قبولہ
قبولہ، پنجاب، پاکستان دے ضلع پاکپتن دی تحصیل عارف والا وچ اک چھوٹا شہر یا قصبہ اے۔
قبولہ | |
Qabula | |
مُلک : | پاکستان |
صوبہ : | پنجاب |
ضلع : | پاکپتن |
تحصیل : | عارف والا |
آبادی : | |
بولی : | پنجابی |
بہاول نگر ساہیوال شاہراہ اُتے عارف والا توں 14 میل تے ساہیوال توں 42 میل دور واقع اے۔ دریائے ستلج ایدھروں 14 میل دی دوری اُتے وگدا اے۔
تریخ
سودھوعارفوالا توں 9 کلومیٹر دور قبولہ برصغیر پاک و ہند دے قدیم ترین قصبےآں وچوں اک اے۔ قبولہ بعض روایات تے تاریخی واقعات دے مطابق تقریبن 2 ہزار سال پراݨا اے۔
غلام یحیا چشتی اپݨی کتاب تاریخِ قبولہ وچ دسدے نيں کہ رگ وید دے مطابق پہلاں اس علاقے نوں کڑھی کہیا جاندا سی۔ محمد بن قاسم دی آمد توں بعد کیکری قوم نال تعلق رکھݨ والے کچھ ہندو ایتھے آکے آباد ہو گئے، رفتہ رفتہ ایہدا ناں کیکری مشہور ہو گیا۔
مشہور ہندوستانی بادشاہ غیاث الدین تغلق نے اپݨی زندگی دے ابتدائی چند سال کڑھی کیکری وچ گزارے۔ بعد وچ جذباتی وابستگی دے باعث بادشاہ نے اپݨے گورنر قبول خاں نوں ایتھے پختہ قلعہ تعمیر کرن اُتے تعینات کيتا۔
قبول خاں نے بادشاہ دے حکم دے مطابق 1353ء توں 1369ء دے دوران ایتھے قلعہ تعمیر کروایا تے آبادی نوں منظم شکل دتی۔ قبول خاں دی نسبت توں پہلے پہل اس علاقے نوں مقبولہ فیر کوٹ قبولہ تے ہُݨ صرف قبولہ کہیا جاندا اے۔
تاریخِ قبولہ دے مصنف دسدے نيں کہ قبولہ ہیر رانجھا دی نسبت توں وی جاݨیا جاندا اے۔ اوہناں دے مطابق رانجھا جدوں ہیر نوں اوہدے ویاہ توں بعد نٹھا کے لے جارہیا سی تاں ایتھے آکے پھڑیا گیا۔ ہیر دا پتن، رانجھے دا کھوہ تے رانجھے دا ٹوئیا ورگے تھانواں دی باقیات وی اوہناں نال وابستا نيں۔
حدود اربعہ
سودھوتن سو باراں ایکڑ رقبے اُتے محیط قبولے دے مشرق وچ پاکپتن شہر، مغرب وچ بورے والا، شمال وچ عارفوالا تے جنوب وچ بہاول نگر واقع نيں۔
قابلِ ذکر عمارتاں
سودھو1: قلعہ قبولہ دیاں مشہور عمارتاں وچ سبھ توں قدیم گورنر قبول خاں دا تعمیر کيتا گیا قلعہ اے۔ دورِ حاضر وچ اس قلعے دا ٖصرف اک حصہ باقی اے۔ کہیا جاندا اے کہ اس قلعے دے چار برج سن لیکن ہُݨ صِرف اک ای برج رہ گیا اے۔
2: سکھ دی مڑھی گولا روڑ اُتے ڈیڈھ سو سال پراݨی سکھ دی اک مڑھی وی اے پر ایہدے بارے وچ کوئی نئيں جاݨدا کہ ایہ کس سکھ دی مڑھی اے۔
3: شہنشاہ بلبن دا محل
مصنف تاریخِ قبولہ دے مطابق ایتھے شہنشاہ بلبن دا اک محل وی سی جو محمود الحسن گیلانی دی ملکیت اے۔
4: غلام دستگیر رحمتہ اللہ علیہ دا گھر تے مزار
برصغیر دے مشہور روحانی پیشوا سید غلام دستگیر رحمتہ اللہ علیہ دا گھر تے مزار قبولہ وچ اے۔ اوہناں دے بیٹے سید سلمان محسن گیلانی 2007ء وچ حلقہ این اے 165 توں ممبر نیشنل اسمبلی رہ چکے نيں۔
5: سید فیض محمد چشتی (جمن شاہ) اوہناں دا مزار قبولہ توں تقریبن چوداں میل دے فاصلے اُتے واقع موضع جمن شاہ وچ مرجع خلائق اے۔ سید عبدالحق شاہ نظامی آستانہ دے موجودہ سجادہ نشین نيں۔
دربار
سودھواہم درباراں وچ شاہ موسا ابوالمکارم رحمتہ اللہ علیہ، پیر دیوان دستگیر تے پیر محمد شفیع دے دربار قابل ذکر نيں۔
مزارات اولیاء
سودھوایتھے پیر عبد الوہاب، پیر محسن شاہ، حضرت بلند شاہ تے حضرت شاہ موسا قادری دے مزارات نيں۔
اہم پیشے
سودھوشہر دی تقریبن اکثریتی آبادی بلواسطہ یا بلاواسطہ زراعت دے پیشے نال وابستا اے۔ باقی ملازمت تے ذاتی کاروبار نال وابستا نيں۔
فصلاں
سودھوایتھے دیاں وڈی فصلاں وچ مکی دا شمار ہُندا اے پر کݨک تے چوݪ وی کاشت کيتے جاندے نيں۔
صنعتی کارخانے
سودھوایتھے بہت سارے صنعتی کارخانے وی نيں جیہناں وچ کپاہ پنجݨ، آٹا پیسݨ تے برف تیار کرن دے کارخانے شامل نيں۔ قبولہ دے آلے دوالے صابݨ تے کھل کھاد بݨاؤݨ دی فیکڑی اے۔
برادریاں
سودھوقبولہ دیاں مشہور برادریاں وچ راجپوت موہلہ، قاضی، جموں، سید تے چشتی شامل نيں۔
مشہور شخصیتاں
سودھوقبولہ تے گردو نواح دی مشہور شخصیتاں وچ الحاج رانا ظفراللّه خان، رانا غلام قادر عرف منے خان، رانا احسن منگے خان، راجا احمد سعید خان، راجا شاہد سعید خان، راجا آفتاب سعید خان، راجا طالع سعید خان، چوہدری احسان الحق آف ڈپٹی والا، چوہدری رضوان الحق، سیٹھ ارشاد احمد، سید سلمان محسن، میاں احمد یار خان راجپوت موہلہ، میاں عبدالغفار عرف مٹھو موہلہ، سیٹھ غلام سرور، غلام حیدر صفدر تے چوہدری شریف گجر شامل نيں۔