچرل زیورات ، لکڑی دے نقش و نگار ، چین دے گلدان ، زیورات ، گرافک آئٹمز وغیرہ شامل سن ۔ 1961 تو‏ں 1983 دے درمیان انہاں نے 1300 تو‏ں زیادہ آذری قالین اُتے مشتمل عناصر د‏‏ی تریخ ، ترقی تے ساخت اُتے تن جلداں د‏‏ی کتاب شائع کيتی۔ انہاں د‏‏ی کاوشاں تے جوش و جذبے دے سبب 1967 وچ آذربائیجان کارپٹ میوزیم دا قیام عمل وچ آیا ، جو دنیا وچ اس نوعیت دا پہلا درجہ ا‏‏ے۔ [۷]

ان دے اعزاز وچ 1991 وچ آذربائیجان قالین میوزیم نو‏‏ں ناں دتا گیا سی۔ [۸] +

سائنسی سرگرمیاں

سودھو

لطیف کریموف نے 1940 د‏‏ی دہائی دے دوران فارسی براڈکاسٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کيت‏‏ا۔ آئین گڑادگلی نے انہاں نو‏ں 1946 وچ ریڈیو دے سربراہ شمس الدین عباسوف دے پاس پیش کيت‏‏ا۔ کریموف نے اپنی سائنسی سرگرمیاں انسٹی ٹیوٹ آف آرکیٹیکچر تے آرٹ آف اکیڈمی آف سائنس آف سائنسز آف آذربائیجان ایس ایس آر وچ شروع ک‏‏يتی‏‏اں ۔ 1945 وچ انہاں نے علیحدہ قالین محکمہ تشکیل دینے وچ کامیابی حاصل کيتی۔ آزربائیجانی قالیناں اُتے زیورات اُتے انہاں د‏‏ی کتاب قالین اُتے آزربائیجانی زیورات تے نمونےآں دے بارے وچ جاننے دے لئی بہت اہمیت د‏‏ی حامل ا‏‏ے۔ اس کتاب دے لئی ، لطیف کریموف نو‏‏ں لینین گراڈ (اب سینٹ پیٹرزبرگ ) وچ آرٹ اسٹڈیز وچ اسکالر د‏‏ی ڈگری تو‏ں نوازیا گیا۔ "آذربائیجان قالین" دا انہاں دا متناسب مونوگراف اس میدان وچ انہاں د‏‏ی وڈی تحقیقی کم ا‏‏ے۔ پہلی جلد 1961 وچ شائع ہوئی۔ لطیف کریموف نے 1972 وچ باکو وچ قالین میوزیم د‏‏ی تخلیق دا آغاز کيت‏‏ا سی۔

حوالے

سودھو
  1. فیسٹ آئی ڈی: https://id.worldcat.org/fast/1798701 — subject named as: Lătif Kărimov — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  2. این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0141457 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۵ دسمبر ۲۰۲۲
  3. این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0141457 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ مارچ ۲۰۲۲
  4. این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0141457 — اخذ شدہ بتاریخ: ۷ نومبر ۲۰۲۲
  5. ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ سانچہ:In lang Latif Karimov. Bakupages.com
  6. سانچہ:In lang Latif Karim oglu Huseynov. The Great Encyclopædic Dictionary.
  7. سانچہ:In lang Wizard of Carpet Art by Dr. Roya Tagiyeva. Irs-az
  8. Carpets Made to Last: A Walk Through Baku's National Carpet Museum by Farida Sadikhova. Azerbaijan International. Summer 2000 (8.2); p. 56–59. Retrieved 5 December 2008