فاطمہ شیخ
| فاطمہ شیخ | |
|---|---|
| جم | 9 جنوری 1831 [۱] |
| تاریخ وفات | 9 اکتوبر 1900 (69 سال)
|
| شہریت |  بھارت
|
| عملی زندگی | |
| پیشہ | سماجی کارکن ، معلم |
ترمیم  | |
فاطمہ شیخ اک ہندوستانی معلمہ و مربیہ تے مشہور سماجی مصلح جیوتی راؤ پھلے تے ساوتری بائی پھلے دی ساتھی سن۔[۲] فاطمہ شیخ میاں عمر شیخ دی ہمشیرہ سن جنہاں دے گھر وچ جیوندی با تے ساوتری نے قیام کيتا سی۔ اوہ جدید ہندوستان دی اولین مسلمان معلمات وچوں اک نيں۔ انہاں نے پھلے دے اسکول وچ دلت بچےآں نوں پڑھانا شروع کيتا۔ جیوندی با تے ساوتری نے فاطمہ دے نال مل کے نچلے طبقے وچ تعلیم نوں عام کرنے دا بیڑا اٹھایا۔
فاطمہ شیخ تے ساوتری بائی نے عورتاں، نچلے تے دبے ہوئے طبقے دے لوکاں نوں تعلیم دینا شروع دی تاں انہاں نوں مقامی افراد دی جانب توں دھمکیاں ملیاں، انہاں دے خانداناں نوں نشانہ بنایا گیا تے انہاں توں کہیا گیا کہ آیا اوہ لوکاں نوں پڑھانا چھڈ داں یا فیر گھر بدر ہوئے جاواں۔ انہاں نے دوسرا راستہ اختیار کيتا۔
ان دے اس عزم وچ نہ تاں انہاں دا خاندان تے نہ ہی قبیلہ انہاں دی مدد نوں اگے آیا۔ دونے نے اپنے لئی جائے پناہ تلاش دی تے دبے کچلے لوکاں نوں تعلیم دینے دا سلسلہ جاری رکھیا۔ جائے پناہ تلاش کردے ہوئے انہاں نوں اک مسلم شخص عثمان شیخ دا پتہ ملیا جو پونہ دے گجن پیٹ علاقہ وچ رہندے سن ۔ عثمان شیخ پھولے بہناں نوں اپنا گھر دینے اُتے راضی ہوئے گئے تے احاطہ وچ اک اسکول وی کھول دتا۔ سنہ 1848ء وچ عثمان شیخ تے انہاں دی بہن فاطمہ شیخ دے گھر وچ اک اسکول کھل گیا۔
یہ کوئی تعجب دی گل نئيں سی کہ اعلیٰ طبقے دے تقریباً تمام افراد انہاں دونے دی اس حرکت توں ناراض سن تے انہاں لوکاں نے سماجی طور اُتے پریشان کرکے انہاں نوں روکنے دی وی کوشش کيتی۔ لیکن ایداں دے وقت وچ فاطمہ شیخ آہنی دیوار بن دے کھڑی ہوگئياں تے ساوتری بائی دی ہر ممکن مدد کيتی۔ فاطمہ شیخ نے وی ساوتری دے نال ايسے اسکول وچ پڑھانا شروع کيتا۔ انہاں دوناں نوں سگونہ بائی دا نال ملیا تے بعد وچ چل کے تعلیمی میدان دی اک ہور رہنما ثابت ہوئیاں۔ فاطمہ شیخ دے بھائی عثمان شیخ وی اس تحریک توں متاثر ہوئے بنا نئيں رہ سکے۔ اس دور دے دستاویزاں دے مطابق عثمان شیخ نے ہی فاطمہ شیخ نوں تعلیمی میدان وچ کم کرنے دا مشورہ دتا سی۔
جب فاطمہ تے ساورتی نے جیوندی با دے اسکول وچ جانا شروع کيتا تاں لوک انہاں نوں ستاندے سن تے رکدے سن ۔ انہاں نوں سنگسار تک کيتا گیا تے گوبر آلود وی کيتا گیا۔
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ https://www.google.com/doodles/fatima-sheikhs-191st-birthday — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ جنوری ۲۰۲۲
- ↑ (1991) Women Writing in India: 600 B.C. to the early twentieth century. Feminist Press at CUNY, 162. ISBN 978-1-55861-027-9.